ào khoảng thời gian đó, Giogiơ nhận được tin từ nước Anh cho biết bố anh đã mất. Mặc dù năm tháng trôi qua đã làm dịu phần nào tính cố chấp của ông già, nhưng ông chẳng bao giờ tha thứ được cái thời trẻ náo loạn của đứa con trai út. Vì vậy, từ cái vốn tài sản kết xù của bố, Giogiơ chỉ nhận được vỏn vẹn một món gia tài gồm hai trăm năm mươi nghìn bảng bằng tiền mặt cộng với khoảng lợi tức hưởng suốt đời là hai mươi bảng mỗi tháng.

Giogiơ đọc to bức thư. Anh không thể che giấu tất cả nỗi chán ngán, thất vọng của mình.

- Lão già tồi tệ, - Giogiơ thốt lên – cắt hết phần gia tài, chỉ cho mình một số tiền khốn khổ đó. Chỉ thế còn hơn là không có gì. – Anh cố nở một nụ cười phớt đời.

Meri không tìm cách che giấu cảm xúc của mình. Chị ngồi xuống và khóc. Giá ông cụ Giêrơm đối xử với Giogiơ như những người con trai khác, thì Entơni sẽ có khả năng sang Anh. Ở đấy, nhờ có tiền của, nó có thể giấu kín bí mật của mình. Những giọt nước mắt sầu tủi giàn giụa làm hoen lớp phấn trên mặt chị. Ngay ở đất nước này, chị nghĩ thầm, thiên hạ cũng chẳng dám động đến mình.

Trong mười năm lấy nhau, Meri đã chắt bóp dành dụm được mấy trăm bạc. Món tiền này cộng với số tiền thừa kế đủ mua một ngôi nhà nhỏ ở một khu khác của thị trấn.

Ít lâu nay, Meri vẫn ước ao như vậy, bởi vì gia đình Duitman cuối cùng đã thuê một ngôi nhà ở phố Pên, và sau khi họ dọn đi, gia đình Hennơcơm, một gia đình da màu khác, đã dọn đến.

Trong khi đó, người ta đã xây một số ngôi nhà hiện đại ở khu mới, phía đông Xtomhốc. Đó là khu vực khá rộng của thị trấn, không xa nhà của gia đình Sotơ.

Một sáng thứ bảy, Entơni đi với bố tới khách sạn Đại Bàng. Đang là giữa mùa đông và tuy trời nắng và quang đãng, nhưng không khí vẫn lạnh buốt.

Giogiơ ra vẻ quan trọng. Anh sắp đi thăm dò để mua một ngôi nhà, tài sản riêng của anh. Trời lạnh làm máu dồn lên mặt, khiến đôi má anh đỏ bừng hơn bao giờ hết. Những mạch máu chằng chịt ở cái mũi dài và nhỏ của anh giãn nở đỏ tía, trong giá rét ban mai.

- Entơni này, - anh gọi to, - bố đến khu mới đây, con có muốn đi cùng không?

Entơni đang quì bên cạnh cái ao sau khách sạn và đang chọc thủng mặt băng, vội hăm hở chạy đến với bố, vỗ hai bàn tay tê cóng vào nhau. Nó biết rằng vào một sáng thứ bảy hẳn chỗ nào cũng có người và hy vọng bạn bè nó được nghỉ học sẽ trông thấy nó đi cùng bố.

Làn gió lạnh, nhẹ thổi trong buổi sáng tháng bảy làm máu trong người chảy mạnh, Giogiơ nhanh nhẹn bước ra

Đi với bố, Entơni nhìn quanh nóng lòng trông thấy người quen để chào và để được chào lại:

- Chào ông Michơn.

Giogiơ bước vào căn phòng của người môi giới về nhà cửa, một ông già nhỏ bé, hói trán, cổ gầy, và lộ hầu nhô hẳn ra.

