Mẹ bắt được lá thăm

Cầm lo le, bối rối

Nhờ cán bộ đọc giùm

Tên đứa con bộ đội.

“Anh tên Nguyễn Văn Đối

Quê quán ở Hưng Yên

Sở cao su Thuận Lợi

Nhập ngũ cướp chính quyền”.

Mẹ mừng rơi nước mắt,

Khoe khắp cả xóm làng:

Được đứa con người Bắc

Chiến sĩ của trung đoàn.

Được phép về nhìn mẹ

Đối mừng, kể đuôi đầu.

Mẹ bảo: “Nói chậm nhé

Má nghe chẳng kịp đâu”.

Mẹ làm gà hái bưởi

Bảo ăn, Đối chối từ

Mẹ giận: “Mày chê hả?

Tao đánh đòn bây giờ”.

“Má có gì ăn nấy

Mới là tình mẹ con

Ăn xong tao vá áo

Mới cho về trung đoàn”.

Một hôm đi công tác

Đối bị bắt vào đồn.

Mẹ thương con đứt ruột

Chạy sứt cả da chơn.

“Con mày sao người Bắc?

Thằng Tây trợn mắt nhìn

Mẹ vừa kể vừa khóc

Ứớt cả mắt ngụy binh.

“Chúng tôi vào Nam Bộ

Từ thuở nọ lâu rồi.

Con tôi, tôi biết rõ

Áo ba lỗ vá vai

Nhà tôi nó trồng khoai

Bây giờ đang có củ.

Cả làng ai cũng rõ

Ông hỏi lại mà coi!”.

Một ngụy binh người Bắc

Đi điều tra việc này

Trở về: “Thưa quan sếp

Lời bà nói không sai”.

Anh Đối được thả ngay

Cả làng cười khúc khích.

Bỗng hôm nào mẹ chết

Vì mảnh đạn ca nông.

Chết không chịu nhắm mắt

Vì đợi mãi đứa con.

Ba ngày anh Đối khóc

Đầu quấn chiếc khăn tang

Tình mẹ Nam con Bắc

Rào rạt lòng trung đoàn.

1953

Giữa năm 1946, ở Biên Hòa có tổ chức phong trào mẹ chiến sĩ. Đồng bào mỗi xã bắt thăm được tên cán bộ hay chiến sĩ nào thì nhận người ấy làm “con kháng chiến” (Ghi chú của tác giả)