hiếc máy điện xách tay kêu xình xích rồi nổ đều, làm ánh sáng thạch anh sáng đến tận cuối các cánh tay máy. Muldoon nghe tiếng nước chảy của con sông cách vài mét về phía bắc. Ông quay sang nhìn đội bảo quản và thấy một trong mấy công nhân bước ra với một cưa điện.

- Không, không cần. - ông bảo - Chỉ dây thừng thôi, Carlo. Chúng ta không cần phải cưa nó đi.

Ông quay trở lại nhìn hàng rào. Thoạt tiên, rất khó khăn họ mới tìm thấy khoảng bị hư hại ngắn này, và chẳng có gì nhiều để thấy: một cây xương rồng lớn tựa vào hàng rào. Đó là một trong những cây được trồng ở vùng này trong công viên. Các cành lá đầy gai nhọn của nó che bớt tính cách kiên cố của hàng rào, làm cho người xem thấy dễ chịu hơn.

Nhưng chiếc cây đặc biệt này đã bị đè bẹp xuống bởi dây điện và các mắt khóa nối dây. Các dây điện dọc theo rào đã bị đứt trong cơn bão, các khóa nối rơi xuống hàng rào gây chạm điện. Dĩ nhiên những việc này không đáng để xẩy ra, nếu dùng dây bọc nhựa thay dây trần và các khóa nối đều bọc sành cách điện ở chỗ gần hàng rào.

Dù trường hợp nào thì đây cũng không phải là một công việc lớn. Tất cả những gì phải làm là kéo cây ra khỏi hàng rào, gỡ dây điện vướng đánh dấu chỗ cho các người làm vườn trồng lại vào sáng hôm sau. Sẽ chẳng mất quá hai mươi phút. Và phải làm nhanh, bởi vì Muldoon biết là mấy con dilophosaur luôn luôn ở gần con sông. Cho dù các công nhân được hàng rào ngăn cách khỏi con sông, các con dilos vẫn có thể phóng độc quá hàng rào, gây mù mắt.

Ramon, một trong mấy công nhân đến gần:

- Thưa ông Muldoon, ông có thấy ánh đèn không?

- Ánh đèn gì?

Ramon chỉ về hướng đông, qua cánh rừng rậm:

- Tôi thấy ánh đèn ấy khi chúng ta vừa đến đây. Ở kia, rất mờ. Ông thấy không? Trông giống như ánh đèn xe, nhưng không chuyển động.

Muldoon nháy mắt. Có thể đấy là ánh đèn của đội bảo quản. Rốt cuộc thì năng lượng đã có lại. Ông bảo:

- Chúng ta sẽ để ý đến việc đó sau. Bây giờ… chúng ta hãy đem cái cây kia ra đã.

Arnold đang trong trạng thái hồ hởi. Công viên hầu như đã trở lại bình thường. Muldoon đang sửa chữa các hàng rào. Hammond đang giám sát việc xua thú của Harding. Mặc dầu mệt, Arnold vẫn cảm thấy phấn chấn; thậm chí ông còn ở trong tâm trạng muốn làm vui lòng ông luật sư Gennaro.

- Hiệu ứng Malcolm? Ông băn khoăn chuyện đó à?

- Chỉ vì tò mò thôi.

- Ông muốn tôi nói tại sao Ian Malcolm sai không?

- Đúng thế.

Arnold đốt một điếu thuốc lá khác:

- Đấy là thuộc về kỹ thuật.

- Gắng nói cho tôi hiểu đi.

- Ôkê. Lý thuyết bất ổn diễn tả những hệ thống đường thẳng không liên tục. Bây giờ nó trở nên một lý thuyết rộng rãi dùng để khảo sát mọi thứ từ thị trường chứng khoán, đến đám đông nổi loạn, tới làn sóng điện não trong cơn động kinh. Một lý thuyết thời thượng. Có khuynh hướng ứng dụng lý thuyết này vào bất cứ hệ thống phức tạp nào có những sự việc không đoán trước được. Ôkê?

- Ôkê.

