uay trở lại cái thời mà Florida vẫn còn hoang dã, khi mà nơi đây chỉ có những cây cọ lùn và những con muỗi to khủng khiếp,” bà Franny Block bắt đầu kể, “và ta vẫn còn là một cô bé tầm tuổi cháu, cha ta, Herman W. Block, nói rằng ta có thể có bất cứ cái gì ta muốn vào ngày sinh nhật. Bất cứ thứ gì.”

Bà Franny nhìn quanh thư viện. Bà cúi người xuống gần tôi. “Ta không muốn tỏ vẻ kiêu ngạo, nhưng thực sự cha ta là một người giàu có, rất giàu có.” Bà gật đầu, ngả người ra sau và tiếp tục. “Và ta là một cô gái nhỏ rất thích đọc sách. Vì thế ta nói với cha ‘Cha, con rất muốn có một thư viện cho ngày sinh nhật, và một thư viện nhỏ thì thật tuyệt.’ ” “Con yêu cầu cả một thư viện sao?”

“Chỉ một cái nhỏ thôi ạ,” bà Franny gật gù. “Ta muốn có một ngôi nhà nhỏ không có gì ngoại trừ ngập tràn sách để ta có thể chia sẻ nó với người khác nữa. Điều ước của ta được thực hiện. Cha ta đã xây cho ta ngôi nhà này, chính là nơi chúng ta đang ngồi ngày hôm nay đây. Và ta, khi đó còn rất nhỏ, đã trở thành người coi giữ thư viện. Đúng là thế đó.”

“Thế còn con gấu thì sao ạ?”

“Ta đã nói rằng hồi đó Florida còn là một mảnh đất hoang dã chưa nhỉ?” bà Franny Block nói.

“Ừm, rồi ạ.”

“Một nơi hoang dã với những thổ dân hoang dã, và những con vật hoang dã.”

“Giống như gấu?”

“Đúng rồi, cô bé. Giờ ta phải kể với cháu là, ta đã từng là một cô-bé-biết-tuốt. Một cô bé thông minh với thư viện đầy sách. Ta đã nghĩ là ta biết câu trả lời cho mọi câu hỏi. Rồi một ngày thứ Năm nóng bức, ta đang ngồi trong thư viện với cửa chính cùng cửa sổ mở toang và chúi mũi đọc sách, thì một bóng người đi ngang qua bàn. Không thèm ngẩng đầu nhìn lên, đúng thế, không ngẩng đầu nhìn lên, ta hỏi: ‘Quý khách có cần tôi tìm giúp quyển sách nào không?’ ”

“Không có tiếng trả lời. Ta cho rằng đó là một thổ dân, sợ hãi khi thấy đống sách này đến mức không dám lên tiếng. Nhưng rồi ta bắt đầu ý thức được một mùi rất đặc trưng, một mùi rất nồng nặc. Ta từ từ ngước mắt nhìn lên, và đứng ngay trước mặt ta là một con gấu. Đúng thế cô bé, một con gấu rất to.”

“To bằng nào ạ?” tôi hỏi.

“Ồ,” bà Franny nhớ lại, “có lẽ to gấp 3 lần con chó của cháu.”

“Sau đó chuyện gì đã xảy ra?”

“Hừm, ta nhìn nó và nó nhìn ta. Nó hếch mũi lên không khí và bắt đầu ngửi ngửi như thể đang cân nhắc liệu cô thủ thư nhỏ bé biết tuốt này có hợp với khẩu vị của nó không vậy. Và ta ngồi đó, một ý nghĩ chợt đến: ‘Hừm, nếu con gấu này có ý định ăn thịt ta, ta sẽ không để chuyện đó xảy ra mà không chiến đấu một trận ra trò. Đừng hòng!’ Thế rồi rất từ từ và thận trọng, ta nhấc quyển sách ta đang đọc lên.”

“Đó là quyển sách gì ạ?” tôi lại tò mò.

“Chà, nó là cuốn Chiến tranh và Hòa bình, một quyển sách rất to. Ta từ từ nhấc nó lên, ngắm nghía một cách kỹ lưỡng rồi ném thẳng vào con gấu và la lên, ‘Cút đi!’ Cháu biết sao không?”

“Không thưa bà!”

“Nó bỏ đi. Nhưng điều ta không bao giờ có thể quên được là, nó cầm quyển sách đi theo.”

“Ồ,” tôi thốt lên.

“Đúng thế. Nó vồ lấy quyển sách và bỏ chạy.”

“Nó có quay trở lại không?”

“Không, ta chưa bao giờ gặp lại nó kể từ hôm đó. Nhưng mọi người trong làng bắt đầu trêu chọc ta về chuyện này. Họ thường nói: ‘Thưa cô Franny, hôm nay chúng tôi bắt gặp con gấu của cô trong rừng. Nó đang đọc sách và nói rằng quyển sách đó rất hay và hỏi liệu nó có thể giữ quyển sách lại thêm một tuần nữa được không.’ Họ trêu chọc ta về chuyện đó.” Bà thở dài. “Ta nghĩ rằng ta là người duy nhất còn sống từ thời ấy. Ta nghĩ rằng ta là người duy nhất còn nhắc lại chuyện con gấu. Tất cả bạn bè của ta, những người ta biết từ khi còn nhỏ, đều đã chết và rời bỏ ta.”

Bà thở dài một lần nữa. Bà trông buồn bã, già nua và nhăn nheo. Đôi khi tôi cũng có cảm giác đó, tôi không có bạn bè trong cái thị trấn mới chuyển đến này mà tôi cũng chẳng có mẹ để an ủi tôi. Tôi thở dài.

Winn-Dixie ngẩng đầu lên và bắt đầu nhìn tới nhìn lui giữa tôi và bà Franny. Nó ngồi dậy và khoe cả hàm răng với bà.

“Ồ nhìn này,” bà nói. “Con chó đang cười với ta.”

“Đấy là khả năng đặc biệt của nó,” tôi tự hào.

“Một khả năng đáng yêu,” bà Franny thích thú. “Rất đáng yêu.” Và bà mỉm cười lại với nó.

“Chúng ta có thể là bạn,” tôi nói với bà Franny. “Ý cháu là bà, cháu và Winn-Dixie, chúng ta có thể là bạn.”

Bà Franny cười còn tươi hơn nữa. “Sao chứ, điều đó thật tuyệt. Đơn giản là, thật tuyệt.”

Và ngay tại giây phút đó, ngay khi chúng tôi quyết định trở thành bạn bè, chẳng còn ai khác dám vào thư viện Tưởng niệm Herman W. Block phá đám ngoại trừ Amanda Wilkinson mặt nhăn nhó. Nó bước thẳng đến bàn của bà Franny và nói, “Cháu đã đọc xong Johny Tremain và cháu rất thích. Cháu muốn tìm một thứ gì đó khó hơn để đọc, bởi cháu là một người đọc sách giỏi.”

“Ồ ta biết,” bà nói và đứng dậy khỏi ghế.

Amanda vờ như không có tôi ở đó, ánh mắt nó liếc ngang qua tôi. “Chó được phép vào thư viện ạ?” nó hỏi bà Franny khi hai người bước đi.

“Một số con nhất định thôi,” bà trả lời, “chỉ một số rất ít được chọn.” Bà quay lại và nháy mắt với tôi. Tôi mỉm cười lại. Tôi vừa có người bạn đầu tiên ở Naomi, và không ai có thể gây rắc rối cho tôi về chuyện đó, ngay cả Amanda Wilkinson.