oan tỉnh dậy trong một căn phòng ẩm thấp. Nó sờ tay lên đầu, khắp đầu băng kín. Lúc này Loan mới thấy mặt mũi choáng vàng và nhức nhối. Loan sở tay lên chỗ nằm, một cái ghế vải ọp ẹp. Đầu Loan được gối lên chính cái áo của nó, trên người chỉ còn lại cái áo thun rách và chiếc quần xà lỏn. Căn phòng nhỏ hẹp, cửa đóng kín, tuốt trên cao mới có một vải cửa sổ. Giữa trần nhà, một ngọn điện vàng vọt. Từ phía cửa ra vào, vang vọng tiếng cười nói hình như của một đám đông nào đó.

Loan cố gắng ngồi dậy, mắt hoa lên. Nó phải vịn lấy vào thành ghế vải cho khỏi té. Loan nhìn căn phỏng chật hẹp rồi tự hỏi: đây là đâu? Bỗng nhiên Loan thấy sờ sợ hình như một phòng giam. Tại sao mình lại nằm đây?

Vết thương ở đầu hành nhức nhối. Loan phải vịn tay thật chắc, dựa lưng vào tường mới khỏi ngã. Loan nhớ tất cả, nhớ cú đập bất ngờ của chiếc thủng gỗ từ phía sau nện tới, Loan ngã chúi mặt xuống lề. Rồi đòn hội chợ của bọn Vinh trố, tiếng còi Cảnh sát, tiếng chân chạy...

Loan đang suy nghĩ miên man thì cửa phòng xịch mở. Một người đàn ông mặc thưởng phục hiện ra. Anh ta tiến đến bên Loan hỏi:

- Sao, đở đau chưa?

Loan đứng dậy cúi đầu chào:

- Dạ cũng đở rồi.

Anh ta tới bên, đặt tay lên vai Loan:

- Tỉnh tảo hẳn rồi chứ?

Loan tình thật trình bày:

- Đầu còn hơi nhức... nhưng không sao.

Người đàn ông gật đầu:

- Thôi được chú mày đi theo tao, ông cò cần hỏi chú mày ít điều.

Loan sửng sốt:

- Ủa, đây là quận Cảnh sát sao?

Người đàn ông nhìn Loan:

- Có sao? Mày sợ à?

Ngừng một lát anh ta tiếp:

- Ông cò hỏi mày, mày phải trả lởi đàng hoàng nghe.

Loan "dạ" nhỏ. Đứng dậy theo gã đàn ông ra khỏi phòng. Anh ta mặc áo sơ mi cụt tay bỏ ra ngoài quần, đi dép quai da. Đi sau gã đàn ông, Loan đoán chừng anh ta là công an có đeo súng sáu.

Hai người đi qua một dẫy hành lang đèn mở, Loan nhin thấy một vài ngưởi bị xích tay ngồi ở chiếc ghề dài. Họ đưa mắt nhìn Loan tò mò. Từ những phòng giam tạm bên cạnh hàn lang, rì rào giọng nói chuyện. Gã đàn ông đập tay vào cửa nồ nạt:

- Trật tự, coi chừng tao vặn cổ hết ráo trọi.

Không khí ở đây âm u, rờn rợn. Loan tự trấn tĩnh, mình chẳng có tội gì, quái gì mà sợ cho tổn thọ. Tới một chiếc phòng đỏng cửa kín, ngưởi đàn ông đứng lại gõ cửa cạch cạch. Từ trong phòng có tiếng nói cộc lốc văng ra.

- Cứ vào!

Người đàn ông xoay nhẹ quả đấm cửa, mở hé đủ hai người vô lọt. Ngay giữa phòng là một cái bàn lớn, đằng sau bàn một người đàn ông mặc áo sơ mi trắng mập mạp ngồi cắm cúi xem một chồng giấy tờ. Chiếc đèn làm việc chiếu một khoanh tròn sáng nhỏ trên mặt bàn, đúng ngay đống giấy tờ. Thành ra Loan không nhìn rõ mặt ông la lắm. Trước bàn để hai cái ghế dựa.

Người đàn ông dẫn Loan vào ho khẽ:

- Dạ thưa ông trưởng...

Ông trưởng vẫn không nhìn lên. Ông ta cầm cây bút nguyên tử ký một chữ dưới một mảnh giấy, Loan đoán chừng là một tờ đơn gì đó. Tiếng ông trưởng hỏi mạnh:

- Gì đó?

- Dạ thưa ông trưởng em dẫn theo thằng nhỏ bi đánh ở chợ Trần quốc Toản.

