hư thường lệ, thằng bé và con chó chạy băng băng vô cánh đồng nho từ lúc sáng sớm. Ở vùng Reillanette hoang vắng và bình yên này không ai lạ gì tình bạn tri kỷ giữa một người một thú với nhau. Còn phải hỏi, thằng bé và con chó chơi thân với nhau bằng hàng ngàn kỷ niệm đẹp đẽ hơn cả phim "Tình Người Nghĩa Thú" của hãng Wald Disney xa lắc.

Mọi sự bắt đầu từ 6 năm về trước, khi một ông già du mục người Ả Rập đi ngang qua làng. Ông già buôn bán thất cơ lỡ vận chỉ còn vài tấm thảm cuộn trên vai và một con chó cái trung thành lẽo đẽo theo sau hộ tống. Thượng đế đã khiến ông già chọn kho lúa của nhà thằng bé Tidou để tá túc qua đêm, và thế là câu chuyện bắt đầu...

Đêm đó, con chó cái bụng mang dạ chửa hạ sanh được hai chú cún con, tiếc thay, một chú cún chết ngay từ lúc chào đời. Tiếng tru thảm thiết của con chó mẹ làm gia đình Tidou thức giấc.

Chỉ sau năm phút cả nhà Tidou đã có mặt tại kho lúa. Không ai nỡ trách móc ông già lang thang qua câu chuyện kể của ông.

Ông già nói với mẹ Tidou:

- Thưa bà, kho lúa của bà đã giúp tôi và con chó có nghĩa ấm áp suốt một đêm. Tôi không biết tạ ơn bà thứ gì ngoài tấm thảm sặc sỡ của những nghệ nhân Ả Rập.

Ông già liếc sang Tidou gật gù:

- Còn chú nhóc, ta biết rằng chú rất khoái con cún vừa mới sinh ra. Chỉ cần nhìn vào mắt chú là hiểu ngay điều ấy. Vì thế, con cún còn sống sót này sẽ là quà tặng chú, hãy đặt tên cho nó là Kafi, tên của ta. Người Ả Rập có thói quen đặt tên con vật nuôi theo tên chủ. Chú nhóc hãy nuôi nó từ lúc bằng một cuộn len cho đến khi thành một khối bông gòn khổng lồ. Cha của Kafi là sói nòi vùng sa mạc đấy.

Giọng nói ông già nghiêm như một mệnh lệnh khiến hai mẹ con Tidou chẳng thể nào khước từ. Ông ta sửa lại tấm khăn tày vố quấn trên đầu.

- Bây giờ tôi yên tâm trở về sa mạc. Chuyến đi buôn tưởng thất bại mà lại thành công, tôi trở về cùng con chó cái của tôi. Chào bà và chú nhóc.

Ông già Ả Rập biến mất và "sói rừng" Kafi nằm trong vòng tay âu yếm của Tidou suốt 6 năm. Trời ạ, suốt sáu tháng đầu, thằng bé đã nựng nó bằng những bình sữa cực kỳ ngon và bổ dưỡng.

Kafi lớn như thổi, nanh sắc lẻm, đuôi rậm như sói cha, lông đen ngòm, đặc biệt bốn bàn chân đỏ như bốn cục than hồng. Quả là một con chó tuyệt đẹp. Tidou vô cùng tự hào về "bộ nhớ" của Kafi, về sự can đảm và về tất cả những gì xung quanh con chó. Hắn tự hào đến mức phải nhoài người xuống cỏ ngắm say sưa con cẩu "hái nho" trong khu vườn bữa nay.

- Gâu, gâu...

Tiếng sủa đắc thắng của con cẩu làm Tidou bừng tỉnh. Té ra anh bạn chiến hữu bốn chân vừa bay lên cành ngoạm được một dây nho bá cháy chạy về cho cậu chủ làm quà.

- Tội nghiệp!

Tidou chỉ có thể buột miệng hai tiếng gọn lỏn rồi nước mắt rưng rưng. Làm sao hắn dám thổ lộ cho con vật trung thành biết chứ, rằng gia đình hắn sắp dọn khỏi vùng đất khô cằn sỏi đá Reil- Lanette này, rằng nền kinh tế eo hẹp của một gia đình bốn người gồm cha mẹ, hắn và em Geo đã làm đôi vai ba hắn nặng gánh, rằng ba hắn đã lên đường từ đêm hôm qua đến tận Lyon để tìm kiếm một chỗ ở mới và thậm chí một việc làm mới, rằng hắn và con Kafi có khi sẽ chẳng còn cơ hội thưởng thức ánh nắng mặt trời xuyên qua vườn nho ấu thơ.

- Gâu, gâu...

Kafi hình như hiểu được nỗi day dứt của cậu chủ, con "sói" áp mõm lên ngực hắn như thầm hỏi. Hắn khẽ thở dài.

