úa mạch vàng óng ánh sóng sánh trong gió, dân chúng thu hoạch khí thế ngất trời, sau chiến loạn có thể nhìn thấy được sóng lúa óng ả như vậy, vô luận là Tổng đốc Sở Hoan hay dân chúng đang thu hoạch lương thực ngoài đồng đều hưng phấn vô cùng.

Tô lão thái gia đã qua tuổi thất tuần, tuổi già sức yếu, nhưng lúc này lại sáng láng khang kiện, đưa ngón tay chỉ xuống bờ ruộng.

- Năm nay xem như lão thiên gia đã mở to con mắt, có thể coi là mưa thuận gió hòa.

Khóe miệng Tô lão thái gia cười tươi:

- Sở đốc, nếu không phải ngài, chỉ sợ Tây quan không còn cơ hội nhìn thấy được sóng lúa vàng óng này rồi.

- Lão thái gia, không thể nói vậy, ta đâu có làm cái gì, là thân sĩ Tây Quan và quan dân Tây Quan các người đồng tâm hiệp lực mới có thể sản xuất được những lương thực này. Nếu bàn về công lao, lão thái gia mới là công lao lớn nhất.

Lão thái gia cười ha ha:"

- Năm nay các nhà thu hoạch đều không tệ, trả xong nợ ở quan nội cũng vẫn còn dư lại một ít... Nhưng không đủ lương thực cho một năm, hơn nữa còn phải để dành lương thực làm giống, chỉ sợ vẫn thiếu không ít lương thực.

Lần này Tri châu Việt Châu Công Tôn Sở cũng hộ tống tới:

- Đại nhân, từ khi quân điền lệnh được ban bố, nơi nào cũng vô cùng tích cực, kiểm tra đất đai và nhân khẩu cũng chuẩn bị kết thúc, danh sách các nơi cũng đã chuyển vào Hộ bộ ti. Có hạ quan Hộ bộ ti tinh tế đọc thử, từ khi áp dụng quân điền lệnh, từng khoảng lớn ruộng hoang cũng đã được phân phát cho dân chúng, ruộng đồng vốn có cũng được tăng thêm nhờ khai khẩn thổ địa. Theo như thống kê cho đến thời điểm hiện tại đã có gần hai ngàn vạn mẫu, trước mắt, công tác thống kê nhân khẩu tới Tây quan cũng khoảng ba triệu người, làm sản xuất cũng hơn hai trăm vạn. Nói cách khác, dân quân đại khái cũng có thể sản xuất mười mẫu đất.

- Nếu hai ngàn vạn mẫu đất đều được trồng trọt, một mẫu cần bao nhiêu giống lương thực?

- Bình thường thì cần mười cân giống.

Công Tôn Sở đáp:

- Nếu cấp giống cho tất cả ruộng, ít nhất cần hai trăm vạn thạch lương thực!

- Hai trăm vạn thạch?

Sở Hoan lắp bắp kinh hãi, nhíu mày hỏi:

- Tất cả châu phủ huyện Tây Quan đạo cộng lại có thể sản xuất ra bao nhiêu lương thực?

- Trước khi Tây quan hỗn loạn, đất không có người trồng, muốn trồng cũng không có giống.

- Công Tôn Sở nghiêm nghị nói.

- Cũng may các thân sĩ Tây Quan lão thái gia cũng vẫn mượn lương khắp nơi, lương thực có thể làm giống cho khoảng năm mươi vạn mẫu...

Sở Hoan hơi kinh ngạc, diện tích rộng của Tây Quan đạt tới gần hai trăm vạn mẫu, nhưng có thể gieo hạt cũng không đến năm mươi vạn mẫu, chỉ là một con số lẻ, cũng có thể thấy được Tây Quan hỗn loạn chừng nào.

Nhưng cũng không thể để cho dân chúng lang thang trôi giạt, nạn dân chết đói.

- Sở đốc cũng biết, phần lớn Tây Bắc là đất cát, khác với đất ruộng tốt ở quan nội. Cho dù những năm qua Tây Bắc vẫn thường xuyên vận chuyển lương thực từ quan nội vào bổ sung.