Ông trưởng gấp tập hồ sơ lại ngẩng lên, tay ông ta vẫn cầm cái bút:

- Vậy hả?

Nói xong ông ta nhìn Loan chăm chú, hỏi cộc lốc:

- Tên mày?

Loan nắm hai tay vào nhau, những ngón tay loắn xoắn:

- Dạ con tên là Đỗ quí Loan!

Dáng điệu ông trưởng bỗng trở nên uể oải. Ông đưa một tay lên đỡ lấy cái đầu, vò những ngón tay lên những sợi tóc ngắn:

- Có tiền án chưa?

Loan choáng người không ngờ ông trưởng lại hỏi Loan câu đó:

- Dạ con đâu có làm gì?

Ông trưởng bỗng thả tay đến bịch xuống bàn làm chiếc gạt tàn thuốc lá rung lên:

- Tao hỏi mày đã lần nào ở tù chưa?

Loan giật thót ngưởi, càng trở nên luống cuống:

- Dạ... dạ chưa!

Ông ta ngồi bật ngửa ra lưng ghế, móc một điếu thuổc lá ra gắn lên môi:

- Ờ... mày trả lởi như vậy có phải là gọn bân không nào.

Rồi ông ta lại nheo mắt nhìn Loan như phối kiểm lại lời khai của Loan. Đôi mắt ông ta soi mói khắp thân thể Loan làm Loan thấy nhột nhạt. Cuối cùng ông ta ra lệnh cho người công an đứng cạnh:

- Tìm lại hồ sơ thằng này coi xem có lần nào nó bị bắt chưa, hoặc có ai thưa gửi không?

Người đàn ông dạ một tràng rồi lui ra khỏi phòng. Ông trưởng ngồi bật ngửa người trên ghế, chân gác lên bàn, ông với lấy hộp quẹt máy bật lửa mồi vào đầu điếu thuốc. Ông trưởng chậm rãi nói với Loan:

- Đâu, mày kề đâu đuôi câu chuyện tại sao tụi nó đánh mày cho tao nghe coi...

Đầu Loan choáng váng lên vì vết thương hành nhức nhối, Loan muốn được ngồi xuống chiếc ghế để thưa cho đỡ mệt, nhưng không có lệnh của ông trưởng nên Loan ngần ngại. Thấy Loan im lặng hơi lâu, ông trưởng gắt:

- Câm hả?

Loan quýnh lên:

- Dạ dạ, để con nói.

- Sao, lẹ lên, tao còn nhiều việc!

Loan nuốt nước bọt:

- Con đi tới chợ Trần quốc Toản thì gặp tụi thằng Vinh trố, thằng Vinh trố là học học trò của con.

Ông trưởng bỗng giơ tay cắt ngang lời nói của Loan:

- Khoan, để tao hỏi đã. Nhà mày ở đâu? Làm nghề gì?

Loan thật phân vân khó nghĩ, Loan không biết khai địa chỉ ở đâu, chẳng lẽ lại khai về nhà cũ, nơi Loan đã bỏ đi thì vô lý quá. Loan nghĩ đến bà dì ghẻ, đến bộ mặt hợm hĩnh của bà nói với cha Loan:

- Đó, ông thấy chưa, nó cứ dời nhà này ra là ăn mày ăn nhặt liền...

Loan không muốn nghe thấy nhưng lời đó. Không muốn thấy cái nhăn mặt của cha. Trong một phút, bỗng Loan trở lên lì lợm, mình làm thì mình chịu, Loan khai:

- Dạ thưa ông trưởng, con không có nhà cửa nhất định!

Ông trưởng thả chân xuống, tay cầm cái bút:

- Mày ăn đâu, ngủ đâu?

- Thường con ngủ ở vỉa hè!

- Còn ăn?

- Dạ vào quán Anh Vũ ăn, khi có tiền thì mua cơm, khi không cỏ tiền thì xin cơm cháy ăn.

Ông trưởng tủm tỉm cười, xoay cái chụp đèn rọi vào mặt Loan, rồi ông ghi chép vào một mảnh giấy.

- Tao đoán không sai chút nào... Nhưng hồi nãy mày khai rằng mày dạy học thằng nào mà!

- Dạ có, con có tới dạy học tư gia ở nhà thằng Vinh trố.

- Dạy bao lâu?

- Dạ mới dạy được nữa buổi thì nó trốn đi.

- Nhà nó ở đường nào? Số nhà mấy?