- Ừm, tao tiết lộ sơ sơ cho mày nghe nha. Lyon là một đô thị nằm bên tả ngạn sông Rhone, tao chưa biết ở đó đẹp hay xấu nhưng chắc chắn con người đông đúc hơn ở đây nhiều. Ở đó chúng ta sẽ có cả bạn lẫn kẻ thù, phức tạp lắm.

- Ẳng, ẳng...

- Sao mày thắc mắc hoài hủy vậy Kafi, tao đâu có biết nhiều đến thế. Muốn tò mò về Lyon tụi mình đợi ba về sẽ kể...

- Ẳng...

- Thôi được rồi, mày muốn về chớ gì? Hay là mày đánh hơi ông chủ lớn đã về, chúng ta từ giã vườn nho nhé.

Tidou bật dậy, những cọng cỏ rối vướng trên lưng hắn được cái lưỡi và bàn chân màu lửa của con chó "phủi" sạch. Lúc hai thầy trò về đến nhà thì chiếc xe đò thả khách xong cũng vừa chạy vụt đi.

Người đàn ông khỏe mạnh mệt mỏi thả phịch người xuống ghế. Bàn ăn đã được dọn sẵn, người đàn bà đứng bên cạnh hai tay khoanh lại trước tấm tạp dề làm bếp. Hai quý tử ngồi ở đầu bàn, Tidou một góc và chú nhóc Geo tám tuổi một góc, con Kafi trước không khí trầm trọng hoảng quá nằm len lét dưới gầm bàn.

Người đàn ông cất tiếng:

- Tôi đã đến Lyon như lá thư mời của người bạn cũ.

Mẹ Tidou gật đầu:

- Tôi biết, bắt đầu từ cái lá thư.

- Ừ, trong thư người bạn tốt bụng của chúng ta đã kiếm được cho tôi công việc sửa chữa máy dệt ở khu phố "Chữ Thập Hung". Tên đúng của khu này là "Croix-Rousse".

Người đàn ông thở dài. Bà vợ hỏi:

- Vậy mình sẽ ở đâu?

- Tôi đã thăm nơi ở mới rồi. Đó là một căn hộ ọp ẹp trong một cư xá sắp giải tỏa ở thành phố. Tuy mang tiếng sắp giải tỏa nhưng chắc gì chính quyền đã có kinh phí, chính vì thế dân lao động nghèo thường chọn lô nhà cũ xì ấy làm chỗ tạm cư qua ngày, chúng ta sẽ giống như họ thôi. Phải nói rằng người bạn tốt bụng ở Lyon đã cất công tìm kiếm cho chúng ta một căn hộ loại tốt nhất trong dãy nhà rách nát ấy.

Người đàn bà sốt ruột:

- Nhà có mấy phòng hả anh?

- Ba phòng tận tầng 5, coi như đụng mái...

Ba Tidou trả lời thật cộc lốc, cụt ngủn và đau đớn. Tidou quá hiểu vì sao mẹ hắn thở dài, ở Reillanette, gia đình hắn thênh thang trong căn nhà... bốn phòng, chưa kể khu vườn nho đơm bông kết trái tuyệt diệu.

Người đàn ông gục đầu:

- Bước đầu mình phải ráng chịu đựng, mẹ nó ạ.

- Em hiểu. Sớm muộn gì chúng ta cũng buộc phải rời khỏi đây. Ở đây trường học quá xa, trong khi ở Lyon, thằng Geo và Tidou sẽ được đến trường học thêm nhiều thứ. Ở thành phố lớn có nghề nghiệp là không sợ chết đói, anh sẽ làm ra tiền bằng nghề thợ máy còn em sẽ kiếm thêm ở các công việc nội trợ.

- Cám ơn em đã thông cảm với anh. Nhưng có một điều khiến anh băn khoăn...

Người cha quay về phía Tidou.

- Con nghĩ sao hả Tidou?

- Dạ...

- Ba không nỡ nói lên một sự thực sẽ làm con rất đau lòng.

Tidou há hốc mồm:

- Thưa ba, con chưa hiểu...

Các cơ thịt trên khóe mép ba Tidou giật giật:

- Thế này nhé, chúng ta không thể mang Kafi theo được.

- Trời ơi!

Người mẹ run rẩy không kém gì thằng con trai, bà nói miệng méo xệch:

- Tại sao thế hả anh, con Kafi có thể choán chỗ một con người trong ba căn phòng chật hẹp mà anh nói, nhưng em và hai con đều sẵn sàng chia xẻ được. Chúng ta có thể bớt khẩu phần cho nó.

Ba Tidou thẫn thờ. Phải chục giây sau, ông mới nói nói.