- Chào ông Grêơm, ông ta nói, giọng ngàn ngạt

Entơni đứng cạnh bố, chăm chú hết nhìn các bức tranh treo trên tường lại nhìn các cuốn sách xếp trên các giá.

Giogiơ ngồi xuống. Sau mấy lời nhận xét qua loa về thời tiết lạnh giá, anh đi ngay vào việc. Anh nói rằng, ở khu vực mới xây, chắc chắn có những căn nhà định giá khoảng 900 bảng Anh có thể mua, trả phần lớn tiền mặt, số còn lại thanh toán bằng phiếu nợ. Hoặc có thể có cách thu xếp nào khác chăng? Tiền lãi phải trả sẽ ra sao?

Michơn cung cấp cho anh những chi tiết cần biết, nhưng cung cách trả lời của ông già có vẻ gì ngập ngừng e ngại. Khi Giogiơ nói, hàm dưới của ông Michơn thõng xống, và vẻ sợ sệt khiến đôi mắt nhỏ bé của ông ta trông càng ti hí. Mỗi khi ông ta sắp trả lời, cái lộ hầu bất giác chạy lên chạy xuống đôi chút để cố giúp vào việc thốt ra mấy lời không có thiện ý.

- Ông không được khỏe, có phải không, ông Michơn? – Giogiơ hỏi. – Có gì không ổn thế?

- Không, không. Không có gì cả. Trời rét thật ông nhỉ? – Ông ta cố ý rung rung đôi vai và lập bập đôi môi run run vào nhau, phát ra thành tiếng.

Trong lúc đó, Entơni theo dõi cuộc nói chuyện. thích thú với ý nghĩ gia đình mình sẽ có một ngôi nhà rất gần nhà Bôp.

- Thôi được, tôi còn phải thu xếp, - Giogiơ nói sau khi thảo luận thêm chút ít. Anh với lấy chiếc mũ treo ở cái móc trên tường. – Rất tiếc phải rời cái lò sưởi ở đây. Nhưng tôi phải về, Cám ơn ông đã cho biết mọi chuyện. – Anh cầm tay Entơni và đi ra phía cửa. – Tôi sẽ bàn kỹ chuyện đó với nhà tôi và sẽ liên hệ với ông sau.

- Vâng… vâng – Michơn trả lời có thế. Ông ta quan sát Giogiơ đi ra.

- Trời đất! – Ông ta nói một mình và chạy theo Giogiơ.

- Ông Giogiơ, xin ông quay lại đã. Ồ, chỉ một phút thôi, xin mời ông.

Giogiơ trở lại, nhìn ông Michơn tò mò.

- E hèm! – ông Michơn đằng hắng, trái lộ hầu chuyển động dường như đầy sức sống. – Ông mua bất động sản đó để đầu tư phải không, thưa ông Grêơm?

- Không, tôi định mua để ở

- Cùng với gia đình ông?

- Tất nhiên!

Ông Michơn gật mạnh đầu.

- Tất nhiên, tất nhiên rồi, có thể hiểu được lắm lắm. Phải, phải, phải lắm.

- Ông có điều gì lo ngại, ông Michơn? Giogiơ hỏi. – Có lẽ tôi có thể giúp ông.

- Ồ, không, không có gì cả, không có gì cả mà.

Đột nhiên, người môi giới nhỏ nhắn này đâm liều.

- Nếu ông mua để đầu tư, ông Grêơm ạ, thì hoàn toàn ổn thỏa, - ông ta nói, âm phát ra rất nhanh. – Nhưng nếu ông muốn mua để ở… tôi thực sự khuyên ông không nên. Đó là một vấn đề khá tế nhị, tôi không muốn nói ra điều này, thực sự thế đấy, nhưng quả thực là người da màu không thể ở được những ngôi nhà đó.

- Tôi là người da màu à? – Giogiơ hét to.

- Không mà, - người môi giới nhà cửa trả lời, tuyệt vọng, - nhưng vợ ông là người da màu, tôi định nói…

Đột nhiên ông ta trở nên rất đường hoàng, trang nghiêm.

