uít dẹp bàn, trải giường bố ra giữa nhà rồi treo mùng, nhưng treo xong lại vén lên.

Hai Tâm ngồi hút thuốc trên chõng của anh. Cây đèn lu, không ai buồn tắt. Quít nói:

- Từ đây ngoài những ngày sống trên xe lửa, anh ăn cơm nhà với em chớ đừng ăn cơm quán nữa.

- Thì phải vậy chớ sao.

- Sao lại phải như vậy?

Quít hay có những câu hỏi bất ngờ và kỳ cục cứ làm Tâm bối rối mãi, nhưng lần nầy thì anh đáp khá ổn:

- Anh nuôi em, không lẽ không ăn cơm ở nhà.

- Thì đưa em ra qưán cơm xã hội với anh.

- Ừ, cũng được.

- Sao lại cũng được?

- Tại em muốn như vậy.

- Em không muốn như vậy. Nhưng đáng lý gì anh phải tính như vậy vì nhà anh không có ai nấu ăn.

- Bây giờ làm sao đây?

Quít bật cười:

- Thì sai em nấu chớ còn làm sao nữa.

- Cũng được.

- Cái gì cũng được hết. Đờn ông gì mà...

- Vậy em lấy chút đỉnh tiền mua gạo với lại đi chợ mua ăn.

- Khoan đưa tiền. Em có dư chút đỉnh, để em cho anh mượn, kẻo em ăn vặt hết cũng uổng.

Quít làm thế để Tâm an lòng mà nhận sự phụ giúp trá hình của nàng.

Người ngồi chõng tre kẻ ngồi giường bố, cây đèn dầu hôi ùn khói, đặt trên chiếc ghế đẩu, giữa họ, phóng đại lên vách bóng hình của hai người.

- Hồi anh dọn về đây, bác gái còn mạnh khỏe chớ? Quít hỏi.

- Không. Má anh qua đời rồi, anh mới xin được chỗ làm trong Sở Hỏa Xa và mới dọn về đây.

- Bác chôn ở đất nào?

- Sau chùa Bà Đầm, trong Bà Chiếu!

- Hai ta đều không còn ai, trơ trọi trên cõi đời nầy.

- Ừ.

- Ngày kia, ta chết thì không ai nhắc nhở đến ta cả!

- Ừ.

- Sống không tên không tuổi, mà chết thì không trống không kèn!

- Ừ.

- Có buồn không anh?

- Không.

- Không?

Quít kinh ngạc hết sức và lặp lại tiếng không của Tâm để hỏi. Tâng đáp:

- Ừ, anh không buồn.

- Sao lại không buồn? Anh sẽ cưới vợ, anh sẽ có con. Tới già anh chết, thì con cháu đã đầy nhà.

Niềm tin của anh con trai mộc mạc nầy giản dị một cách vĩ đại. Quít thừ người ra rất lâu trước tin tưởng của bạn vào tương lai, một tương lai có thể nói là rất tốt đẹp đối với địa vị xã hội của hắn, không tham vọng quá sức hắn, bằng lòng với những niềm vui nho nhỏ, khiêm tốn của người nghèo, vui với vợ, với con trong một đời cần cù lao lực.

Nàng buồn chính vì không có được lòng tin đơn sơ đó, chính vì tham vọng của nàng lớn quá và viễn vọng quá, tham vọng được một ông nhà giàu mê, mua nhà lầu cho nàng ở, như đợi mãi mà không thấy dạng ông nhà giàu si ngốc nào cả.

Niềm tin của gã con trai nầy thật giản dị đến buồn cười. Hắn tin chắc rằng hắn sẽ chết già chớ không chết vì ho lao hoặc vì cô hồn xe lửa. Ừ, người ta bảo rằng xe lửa có hồn, hồn của người bị xe cán trước đó thỉnh thoảng phải bắt hồn của người khác thay thế cho.

Hắn cũng không hề nghĩ đến cảnh thất nghiệp.

Thật là dại khờ, nhưng cảm động biết bao nhiêu!

Chỉ có một lòng tin như vậy mới giữ vững được tinh thần của hắn và tinh thần của bao nhiêu dân lao động khác trong cuộc đời tối tăm của họ.

Thật là vĩ đại, lòng tin của hắn, vĩ đại y như mối tình thầm lặng mà hắn đã giấu tận đáy lòng hắn từ bao lâu nay.

Nơi đây, cái gì cũng trầm lặng và tối tăm cả, từ chiếc bàn, cái ghế, đến con người của chủ nhà, cái gì cũng khiêm tốn đến khép nép, khuất mình, nhưng cái gì cũng to lớn quá sức.

