ịch trình của Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc ngày hôm nay như sau: buổi sáng thực hiện báo cáo công tác chính phủ, buổi chiều các đoàn đại biểu phần tổ thảo luận. Địa điểm họp thảo luận buổi chiều của đoàn đại biểu tỉnh Tuyết Liên được sắp xếp tại một phòng trong Đại lễ đường. Nói là thảo luận, không phải vì buổi sáng các đại biểu nghe báo cáo xong, chiều vẫn phải tiếp tục thảo luận vấn đề đó, mà là lo các đại biểu đi lại vất vả. Nếu sắp xếp như vậy, mọi người phải đi đi về về nhiều lượt, bởi buổi trưa tất cả vẫn phải quay về khách sạn để ăn cơm. Bình thường mọi người đều thảo luận tại khách sạn mà Ban chấp hành sắp xếp từ trước, nhưng buổi thảo luận của đoàn đại biểu tỉnh này hôm nay sẽ có một vị lãnh đạo nhà nước đến tham dự. Thông thường trong vòng nửa ngày các vị lãnh đạo phải lần lượt tham dự liên tục các buổi thảo luận của mấy đoàn đại biểu liền. Nếu tỉnh nào có lãnh đạo tham gia buổi thảo luận thì chuyển địa điểm họp tại Đại lễ đường Nhân dân để tiện cho việc đi lại giữa các đoàn của các vị ấy.

Buổi thảo luận có lãnh đạo tham gia có kết quả khác hẳn với khi không tham gia. Vì ngày thảo luận hôm đó lập tức có thể lên chương trình “Tin tức thời sự” ngay buổi tối trong ngày. Vì kết quả không giống nhau nên cách tiến hành buổi thảo luận cũng không giống nhau. Thông thường các lãnh đạo tham gia sẽ nghe các đại biểu phát biểu trước, sau đó làm một bài phát biểu mang tính chất tổng kết. Để tổ chức buổi thảo luận thật tốt, đoàn đại biểu tỉnh này đã dày công sắp xếp, chỉ định tới mười người phát biểu.

Những người này được lựa chọn từ những người có địa vị khác nhau ở đủ mọi ngành nghề như: Chủ tỉnh thành phố, trưởng thôn, công nhân đường sắt, chủ xí nghiệp, giáo sư đại học... Các bài phát biểu đều phải chỉnh đi sửa lại không biết bao nhiêu lần. Thời gian phát biểu cũng có quy định. Mỗi người không được quá mười phút.

Hai giờ chiểu buổi thảo luận mới bắt đầu, nhưng mới một rưỡi các đại biểu đã có mặt tại phòng họp. Trong đoàn có mấy vị đại biểu là người dân tộc thiểu số, ai nấy đều mặc trang phục truyền thống của dân tộc mình. Sau khi ổn định chỗ ngồi, ban đầu còn xì xầm cười nói với nhau nhưng đến 1 giờ 50 phút, mọi người bắt đầu im phăng phắc chờ đợi lãnh đạo tới. Đồng hồ điểm 2 giờ nhưng vẫn chẳng thấy ai đến. Thường thì lãnh đạo không bao giờ đến muộn, nhưng một ngày họ cũng phải giải quyết trăm công nghìn việc nên đôi khi đến muộn là điều khó tránh khỏi, thế nên mọi người vẫn yên lặng ngồi đợi. Đến hai rưỡi lãnh đạo vẫn chưa tới, hội trường bắt đầu xôn xao. Chủ tịch tỉnh Trữ Thanh Liêm gõ gõ vào tách trà ra hiệu mọi người kiên nhẫn chờ đợi. 2 giờ 45 phút, cửa mở. Mọi người cứ ngỡ lãnh đạo tới, đều chuẩn bị sẵn tinh thần vỗ tay, nhưng hóa ra đó là một vị thuộc Ban thư ký đại hội. Anh ta bước nhanh tới, ghé tai Trữ Thanh Liêm thì thầm vài câu khiến mặt ông ta thoáng thảng thốt kinh ngạc. Khi người của Ban thư ký đi ra, Thanh Liêm mới nói: “Lãnh đạo tạm thời có việc, không tham gia buổi thảo luận chiều nay được, chúng ta tự bắt đầu họp nào.”