- Anh rất hiểu con chó là một thành viên của gia đình chúng ta, nhưng ác thay người gác cổng khu cư xá ấy nhất định không cho ai nuôi chó trong nhà. Ông ta ghét chó đến mức độ bắt anh phải ký vào giấy cam đoan mới chịu cho chúng ta dọn đến.

- Ẳng, ẳng...

Tiếng Kafi hộc lên. Con chó hầu như nghe hết nội vụ bi đát bữa nay, nó hết liếm tay mẹ Tidou rồi liếm tay hắn để cầu xin sự che chở. Cu Geo không chịu nổi cảnh đau lòng đó. Thằng nhóc khóc òa:

- Huhu, Con không chịu xa Kafi đâu...

Tidou đứng dậy. Hắn không còn lòng dạ nào ăn nốt bữa cơm chiều. Bất chấp bàn tay kiên nhẫn của người cha đặt lên vai, hắn dứt khoát:

- Còn xin lỗi ba. Con không thể...

Đêm đó, hắn nằm trên tấm thảm gần chỗ ngủ của Kafi, choàng tay ôm con vật thân thiết:

- Nếu phải chia tay, tao thề sẽ tìm cách đem mày đến cái thành phố Lyon chết tiệt đó.

Lời hứa của Tidou không bay theo gió, hắn đã chuẩn bị cho buổi chia ly đầy nước mắt với Kafi từ một tuần lễ trước đó kia. Đầu tiên hắn bàn bạc với Fredric, một chú nhóc cùng tuổi, con trai ông chủ lò bánh mì trong làng. Tidou biết thằng Fredric con bác Aubanel rất yêu thương súc vật, riêng đối với Kafi thì thằng nhãi không chỉ yêu thương mà còn ngưỡng mộ.

Cu cậu thề độc với Tidou;

- Tao thề sẽ chăm sóc chiều chuộng con chó, không để nó buồn vì thiếu mày.

- Được. Nhưng mày đừng cho nó án bánh mì không đấy nhé.

- Yên chí. Tao sẽ nhét xí quách vào ruột bánh mì.

Chuyện Kafi tạm thu xếp xong. Tháng 10, gia đình Tidou nhổ neo khỏi Reillanette bởi cùng lúc đó cư xá Chữ Thập Hung bên Lyon vừa tạm biệt những hộ lao động nghèo hết tiền thuê nhà.

Tidou bình thường là một hảo hớn có tầm cỡ vậy mà hôm nay yếu xìu như một cọng bún. Hắn nghẹn ngào nói với mẹ lúc chiếc xe tải chở những người hàng xóm khuân vác thuê đến.

- Chúng ta không thể bỏ Kafi như thế mẹ à.

Mẹ hắn quay mặt đi.

- Chỉ một thời gian thôi, Tidou. Tới Lyon, mẹ sẽ làm việc cật lực để kiếm một căn nhà rộng. Khi ấy mẹ con mình sẽ đón con chó.

- Con thấy tội nghiệp cho Kafi lắm.

Tidou chỉ có khả năng cầu cứu mẹ cỡ đó. Coi, gió bấc đã thổi ào qua thung lũng, bẻ cong từng cây trắc bá, thảy tơi tả lên bầu trời những chiếc lá của cây oải hương. Buổi lên đường ảm đạm đến mức người tài xế xe tải nhấm nhẳn:

- Trời xấu quá, chúng ta sẽ khởi hành đúng 8 giờ rưỡi. Đồ đạc khiêng hết lên xe rồi.

Tidou chạy như một thằng điên lùng sục khắp xó nhà. Trời hỡi, đã đến giờ phút "bái bai" với chú cẩu thân yêu thế mà Kafi trốn đâu mất biệt. Tidou quá biết con chó đã rên ư ử mấy ngày nay không hề rời hắn nửa giây, ấy thế mà giờ chót...

- Kafi ơi Kafi!

Mặc kệ tiếng gào thảm thiết của cậu chủ, từ căn gác xuống tầng hầm đố người thợ khuân vác nào tìm thấy nó.

Bác tài xế phanh ngực áo bực bội:

- Cháu đã gửi con chó cho ai chưa?

Tidou cắn môi:

- Rồi bác ạ. Nhưng cháu không tin rằng nó đang ở nhà thằng Fredric.

- Cháu nên tin thì tốt hơn. Nào, chúng ta lên đường.

Chiếc xe tải nổ máy. Ai ngờ khi bác tài vừa ngồi xuống ghế, từ đáy sàn buồng lái có tiếng rên ư ử.

- Mẹ kiếp, con chó...