Công Tôn Sở giải thích:

- Tình hình của Giáp Châu và Việt Châu đỡ hơn một chút, một mẫu ruộng tốt nhất có thể sản ra hơn tám trăm cân lương thực. Đây là năm mưa thuận gió hòa, cho dù có kém một chút cùng chừng năm sáu trăm cân... Tình hình Hạ Châu và Kim Châu tệ hơn một chút, đất cát rất nặng, chỉ có một ít đất đai mới có thể miễn cưỡng trồng trọt, nhưng sản lượng rất ít, cho dù là ruộng tốt nhất cũng không sản được tới năm trăm cân một mẫu, nếu tệ, hai ba trăm cân cũng không phải không có...

Tô lão thái gia gật đầu:

- Sở đốc, tình hình như vậy, vốn Tây Bắc cũng không phải nơi tốt lành để trồng trọt, sản lượng lương thực không thể so sánh với quan nội. Khách quan mà nói, sản lượng của Tây Bắc còn kém rất xa quan nội, sản lượng năm nay coi như đã khó lòng gặp được ở đây rồi, trong vòng mười năm, có được kết quả như vậy cũng không tệ. Cho dù mưa thuận gió hòa như thế, một mẫu đất của chúng ta cao nhất cũng chỉ trồng ra được tám trăm cân lương thực, đây đã là sản lượng cao nhất, còn quan nội... nói ngay Hà Bắc đạo, ruộng tốt ở đó một mẫu có thể trồng được hơn ngàn cân, bình quân, một mẫu ruộng ở đó cũng trồng được tám trăm cân trở lên, mà một mẫu ruộng ở Tây Bắc ở đây cũng trồng ra được bình quân không hơn được khoảng sáu trăm cân, chênh lệch không nhỏ.

Công Tôn Sở nói:

- Cũng may năm nay có nhiều hạt giống, gieo hạt được trên diện rộng, đại đô cũng cấp cho Tây Bắc hai ngàn, một mẫu trồng ra được khoảng bảy trăm cân, gần năm mươi vạn mẫu ruộng, cộng tất cả thu hoạch của Tây Quan đạo năm nay lại cũng không đến ba trăm vạn thạch...

- Không đến ba trăm vạn thạch?

Sở Hoan cau mày:

- Ngươi vừa mới nói để dành lương thực cho năm sau cần hai trăm vạn thạch, bỏ ra hai trăm vạn thạch này, chẳng phải cả Tây Quan đạo cũng chỉ có một trăm vạn thạch lương thực?

Công Tôn Sở gật đầu thở dài:

- Đúng vậy, trên dưới Tây quan còn có ba trăm vạn nhân khẩu, bình thường, muốn ăn no bụng, bình quân mỗi người một ngày cần một cân lương thực, nói cách khác, mỗi ngày cần đến gần ba vạn thạch. Tính cả năm, nếu muốn trên dưới Tây quan no bụng thì cần một ngàn vạn thạch... Cho dù mọi người thắt chặt đai lưng quần, chỉ cung cấp lượng lương thực vừa đủ để tồn tại, khẩu phần lương thực giảm một nửa, một năm không có năm trăm vạn thạch lương thực

Sắc mặt Sở Hoan trở nên nghiêm trọng:

- Trừ ra lương thực sang năm làm giống, chúng ta chỉ còn lại mộ trăm vạn thạch, muốn dân chúng Tây quan sống sót lại cần năm trăm vạn thạch, chuyện này...chênh lệch thực sự quá lớn rồi.

Tô lão thái gia ở bên cạnh nhắc nhở:

- Sở đốc, không phải là có một trăm vạn thạch, lương thực trước kia để làm giống chúng ta đều mượn từ bên ngoài, đã đáp ứng với bọn họ, đến khi thu hoạch sẽ trả lại gấp bội, trừ chỗ này ra, lương thực còn lại cũng không đủ một trăm vạn thạch.