Cả hội trường bắt đầu rộ lên tiếng xì xào bàn tán. Sự đã đến nước này không ai mà thay đổi được quyết định của lãnh đạo đành tự thảo luận với nhau vậy. Việc này so với việc có sự tham dự của lãnh đạo chắc chắn khác nhau rất nhiều. Mọi người đều công tác tại cùng một tỉnh, quen biết nhau cả, hơn nữa người phát biểu đã được chỉ định sẵn, chỉ việc đứng lên nói mấy lời nghiêm trang văn vẻ trông vô cùng giả tạo. Chủ tịch tỉnh Trữ Thanh Liêm thấy vậy liền đề nghị thay đổi cách thức tiến hành hội nghị. Mọi người được tự do phát biểu, ai muốn phát biểu gì thì cứ việc ý kiến. Không khí hội trường liền sôi động trở lại, mười mấy cánh tay lập tức giơ lên, hăng hái xin được phát biểu. Dù vậy, đến khi được lên phát biểu thật thì lời lẽ ai cũng na ná như nhau, đại loại kiểu như ủng hộ “Báo cáo công tác chính phủ ”, những yêu cầu mà Báo cáo đã để xuất, liên hệ với thực tế của địa phương, hay thực tế của bộ ngành, xí nghiệp mình, liệt kê mặt thua kém của bản thân, rồi lại để ra vài phương pháp đổi mới, cần phải ra sức cố gắng để theo kịp sự đổi mới ấy. Sáu người phát biểu xong là đã đến thời gian nghỉ giữa giờ, Chủ tịch tỉnh Trữ Thanh Liêm đang định tuyên bố nghỉ giải lao, bỗng cửa hội trường được mở ra. Điều khiến mọi người cảm thấy bất ngờ là khi một vị lãnh đạo cấp cao bước vào, theo sau là mấy chiếc máy quay kèm flash sáng lóa. Theo lịch trình đã định sẵn, không phải vị lãnh đạo này đến tham dự buổi thảo luận của đoàn đại biểu tỉnh này, nhưng không hiểu sao ông ta lại. đột nhiên xuất hiện. Ai nấy đều vô cùng ngạc nhiên nhưng cũng kịp thời phản ứng lại. Hội trường lập tức vang lên những tràng pháo tay như sấm. Vị lãnh đạo có sắc mặt hồng hào, hổ hởi bắt tay với mọi người trước, sau đó giơ tay ngăn tiếng vỗ tay: “Tôi vừa tới tham dự buổi thảo luận của một đoàn khác xong, giờ tranh thủ tới thăm các vị một lát đây.”

Tiếng vỗ tay lại một lần nữa vang lên rầm rầm.

Lãnh đạo sải bước đến giữa hội trường, ngồi lên chiếc sofa cạnh chủ tịch tỉnh Trữ Thanh Liêm, vừa đón lấy chiếc khăn tay ấm do nữ lễ tân đưa tới lau mặt, vừa nói: “Thanh Liêm này, tiếp tục cuộc họp đi. Tôi tới nghe ý kiến của mọi người.”

Rồi quay sang nói với mọi người: “Tôi xin nói trước, hôm nay tôi chỉ mang tai theo, không đem miệng tới, tôi không phát biểu gì đâu.”

Chủ tịch tỉnh Trữ Thanh Liêm cười. Mọi người cũng cười theo. Lãnh đạo đến nên không giải lao nữa, mọi người lại tiếp tục thảo luận. Vì lãnh đạo tới, nên cách thức tiến hành hội nghị cũng phải thay đổi: lại giống như cách thức ban đầu do thư ký đã đưa tới, người được chỉ định phát biểu giờ mới dùng đến, coi như hội nghị bắt đầu lại từ đầu. Lãnh đạo lấy từ trong cặp công văn ra một quyển sổ ghi chép, tư thế sẵn sàng chuẩn bị ghi lại những ý chính trong lời phát biểu của mọi người. Các vị đại biểu thấy lãnh đạo đến, cũng lục tục lôi sổ ra. Mặc dù đã chuẩn bị kỹ càng từ trước, toàn những lời trang nghiêm, văn vẻ, nhưng so với việc tự do phát biểu như lúc nãy thì tinh thần đương nhiên hăng hái hơn nhiều. Các đại biểu phát biểu được một nửa là bắt đầu bị lạc đi so với bài báo cáo gốc, báo cáo về công tác của địa phương hoặc công tác của các bộ ngành, xí nghiệp. Đến những đoạn ấy, lãnh đạo nghe hứng thú vô cùng, thậm chí còn thấy thú vị hơn cả mấy lời trang nghiêm văn vẻ ban nãy, chốc chốc lại gật gù, hí hoáy ghi ghi chép chép. Chủ tịch tỉnh Trữ Thanh Liêm thấy lãnh đạo hứng thú như vậy, cũng không cắt ngang những lời phát biểu lạc đề đó. Cuối cùng, sau khi các đại biểu được chỉ định trước đều đã phát biểu xong, chủ tịch Trữ Thanh Liêm mới nói: “Bây giờ xin mời lãnh đạo có đôi lời vàng ngọc dặn dò mọi người.”