- Ian Malcolm là một nhà toán học đặc biệt chuyên về lý thuyết bất ổn. Hay đùa và có cá tính. Nhưng cơ bản, về những điều ông ta làm, ngoài chuyện mặc toàn đồ đen, là dùng computer để hình thành nên những gì xảy ra trong những hệ thống phức tạp. Và ông Hammond thiếu cái mốt khoa học nhất thời mới nhất đó, vì thế yêu cầu Malcolm làm nên mô hình cho công viên. Malcolm đã thực hiện. Mô hình của Malcolm là những hình dạng lồi lõm trong không gian có được từ một màn hình computer. Ông đã thấy những hình ấy chưa?

- Chưa.

- Ấy, nó giống như chân vịt của một chiếc tàu thủy, méo mó, kỳ dị. Theo Malcolm, mọi thứ xảy ra của bất cứ hệ thống nào đều đi theo bề mặt của chân vịt. Ông hiểu tôi chứ?

- Không hiểu lắm.

Arnold đưa một tay lên:

- Giả sử ta rỏ một giọt nước lên lưng bàn tay tôi. Giọt nước sẽ chảy khỏi tay tôi. Có thể nó sẽ chảy về cổ tay. Có thể nó chảy về ngón cái hay giữa các ngón tay khác. Tôi không biết nó sẽ chảy đi đâu nhưng tôi biết nó sẽ chảy đến đâu đó trên lưng bàn tay tôi. Nó phải thế.

- Ôkê.

- Lý thuyết bất ổn cho rằng mọi thứ trong toàn bộ hệ thống sẽ xảy ra y như một giọt nước chảy trên bề mặt phức tạp của chiếc chân vịt. Giọt nước có thể chảy xuống theo hình xoắn ốc, hoặc chảy ra mép. Nó có thể làm nhiều điều khác nhau, tùy ý. Nhưng nó sẽ luôn luôn đi theo bề mặt của chân vịt.

- Ôkê.

- Mô hình của Malcolm có khuynh hướng có một chỗ lồi lên, hay một chỗ ngoặt dốc, nơi mà tốc độ có thể tăng nhanh. Ông khiêm nhường gọi chuyển động tăng nhanh này là hiệu ứng Malcolm. Toàn bộ hệ thống có thể bất ngờ sụp đổ. Và đấy là những gì ông ta nói về công viên kỷ Jura. Đó là tính không bền vững cố hữu.

- Tính không bền cố hữu. - Gennaro hỏi - Thế quý vị làm gì khi nhận được báo cáo của ông ta?

- Chúng tôi không đồng ý với bản báo cáo, và bỏ qua luôn, dĩ nhiên.

- Thế có khôn ngoan không?

- Hiển nhiên là thế. Chúng tôi làm việc với những hệ thống sống. Đây là sự sống, không phải là các mô hình computer.

Trong ánh sáng thạch anh chói ngời, chiếc đầu màu lục của con hypsilophodont thò ra khỏi thanh chắn, lưỡi thè ra, mắt dại đi. Hammond la lớn khi cần cẩu bắt đầu đưa lên:

- Chú ý! Cân thận đấy!

Harding càu nhàu đè chiếc đầu vào lại sợi dây da. Ông không muốn làm trở ngại sự tuần hoàn của các động mạch cổ. Chiếc cần cẩu kêu xì xì khi nó nhấc con thú lên không, đưa vào thùng sau của chiếc xe tải. Con hypsi này là một con dryosaur nhỏ, dài hai mét, cân nặng hai trăm rưỡi ký. Con vật màu lục đậm với vằn nâu. Nó đang thở nặng nhọc, nhưng dường như không hề gì. Harding đã bắn một ống thuốc gây tê thần kinh vào con thú một lúc trước đây. Và rõ ràng là ông ta đã lường đúng liều lượng. Luôn luôn phải tính toán kỹ khi đoán định liều thuốc gây liệt này. Quá ít thì nó sẽ chạy mất vào rừng, sụm vào một nơi nào đó không thể tìm ra. Quá nhiều thì nó bị trụy tim mạch và dẫn đến đứng tim. Con này chỉ nhẩy lên được một cú và rồi ngã nhào. Một liều thuốc chính xác.