Thật tình Loan không thể nhớ nổi, Loan chỉ nhớ tên đường, còn nhà thì ở trong hẻm. Đã chót khai, nên Loan khai tiếp:

- Dạ con không nhớ rõ số nhà, con chỉ nhớ tên đường.

Ông trưởng lại ngắt ngang lời nói Loan:

- Thôi đủ rồi, vậy tao có thể tóm tắt như vầy: mày là một thằng du thủ du thực, vô gia cư, vô nghề nghiệp. Đúng không?

Loan biết mình hố, nên cuống lên:

- Dạ đâu có phải.

Ông trưởng vỗ bàn đến thình một cái:

- Câm ngay, chính những lời đó mày khai ra, mày còn cãi gì nữa.

Loan không còn biết nói sao, chỉ còn nước năn nỉ:

- Con xin ông trưởng...

- Không xin xỏ gì hết, tao đâu có đánh đập, mày tự khai mà.

Mãi bây giờ Loan mới biết mình dại. Loan cứ nghĩ mình khai thực tất cả thì hơn. Ông trưởng kết tội:

- Ngần ấy lý do đủ cho mày tù rồi, mặt mày mà làm nổi thầy giáo, tao không tin...

Nói xong, ông trưởng ngồi xuống ghế dưa lưng trên nệm hút thuốc lá. Ông thở dài:

- Chán quá, tao cứ gặp bọn mày hoài, tại sao tụi bây không chịu làm ăn đàng hoàng.

Loan không còn biết nói sao. Nó đứng chết lì một chỗ, mắt nhìn xuống chân. Một lát sau ngườì công an hồi nãy trở lại. Anh ta mang theo một tờ giấy, nhìn Loan, rồi trình lên ông trưởng. Ông trưởng cúi xuống xem, một lát sau ông ngẩng lên hỏi Loan:

- Mày tên lả Loan phải không?

Loan phân vân không biết có chuyện gì xẩy ra cho mình:

- Dạ con tên Loan, Đổ quí Loan.

- Mày có bí danh gì không?

- Dạ không!

Ông trưởng dụi tắt mẩu thuốc lá vào cái gạt tàn:

- Thôi được bây giờ tao hỏi mày nhé, mày phải trả lời cho thiệt, tao chỉ cần mày trả lời đúng những câu tao hỏi thôi tao sẽ không đánh đập gì mày hết...

- Dạ!

Ông trưởng mồi một điếu khác. Người công an ngồi xuống chiếc ghế đốì diện, lấy ra một mảnh giấy để ghi chép. Ông trưởng hỏi:

- Hỏi trước khi xảy ra chuyện đánh lộn ở chợ Trần quốc Toản mày ở đâu?

Không cần suy nghĩ Loan trả lời lần lượt từ khi ở nhà Minh rồi ra đi, tối ngủ ở ghế bố. Kế đó bỏ nhà chi Bảy đi nữa. Không may gặp vụ đánh lộn ở chợ Trần quốc Toản.

Ông trưởng nghe xong gật gù:

- Mầy có cần sửa lại lời khai đoạn nào không?

- Dạ không!

- Chắc chứ?

Loan gật đầu cương quyết. Ông trưởng hỏi:

- Khi còn ở nhà cho thuê ghế bố mày có biết tên người chủ không?

Loan bỗng hoang mang, Loan không biết có chuyện gì xảy ra. Ngẫm nghĩ một lát Loan nói:

- Dạ không biết tên, con chỉ biết người ta kêu bà chủ nơi con ở là chị Bảy.

Ông trưởng gật gù:

- Mảy ở nhà chị Bảy bao lâu?

- Dạ trước kia con có tiền thuê ghế bố của chị Bảy ở hoài, riết rồi quen. Sau này chị Bảy thuê con làm công.

- Tại sao mà không ở đó nữa?

Loan ngập ngừng một lát, không lẽ nó lại khai cái lý do kỳ cục đó ra, Loan nói:

- Dạ tại không thích!

- Mày đi hồi mấy giở?

- Dạ vào khoảng bốn, năm giở sáng.

Ngườì công an ngồi ghi chép cẩn thận từng lời khai của Loan. Ông trưởng nheo mắt nhìn Loan:

- Kỳ quá vậy, tại sao mày lại ra đi vào giờ đó?

- Dạ, cãi lộn với chị Bảy!

- Cãi lộn vì lý do gì, mày nói thử nghe coi.

Loan im lặng. Loan không thể nói được lý do đó. Ngẫm nghĩ một lát Loan khai đại:

- Dạ... không bằng lòng chị Bảy... nên con đi.