Quít đã bị xúc động trước mối tình câm của bạn, nên trong một cơn khủng hoảng, nàng lại tìm đến cái đảo an ủi nầy để tạm trú cho qua cơn sóng gió. Đến nơi, nàng dâm ra hối hận, đâm sợ cho cuộc phiêu lưu của nàng, tự hỏi mình sẽ đủ can đảm mà sống cuộc sống đói rách nầy hay không.

Nhưng kể từ lúc nghe bạn bảo rằng hắn không buồn và giải thích được niềm vui của hắn, nàng bỗng thấy cái ngông bỏ một chỗ làm mỗi tháng kiếm được bạc vạn kia, không còn ngông nữa.

Câu chuyện yêu bốn năm mà không hề nói, câu chuyện cưới vợ đẻ con và chết già của gã con trai nầy thật là an ủi đối với kẻ không còn tin tưởng nơi cái gì nữa ở trên đời.

- Nhưng sao anh chưa cưới vợ, nàng hỏi.

- Vì chưa đủ tiền.

- Bao nhiêu mới đủ?

- Không biết, nhưng chắc phải nhiều lắm.

- Hiện anh dư được bao nhiêu?

- Năm ngàn.

- Anh cất ở đâu?

- Trong lưng.

Quít phá nên cười rồi hỏi:

- Chắc anh để trong ruột ngựa như mấy bà già. Nhưng nó cộm chết.

- Không. Anh đổi ra giấy 500, chỉ có mười tờ thôi.

- Anh khai thật thì coi chừng đa. Khuya lại, em len lén em lắt hồ bao của anh đa nghen.

Câu nói đùa nầy nhắc Quít nhớ lại một ý quấy của nàng dạo trước; trong kế hoạch phá phách Hai Tâm của nàng, có hai điểm chánh: ghẹo anh ta để thưởng thức sự bối rối và thẹn thùa của anh ta, đoạn rồi cưỡng hiếp anh ta.

Nhưng kể từ giây phút mà anh con trai nầy tâm sự về lý tưởng khiêm tốn của anh ta, anh ta bỗng dưng rạng rỡ hào quang dưới mắt Quít. Quít hoảng quá không dám xem thường gã con trai chất phát nầy nữa.

Dư được năm ngàn đồng? Đó là phần thưởng của bốn năm lao lực, thế mà bằng phân nửa, số tiền mà nàng kiếm được trong hai tuần lễ, trừ đi rồi cái phần hoa hồng cho bọn ma-cô cá mập.

Nhưng không hiểu sao Quít lại nghe rằng năm ngàn đồng của miệng Hai Tâm nặng hơn mười ngàn trong túi của nàng nhiều quá.

Nàng vói tay lên để buông mùng và nói:

- Anh tắt đèn đa kẻo tốn dầu, ta nói chuyện thầm cũng được.

Nói thế, nhưng nàng không mở lời nữa, bận nghĩ về nhiều việc quá, còn Hai Tâm thì anh cố nhiên, tự anh, anh không nói gì hết.

Anh cũng buông mùng của anh rồi đi tắt đèn.

Xóm nầy không yên tịnh bằng xóm Cây Điệp. Ở đây là cuối bến xe Lô-Ca-Xông, và đầu bến xe đò. Ngoài kia xe đến bến và rời bến suốt đêm không ngớt, thiên hạ rộn rịp, tiếng động và tiếng người vang dậy mãi tận đây.

Nhưng lần đầu tiên trong đời Quít, nàng nghe được sự nghỉ ngơi, an ổn lạ kỳ. Ở đây không còn ai gõ cửa để quấy rầy giấc ngủ của nàng ban đêm, đó là chuyện dĩ nhiên. Nhưng Quít an ổn vì lẽ khác. Tâm trí nàng lần đầu tiên đã hết sôi nổi những tham vọng giàu sang, những tham vọng đi ngõ tắt để lên bà nữa. Sự an phận của người con trai nầy cho nàng thấy rằng hạnh phúc thật, ở nơi khác, ở cái yên vui của ta với những gì mà ta đang nắm chắc trong tay.

Trí Quít nhảy sang từ việc nầy đến việc khác rồi hình dung ra cảnh rối loạn nơi nhà Ngân. Ngân đã được bọn Ngọc Nga, Cẩm Lệ báo tin sự mất tích của nàng. Vợ chồng nó và lũ bộ hạ của nó đã nhao nháo lên rồi đổ ra đi tìm nàng.