Đèn máy quay phim tới tấp lóe sáng. Hội trường lại vang lên tiếng vỗ tay như sấm. Lãnh đạo mỉm cười nói: “Thanh Liêm này, tôi nói rồi. Hôm nay tôi chỉ lắng nghe chứ không phát biểu ý kiến gì mà!”

Tiếng vỗ tay lại càng nhiệt liệt. Lãnh đạo cười trừ nói: “Xem ra hôm nay tôi bị ép làm người nổi tiếng rồi.”

Mọi người cùng cười ồ lên. Lãnh đạo đứng thẳng người, bắt đầu nói. Khi lãnh đạo phát biểu là đến lúc mọi người bắt đầu tốc ký. Trước tiên lãnh đạo nói ông rất tán thành về những thành tích và thiếu sót mà báo cáo công tác chính phủ đã nêu ra trong một năm qua, cùng với những kế hoạch và dự định của năm tới. Ông nói một cách chân thành rằng: nhất định phải cố gắng xây dựng nền kinh tế trọng tâm, thúc đẩy cải cách thể chế kinh tế, rồi từng bước thúc đẩy cải cách thể chế chính trị và cải thiện những đường lối lãnh đạo chưa tốt của Đảng, phải tăng cường kiến thiết pháp chế và dân chủ, tăng cường đoàn kết, phải kêu gọi tất cả các cấp đoàn kết để tăng cường tính chủ động và tính cấp bách, để đạt được tôn chỉ “dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”... Sau khi nói xong những vấn đề đó, giống một số đại biểu phát biểu lạc đề khi nãy, vị lãnh đạo cũng tạm gác lại “Báo cáo công tác chính phủ” để bắt đầu nói chuyện ngoài lề. Đầu tiên nói về tình hình quốc tế: từ Bắc Mỹ, châu Âu, đến Nam Mỹ, châu Phi. Ông nói về châu Phi nhiều hơn một chút, vì ông mới có chuyến đi công tác châu Phi về. Sau đó, ông nói đến châu Á. Từ quốc tế, ông quay về trong nước, rồi nói về tình hình thực tế trước mắt của nền kinh tế quốc dân, từ thành thị tới nông thôn, từ công nghiệp sang nông nghiệp, đến ngành dịch vụ, ngành công nghệ kỹ thuật cao... Nói là lạc đề cũng chẳng phải. Hội trường im phăng phắc, chỉ vang lên tiếng của lãnh đạo và âm thanh “lạo xạo” của bút và giấy, như thể một cái kim rơi xuống đất cũng có thể nghe thấy được vậy. Nói xong, lãnh đạo lại tiếp: “Tất nhiên, toàn bộ thế cục này đối với chúng ta đều có lợi. Sau đây tôi cũng xin được nói về vài thiếu sót.”

Nói về thiếu sót trong công việc - ông ấy nói cũng rất thành khẩn. Mọi người vừa ghi chép, vừa cảm thấy lãnh đạo thực sự cũng rất thực tế. Từ những thiếu sót trong công việc đến tác phong cán bộ, rồi lại nói về cách làm việc không minh bạch dẫn đến tham ô hủ bại. Nói đến đây, vị lãnh đạo chỉ tay về phía mấy chiếc máy quay phim: “Đoạn sau không cần quay nữa.”