- Hãy tin tôi, thưa ông Grêơm, tôi cảm thấy rất khổ tâm về chuyện này hệt như ông. Tôi bắt buộc phải nói với ông, chủ nhân khu đó đã đặt một điều kiện ghi vào tất cả những chứng thư chia lẻ ra. Ông chờ tôi một lát, tôi xin lấy một chứng thư để ông xem. – Ông ta lóng ngóng giữa đám giấy tờ trong ô kéo bàn giấy của mình, rồi rút ra một văn bản. – Thưa ông, đây, ông tự xem thì tốt hơn.

Giogiơ vồ lấy văn bản đó, mắt anh hướng theo ngón tay trỏ xương xẩu, run rẩy của ông Michơn.

- Không một người thổ dân nào, một người châu Á hoặc bất kỳ kẻ nào bị cao là da màu ở tỉnh Rếp, - Giogiơ đọc to, - được ở tại “khu nhà” này.

Giogiơ đột ngột ngước lên, trừng trừng nhìn ông Michơn tựa như cá nhân ông ta đáng bị khiển trách về đoạn văn xúc phạm đó.

Ông già nao núng.

- Vậy là người da màu không được ở đây sao? – Hai bàn tay Giogiơ nắm chặt lại, Entơni chăm chăm nhìn tay bố. Những ngón tay mở ra, nắm lại, và khi nắm lại thì các khớp đốt ngón tay trắng nhợt. Từ trước đến giờ, chưa bao giờ nó thấy bố giận dữ như vậy. Ông Michơn gật đầu chậm rãi.

- Nếu người da màu cứ đến ở thì sao?

- Có thể bị đuổi ra. – Michơn nói nghiêm trang – Có một ngoại lệ - ông ta nói tiếp, cố tỏ ra thiện chí. – Trường hợp là đày tớ thì họ được phép…

Giogiơ ném bản chứng thư xuống bàn như ném một vật bẩn thỉu.

- Đầy tớ cái con khỉ! Xứ sở này đang phát điên lên vì những hạn chế và thiên kiến màu da.

- Rõ ràng là không có ý định đánh vào những người như vợ ông, tôi xin phép được nói như vậy. – Trái lộ hầu của Michơn hơi giật giật. – Chứng thư đó chỉ có ý đồ ngăn cấm người da màu thật sự sống trong khu đó.

Ông Michơn thở nặng nhọc. Mặc dù tiết trời lạnh, ông ta vẫn thấy cần lau những giọt mồ hôi đọng trên trán.

Giogiơ nhìn ông ta với vẻ khinh bỉ lộ ra mặt.

- Ông lảm nhảm những cái quỷ quái gì thế? Người da màu thật sự!

Trên đường về nhà với bố, Entơni bối rối. Tất cả chuyện này là gì nhỉ? Rốt cuột, gia đình nó sẽ không mua được ngôi nhà ư?

Mắt trừng trừng nhìn thẳng phía trước, Giogiơ bước quá nhanh khiến Entơni phải vất vả lắm mới theo kịp. Mấy người đi qua chào anh, nhưng anh dường như không nhìn thấy. Entơni cảm thấy một không khí u ám đáng ngại lan quanh mình. Bỗng dưng muốn khóc to nhưng trong lòng hoang mang, nó quay về phía bố:

- Bố ơi, ông ấy bảo người da màu không được sống ở đó là có ý nghĩa gì?

- Giogiơ không trả lời.

- Bố ơi, người da màu thật sự là gì?

Thần kinh của người bố hết sức căng thẳng, anh quay về phía con, tát vào má nó:

- Có lẽ phải thế này thì mày mới câm mồm.

Ngay sau đó, anh cảm thấy ân hận, nhưng đồng thời cũng thấy mình bất lực không sửa được cái sai đã làm. Hai bố con tiếp tục đi, đứa con khóc tấm tức, người bố đầy tủi hổ.