Hẳn chúng đã vào xóm Cây Điệp rồi, để đụng đầu với bà Sáu Chuột Cống.

Bà Sáu Chuột Cống làm nghề đi mót đồ vụn trong các thùng rác ở đô thành. Bà không làm việc một mình và luôn luôn gặp những đồng nghiệp chuột cống, chúng nó nằm sẵn trong các thùng rác ấy trước bà và đang ăn tiệc trong ấy.

Vì thế mà bà ta mới có cái tục danh kỳ lạ đó.

Quít đã cho bà ta tất cả giường tủ của nàng với lại hai tháng tiền thuê nhà, giới thiệu với chủ nhà cho bà chiếm ngụ chánh thức căn nhà của nàng, chớ từ thuở giờ bà ở trọ ngoài hàng hiên nhà của chị tư Xôi Rượu.

Quít đã cho bà thừa hưởng của cải của nàng vì bà nghèo nhứt xóm, lại là người tốt bụng. Nếu mai kia mốt nọ, nàng có thất vận, thì có thể trở về xin đùm đậu với bà một thời gian.

Ngân hẳn phải đoán rằng nàng đã trúng mối to mới dám xài đổng như vậy, và cái mối to ấy là một chỗ làm khá hơn do một thằng ma-cô khác chỉ huy, chớ nếu ra đi với một ông triệu phú, nàng đâu có cần trốn chui chốn nhủi như trốn nợ.

Buồn cười quá! Chắc nó đang tiếp xúc với tất cả đồng nghiệp của nó để bắt mạch. Vô phước cho thằng nào bị nó nghi đã chơi cái cú đâm nó đằng sau lưng.

Quít không tiếc vợ chồng thằng Ngân lắm, nhưng vẫn hơi tiếc số tiền sẽ kiếm được trong vài năm. Nàng chưa hẳn dứt khoát với nàng vì...

Nàng tới đây để làm gì? Thật là không có mục đích nào hết. Nàng không dám phá phách thằng khờ để giải trí mà cũng không mong được nó chinh phục, thì không còn gì điên dại bằng sự chọn lựa này. Đi ở mướn thật sự, có phải là được tiền không, mà vẫn lành lặn như nàng đã muốn.

Tuy nhiên, Quít không băn khoăn nhiều. Trong đời nàng, nàng luôn luôn buông trôi bất cứ trước tình thế nào, nhưng mà đâu cũng vào đấy cả, thì không có lý gì mà lần nầy lại phải bứt đầu bứt tóc vì một cuộc phiêu lưu nho nhỏ chắc chắn là không đem lại hậu quả tai hại nào trừ sự cực thân một thời gian.

Phần anh lao động trẻ tuổi thì sự nhọc xác sau bảy mươi hai giờ làm việc không giúp anh ta bước vào giấc ngủ được. Anh ta nằn đó, nhắm mắt lại, nhưng vẫn tỉnh táo như thường, có phần còn tỉnh táo hơn bình thường nữa.

Anh ta đã mơ Quít trong hai năm, đã nhớ Quít trong bốn năm.

Giờ cô gái không, người thiếu phụ nầy đang ở cạnh anh, anh chỉ gọi một tiếng nhỏ là nàng sẽ vào với anh. Nhưng anh lại không biết tính sao. Không, anh đã bớt nhát gái, anh đã dọn trí dọn lòng từ sáu năm nay để nói những gì mà ngày trước anh không dám nói. Giờ đã dám, anh lại không muốn nói.

Anh không chê Quít hết là trinh nữ, nhưng anh thấy rõ sự cách biệt giữa Quít và anh. Quít không còn vẻ lao động như anh. Nó mặc vải đen thật đó, nhưng nó cứ giống một cô đào hát danh tiếng trá hình làm thôn nữ trên sân khấu cải lương, một thôn nữ trắng trẻo quá, dáng đi điệu đứng đài các quá. Trong lớp vải đen giả đò lam lũ ấy một thiếu phụ giàu sang đang ẩn núp một cách vụng về.

Tai hại thay cho gái buôn hương muốn trở về với hàng ngũ thật của họ ngày trước. Họ thất bại trong việc leo lên cao thật sự, mà tuột trở xuống cũng chẳng xong, vì..... Vì họ không sang trọng phong nhã thật sự để xứng đáng với lớp trên, mà cái phong lưu học đòi của họ lại làm cho họ lố lăng đối với giai cấp trung lưu, làm cho họ đáng sợ đối với giai cấp lao động.