Lập tức mấy chiếc máy quay phim đều tắt máy. Lãnh đạo nói: “Tham ô hủ bại, cách làm việc không minh bạch là những thứ khiến tôi đau đầu nhất, cũng là vấn đề khiến đa số quần chúng nhân dân có ý kiến nhiều nhất. Nó ngày một nghiêm trọng, bàn tán rùm beng hết cả lên, các đồng chí ạ! Dòng nước có thể khiến thuyền chạy xuôi chèo mát mái, nhưng nó cũng có thể khiến thuyền bị lật, hai cục u ác tính này nếu không cắt bỏ, Đảng và Nhà nước ta sớm muộn cũng đi tong mất thôi.”

Đây đều là những vấn đề nghiêm túc, vì vậy mọi người ai nấy đều trở nên nghiêm túc hẳn. Lãnh đạo nói: “Đảng chúng ta là Đảng cầm quyền, tôn chỉ của Đảng ta yêu cầu mọi người luôn luôn đặt lợi ích của quần chúng lên hàng đầu. Nhưng một số cán bộ hình như không hiểu được điều đó? Tham ô hủ bại, tác phong bất chính, đem lợi ích của bản thân đặt lên trên lợi ích của Đảng và quần chúng. Những người như thế làm quan vì cái gì chứ? Không phải vì để làm công bộc cho nhân dân, mà là làm quan vì muốn được hống hách, phát tài và lấy vợ bé. Chúng ta thường thấy, mỗi một vụ bị phanh phui, ai nấy đều thấy giật mình. Tôi khuyên những ai trót đã và đang đi trên con đường này phải kịp thời dừng lại và chấn chỉnh ngay. Chủ Tịch Mao từng nói: vô số liệt sĩ cách mạng vì lợi ích của nhân dân mà phải chịu cảnh đầu rơi máu chảy, hy sinh tính mạng bản thân vì Tổ quốc. Vậy chúng ta còn có lợi ích cá nhân gì không thể vứt bỏ chứ? Tôi nói đúng không các đồng chí?”

Mọi người đồng thanh đáp: “Dạ đúng.”

Lãnh đạo nhấp một ngụm trà, quay đầu hỏi Chủ tịch tỉnh Trữ Thanh Liêm: “Thanh Liêm này, huyện XX có phải thuộc tỉnh của cậu không?”

Trữ Thanh Liêm đang mải ghi chép, ngẩng đầu lên, ngẩn tò te, không hiểu lãnh đạo muốn nói tiếp điều gì. Quả thật huyện XX thuộc tỉnh ông quản lý, ông liền vội gật đầu: “Vâng ạ!”

Lãnh đạo đặt tách trà xuống: “Sáng nay đã xảy ra một việc lạ, xưa nay hiếm. Một người phụ nữ đi kiện cáo mà tới tận Đại lễ đường. Thư ký của tôi nói với tôi, cô ta ở huyện này. Thanh Liêm, ông có biết chuyện này không?”

Thanh Liêm kinh ngạc toát mồ hôi hột. Huyện này của tỉnh mình, giờ lại có người tới tận Đại lễ đường kiện cáo, lại còn đúng lúc Đại hội nhân dân đang họp nữa. Đây chẳng phải sự cố chính trị trọng đại sao? Nhưng quả thật ông ta vẫn chưa biết chuyện này nên vội lắc đầu. Lãnh đạo: “Tôi cũng không biết rõ đầu đuôi thế nào, cô ta bị nhân viên cảnh vệ nghi là phần tử khủng bố nên bắt lại. Hỏi cô ta xem có chuyện gì thì hóa ra là chuyện ly hôn. Một người phụ nữ nông thôn muốn ly hôn lại tìm đến tận Đại lễ đường, chuyện này xưa nay đúng là hiếm thấy.

Chuyện cỏn con như vậy, sao lại kiện đến tận Đại lễ đường chứ? Là cô ấy muốn chuyện bé xé ra to ư?

Không. Là các cấp chính phủ của chúng ta, các cấp cán bộ của chính phủ không hề đặt đắng cay ngọt bùi của nhân dân vào trái tim mình, các cấp không lo, các cấp đùn đây cho nhau, các cấp gây khó dễ.

