ũng trong đêm đó, tại Madrid, khách sạn Gaylord rất đông người. Một chiếc xe hơi vào đậu dưới mái hiên trước cửa của khách sạn, hai đèn trước kiếng tráng màu xanh, và một người đàn ông vóc người nhỏ thó mang ủng kỵ mã màu đen, mặc quần sọt màu xám và chiếc áo vét ngắn cũng màu xám cài khuy lên tận cổ, hắn bước xuống xe, mở cửa chào đáp lễ hai tên lính gác, gật đầu với người cảnh sát chìm ngồi ở văn phòng trước cổng và bước vào thang máy. Có hai nhân viên canh gác ngồi trên ghế ở hai bên tiền đình bằng cẩm thạch, và hai người này chỉ ngước mắt nhìn lên khi người đàn ông nhỏ thó đó bước ngang qua họ để vào trong thang máy. Phận sự của họ là khám xét mọi người lạ mặt bằng cách mò hai bên cạnh sườn dưới nách và túi quần phía sau xem người lạ đó có mang theo súng lục không, nếu có họ sẽ bắt hắn gởi lại ngoài cổng. Nhưng vì họ biết quá rõ người đàn ông nhỏ thó mang giày đi ngựa kia nên họ cũng không buồn ngước mắt nhìn.

Căn phòng nơi hắn ở, tại khách sạn Gaylord, hôm đó rất đông người. Nhiều người ngồi đứng rải rác trong phòng và đang trò chuyện với nhau như trong bất cứ một phòng khách nào. Các ông các bà đang uống rượu Vodka, Whisky, soda và rượu bia bằng những chiếc ly nhỏ được châm đầy từ một cái bình lớn. Có bốn người đàn ông mặc quân phục. Những người khác mặc bờ-lu-dông hoặc áo vét bằng da, ba trong số bốn phụ nữ mặc thường phục, người thứ tư, người ốm nhom và nước da sậm nâu, mặc bộ quân phục cắt đứng đắn với chiếc váy và giày ống cao.

Khi đặt chân vào phòng, Karkov bước ngay đến bên người đàn bà mặc quân phục, nghiêng người chào và bắt tay, nàng là vợ của hắn và hắn nói điều gì đó với nàng bằng tiếng Nga mà không ai nghe được, và trong phút chốc nét ngạo mạn trong đôi mắt hắn lúc bước vào tan biến mất. Nhưng rồi chúng lại lóe lên khi thoáng thấy mái tóc nhuộm màu gỗ đào hoa tâm cùng gương mặt lờ đờ tình tứ của người con gái có thân hình tuyệt mỹ, nàng là nhân tình của hắn. Hắn bước thẳng đến nàng, nghiêng mình bắt tay với cái lối chào mà ai cũng thấy rõ là cái lối chào mà hắn đã dành cho vợ hắn. Vợ hắn không để mắt theo dõi lúc hắn đi ngang qua căn phòng, nàng đứng bên cạnh một viên sĩ quan Tây Ban Nha, to lớn và đẹp trai, họ nói với nhau bằng tiếng Nga.

- Người tình vĩ đại của em đang mập lên - Karkov nói với người con gái - Tất cả những người hùng của chúng ta đều lên cân, chúng ta ở đây gần được hai năm rồi. - Hắn nói không đưa mắt nhìn người đàn ông mà hắn ám chỉ.

- Đồng chí xí trai đến đỗi với một con cóc mà đồng chí cũng ghen được. - Người con gái nói với hắn một cách vui vẻ. Nàng nói bằng tiếng Đức - Mai tôi theo đồng chí để tham dự cuộc tấn công có được không?

- Không. Mà cũng không có cuộc tấn công nào cả.

- Ai cũng biết về chuyện này - Người con gái nói - Đừng ra điều bí mật. Dolores sẽ đi. Tôi sẽ đi với cô ta hoặc với Carmen. Có nhiều người đi lắm.

- Ai dắt đồng chí thì đồng chí cứ theo - Karkov nói - Nhưng tôi thì không - Rồi hắn quay lại người con gái và cất giọng hỏi một cách nghiêm nghị - Ai bảo cho đồng chí biết chuyện đó. Nói thật nghe nào.

- Richard. - Nàng nói, không kém phần nghiêm nghị.

Karkov nhún vai và bỏ đi để nàng đứng đó.

- Karkov! - Một người đàn ông vóc người cao trung bình, gương mặt xám xậm, nặng nề và nhão nhẹt với hai túi thịt dùn dưới mắt và môi dưới xề xệ cất tiếng kêu lên nghe nặng nhọc - Đồng chí có nghe cái tin vui đó không?

Karkov bước đến bên hắn và người đàn ông tiếp tục nói:

- Tôi vừa mới hay đây. Không đầy mười phút. Tuyệt lắm. Bọn phát xít đang đánh nhau suốt ngày gần Ségovie. Chúng bắt buộc phải dẹp một đám nổi loạn bằng súng máy. Đến chiều chúng phải dùng đến phi cơ để oanh tạc chính quân lính của chúng.

- Thế à? - Karkov hỏi.

- Đúng vậy - Người đàn ông có cặp mắt sưng húp nói - Chính Dolores mang tin này đến. Đồng chí có mặt tại đây và tỏ vẻ vui tươi, xúc động chưa từng thấy. Sự thật của nguồn tin rưc sáng trên gương mặt của đồng chí ấy. Khuông mặt tuyệt vời đó... - Hắn nói một cách vui vẻ.

