hỉnh thoảng ông sĩ quan về nhà cùng với một người bạn — một ông sĩ quan khác, trẻ hơn. Họ chuyện trò với nhau suốt buổi tối và người bạn ở lại ngủ qua đêm. Chúng tôi đã quan sát họ vài lần qua cái lỗ trên trần nhà.

Một buổi tối mùa hè. Ông tuỳ phái nấu món gì đó trên cái lò đun bằng cồn. Ông trải một tấm khăn lên bàn và chúng tôi cắm hoa trên đó. Ông sĩ quan và người bạn ngồi tại bàn; họ uống rượu. Sau đó, họ ăn. Ông tuỳ phái ngồi ăn gần cửa ra vào, trên một chiếc ghế nhỏ. Rồi họ lại uống rượu. Trong lúc đó, chúng tôi lo chuyện âm nhạc. Chúng tôi thay những đĩa nhạc và lên giây thiều cho cái máy hát đĩa.

Người bạn của ông sĩ quan nói:

— Hai thằng nhỏ ấy làm tôi khó chịu. Bảo tụi nó đi ra ngoài đi.

Ông sĩ quan hỏi:

— Ghen à?

Người bạn đáp:

— Ghen với tụi nó hả? Điên thật! Chỉ là hai thằng nhóc man rợ.

— Tụi nó đẹp trai, cậu không thấy à?

— Có lẽ. Tôi chưa nhìn rõ tụi nó.

— Vậy hả, cậu chưa nhìn rõ tụi nó. Thế thì, nhìn rõ tụi nó đi nào.

Người bạn đỏ mặt:

— Anh muốn nói cái gì? Tụi nó làm tôi khó chịu vì cái vẻ lén lút của tụi nó. Có vẻ như tụi nó đang lắng nghe bọn mình, đang rình rập bọn mình.

— Nhưng tụi nó đang lắng nghe bọn mình thật đấy. Tụi nó nói tiếng của bọn mình hoàn hảo. Tụi nó hiểu hết.

Người bạn tái mặt, hắn đứng dậy:

— Thật là quá trớn! Tôi đi đây!

Ông sĩ quan nói:

— Đừng giở trò ngốc nghếch... Ra ngoài chơi đi, hai thằng nhóc.

Chúng tôi rời phòng, chúng tôi trèo lên gác xép. Chúng tôi rình xem và lắng nghe họ.

Người bạn của ông sĩ quan nói:

— Anh đem tôi ra làm trò cười trước mặt hai thằng nhỏ đần độn đó.

Ông sĩ quan nói:

— Đó là hai đứa trẻ thông minh nhất mà tôi được gặp.

Người bạn nói:

— Anh chỉ nói thế để làm tôi đau đớn, để làm tôi khổ sở. Anh làm bất cứ thứ gì để hành hạ tôi, để làm nhục tôi. Một ngày nào đó, tôi sẽ giết anh!

Ông sĩ quan ném khẩu súng lục của ông lên bàn:

— Tôi chẳng đòi hỏi gì hơn! Cầm lầy khẩu súng đi. Bắn tôi đi! Bắn ngay đi!

Người bạn cầm khẩu súng lên và nhắm vào ông sĩ quan:

— Tôi sẽ bắn. Anh sẽ thấy, tôi sẽ bắn. Lần sau mà anh còn nhắc đến nó, nhắc đến thằng đó, tôi sẽ bắn anh.

Ông sĩ quan nhắm mắt lại, mỉm cười:

— Chàng ấy đẹp trai... trẻ... cường tráng... duyên dáng... tế nhị... dịu dàng... mơ mộng... dũng cảm... kiêu ngạo... Tôi yêu chàng. Chàng chết trên mặt trận miền Đông. Lúc ấy chàng mười chín tuổi. Tôi không thể sống thiếu chàng.

Người bạn ném khẩu súng lục lên bàn và nói:

— Chó đẻ!

Ông sĩ quan mở mắt ra, nhìn người bạn của ông:

— Thật là thiếu dũng cảm! Thật là thiếu tính cách!

Người bạn nói:

— Vậy thì anh tự bắn anh đi chứ, nếu anh dũng cảm đến chừng ấy, nếu anh sầu khổ đến chừng ấy. Nếu anh không thể sống thiếu nó, thì anh chết theo nó đi chứ. Anh còn muốn tôi giúp nữa sao? Tôi không có điên! Chết quách đi! Chết quách một mình đi cho xong!

Ông sĩ quan nhặt khẩu súng lục và chĩa họng súng vào màng tang. Chúng tôi trèo xuống khỏi gác xép. Ông tuỳ phái ngồi trước cánh cửa lớn còn để mở. Chúng tôi hỏi ông:

— Ông có nghĩ ông ấy sẽ tự sát không?

Ông tuỳ phái cười:

— Các anh, đừng có sợ. Họ luôn luôn làm thế khi uống quá nhiều. Tôi đã tháo đạn khỏi hai cái súng rồi. *

Chúng tôi bước vào phòng, chúng tôi nói với ông sĩ quan:

— Chúng tôi bắn ông nếu ông thật sự muốn thế. Hãy đưa khẩu súng cho chúng tôi.

Người bạn nói:

— Hai thằng chó chết!

Ông sĩ quan vừa nói vừa mỉm cười:

— Cảm ơn. Các cậu thật tử tế. Chúng tôi chỉ đùa thôi. Đi ngủ đi.

Ông đứng lên đóng cánh cửa lại sau khi chúng tôi bước ra, ông nhìn thấy ông tuỳ phái:

— Ông còn ngồi đó sao?

Ông tuỳ phái nói:

— Tôi chưa được phép rời chỗ.*

— Thôi đi đi! Tôi muốn được yên! Hiểu chứ?

Xuyên qua cánh cửa chúng tôi còn nghe ông nói với người bạn:

— Quả là một bài học cho cậu, đồ chết nhát!

Chúng tôi nghe tiếng động của một cuộc xô xát, tiếng những quả đấm, tiếng những chiếc ghế lộn nhào, tiếng người ngã, tiếng la hét, tiếng thở hổn hển. Rồi chỉ còn sự im lặng.