Giống như phát biểu của tôi bây giờ vậy, người ta cũng là bị dồn đến đường cùng thôi. Một hạt vừng vậy mà biến thành quả dưa hấu, một con muỗi bây giờ đã trở thành con voi. Một người phụ nữ muốn ly hôn, vốn dĩ là chuyện của cô ta với chồng cô ta.

Giờ cô ấy muốn kiện tận bảy tám người ở tỉnh mình sống, từ Chủ tịch thành phố đến chủ tịch huyện, rồi Chánh án, Thẩm phán quan tòa v.v... Rõ ràng là ‘Rau cải thìa’(6) đương đại. Mà còn ly kỳ hơn cả ‘Rau cải thìa’ thời Thanh ở chỗ, cô ấy còn đòi kiện chính mình. Tôi thật khâm phục dũng khí của cô ấy. Nghe nói bởi cô ta đi kiện mà Sở công an địa phương đã bắt cô ta lại. Là ai đã ép cô ấy vào đường cùng?

Không phải là người của Đảng Cộng sản chúng ta, mà là những kẻ uống máu của nhân dân lao động giờ lại đè đầu cưỡi cổ nhân dân lao động rồi tác oai tác quái kia...”

Nói đến đây sắc mặt vị lãnh đạo nghiêm lại cương nghị. Ông đập tay xuống bàn một cái mà không ai trong hội trường dám ngẩng đầu lên. Tâm áo của Chủ tịch tỉnh Trữ Thanh Liêm lúc này có thể nhìn xuyên thấu da ở trong vì toàn thân đã ướt sũng. Lãnh đạo tiếp tục nói: “Sự oan uổng của ‘Rau cải thìa’ còn chưa dừng lại ở mấy thứ này, cô ấy tới Đại lễ đường kiện cáo, còn muốn cởi bỏ một cái tiếng hàm oan. Đó chính là cái ô danh Phan Kim Liên. Rất nhiều người ở địa phương cô ấy sống, vì cản trở cô ấy kiện cáo nên đã đánh lạc hướng dư luận, khiến Râu ông nọ cắm cằm bà kia, rồi hùa vào với nhau ăn không nói có để làm bại hoại thanh danh người ta, nói người ta là ‘bị điên’, ‘không bình thường’. Một vụ ‘Rau cải thìa’ thôi cũng đủ để một người phụ nữ yếu ớt phải chịu đựng rồi, lại cộng thêm một vụ ‘Phan Kim Liên’ nữa. Thử hỏi người phụ ấy còn sống nổi nữa không? Cô ấy không tới Đại lễ đường để kiện, còn có thể đi đâu được nữa? Chẳng lẽ lại phải đến Liên Hợp Quốc sao? Là ai ép cô ấy tới Đại lễ đường? Không phải những Đảng viên Đảng Cộng sản chúng ta, mà là những kẻ uống máu của nhân dân lao động, còn đè đầu cưỡi cổ nhân dân lao động rồi tác oai tác quái kia...”

Lãnh đạo quay đầu hỏi Trữ Thanh Liêm: “Thanh Liêm, những người làm cán bộ lại cứ như làm ông lớn thế này chúng ta còn cần họ nữa hay không chứ?”

Mặt mày Thanh Liêm tái mét, vội gật đầu lia lịa: “Không cần, không cần ạ!”

Giọng của vị lãnh đạo dịu lại: “Thư ký của tôi vẫn còn được coi là người tốt hoặc chí ít hôm nay, ông ta cũng đã làm một người tốt. Nhân viên cảnh vệ nghi ngờ cô ấy là phần tử khủng bố nên bắt lại, ống ấy đi ngang qua đó thấy thế hỏi rõ tình hình rồi nói cảnh vệ thả người. Nghe nói ở quê nhà cô ấy còn một đứa con gái hơn ba tháng tuổi nữa. Thư ký của tôi đã làm một việc tốt để tích đức cho con cái về sau. Đây không chỉ là vấn đề về thái độ đối với một người phụ nữ nông thôn bình thường, mà còn là vấn đề về thái độ của chúng ta đối với quần chúng nhân dân. Không phải bây giờ chúng ta đang mở Đại hội đại biểu nhân dân sao? Chúng ta đang đại diện choai? Chúng ta coi ai là phần tử khủng bố mà đi bắt lại?