- Coi chừng nó! Nhẹ nhẹ thôi! - Hammond lại đang la lớn với mấy công nhân.

- Ông Hammond, xin ông để họ làm. - Hardmg nói.

- Ấy, nhưng chúng ta nên cẩn thận.

- Họ đang cẩn thận đấy.

Harding leo lên thùng xe khi con hypsi hạ xuống và đưa nó vào gọn trong chiếc cũi lớn. Ông gắn máy đo nhịp tim và lấy một ống nhiệt đút vào hậu môn con vật. Đây là ống kẹp nhiệt điện tử, nó tít báo cho biết 36,0 độ bách phân.

- Nó ra sao? - Hammond cáu kỉnh hỏi.

- Tốt. Chỉ xuống có một độ.

- Thế là quá nhiều. Quá liều rồi đấy.

Harding bẻ lại:

- Ông không muốn nó tỉnh lại và nhẩy khỏi xe chứ?

Trước khi đến làm việc tại công viên này, Harding đã là thú y trưởng ở sở thú San Diegro, và là một chuyên gia hàng đầu của thế giới về chăm sóc loài thú bay. Ông đã đi khắp thế giời, tham khảo ở các vườn thú châu Âu, Ấn và Nhật về các trường hợp chim bị ngộ độc. Ông chả thích gì ông già khó tính hay lên mặt này, khi lão đề nghị công việc với ông. Nhưng khi ông biết về những việc Hammond đang làm… khó mà bỏ qua. Harding cũng có khả năng học thuật, và ý muốn viết lách.

Con hypsi hắt xì mấy cái và giật người. Nó vẫn thở nông; chưa có phản xạ mắt. Nhưng đã đến lúc đưa ngồi. Ông hô lớn:

- Tất cả lên xe. Đem ả ta về chuồng của ả.

Arnold tiếp tục giảng giải:

- Hệ thống sống không thể giống hệ thống cơ học được. Hệ thống sống không bao giờ thăng bằng. Chúng có đặc điểm cố hữu là không bền. Chúng có vẻ bền, nhưng thật ra thì không. Mọi thứ đang chuyển động và thay đổi. Về một ý nghĩ nào đã mọi thứ đều ở trên bờ vực tan rã.

Gennaro cau mày:

- Nhưng có bao nhiêu thứ không thay đổi; thân nhiệt không thay đổi, và mọi thứ khác.

- Thân nhiệt thường xuyên thay đổi đấy chứ. Thường xuyên, theo chu kỳ suốt hai mươi bốn tiếng đồng hồ. Thấp nhất vào buổi sang, cao nhất vào buổi chiều. Nó thay đổi theo tâm trạng, bệnh tật, sự luyện tập, với nhiệt độ bên ngoài, với thức ăn. Nó liên tục dao động lên xuống. Những dịch chuyển rất nhỏ trên biểu đồ. Bởi vì vào bất cứ lúc nào cũng có một lực nào đó kéo nhiệt độ lên và những lực khác kéo xuống. Nó cố hữu là không vững chắc. Và mọi phương diện khác của hệ thống sống cũng như thế.

- Vậy thì anh đang nói…

- Malcolm chỉ là một nhà lý thuyết. Ngồi trong phòng làm việc, ông ta thiết lập nên một hình mẫu toán học, và chẳng bao giờ ông ta gặp phải những khuyết điểm cần phải gặp để giải quyết. Hãy thử xem, khi tôi đang làm việc với các phi đạn, tôi dính líu tới một vấn đề gọi là "chệch hướng âm thanh". Chệch hướng âm thanh có nghĩa là, cho dù một phi đạn chỉ hơi không vững một tí khi ra khỏi giá bắn, nó không hi vọng trúng đích. Rõ ràng không tránh khỏi nó đi thoát ra ngoài sự điều khiển. Đấy là một đặc tính của cơ học. Một chút sai lệch nhỏ có thể càng lúc càng lớn cho đến khi toàn bộ hệ thống sụp đổ. Nhưng những sai lệch đó là bản chất của hệ thống sống. Nó có nghĩa là hệ thống khỏe mạnh và sẵn sàng đáp ứng. Malcolm không bao giờ hiểu điều đó.