Sở Hoan cảm thấy đầu đau muốn vỡ.

Công Tôn Sở do dự một lát mới nói:

- Đại nhân, còn có một khoản chi nữa ngài chưa tính.

- Cái gì?

- Ngựa! Đại nhân đang gây dựng thêm Cấm vệ quân, nếu muốn duy trì tình trạng trước mắt thì cũng được, nhưng nếu muốn xây thêm phòng chữ Doanh, thì chiến mã phòng chữ Doanh đều cần chi tiêu, chiến mã không giống như người, lương thực tiêu hao mỗi ngày không thể bớt, hơn nữa, càng là ngựa tốt, càng cần đồ ăn tốt, thậm chí còn phải dùng hàng tinh phẩm. Khoản này xem chừng cũng lớn.

- Xây thêm phòng chữ Doanh là bắt buộc phải làm. Vùng sa mạc Tây Bắc đất đai bằng phẳng, nếu không có một quân đoàn kỵ binh cường đại thì không thể nào đảm bảo cho an toàn của Tây Quan. Nếu ngay cả an toàn của Tây quan cũng không đảm bảo thì cái gọi là an cư lạc nghiệp sẽ không bao giờ có.

Công Tôn Sở gật đầu:

- Đại nhân nói đúng lắm.

Lại thở dài:

- Trước kia Tây Quan đã bị tổn thương quá nặng, cũng may triều đình đã miễn cho chúng ta ba năm thuế khóa, nếu không tình hình lại càng không thể lạc quan... Nếu quả thực muốn khôi phục lại, không có ba năm năm năm thực sự rất khó khăn.

Sở Hoan trầm ngâm suy nghĩ. Thân là Tổng đốc, hắn hiểu bây giờ muốn lãnh đạo một phương thực sự không phải chuyện dễ dàng, huống chi là Tây quan mới trải qua chiến hỏa đã gần như bị phế đi.

Là quan phụ mẫu một đạo, đầu tiên là phải giải quyết vấn đề cơm ăn cho dân chúng, việc này nhìn như đơn giản, nhưng thực ra lại là vấn đề căn bản nhất. Giải quyết được nồi cơm, rất nhiều chuyện sẽ trở nên dễ dàng, trái lại nếu không giải quyết tốt vấn đề này, các vấn đề liên quan sẽ liên tiếp xuất hiện. Dân đói tất nhiên không thể thiếu, kinh khủng hơn là dân chúng không có cơm ăn không thể làm gì chỉ có thể đánh cướp tạo phản.

Sở Hoan hiểu rất rõ, nếu không đảm bảo được đầy đủ lương thực, muốn chấn hưng Tây Quan, thành lập sức mạnh quân sự cường đại cũng chỉ là ảo ảnh trong mơ. Tướng sĩ có nhiều hơn nữa, sức chiến đấu có mạnh hơn nữa nhưng hậu cần không theo kịp đương nhiên sẽ không thể tồn tại cái gì mà đại quân đoàn hùng mạnh. Để có một đại quân đoàn hùng mạnh, mấu chốt là phải cam đoan có hậu cần hùng mạnh.

Thực ra hắn cũng đang một mực nghĩ về vấn đề cơm ăn. Trước kia hắn cũng đã từng nghĩ có thể trồng thêm một vài loại lương thực dễ thu hoạch sản lượng cao như đậu, bí đỏ, vân vân, nhưng hỏi rồi mới biết những giống cây nông nghiệp rất quen thuộc của đời sau này ở thời này lại chưa từng xuất hiện.

Sở Hoan cũng hiểu, những giống cây này đều là từ bên ngoài đưa vào, nghĩ đến Tây Vực cũng đã từng có buôn bán với Trung Nguyên mà những cây nông nghiệp đó còn chưa được đưa tới, thực sự khá tiếc nuối.

- Công Tôn đại nhân, còn có...cách nào khác giải quyết vấn đề lương thực?

Sắc mặt Sở Hoan đầy nghiêm trọng:

- Lỗ hổng quá lớn, không có cách nào để bù đắp.

