ó thời chàng định đốn cây thanh lương trà mảnh và thẳng này làm cần câu. Nhiều năm trôi qua, và bây giờ nó đã lớn bằng bắp tay. Chàng nhìn nó với vẻ ngạc nhiên rồi đi tiếp.

Phía trên, dọc hai bên bờ sông vẫn là những đám dương xỉ mọc dầy, thành một bãi dài, súc vật đi lại thành đường mòn, lá toả ra che cả mặt đường. Như ngày còn trẻ, Juhannes đưa tay vạch lá đi qua bãi dương xỉ, thận trọng đặt từng bước chân một. Châu chấu và thằn lằn vội vã nhảy sang bên khi nghe tiếng bước chân khổng lồ của chàng.

Trên kia, ở mỏ đá bỏ hoang, hoa anemôn, hoa tím và hoa mận gai đã nở. Chàng hái hoa. Mùi hoa quen thuộc đưa chàng trở lại những năm tháng đã qua. Phía xa xa là những hình vòm xanh của làng bên. Có tiếng các con cúc cu gọi bầy bên kia bờ vịnh. Chàng ngồi xuống một tảng đá, ngồi một chốc rồi bắt đầu hát. Bỗng chàng nghe có tiếng chân người bước trên con đường nhỏ phía dưới.

Đang hoàng hôn. Mặt trời đã lặn, nhưng cái nóng vẫn treo lơ lửng trong không khí.

Khu rừng, những ngọn đồi và bờ vịnh đều yên tĩnh một cách lạ lùng. Một phụ nữ đang đi theo con đường nhỏ dẫn lên mỏ đá bỏ hoang. Người ấy là Victôria. Tay nàng xách chiếc giỏ.

Juhannes đứng dậy cúi chào rồi định bỏ đi.

- Tôi không muốn làm phiền anh. - Nàng nói.

- Tôi chỉ muốn hái hoa ở đây.

Chàng không đáp. Chàng không nghĩ tới việc trong vườn nhà nàng có rất nhiều hoa.

- Tôi mang giỏ theo người, - nàng nói tiếp, - nhưng có thể tôi sẽ chẳng hái được bông hoa nào cả. Hái cho khách. Để cắm ở bàn ăn. Nhà chúng tôi sắp có khách.

- Kia, hoa anemôn và hoa tím kia! - Chàng nói. - Còn cao hơn chút nữa có cây hoa bia mọc. Nhưng bây giờ chưa phải là lúc hoa bia nở. Còn quá sớm.

- So với ngày tôi gặp anh lần cuối, nay trông anh có vẻ nhợt nhạt hơn, - Victôria nói. - Đã hai năm rồi. Người ta nói với tôi rằng anh đã đi ra nước ngoài. Tôi có đọc những cuốn sách của anh.

Chàng vẫn tiếp tục ngồi im. Chàng nghĩ có lẽ chàng nên nói: "Tạm biệt tiểu thư" rồi bỏ đi thì hơn. Từ chỗ chàng đứng đến hòn đá bên cạnh chỉ một vài bước và thêm một bước nữa thì đến con đường nhỏ nơi nàng đang đứng - từ đây xuống đồi rất dễ. Nhưng nàng đang đứng chắn đường chàng. Nàng mặc chiếc áo màu vàng, đội mũ đỏ, trông thật huyền bí và xinh đẹp. Cổ nàng để hở.

- Tôi đang cản đường cô đi, - chàng nói rồi bước xuống một bước. Chàng cố giữ không để lộ rằng chàng đang hồi hộp.

Bây giờ họ chỉ còn cách nhau một bước chân. Nhưng nàng vẫn không tỏ ra muốn nhường đường cho chàng. Mắt hai người gặp nhau. Bỗng nhiên má nàng đỏ ửng. Nàng cúi xuống rồi bước sang. Mặt nàng lộ vẻ bối rối, tuy nàng vẫn cười.

Chàng đi ngang qua nàng, nhưng rồi đứng lại. Nụ cười buồn bã ấy của nàng đã làm chàng do dự. Trái tim chàng lại hướng về nàng, và chàng nói ngay câu đầu tiên lúc ấy chàng nghĩ đến:

- Chắc từ dạo ấy đến nay cô thường lên thành phố luôn? Từ dạo ấy, khi... Bây giờ tôi đã nhớ ra ngày xưa ở đâu có nhiều hoa - trên ngọn đồi, quanh cột cắm cờ của nhà cô.

Nàng quay về phía Juhannes, và chàng lấy làm ngạc nhiên khi thấy nàng đang xúc động, mặt tái nhợt.