Tối hôm đó, Giogiơ làm việc ở quầy rượu cho tới mười một giờ để bù lại thời gian anh nghỉ, giúp Hunđơ tính toán tiền thu và dự kiến nhu cầu tuần tới. Rồi anh vội vã về nhà, đi qua thảo nguyên trống trải phủ đầy sương dưới anh trăng. Anh biết Meri đang đợi anh về để nghe kết quả việc gặp người môi giới nhà cửa, chị đã đợi suốt ngày, nhưng không dự đoán bất kỳ trở ngại nào.

Khi Giogiơ bước vào nhà, Meri đón chồng với nét mặt hân hoan. Rõ ràng chị đang nóng lòng muốn nghe chuyện thăm viếng ông Michơn, và việc mua ngôi nhà mới. Sự phấn khích làm chị đẹp hẳn lên và trông trẻ lại như cô gái đầy sức sống mà Giogiơ đã ghì chặt vào ngực mình mười năm về trước.

- Đừng nói với em vội, Meri vui vẻ - Tội nghiệp anh Giogiơ, anh hẳn đói lắm đấy. Đoán xem em có những món gì cho anh nào? Thịt băm và trứng đấy.

- Em đáng yêu quá, cô em thân mến ạ, - Giogiơ trả lời, cố gắng cười đáp lại cũng vui vẻ như vợ.

Nhưng vốn có một trực giác nhạy bén, Meri cảm thấy có cái gì không ổn:

- Có chuyện gì không, anh thân yêu? Đã có chuyện gì xảy ra ở khách sạn? Trông anh hơi tiều tụy đấy.

- Không, không mà, - Giogiơ trả lời. – Mọi việc ở quầy rượu đều ổn cả.

Meri đến gần Giogiơ, đặt hai tay trên ve áo chồng, nhìn vào mắt anh dò hỏi. Chị nói khẽ:

- Có chuyện gì đó không ổn mà. Kể cho em nghe đi.

Thế là Giogiơ kể cho vợ nghe toàn bộ câu chuyện, không bỏ sót một chi tiết nào. Anh kể rằng người da màu bị gạt ra khỏi khu mới của thị trấn, trừ trường hợp làm đầy tớ. Và họ, vợ chồng nhà Grêơm, nằm trong số những người không được mua nhà và sống tại đó, những kế hoạch họ dự tính phải đem vứt vào thùng rác cùng với những ý kiến ngốc nghếch và không thực tiễn khác.

- Họ không muốn bán cho anh một ngôi nhà ở đó ư? – Meri thốt lên sửng sốt.

- Phải.

- Nhưng anh Giogiơ ơi, anh không phải là người da màu cơ mà, - Meri nói, hết sức hy vọng tìm ra một cách nào đó vượt qua được hàng rào chướng ngại. – Tất cả bạn bè của Entơni đều là da trắng!

- Phải, em thân yêu ạ, anh biết, - Giogiơ trả lời kiên nhẫn. Anh không thể nói cho vợ biết điều mà chị đã biết rằng chị và Xtivơ là những vật chướng ngại.

- Nhưng không có cách nào sao? Phải có cách nào chứ… - Meri nhắc đi nhắc lại một cách thảm thương.

- Trời ơi, đừng nói đến chuyện ấy nữa, - anh cáu kỉnh. – Thiên hạ ngỡ chúng ta không còn lấy một mái nhà che đầu nữa chắc. Tại sao cô không vào giường và đi ngủ đi?

Anh không biết là vợ đang suy nghĩ rất lung, không những để cứu lấy tương lai của họ khỏi đổ nát đe dọa, mà còn để tự bào chữa với chồng.

Meri nằm thao thức rất lâu sau khi chồng đã ngáy đều.

Chị cảm thấy trong người mình tất cả đều đảo lộn và nôn nao. Tâm trí vị giày vò khốn khổ hút toàn bộ sức lực của chị. Chẳng những chỉ tâm trí, mà cả cơ thể chị cũng phản ứng lại, dường như thịt da bị róc ra