gày tôi trở thành mẹ không phải là ngày con gái tôi sinh ra mà là bảy năm sau đó. Trong bảy năm ấy, tôi tối mặt chống chỏi với cuộc hôn nhân mà lúc nào cũng có tiếng chửi rủa. Tôi dồn hết sức lực để tạo nên ngôi nhà "hoàn hảo" - nhằm vượt qua được sự xét nét vào mỗi tối - đến nỗi con gái tôi tới tuổi lẫm chẫm biết đi hồi nào không hay. Tôi đã cố gắng không ngơi nghỉ hầu làm vui lòng ông chồng, để rồi đột nhiên nhận thấy những năm tháng quý báu vùn vụt trôi qua không thể nào lấy lại được nữa.

Ồ, tôi đã làm tất cả những việc "của người mẹ", đại loại như cho con gái học múa ba-lê, mua ruy-băng cột tóc... Tôi tới dự tất cả các buổi biểu diễn, hoà nhạc cũng như các buổi họp phụ huynh học sinh ở trường - đi một mình. Tôi can thiệp những lúc ông chồng cục súc tức giận khi đồ ăn đổ ra bàn - vỗ về con "Không sao, đừng sợ! Ba không có ý bực cưng đâu". Tôi làm tất cả có thể để bảo vệ con khỏi phải nghe những tiếng chửi rủa, la hét kinh hoàng khi ông ta về nhà sau cữ rượu bét nhè buổi tối. Cuối cùng, tôi đã phải dọn ra ở riêng. Ngôi nhà chẳng khang trang gì, nhưng ít ra đó là điều tốt nhất mà tôi có thể làm cho con gái và cho mình.

Ngày tôi trở thành mẹ là ngày tôi và con ngồi trong ngôi nhà mới, yên bình dùng bữa tối đúng như tôi hằng mong mỏi. Lúc chúng tôi đang say sưa kể chuyện trường học trong ngày thì đột nhiên con bé huơ tay đánh đổ hết cả ly sữa sôcôla. Nhìn tấm khăn trải bàn trắng và bức tường trắng bỗng hoá nâu tèm lem, tôi nhìn lên gương mặt bé nhỏ của con. Vẻ sợ hãi, chắc mẩm hậu quả của tai nạn này sẽ ra sao, hằn đậm trên nó - chẳng là mới tuần trước ba nó đã cho nó biết hậu quả của sự việc là thế nào rồi. Nhìn vẻ mặt của con, tương phản với dòng sữa chảy lòng thòng trên tường, tôi chợt bật cười lớn. Chắc chắn là con bé tưởng tôi điên, nhưng rồi nó cũng hiểu ra tôi đang nghĩ "May phước là ba không có mặt ở đây!" nên cũng bật cười với tôi. Hai mẹ con cùng cười, cười mãi cho đến khi oà khóc. Đó là những giọt nước mắt sung sướng và yên bình đầu tiên trong vô số lần chúng tôi khóc với nhau - báo hiệu từ rày về sau chúng tôi sẽ an lành.

Thấm thoát mà đã mười bảy năm. Bất cứ khi nào có ai trong hai mẹ con làm đổ cái gì, nó đều bảo, "Mẹ nhớ ngày con đánh đổ sữa sôcôla không? Con biết ngày ấy mẹ đã làm điều đúng đắn. Và con sẽ không bao giờ quên".

Ngày tôi trở thành mẹ thực sự như thế đó. Tôi nghiệm ra rằng: làm mẹ không chỉ là cho con học múa, mua kẹp tóc, hay tham dự các hoạt động văn nghệ ở trường, cũng không phải là cố giữ cho nhà cửa sạch bong hay nấu nướng những món ngon vật lạ. Lại càng chẳng phải là giả bộ như gia đình mình êm ấm. Với tôi, mẹ tức là biết mỉm cười trước ly sữa đổ.

(Hương Lan dịch)