Một đôi kẻ hòa mình được phần nào với khí hậu mới, nhưng vẫn không thành chánh quả. Hạng người nầy Pháp gọi là hạng "bán phong nhã, nghĩa là tự tạo được phân nửa phong độ hào hoa, nhưng thỉnh thoảng lại sơ hở để lộ ra một lời thô lỗ, một cử chỉ quê kịch nó tố giác nguồn gốc thật của họ, gia thống thật của họ.

"Con Quít nó sạch sẽ quá, hào nhoáng quá, Hai Tâm than. Mình không xứng đáng với nó chút nào! Mình sợ nó nhờm mình hôi hám, mình sợ nó mắc cỡ với thiên hạ vì mình quê dốt".

Gối rơm theo phận gối rơm

Có đâu gối thấp mà chồm lên cao.

Hai Tâm thuộc nằm lòng câu hát nầy từ thuở bé và anh nghe như ai đang nghêu ngao đâu đây câu hát nhà quê ấy để chế nhạo anh.

"Nó sạch quá và đẹp quá!

Hai Tâm nghĩ đến cái đẹp của Quít thì bỗng hai bàn tay của nàng hiện lên trong đêm tối.

Hai bàn tay ở không đã bốn năm năm rồi, non như tay của mấy bà mấy cô đi xe lửa va-gông Cút-Xết, ngón tay nhọn và dài, sơn cái gì lên đó không biết mà bóng như nước men đồ sứ, màu đỏ màu hồng, hai bàn tay ấy làm thế nào mà rửa chén cho được. Ừ, rửa chén được chớ sao không, nhưng màtội nghiệp lắm!

Hai Tâm lại thấy mắt của Quít. Đôi mắt ấy, khi thì tinh nghịch, khiêu khích khi lại buồn bã và đầu hàng. Nó ranh mãnh thì anh sợ nhưng lại bị quyến rủ, nó thủ phận thì anh yêu không biết bao nhiêu.

Hai Tâm lại thấy những bộ phận khác của cơ thể của Quít chẳng hạn như đôi má của nó, đôi má mà ngày xưa, đứng gần nó, dưới gốc cây bàng, một đêm trăng kia anh nghe rõ ràng cái mùi thơm tự nhiên của da thịt người trinh nữ.

Nó đã đón đường anh để nghẹo anh, nhưng rồi anh hoảng sợ chạy đi, chạy đi nhưng lại tiếc và bị mùi hương thịt ấy đeo đuổi mãi suốt sáu năm trường.

Giờ thì nó đã hết thơm tự nhiên rồi, và khứu giác của anh cũng đã bớt nhạy, bớt thính nhưng chính vì thế mà anh càng muốn gần nó để được nghe xem dư hương ngày cũ còn thoang thoảng phần nào hay không.

Con Quít nằm ngoài kia, cách anh không đầy năm thước. Anh nghe nó gần anh quá, nhưng lại xa anh quá.

Nó gần anh quá. Anh chỉ phải bước có vài bước là đến nơi. Tâm là một anh con trai lành. Người nam trinh ấy lành quá nên dồn chứa sanh lực đầy ứ người hắn. Hắn nghe như lửa đốt lưng hắn, cứ muốn ngồi dậy, nghe có một sức mạnh vô hình nào xô hắn đi ra ngoài kia. Gần quá... gần quá! Trời, Phật, Thánh, Thần ơi, cứu tôi với!

Lời cầu khẩn của Hai Tâm được kẻ khuất mặt nghe và họ động tâm. Họ cứu anh thoát nạn: anh chống được với lửa dục và nằm yên.

Nhưng thắng mình rồi, anh lại nghe buồn vô cùng mà thấy anh xa Quít không biết đến muôn ngàn dặm nào.

Một lát sau đó, Hai Tâm ngủ quên đi trong một giấc ngủ đầy ác mộng. Anh nằm mơ thấy xe lửa chạy đến một cây cầu giữa rừng. Cầu đã sập vì nguyên nhân nào không rõ. Người tài xế và anh, cả hai đều thấy kịp hiểm họa, nhưng không làm sao mà hãm máy lại cho được.

Ác lắm là tuy thế, xe vẫn không bao giờ lọt xuống hố sâu. Nó tiếp tục chạy tới, và cả cây cầu sập và miếng hố cũng chạy tới, hai thứ ấy chỉ chạy mau hơn chiếc xe một tí thôi và xe cứ suýt lọt xuống hố. Sự hãi hùng của anh kéo dài bất tận.