- Mời anh tới nhà chúng tôi, - nàng nói. - Lúc nào đó hãy tới thăm chúng tôi. Chúng tôi hiện đang chờ khách, - nàng nói tiếp, má còn đỏ hơn trước. - Khách từ thành phố tới. Mấy bữa nay thôi. Tôi sẽ cho anh biết cụ thể sau. Anh tới chứ, anh nói đi.

Chàng không đáp. Không có chỗ cho chàng giữa đám khách khứa của nàng. Chàng và họ không có gì chung với nhau.

- Tôi xin anh đừng từ chối. Anh sẽ không buồn đâu, tôi đã suy nghĩ kĩ. Tôi sẽ dành cho anh một món quà bất ngờ.

Im lặng.

- Cô sẽ chẳng làm được tôi ngạc nhiên thêm nữa bằng bất kì món quà bất ngờ nào.

Nàng khẽ cắn môi. Nụ cười đau buồn lại thoáng qua mặt.

- Anh muốn gì ở tôi? - Nàng hỏi, khẽ đến mức hầu như không thành tiếng.

- Thưa tiểu thư Victôria, tôi chẳng cần gì ở tiểu thư cả. Chỉ đơn giản là tôi ngồi nghỉ trên đá, và đang sẵn sàng bỏ đi.

- Còn tôi thì đi dạo trong rừng, suốt ngày đi dạo trong rừng và vô tình tới đây. Lúc nãy tôi có thể đi đường khác, dọc bờ sông, nếu thế chắc bây giờ không ở đây, nơi...

- Thưa tiểu thư, khu rừng này là của tiểu thư, chứ không phải của tôi.

- Juhannes, trước đây tôi đã làm anh đau khổ, bây giờ tôi muốn sửa chữa lại lỗi lầm của mình. Đúng là tôi có chuẩn bị một món quà bất ngờ cho anh thật, và tôi nghĩ... Tôi hi vọng rằng anh sẽ rất vui. Ngoài ra, tôi chẳng còn biết nói gì nữa. Nhưng tôi tha thiết mong anh đến.

- Nếu điều ấy làm cô vui, tôi sẽ đến.

- Anh đến thật chứ?

- Vâng, cảm ơn vì cô đã mời.

Rồi chàng quay người đi xuống theo con đường nhỏ tắt qua rừng. Victôria vẫn ngồi trên tảng đá, chiếc giỏ bên cạnh. Juhannes không về nhà mà đi đi lại lại trên con đường ấy. Hàng nghìn ý nghĩ đang chen chúc trong đầu chàng. Điều bất ngờ à? Chính nàng nói như thế, nói cách đây một phút, và giọng nàng run run. Một niềm vui hồi hộp bỗng trỗi dậy trong chàng. Trái tim chàng đập mạnh, dồn dập, và chàng có cảm giác như đang mọc cánh. Có thể không phải ngẫu nhiên nàng mặc áo vàng hôm nay? Chàng đã kịp nhìn tay nàng - lần trước đeo nhẫn, nay thì không.

Một giờ trôi qua. Hơi ẩm của rừng và đất bốc lên xung quanh, chui vào ngực, vào tim chàng. Chàng ngồi xuống, ngả người về phía sau, gối đầu vào hai tay và lắng nghe tiếng chim cu ở bờ bên kia. Không khí tràn ngập tiếng chim hót.

Thế là tất cả lại bắt đầu một lần nữa. Khi xuất hiện ở mỏ đá trong chiếc áo vàng và chiếc mũ đỏ thẫm như máu, trông nàng giống một con bướm mùa hè sặc sỡ đang bay từ tảng đá này đến tảng đá khác. Rồi bỗng nhiên nàng đứng lại trước chàng. "Tôi không định làm phiền anh", - nàng nói rồi mỉm cười, đôi môi đang cười màu đỏ, khuôn mặt nàng bừng sáng, đôi mắt long lanh như hai vì sao. Trên cổ nàng xuất hiện những đường gân nhỏ màu xanh, một vài nốt ruồi dưới mắt có vẻ càng làm làn da nàng ấm áp. Năm nay nàng hai mươi tuổi.

Món quà bất ngờ à? Nàng định làm gì vậy? Có thể nàng sẽ cho chàng xem những cuốn sách của chàng chăng? Nàng sẽ đặt trước mặt chàng hai ba tập sách làm chàng vui bằng cách nói là nàng đã mua chúng, thậm chí còn rọc ra đọc. Đây, xin mời, đây là một bằng chứng nhỏ chứng tỏ tôi chú ý và thông cảm với anh. Xin anh đừng coi thường nó.

Chàng vụt đứng dậy và ngạc nhiên đến lặng người, Victôria đang quay lại, chiếc giỏ của nàng trống rỗng.