Ông trưởng hỏi gặn:

- Không bằng lòng ra sao?

Loan im lặng. Ông trưởng đập tay xuống bàn:

- Mày nói láo!

Ông ra lệnh cho người công an:

- Anh khám túi thằng này cho tôi.

Người công an đứng dậy, làm theo lời ông trưởng.

Anh ta sờ nắn khắp người Loan, rồi thưa:

- Dạ thưa không có gì hết ạ!

Ông trưởng ngồi thẳng người lại hỏi:

- Tiền bạc mày để đâu hết rồi?

- Dạ con đâu có tiền.

- Còn vàng bạc nữa kìa!

Loan rơi từ ngạc nhiên này sang ngạc nhiên khác. Loan không biết ông trưởng muốn gì vả tờ giấy trên tay ông trưởng là tờ giấy gì.

Ông trưởng cười nhạt, tiếng cười của ông gằn mạnh nghe như tiếng bánh xe răng cưa sắt rỉ xiết vào nhau, càng làm cho Loan thêm luống cuống:

- Mày - là - một - thằng - ăn - trộm!

Ông trưởng nói gằn từng chữ. Loan choảng người, mồ hôi toát ra trên trán. Nó càng trở nên luống cuống:

- Dạ ông trưởng xét lại dùm con!

Ông trưởng chụp tay lên tờ giấy, giơ lên trước mặt:

- Cái gì đây?

Loan nhìn xững tờ giấy, nó không hiểu đầu đuôi ra sao hết. Ông trưởng lại cười gằn:

- Mày không ăn trộm, sao người ta lại thưa mảy?

Loan ngạc nhiên cãi:

- Dạ con đâu có ăn trộm.

Ông trưởng xua tay:

- Thôi tao không cãi với mày nừa, mất công quá, để tao cho mày biết nội dung bức thư này...

Ông trưởng đằng hắng, nhìn vào tờ giấy đoạn lần lượt trình bày từng điểm:

- Cái đơn này của bà Nguyễn thị Phố tự Bảy ở số nhà... đường...là chủ cho thuê ghế bố. Thưa người làn công tên Loan... không biết họ và chữ đệm, thường được mệnh danh là "Loan mắt nhung" ăn trộm của bà một số tiền là một ngàn đồng và một đôi bông hoa tai ba chỉ vàng trốn đi vào năm giờ sáng ngày... tháng... năm...

Ông trưởng nói xong một hồi rồi hất hàm hỏi Loan:

- Đúng không mày?

Loan đổ mồ hôi hột trên trán. Loan không ngờ chị Bảy lại tận tình đến độ đó. Con mẹ đã trả thù vụ bỏ đi của Loan. Thấy Loan đứng thộn mặt ra, ông trưởng lại đập tay xuống bàn:

- Mày nhận tội rồi phải không?

Loan cuống lên:

- Dạ... không... thưa ông trưởng, oan... con quá!

Ông trưởng xoay cái chụp đèn, chiếu thẳng vào mặt Loan:

- Ừ, người ta mệnh danh mày là Loan mắt nhung cũng phải. Đôi mắt mày tình tứ lắm, trông cũng khá đẹp trai. Cái mặt thế mà lưu manh.

Loan năn nỉ:

- Oan con ông trưởng ơi... người ta thù con người ta thưa!

Ông trưởng lắc đầu:

- Mày nói vô lý bỏ mẹ đi ấy, có đời nào chủ nhà lại thù người làm công.

- Dạ con khai sự thật.

Ông trưởng ngồi ngay ngắn lại. Ông hỏi:

- Mày có chịu nhận tội không thì khai đi, tao không muốn nói vòng vo tam quốc nữa.

Loan vẫn một mực kêu oan. Nó biết tất cả mọi nguyên nhân xấu xa khiến chị Bảy có hành động trên. Nhưng điều đó Loan không thể nói ra được. Nó há miệng mắc quai. Ông trưởng giáng thêm một đòn:

- Tao đoán không lầm thì khi mày ăn trộm được tiền mảy không cho mấy thằng mất dậy ở chợ Trần quốc Toàn, nên nó mới đập cho mày một trận rồi lột sạch chứ gì?

Loan cãi:

- Dạ đâu phải, tại con tới tính bắt thằng Vinh trố về nhả nên tụi kia giải vây...

- Nói láo!

Loan nói như van lơn:

- Con nói thiệt... nếu ông trưởng không tin ông trưởng cho phép con đưa về nhà nó hỏi.

Ông trưởng lắc đầu:

- Tao đâu có ngu để cho mày xí gạt, vả lại tao không thừa nhân viên.