Anh lại thấy một đoàn xe lửa chạy nhanh với tốc độ của một chuyến tàu suốt, chạy nhanh đến đỗi tất cả các va-gông đều lắc lư như say rượu. Anh rơi xuống đất nhưng không việc gì cả. Anh gào, anh thét, nhưng không ai hay, xe lửa cứ lạnh lùng phóng tới, còn anh thì bơ vơ giữa rừng sâu.

Anh lại nghe nóng (lần nầy thì vẫn ngồi trên xe đấy), trời ơi, nóng lắm. Chụm lửa đầu máy hỏa xa thì bị nóng, đó là sự dĩ nhiên. Nhưng riêng chuyến nầy, sức nóng của lò lửa, lên đến cái mức độ mà cơ thể con người không chịu được nữa. Anh nghe nóng tới cả trong lòng, ruột gan như bị nung đốt, cứ muốn nhảy đại xuống đất để thoát, giữa lúc xe đang chạy vùn vụt.

Đằng kia, Quít chưa nhắm mắt. Nếu không kinh hoảng trước niềm tin bình dị, trước sự yêu đời của Hai Tâm, có lẽ đêm nay nàng đã hiện nguyên hình là một con hồ ly tinh để phá phách anh, hớp hồn, cướp xác anh rối.

Nếu nàng làm thế, nàng sẽ thành công chắc chắn một trăm phần trăm và sẽ cột dính Tâm vào với nàng cho đến ngày nào nàng dở chứng, xách gói ra đi.

Nhưng nàng không dám. Đức trọng quỉ thần kinh mà lại!

Từ thuở giờ ai khinh nàng, ghét nàng, nàng đều bất đếm xỉa. Nhưng nàng lại sợ người thanh niên nghèo khó và thật thà nầy coi rẻ nàng.

Là vì Hai Tâm là con người độc nhứt trên đời nầy còn trọng nàng phần nào, và nàng rất hãnh diện với chính mình mà còn đôi chút giá trị dưới mắt một người. Nàng không muốn mất người đó, nhứt là không muốn người đó mất những ý nghĩ tốt đẹp về nàng.

Nàng bám níu vào hắn là bám níu vào hình ảnh của con người tốt đẹp và lành lặn ngày xưa, con người ấy đã tiêu tan mất rồi, chỉ còn xót lại chút xíu nơi lòng của gã con trai trong trắng kia thôi.

Quít bây giờ là một con ma lai, trông suốt được ruột gan của Hai Tâm. Nàng thấy nơi đó bóng dáng dễ yêu, và rất ngậm ngùi trong sự thụt lùi của thời gian. Bóng dáng của người trinh nữ xóm Bến Cỏ thơm như một trái nhãn và sạch như viên sạn dưới đáy suối mới được ai vớt lên.

Lòng Hai Tâm là cái dĩ vãng vô tội và ngây thơ của nàng mà nàng yêu dấu. Nó nhắc nhở, nó gợi nhớ những ước mơ, những hoài bão trong lành cua cô gái gánh nước mướn xóm Bến Cỏ, cô gái đã nhìn đời bằng đôi mắt ngạc nhiên và lạc quan. Cô gái ấy, trong những ngày buồn suốt đời trụy lạc của nàng, nàng hay nhớ tới nó và lần nào cũng bùi ngùi rưng rưng lệ.

Hương xuân còn được chút nầy! Cái chút đỉnh quí báu ấy, hiện người con trai khù khờ nầy đang cầm giữ trong tay hắn, nó đang được ủ kín trong tấm lòng chất phát của hắn.

Cái chút đỉnh ấy là một bộ phim rất hay mà gã con trai ấy là người độc nhất còn giữ một bản rửa. Muốn xem lại phim hay đó chỉ biết nhờ hắn thôi chớ không có người thứ nhì nào có cả.

Làm mích lòng anh ta thì đi đời cái dĩ vãng của nàng.

Con người thường hay quí mến những kỷ niệm lúc thiếu thời của họ. Những kẻ sống bẩn thỉu càng quí trọng nó hơn người thường bởi vì những kỷ niệm ấy là những bằng chứng, chứng minh rằng họ cũng đã sạch sẽ như ai.

Quít đã dứt khoát. Nàng phải bám riết vào cái kho tàng trữ bóng hình thời con gái của nàng. Những người bị cháy nhà; họ mất áo quần, mất cả vàng bạc nữa, nhưng họ không tiếc bằng tập ảnh gia đình. Quít đã cháy nhà liên tiếp bốn năm liền mà còn giữ được cái tập ảnh sống thì may cho nàng không biết bao nhiêu, nên nó quyết sắm tủ sắt để cất tập ảnh đó.