- Anh có chắc là ông ta không hiểu điều đó không? Dường như ông ta hiểu rất rõ sự khác biệt giữa tính sống động và không sống động.

Arnold chỉ vào bản đồ:

- Thì hãy xem kia. Chứng cứ ở đây. Trong không đầy một tiếng nữa, công viên sẽ trở lại bình thường. Điều duy nhất tôi chưa tái lập lại được là điện thoại. Vì một lý do nào đó, điện thoại vẫn chưa hoạt động. Nhưng mọi thứ khác sẽ chạy đều. Và đấy không phải là lý thuyết. Đấy là sự việc.

Mũi kim đi sâu vào bắp thịt cổ, và Harding bơm chất medrine giảm tê vào con dryosaur cái bị đánh thuốc mê nằm nghiêng hông trên mặt đất. Ngay lập tức con thú bắt đầu tỉnh lại, khịt mũi và hai chân sau đá ngược. Harding bước lui tránh xa con thú:

- Tất cả tránh lui. Tránh xa ra.

Con khủng long lảo đảo chồm dậy, đứng ngả nghiêng như say rượu. Nó hất chiếc đầu kỳ đà nhìn mấy người đứng sau ánh đèn thạch anh và nhấp nháy đôi mắt. Hammond lo lắng:

- Nó đang chảy nước mũi.

- Một chốc thôi. Sẽ hết ngay.

Con dryosaur ho lên mấy tiếng rồi chầm chậm di chuyển qua cánh đồng.

- Tại sao nó không nhảy tung tăng? - Hammond hỏi lại.

- Phải mất một tiếng nó mới hoàn toàn hồi phục, sẽ tung tăng bây giờ đấy. - ông quay lại mấy công nhân - Ôkê, các cậu, giờ đến lượt tới với con stegos.

Muldoon đứng nhìn khi những chiếc cọc cuối cùng được cắm xuống mặt đất. Các dây giữ cây kéo căng và cây xương rồng được dựng thẳng dậy, tách khỏi hàng rào. Muldoon có thể nhìn thấy những vệt cháy xám đen trên hàng rào sắt trắng ở chỗ đã xảy ra chập mạch điện. Nhưng trước khi thực hiện việc này, Arnold phải cắt điện tất cả hàng rào.

- Allo phòng điều khiển. Đây là Muldoon. Chúng tôi sẵn sàng bắt đầu việc chữa hàng rào.

- Được rồi. - Giọng Arnold - Sẽ cắt điện ở khu vực ông ngay.

Muldoon nhìn đồng hồ. Ở một nơi nào xa xa, ông nghe tiếng rúc nhẹ. Nghe như tiếng cú kêu, ông biết đấy là con dilophosaur. Ông bước đến bên Ramon và bảo:

- Chúng ta sẽ chữa cho xong chỗ này. Tôi muốn đến mấy chỗ hỏng kia.

Một tiếng đồng hồ qua. Gennaro nhìn chăm chú vào tấm bảng nhấp nháy. Arnold đang làm việc ở bảng điều khiển. Gennaro hỏi:

- Việc gì đang xảy ra?

- Tôi đang cố tái lập các đường điện thoại. Để có thể gọi giải quyết trường hợp tiến sĩ Malcolm.

- Không. Tôi hỏi ở ngoài kia.

Arnold nhìn bản đồ:

- Trông như họ đang xử lý mấy con thú và hai chỗ hàng rào hỏng. Như tôi đã nói, công viên đã trở lại trong tầm điều khiển. Thật sự, chỉ có chỗ hỏng thứ ba của hàng rào.

- Arnold? - Đây là giọng Muldoon.

- Tôi đây?

- Anh có thấy chỗ hàng rào hỏng này không?

- Chờ một chút.