- Cô không hái được hoa à? - Chàng hỏi, vẫn nghĩ về chuyện của mình.

- Không. Tôi không tìm hoa. Tôi chỉ ngồi trên đá...

- À, mà nhân tiện tôi muốn nói với cô, - chàng nói, - rằng cô đừng nghĩ là cô đã gây cho tôi đau khổ. Cô chẳng có gì phải hối lỗi, sửa chữa hay an ủi tôi cả.

- Vấn đề không phải ở chỗ ấy, - nàng lơ đãng nói. Rồi chợt nghĩ đến điều đó, nàng liếc nhìn chàng, vẻ tư lự. - Hoàn toàn không phải thế. Đơn giản là tôi có cảm giác rằng lúc ấy... Tôi không muốn anh để bụng giận tôi vì những gì xảy ra lần nọ.

- Tôi không hề giận cô.

Nàng nghĩ ngợi thêm trong chốc lát. Bỗng nhiên nàng đứng thẳng người.

- Thôi được, thế càng tốt, - nàng nói, - đó là một bài học cho tôi sau này. Đối với anh điều ấy cũng chẳng phải là một sự đau khổ quá lớn. Nói như thế đủ rồi.

- Tuỳ cô. Còn về nỗi buồn của tôi thì cô hoàn toàn không quan tâm tới, trước kia cũng như bây giờ.

- Tạm biệt, - nàng nói. - Tạm biệt.

- Tạm biệt, - chàng đáp.

Rồi họ bỏ đi, mỗi người một ngả. Chàng đứng lại ngoái nhìn. Nàng vẫn đi tiếp. Chàng chìa tay, khẽ thì thầm nhắc đi nhắc lại những lời âu yếm: "Anh không hề giận em, không! Anh yêu em như trước đây. Rất yêu...". Rồi bỗng chàng kêu to: "Victôria!".

Nàng nghe thấy, khẽ rùng mình, ngoái đầu nhưng không đứng lại.

Thêm mấy ngày nữa trôi qua. Sự thanh thản hoàn toàn bỏ rơi Juhannes. Chàng không làm việc, không ngủ và hầu như suốt ngày ở trong rừng. Một lần chàng leo lên ngọn đồi cao thông phủ kín, nơi có cột cờ của lâu đài: Ngọn cờ đã được cắm lên đấy. Trên đỉnh tháp tròn của lâu đài cũng có một ngọn cờ như thế.

Chàng bỗng cảm thấy lo lắng một cách khó hiểu. Sẽ có khách tới lâu đài, sẽ có lễ hội lớn.

Hôm ấy trời nóng, dòng sông lặng lẽ chảy qua những quả đồi hoang đứng im vì nóng nực. Một con tàu tiến lại gần bờ, để lại phía sau những cuộn bọt sóng màu trắng hình quạt. Có bốn cỗ xe ngựa phóng ra từ sân lâu đài rồi bắt đầu chạy xuống về phía bến.

Con tàu cập bến. Các quý ông, quý bà bước lên xe ngựa. Từ phía lâu đài vọng tới những tiếng súng nổ chào mừng. ở đấy có hai người đàn ông cầm súng săn đang liên tiếp cho đạn vào nòng bắn, rồi lại cho đạn vào nòng bắn tiếp. Đúng phát thứ hai mươi mốt những cỗ xe ngựa chạy qua cổng vào lâu đài, và họ ngừng bắn.

Quả thế thực, trong lâu đài sẽ có tiệc tùng vui vẻ, khách được đón bằng cờ và các tràng súng. Trong xe có những người nào đấy mặc quân phục đang ngồi, có thể trong số đó có cả chàng trung uý Ôttô.

Juhannes đi từ đồi xuống và bước về nhà. Một người từ lâu đài đuổi kịp chàng. Người này giấu một bức thư trong mũ, thư của tiểu thư Victôria. Tiểu thư đang chờ chàng trả lời.

Với trái tim đập rộn, Juhannes hồi hộp đọc thư nàng. Victôria vẫn một mực mời chàng tới nhà. Nàng viết cho chàng những lời thật cảm động, và yêu cầu chàng phải tới. Nàng muốn mời chàng tới dự lễ đúng ngày hôm nay, và chờ chàng trả lời nàng qua người này.

Thế đấy, một hạnh phúc bất ngờ như thế lại đến với Juhannes. Máu đổ dồn lên mặt chàng. Chàng nói với người kia rằng chàng nhờ chuyển lời cảm ơn, và rằng chàng sẽ tới, tới ngay bây giờ.

- Cho anh đấy, cầm lấy!

Chàng giúi cho người kia một món tiền thưởng hậu hĩnh, rồi chạy vụt về nhà thay quần áo.