Không ai có thể ngờ nổi Kafi lại chọn chỗ trốn bí mật ngay trong cabin xe tải. Con chó không muốn lìa chủ sẵn sàng chấp nhận mọi sự trừng phạt. Tuy nhiên ai nỡ trừng phạt con chó, hai người lớn trên xe phải dùng hết sức lực mới lôi được thân thể mềm nhũn của Kafi khỏi gầm ghế. Giọng ba Tidou nghèn nghẹn:

- Bác tài cho xe chạy thẳng đến lò bánh mì nhà Aubanel đi.

Đến cửa hàng bánh mì, ông nói tiếp:

- Ba giao con chó cho con đó Tidou. Con giao lại nó cho Fredric gấp đấy.

Thủ tục bàn giao Kafi không thể gọn gàng. Tidou xiết chặt chú "sói" vào lòng một lúc lâu rồi mới thả nó vào một căn phòng nhỏ tối tăm mà Fredric dành sẵn. Hắn nắm tay bạn bịn rịn:

- Hãy chăm sóc nó cẩn thận nha, Fredric. Khi nào nó buồn, hãy nói với nó về tao.

- Ừ, tao hứa chuyển tâm sự của mày đến cho nó mỗi ngày.

- Chúc lành nghe, Fredric!

- Chúc mày thượng lộ bình an.

Xe tới Lyon vào khoảng giữa trưa, bỏ lại sau lưng mặt trời ấm áp bên sườn núi Valence. Tidou không trào nước mắt bởi trời đổ mưa tầm tã thay cho nỗi lòng của hắn. Qua cái hình rẻ quạt của cần gạt nước trên kính xe, thành phố Lyon hiện ra trước mắt hắn như một đô thị toàn màu xám xịt.

Tiếng ba hắn náo nức:

- Tidou ơi, khu Chữ Thập Hung kìa.

Chữ Thập Hung ư? Croix-Rousse ư? Ánh mắt rầu rĩ của Tidou ghi nhận những căn nhà hình khối có các cửa sổ giống nhau như đúc. Hắn hờ hững nhìn chiếc xe tiếp tục lăn bánh trên các đường phố nằm dọc theo sườn đồi. Sườn đồi đốc đến nỗi bác tài luôn mồm chửi rủa. Qua khỏi con đường dốc, cuối cùng xe tải cũng kết thúc cuộc hành trình khi quẹo vào phố "Mảnh Trăng", một con dốc cong queo như lưỡi liềm mà mãi mãi sau này Tidou không bao giờ quên được.

Dĩ nhiên kẻ đầu tiên ở con lộ này mà hắn nhớ là... người gác cổng cư xá. Ngay khi gia đình Tidou vừa dọn đồ đạc xuống là người đàn ông mặt lạnh như tiền đó đã quát tháo:

- Các người mới dọn đến hả? Yêu cầu không đươc làm trầy các cầu thang trong lúc di chuyển.

Trời đất, xem cách nói của ông ta cứ như là chủ cư xá không bằng. Ấy thế nhưng cha Tidou vẫn ôn tồn:

- Chuyện đó ông khỏi lo.

Quay sang bác tài xế, ông nói nhỏ:

- Chúng ta đi kiếm một cái quán nào lót dạ trước khi khiêng đồ đạc.

Hai người đàn ông lên đường. Lúc này chỉ còn ba mẹ con Tidou. Người đàn bà hồi hộp hơn bao giờ hết, bà bước lại gần người gác cửa nhỏ nhẹ nói:

- Tôi muốn mượn ông chìa khóa xem trước căn hộ của chúng tôi.

Ông ta đáp cộc lốc:

- Được, nhưng nhớ những lời tôi dặn đó.

Tidou chỉ muốn rủa thầm. Hắn mím môi dắt thằng nhóc Geo lót tót theo mẹ lên vô số bậc cầu thang để tới tầng 5, tầng cuối cùng chót vót. Người đàn bà mở cửa phòng mà ngơ ngác:

- Hai con ơi, nó bé như một... hộp diêm.

Tidou cười gượng:

- Nhưng đủ chứa bốn que diêm nhà mình và que diêm thất lạc Kafi mẹ ạ.

Quả thật căn hộ nhỏ và gọn đến mức người mẹ không nỡ bước vào phòng. Phòng nấu ăn quá hẹp, cũng may hai phòng còn lại không đến nỗi.

Tidou lẳng lặng nghiêng đầu qua cửa sổ. Lạy Chúa, ở đây dễ đàng nhìn xuống đường lộ nhưng làm gì có một vườn nho rực trái như ở Reillanette, ở đây rặt những mái ngói co ro tẻ nhạt làm sao bì được thiên nhiên hoang dã nơi chốn cũ. Mắt hắn rưng rưng khi phát giác một khách bộ hành dẫn con chó lớn trên đường. Tidou nghèn nghẹn: - Người ta được tự do dắt chó đi chơi thế mà mình bị mất Kafi. Đừng hòng...