Ai khủng bố? Không phải là người phụ nữ lao động. này, mà là. những kẻ tham ô hủ bại, làm quan như ông lớn lại không làm việc giúp dân kia kìa!”

Càng nói lãnh đạo càng như muốn phát điên thêm. May sao lúc này cửa hội trường mở ra, một nhân viên công vụ bước nhanh tới bên vị lãnh đạo nhoài người ghé sát tai ông ta thì thầm. Sau khi “ừ”, “ừ” vài tiếng, lãnh đạo mới điều chỉnh lại được cảm xúc bèn thề mây câu làm dịu bầu không khí: “Tất nhiên, tôi cũng là giận quá nên nói vậy, chưa chắc đã đúng, mọi người cứ coi như chỉ để tham khảo thôi.”

Sau đó ông đứng dậy, nở một nụ cười: Tôi còn phải đi hội kiến khách nước ngoài, hôm nay nói đến đây thôi đã.”

Đoạn ông vẫy tay chào tạm biệt mọi người, rồi ra cửa đi thẳng.

Sau khi lãnh đạo bỏ đi, Chủ tịch tỉnh Trữ Thanh Liêm vẫn đứng ngây ra đó, mọi người cũng bối rối nhìn nhau. Lúc này mọi người mới nhớ ra, lãnh đạo phát biểu xong, mọi người đã quên vỗ tay. Thanh Liêm giờ cũng đột nhiên nhớ ra, lãnh đạo nói chuyện xong, ông quên bày tỏ thái độ. Tất nhiên, ông cũng muốn tỏ vẻ đồng thuận gì đấy, nhưng lãnh đạo đã phải đi tiếp khách nước ngoài, đi mất rồi, cũng chẳng có thời gian nghe ông trình bày.

Tối hôm ấy, Chủ tịch tỉnh Thanh Liêm thức suốt đêm. Rạng sáng bốn rưỡi, ông gọi thư ký trưởng ủy ban tỉnh tới phòng mình. Khi thư ký trưởng bước vào phòng, thấy Thanh Liêm đang lững thững bước từng bước trên thảm phòng khách. Thư ký trưởng biết đây là thói quen của Thanh Liêm. Mỗi khi gặp phải vấn đề trọng đại gì đó là Thanh Liêm đi đi lại lại không ngừng trong phòng. Thói quen này có chút giống với Lâm Bưu(7), chỉ khác là ở trong phòng giờ không có tấm bản đồ quân dụng nào thôi. Ngày thường Thanh Liêm là người ít nói. Thường thì đầu óc của những người ít nói sẽ không ngừng suy nghĩ. Lúc dự thảo văn kiện, vấp phải quyết định trọng đại, Thanh Liêm luôn phải đi đi lại lại đến vài tiếng đồng hồ. Thanh Liêm cứ lững thững đi, rồi thỉnh thoảng lại bật ra một câu gì đó. Những người không thân thuộc với ông sẽ không thể nào theo kịp sự nhanh nhạy trong tư duy của ông, không thể biết ông nghĩ cái gì mà đột nhiên lại bật ra một câu như vậy. Ông không giải thích điều gì, tất cả đều dựa vào sự lĩnh hội của họ. Nếu là nghe bài phát biểu trên Đại hội thì mọi người có thể hiểu được nội dung, nhưng khi nói chuyện riêng một mình với người khác, ông cứ bước lững thững, họa hoằn mới thốt ra một câu, nên rất nhiều người chẳng biết ông ta nói gì giống như rơi vào đám mây mù vậy. Cũng may là thư ký trưởng theo ông ta mười năm nay, mới có thể theo kịp được suy nghĩ và độ nhanh nhạy của ông. Trước đây nếu Thanh Liêm có đi qua đi lại trong phòng thì cũng chỉ đến mấy tiếng đồng hồ, nhưng thư ký trưởng chưa bao giờ thấy ông đi đi lại lại trong phòng suốt cả một đêm, từ tối hôm qua đến tận sáng hôm nay như thế này, liền hiểu sự tình hôm nay rất nghiêm trọng. Thanh Liêm thấy thư ký trưởng bước vào cũng không nói gì mà vẫn tiếp tục bước lững thững. Tầm khoảng mười mấy phút sau, ông dừng lại trước cửa sổ, nhìn ra ngoài cửa tối đen như mực: “Chuyện chiều qua không đơn giản.”