- Chuyện này hạ quan cũng đã nghĩ tới từ nhiều ngày nay, một trăm vạn thạch lương thực quả thực quá ít, tuy nói rằng có được nhiều giống cho năm sau sẽ rất tốt, nhưng đối với rất nhiều dân chúng, lương thực trước mắt không giải quyết được, ai còn có thể đợi được đến năm sau? Bây giờ chết đói, năm sau cho dù có lương thực chất đầy kho cũng nào có ý nghĩa gì? Nỗi khổ của dân chúng chúng ta cũng phải thông cảm một chút, cho nên.... Hiện giờ chỉ có thể giảm bớt diện tích canh tác tăng thêm phần lương thực cho dân chúng... Nhưng lượng lương thực thu hoạch năm sau sẽ bị gánh chịu tổn thất không nhỏ, nhưng nếu không làm vậy, hạ quan chỉ sợ năm nay sẽ có rất nhiều người chết đói, sẽ có dân chúng tạo phản...

- Công Tôn đại nhân nói có lý.

Lão thái gia khẽ gật đầu:

- Sở đốc, lương thực phải trồng xuống ruộng tốt mới thu hoạch được tốt nhất, nhưng đất cát ở đây quá mức cằn cỗi, chúng ta chỉ đành thiếu giống một chút để tăng thêm lương thực còn hơn là đi xin cứu trợ... Có điều, cho dù như vậy vẫn còn thiếu quá nhiều.

- Đợi đến mùa xuân năm sau, vạn vật hồi sinh, cỏ dại các loại cũng có thể đỡ đói một chút. Dùng cỏ cây mọc hoang cũng có thể bù đắp được không ít.

- Có thể điều thêm lương thực từ quan nội đến được không?

Trầm mặc một lát, Sở Hoan hỏi:

- Trước kia Tây Bắc thiếu lương thực, không phải đều là nhờ vào lương thực từ quan nội chuyển đến sao?

Công Tôn Sở lắc đầu:

- Nếu đổi lại là lúc trước, triều đình có thể sẽ giải quyết giúp một phần, nhưng tình hình hiện tại lại khác. Đại nhân biết rõ, khi người Tây Lương đánh đến đây, triều đình cũng đã chuyển đến rất nhiều vật tư từ quan nội, từ lương thực đến đồ quân nhu thực sự đều không ít, những thứ đã được điều tới trong vòng hai năm qua bằng viện trợ cả mười năm cho Tây Bắc. Những vật liệu này, phần lớn đều là từ hai đạo Tây Sơn đạo và An Ấp đưa tới, theo như hạ quan biết, hai đạo này cũng đang nguyên khí đại thương, Trần Dương Thương, một trong bốn kho lúa lớn của đế quốc hôm nay coi như đã không còn, cho dù năm nay bọn họ có thu hoạch cũng phải lo cho dân chúng bản địa, nếu không chính bọn họ cũng sẽ có vấn đề. Hơn nữa, Đông Nam Thiên Môn đạo vẫn còn đang nháo sự, Hà Bắc Thanh Thiên Vương vẫn đang làm loạn khắp Hà Bắc. Hà Bắc đạo là kho lúa của Đế quốc, Thanh Thiên Vương lăn lộn nhiều năm như vậy, chẳng những Hà Bắc không thể bỏ thêm lương thực vào quốc khố, ngược lại còn cần triều đình điều lương thực bình loạn ở Hà Bắc. Bởi vậy, cho dù triều đình muốn viện trợ cho Tây Bắc cũng không còn lương thực để điều.

Sở Hoan gật đầu, điều này hắn hiểu rất rõ, khi ở Hộ bộ, hắn biết rõ bốn kho lúa lớn của Đế quốc cũng chỉ còn ít lương thực, khi đó, động tĩnh ở Hà Bắc cũng không bao nhiêu, hôm nay Hà Bắc náo đến mức này, chỉ sợ quốc khố lại càng trống rỗng, muốn triều đình điều lương tới Tây Bắc, quả nhiên là si tâm vọng tưởng.