ã từ lâu ngay sau khi công chúa Sofia bị giam vào tu viện Novodevichi hai cô em công chúa là Maria và Catherine đã bị trục xuất ra khỏi điện Kreml và đưa đi đày khuất mắt mọi người tại Pokrovka. Bộ Nội Điện cấp tiền cho họ sinh sống và vui chơi, trả tiền cho các ca nhân, mã phu, và tất cả bọn tôi tớ trong nhà nhưng không đưa tiền mặt cho các công chúa, vì họ quá ngu dại, làm như vậy chẳng những vô ích mà lại còn nguy hiểm nữa.

Katka(1) xấp xỉ bốn mươi, Maska(2) kém chị một tuổi. Ai ai ở Moskva cũng biết cuộc sống ngu độn của họ tại Pokrovka. Họ dậy muộn, ngồi lì ra suốt sáng trước cửa sổ, đầu tóc rũ rượi, ngáp ngắn ngáp dài đến chảy nước mắt. Vừa chập tối, các ca nhân mang đàn domra(3) và sáo đến tận buồng hai ả; các công chúa trang sức lòe loẹt, trát son lên mặt dày đến một tấc, lông mày tô than đen ngòm, ngồi nghe ca hát, uống rượu ngọt và khiêu vũ đến tận đêm khuya, múa may quay cuồng rung chuyển cả ngôi nhà cũ bằng gỗ. Người ta nói là các công chúa ăn nằm với bọn ca nhân rồi có con đưa đi nuôi vú tại thành phố Kimri.

Những ca nhân đó lên mặt vương tôn công tử đến nỗi ngày thường trong tuần, chúng cũng mặc áo sơ mi lụa màu đỏ đội mũ cao bằng lông cáo, và đi ủng da dê.

Chúng luôn luôn bòn rút tiền của nhân tình rồi đem tiêu sài ở quán rượu cửa ô Pokrovskie. Để có tiền cho những khoản chi phí đó, các công chúa cho một mụ người hầu tên Domna Vakhrameeva, quê quán ở Kimri, sống trong một buồng xép ở gầm cầu thang tại nhà các công chúa, đến Chợ quần áo cũ. Mụ nầy đem quần áo cũ của hai chị em công chúa đi bán, những tiền bán được không đủ chi tiêu, Catherine liền mơ ước tìm thấy một kho chôn của để làm việc đó, ra lệnh cho Domna Vakhrameeva phải nằm mơ để biết những nơi giấu tiền. Domna mơ thấy thế thực, khiến hai công chúa ôm ấp hy vọng một ngày kia sẽ trở nên giàu có.

Từ lâu, Natalia đã có ý định mắng các bà chị cùng bố khác mẹ một trận tàn tệ nhưng công chúa chẳng có dịp; lúc thì trời mưa như trút, sấm sét ầm trời, khi thì có việc rắc rối bất ngờ xảy ra làm Natalia lãng đi.

Hôm qua, người ta đã kể nàng nghe những "thành tích" mới của hai bà công chúa bây giờ lại hay lui tới xloboda Đức. Hai ả đã đi xe mui trần đến nhà sứ thần Hà Lan.

Trong khi viên sứ thần kinh ngạc, vội chụp bộ tóc giả lên đầu, mặc áo và đeo gươm vào thì Katka và Maska, ngồi trên ghế trong phòng khách, cười đùa và chuyện trò to nhỏ. Khi sứ thần cúi chào hai công chúa, mũ quét sàn gỗ lia lịa đúng theo phép đối xử với hạng người cao quý, hai ả không biết đáp lễ, chỉ nhổm đít lên khỏi ghế rồi lại ngồi phịch ngay xuống, hỏi luôn tắp lự: "Mụ chủ hàng người Đức bán đường và kẹo ở đâu?" Hai ả đến tìm viên sứ thần chỉ để hỏi có thế thôi.

Vị sứ thần lịch sự dẫn các công chúa tới cửa hàng bánh, đến đó hai ả sờ mó vào mọi thứ, chọn kẹo, bánh ngọt, đường, táo và bánh hạnh nhân, giá tất cả là chín rúp.

- Bà cho đem mau ra xe cho tôi, - Mari nói.

- Không được, bà phải trả tiền đã, - mụ chủ hàng bánh đáp lại.

- Thế bà cho gói và đóng dấu lại cho chúng tôi, lát nữa chúng tôi sẽ cho người đến lấy, - hai ả bực bội nói, sau khi đã thì thầm bàn bạc với nhau.

Nhục hết nước, hai ả rời cửa hàng bánh đến nhà nguyên sủng phi Anna Monx hiện vẫn ở ngôi nhà của Sa hoàng Piotr đã xây cho trước kia. Người ta để hai ả đợi chán chê; hai ả đập cửa mãi hồi lâu trong khi chó sủa ầm ĩ trong sân. Anna Monx nằm trên giường tiếp hai công chúa; ả định tránh không gặp họ. Các công chúa nói:

- Chào Anna Ivanovna thân mến. Chúng tôi biết chị cho vay lấy lãi, chị có thể cho chúng tôi vay được không, độ một trăm rúp thôi cũng được, tuy chúng tôi cần những hai trăm kia.

- Có gì đem cầm thì tôi mới cho vay, - ả Monx gay gất trả lời làm Catherine phát khóc.

- Than ôi! Chúng tôi chẳng có gì đem cầm cho chị, chúng tôi cứ tưởng chị sẽ giúp chúng tôi.

Và hai công chúa tiu nghỉu ra về.

Nhưng các ả lại muốn ăn. Các ả cho xe dừng lại trước một ngôi nhà, cửa sổ để ngỏ trông thấy rõ đám khách khứa đông đúc đang ăn uống vui vẻ: vợ viên đội Danila Yudin, - trước kia hắn đã đi ra trận ở Livoni - vừa đẻ sinh đôi và mọi người đang ăn mừng lễ rửa tội. Hai công chúa vào nhà, nghiễm nhiên ngồi vào bàn ăn và được khoản đãi một cách trịnh trọng.

Khoảng ba giờ đồng hồ sau, khi hai ả từ nhà vợ viên đội đi ra thì thương thân người Anh William Pin, đang đi trên đường, nhận ra hai công chúa ngồi trên xe: xe đỗ lại và hai ả hỏi hắn có vui lòng đãi các ả ăn bữa chiều không. William Pin tung mũ lên trời, vui vẻ trả lời: "Rất hân hạnh". Hai công chúa bảo đánh xe về nhà hắn, đánh chén no nê, uống vodka và rượu bia Anh.

Một giờ trước khi mặt trời lặn, từ giã chủ nhân ra về, hai ả vừa dạo xe qua xloboda vừa nhìn vào cửa sổ các nhà có ánh đèn. Catherine còn muốn ăn gạ bữa tối nữa, nhưng Mari can là không nên. Hai ả đã vui chơi như thế cho đến tối mịt.

Chú thích

(1) Gọi Catherine vắn tắt.

(2) Gọi Maria vắn tắt.

(3) Đàn dây của dân tộc Nga.