Loan năn nỉ:

- Con van ông trưởng, ông trưởng cho con gỡ danh dự lần chót thật tình con oan ức...

Ông trưởng vẫn cương quyết:

- Không có nhiều lời mầy ơi! (ông quay sang phía anh công an) anh dẩn thằng này về phòng giam mai tôi mời người đứng đơn thưa này tới.

Loan thấy nguy quá không còn cách nào khác bèn xụp xuống:

- Con lạy ông trưởng... oan con. Nếu ông bỏ tù con, con chết mất.

Người công an cúi xuống chụp cổ Loan xách dậy:

- Không chết đâu con ơi!

Loan bị liệu đi, nó còn nghe tiếng cười của ông trưởng phía sau tấm cửa đóng kia. Người công an không đưa Loan về phòng cũ mà đưa Loan tới một căn phòng đầy nhóc người. Anh ta mở khóa đẩy Loan vào trong và nói với:

- Mày là thằng ăn trộm thì nằm ở đây, vô kiếm lấy chỗ ngủ.

Loan ngã chúi xuống đất sau cái xô của người công an. Căn phòng nực nội, kẻ nằm người ngồi la liệt, kẻ cởi trần, người phanh ngực áo. Thấy Loan còn ngồi ngơ ngác, một ngưởi cằn nhằn:

- Đ.m. "dô" chi vậy, hết cbỗ nằm rồi!

Loan không trả lởi, nó lê đến một góc trưởng ngồi.

Tất cả đều nhìn đỗ dồn về Loan, một người ngồi gần hỏi Loan:

- Cớm đánh mày bể đầu đấy à?

Người vừa hỏi Loan là một lão già gày còm, đôi mắt kèm nhèm. Loan lắc đầu. Lão già hỏi tiếp:

- Thế ai đánh mày mà băng đầu vậy?

Loan miễn cưỡng trả lởi:

- Tôi đánh lộn.

Một thằng nhóc con ngồi gần đó lên tiếng:

- Đ.m. ăn trộm bị đập nát đầu ra thì nói mẹ nó cho rồi còn nói đánh lộn, xạo ke.

Loan thấy lúc này gây sự nữa không ích lợi gì, nên im lặng. Thằng nhóc được thể bô bô cái miệng:

- Tao chúa ghét những thằng ba xạo, tao lả thằng "vồ xế" có bao giờ tao chối đâu.

Suốt một tiếng đồng hồ đứng trên phòng ông trưởng làm Loan quá mệt mỏi. Nó chỉ muốn yên thân, thằng nhóc "vồ xế" tha hồ nói, Loan chỉ ngồi dựa Iưng vào tường im lặng. Đầu Loan váng vất khó chịu mắt hoa lên.

Lão già ngồi cạnh thấy Loan có vẻ mệt mỏi quá nên động lòng. Lão lên tiếng:

- Thằng ôn dịch kia nói gì mà hoài vậy. Thấy nó không trả lời cứ làm tới hoài.

Thằng nhóc tì lắm điều không vừa:

- Mắc mớ gì tới ông nhỉ.

Lão già đối đáp lại:

- Không mắc mớ gì đến tao hết, nhưng tao thấy mày ăn hiếp nó quá.

Thằng nhóc thấy chọc được lão già nổi giận, nó có vẻ khoái trí nên làm tới. Một gã ngồi ở góc tường đằng kia ở trần trùng trục từ nãy vẫn im lặng bây giờ mới lên tiếng:

- Chúng mày câm mẹ mồm lại, lép nhép hoài bố mày không ngủ được, bố mày đánh bỏ mẹ.

Nói xong hắn hùng hổ đứng dậy:

- Đâu thằng nào lên tiếng thử coi.

Hắn cao lớn, mặt mũi dữ dằn, có dáng dấp một tay anh chị. Thằng nhóc vồ xế xuống nước:

- Tại giả gây em trước.

Lão già không vừa, cãi lại:

- Đó tụi bây coi nó gây tôi trước hay tôi...

Gã đàn ông lừ mắt nhìn cả hai người:

- Thôi, tao biểu cả hai thằng câm hết. Người gì đâu hông hà.

Lão già quay sang Loan, giọng đầy thương xót:

- Mày đau lắm phải không, nằm xuống đây ngủ đi...

Loan cảm động nhìn lão già bằng con mắt biết ơn:

- Cám ơn bác...

Lão già nhích người nhường chỗ cho Loan nằm. Phòng giam trở lại không khí im lặng. Loan mội mỏi quá thiếp đi.