Trên màn hình quan sát, Gennaro thấy một góc đồng cỏ lay lất trong gió. Xa xa là một mái đúc thấp. Arnold giải thích:

- Đây là tòa nhà chăm sóc sauropod. Dùng để chứa dụng cụ, tồn trữ thực phẩm, v.v… - Trên màn hình, các hình ảnh thay đổi - Chúng tôi đang xoay camera để nhìn vào hàng rào.

Gennaro thấy một dãy hàng rào bằng một lưới sắt sáng lên dưới ánh đèn. Một đoạn rào bị xô ngã, nằm rạp xuống mặt đất. Chiếc Jeep của Muldoon và đội sửa chữa có mặt ở đấy.

- Ui chà. Trông như con rex đã đi qua khu sauropod. - Arnold kêu lên.

Giọng Muldoon:

- Đêm nay tôi ăn ngon rồi đấy.

- Chúng ta phải đem con rex ra khỏi đây chứ. - Arnold nói

- Đem với cái gì đây? Chung tôi không đem thứ gì để làm việc với con rex cả. Tôi sẽ chữa xong hàng rào này, nhưng tôi sẽ không đi vào đấy cho đến sáng mai.

- Ông Hammond không chịu đâu.

- Chúng ta sẽ bàn chuyện ấy khi tôi trở về.

Hammond đếm bước quanh phòng điều khiển:

- Con rex sẽ giết bao nhiêu con sauropod?

- Có lẽ chỉ một. - Harding trả lời - Sauropod rất lớn; con rex có thể để dành ăn trong vài ngày chỉ với một chuyến săn mồi.

- Chúng ta phải ra đấy đem nó trở lại trong đêm nay.

Muldoon lắc đầu:

- Tôi sẽ không vào đấy cho đến sáng ngày mai, lúc ban ngày.

Hammond đang nhún người trên gót chân, kiểu lão ta vẫn làm khi nổi giận:

- Anh quên là anh đang làm việc cho tôi?

- Không, ông Hammond. Tôi không quên. Nhưng đấy là một con khủng long bạo chúa đã trưởng thành. Ông có kế hoạch như thế nào để bắt nó?

- Chúng ta có súng bắn thuốc mê.

- Chúng ta có những súng bắn được những ống thuốc 20cc. Rất hữu hiệu với con thú cân nặng từ hai trăm đến hai trăm rưỡi ký, con tyrannosaur ấy nặng tám tấn. Thậm chí nó chẳng cảm thấy gì.

- Anh đã cho đặt những súng lớn hơn.

- Tôi cho đặt ba súng phóng lớn hơn, ông Hammond, nhưng ông không chấp thuận, chỉ cho một. Và mất rồi. Nedry đem theo khi gã ta lái xe đi.

- Chuyện ấy thật ngu ngốc. Ai để cho việc ấy xẩy ra?

- Nedry không phải là chuyện của tôi, ông Hammond.

- Anh đang nói rằng vào lúc này, không có cách nào để bắt con tyrannosaur?

- Đúng như tôi nói.

- Thế thì buồn cười quá.

- Đây là công viên của ông, ông Hammond. Ông không muốn ai làm bị thương con thú qúy giá của ông. Thế nhưng, giờ đây, con rex vào khu sauropod mà ông không có một thứ gì để giải quyết cả. - Muldoon quay người ra khỏi phòng.

Hammond bước mau theo Muldoon:

- Chờ một tí.

Gennaro chăm chú nhìn các màn hình và lắng nghe tiếng cãi cọ vọng vào từ ngoài hành lang. Ông bảo Arnold:

- Rốt cuộc, tôi đoán là anh vẫn chưa nắm được việc kiểm soát công viên.

- Đừng có đùa. - Arnold châm một điếu thuốc khác - Chúng tôi đã nắm công viên. Trời sẽ sáng trong vài tiếng đồng hồ nữa. Chúng tôi có thể mất một hai con thú trước khi chúng tôi đem con rex ra khỏi chỗ ấy, nhưng tin tôi đi, chúng tôi đã nắm được công viên.