Thư ký trưởng hiểu, ý ông ấy nói là chuyện diễn ra trong buổi thảo luận chiểu hôm qua.

Thanh Liêm lại bước một vòng, nhìn thư ký trưởng: “Ông ta đã có sự chuẩn bị trước khi đến.”

Thư ký trưởng lại hiểu, ý ông Liêm đang nói đến việc lãnh đạo trong buổi thảo luận đã nhắc đến một người phụ nữ vì đi kiện cáo mà đã xông vào tận Đại lễ đường Nhân dân.

Trữ Thanh Liêm đi lại thêm một lượt nữa, rồi dừng lại nói: “Ông ta tới để tìm manh mối.”

Toàn thân thư ký trưởng toát mồ hôi lạnh. Ông ta hiểu ý của Thanh Liêm, trong lúc lãnh đạo phát biểu đã nhắc đến người phụ nữ nông thôn kia, tưởng như lấy ví dụ bâng quơ nhưng thật ra không hề bâng quơ. Theo sự sắp xếp của hội nghị, vốn dĩ vị lãnh đạo ấy không tham gia buổi thảo luận của tỉnh mình, đột nhiên lại tới tham dự, tưởng chỉ là ngẫu nhiên, là “tranh thủ đến thăm”, nhưng thật ra là có dụng ý khác. Thư ký trưởng lại nghĩ tới chủ tịch tỉnh Thanh Liêm, thời gian này đang ở thời điểm then chốt trong việc thăng chức của ông, nghe nói bên trên muốn điều ông ấy tới tỉnh khác làm Bí thư tỉnh ủy; lại nghe nói, đối với việc thăng chức của ông ấy, lãnh đạo trung ương mỗi người một ý. Nghĩ vậy thư ký trưởng mấp máy miệng, lắp bắp nhưng không nói được câu nào.

Thanh Liêm lại bước đi vài bước, rồi dừng trước cửa sổ. Ngoài kia trời đã hửng sáng. Thanh Liêm nói: “Kiến nghị lên tỉnh ủy, cách chức hết bọn họ!”

Thư ký trưởng nghe thấy vậy, mồ hôi trên người chưa kịp khô đã lại túa ra như tắm. Ong hiểu ý của Trữ Thanh Liêm, ông ta muốn đem những người không xử lý được vụ kiện cáo của người phụ nữ kia, những kẻ đã dồn người phụ nữ ấy xông vào tận Đại lễ đường, những kẻ mà chiều hôm qua lãnh đạo đã nêu ví dụ, những người biến một hạt vừng thành quả dưa hấu, biến một con muỗi thành con voi, cũng chính là Chủ tịch của thành phố người phụ nữ kia sinh sống, là Chủ tịch huyện của huyện sở tại, Chánh án... cách chức hết thảy. Miệng thư ký trưởng hơi lắp bắp: “Chủ tịch, vì một phụ nữ đòi ly hôn mà một lúc xử lý nhiều cán bộ như vậy, có hợp lý không ạ?”

Trữ Thanh Liêm lại bước lững thững, bước đến trước cửa sổ: “Tôi đã sai thư ký đi điều tra rồi. Vụ án này với những gì thủ trưởng nói, dù có hơi khác một chút, nhưng quả thật là có chuyện này.”

Đoạn ông quay đầu bước về phía thư ký trưởng, hai mắt ánh lên sự tức giận nói: “Bọn họ khiến mọi chuyên tới nông nỗi này, chẳng phải đang bôi gio trát trấu vào mặt toàn tỉnh sao?”

Nói xong lại nghiến răng ken két: “Chiều qua thủ trưởng nói đúng, bọn họ là cái thể loại gì chứ? Không phải người của Đảng Cộng sản, cũng chẳng phải là công bộc của dân, bọn họ chính là những kẻ uống máu nhân dân lao động, còn đè đầu cưỡi cổ họ tác oai tác quái. Tội chúng đáng bị trừng trị, chúng mới là Phan Kim Liên, đáng bị xử lý hết!”