rời mỗi lúc một tối dần về phương tây, những đám mây vẩy tê tê ngổn ngang như những phiến đồng đỏ rực. Cánh rừng xa chìm khuất sau lớp bụi vàng. Trên đỉnh đồi, những chòm cây thu bóng đứng âm thầm. Dưới lòng thung, lau lách mỗi lúc một nhòa nhạt. Bóng tối dâng lên, tràn ngập như một cái bể mực mà những gò đống mấp mô thì như những làn sóng khổng lồ nổi lên trong một trận phong ba nào, giờ đứng chết lại đó...

Bố cu Khải vừa đi vừa chạy, nỗi bồi hồi trong lòng tựa hồ theo dịp chân bước mà lúc hoãn, lúc dồn. Thốt nhiên, lão thấy súng nổ liên thanh, tiếng tre nứa vỡ lốp đốp, tiếng người kêu khóc như ri và ánh lửa đỏ rực trời. Lão vội chạy lên gò đứng xem. Xa xa, những đám cháy bốc ngùn ngụt, tuôn lên trên không những đám khói đen nghịt, những mớ tàn đỏ bay tung. Dưới ánh lửa sắc máu, tỉnh thành hiện ra một cảnh tượng thê thảm. Dân cư chạy trốn như kiến vỡ tổ. Bọn giặc thì người ngựa tung hoành, gươm giáo nhấp nhoáng, như một lũ hung thần đang gieo rắc những tai nạn gớm ghê, và nỗi kinh hoàng của sự chết. Bố cu Khải cố nhìn về phía nhà chủ, nhưng tuyệt nhiên không thấy khói lửa, động đạc gì cả. Lão nghi ngại lo lắng, không biết nên xử trí ra sao. Đang lúc phân vân, lão già giật mình vì gần đấy bỗng có tiếng động lá sột soạt. Nhưng lão yên lòng ngay. Tiếng ông cụ Điều hỏi:

- Ai đấy? Bố cu Khải đấy phải không?

- Vâng, may quá! Cụ làm sao đến được đây? Chứ còn cụ bà và cô con đâu?

- Nguy cả rồi! Bị giặc bắt rồi! Hiện giờ chúng đương đóng đầy nhà ta. Hết thảy những người có chút máu mặt đều bị nó tóm được. Chính tôi một tí nữa cũng bị nó vớ được. Nguyên lúc ấy tôi vừa ở nhà ông cụ Điển ra, thấy bọn giặc phi ngựa lại như bay, tôi vội chui vào bụi ngồi thật yên, chờ chúng vào cướp phá nhà ông cụ Điển, mới lẻn về xem ở nhà thế nào. Đến nơi thấy khác, tôi vội ra tìm xem họa may còn gặp chú ở đây. Khốn nạn! Hai mẹ con Thục Nương chắc rồi cũng nguy cả chứ không sao toàn vẹn được.

Cụ Điều vừa thở vừa nói, vừa nói vừa khóc, tỏ ý thất vọng lắm. Sau cụ hỏi:

- Thế còn thằng Khải đâu?

Nghe câu hỏi, lão già không thể cầm được nước mắt nữa. Lão thở dài đáp:

- Cháu bị giặc bắn chết rồi!

Nói đoạn, hai người nhìn nhau, cùng thấy tấm lòng tê tái vì đau khổ.

Đằng xa, ngọn lửa lúc đó cháy lan ra những bãi lau sậy, gặp gió bốc lên đùng đùng, thành cái thế tràn ngập không sức gì cản được. Tỉnh thành nghiễm nhiên hóa ra cái bể lửa, mà những tiếng người kêu, vật rống, tre nổ, súng vang tức là tiếng phong ba.