- Khuôn mặt tuyệt vời đó. - Karkov nói với một giọng hết sức bình thản.

- Nếu mà đồng chí có dịp nghe đồng chí ấy nói chuyện - Người đàn ông mắt húp nói - Cái tin tỏa ra từ con người của đồng chí ấy bằng một thứ ánh sáng chưa từng thấy trên đời này. Người ta nghe trong giọng đồng chí ấy sự thật của những gì đồng chí ấy kể. Tôi đang viết một bài về tin này cho tờ Izvestia. Đây là một trong những giây phút trọng đại nhứt trong cuộc chiến này đối với tôi khi tôi nghe được lời phúc trình này bằng cái giọng tuyệt vời đó với sự xót thương trắc ẩn và lòng chân thành pha trộn nhau. Lòng từ tâm và chân lý tỏa ra từ người đồng chí ấy như từ một bậc thánh nữ chân chính của nhân dân. Người ta gọi đồng chí ấy là La Pasionara không phải là không có lý do.

- Không phải là không có lý do - Karkov nói bằng một giọng buồn buồn - Tốt hơn đồng chí nên viết về điều này cho tờ Izvestia ngay trước khi quên đi cái nét đẹp cuối cùng đó.

- Đó là một người đàn bà mà ta không nên đem ra đùa cợt, dù là với một người trắng trợn như đồng chí - Người đàn ông có mắt híp lại nói - Phải chi đồng chí có mặt tại đó và được nghe những lời của đồng chí ấy và nhìn thấy mặt đồng chí ấy.

- Giọng nói tuyệt vời đó - Karkov nói - Gương mặt tuyệt vời đó. Viết ra đi - Hắn nói - Đừng nói điều đó với tôi. Đừng tốn giấy mực về tôi. Đi, viết đi.

- Không phải ngay bây giờ.

- Tôi nghĩ đồng chí nên viết ngay đi. - Karkov nói và nhìn hắn, rồi quay đi nơi khác. Người đàn ông có đôi mắt húp đứng đó thêm giây lát, tay cầm ly Vodka, đôi mắt hắn vẫn hum húp, chìm đắm trong vẻ đẹp của những gì hắn đã chứng kiến, nghe thấy và rồi hắn rời khỏi căn phòng để tìm chỗ ngồi viết.

Karkov bước tới một người đàn ông khác trạc bốn mươi tám, thấp lùn, phục phịch, vẻ mặt vui vẻ với đôi mắt xanh lơ mái tóc vàng đang thưa dần, với chiếc miệng tươi cười dưới bộ râu mép cứng màu vàng. Người đàn ông đó mặt quân phục. Hắn là tướng lãnh chỉ huy sư đoàn, người Hung Gia Lợi.

- Anh có hiện diện tại đó lúc Dolores tới không? - Karkov hỏi người đàn ông kia.

- Có.

- Chuyện gì đó?

- Chuyện bọn phát xít bắn nhau. Nếu đúng thì tuyệt lắm.

- Người ta nói rùm về chuyện ngày mai.

- Cà chớn! Tất cả bọn nhà báo đều đáng bị bẳn cũng như hầu hết những người có mặt trong phòng này, chắc chắn là phải kể cả tên Đúc mưu mô, khó hiểu tên Richard nữa. Tên nào đã trao quyền chỉ huy một sư đoàn cho cái tên đàng điếm đó cũng nên đem bắn đi. Có thể cả anh lẫn tôi cũng cần đem bắn đi nữa. Có thể lắm - Viên tướng mỉm cười - Nhưng đừng có nói ra điều này.

- Đây là một chuyện mà tôi không bao giờ muốn nói - Karkov nói - Cái tên người Mỹ vẫn thỉnh thoảng tới đây đang có mặt dưới kia kìa. Đồng chí biết hắn mà, tên Jordan, hắn có chân trong đội partizan. Hắn có mặt ở đó, nơi mà người ta cho rằng câu chuyện đang bàn đây phải xảy ra.

- À, trong trường hợp đó, tối nay hẳn hắn phải báo cáo đầy đủ về chuyện đó - Viên tướng nói - Họ không muốn tôi có mặt ở đó, nếu không, tôi sẽ đích thân xuống đó tìm biết tin tức cho anh. Hắn làm việc với Golz phải không? Ngày mai anh sẽ gặp Golz.

- Ngày mai vào lúc sáng sớm.

- Anh hãy lánh mặt cho tới khi đâu đấy êm xuôi - Viên tướng nói - Hắn ghét bọn các anh không kém gì tôi. Tuy nhiên hắn trầm tĩnh hơn tôi.

- Nhưng về chuyện...

- Có thể là bọn phát xít đang giả bộ để đánh lừa - Viên tướng mỉm cười - À, để coi Golz có thể chơi lại chúng được chút nào không? Hãy để cho Golz thử xem sao. Chúng ta đã chơi chúng tại Guadalajara rồi.

- Tôi nghe nói ông cũng sắp đi du lịch. - Karkov nói, mỉm cười đưa hàm răng xấu xí của hắn ra. Viên tướng bỗng nổi giận.

- Lại tới tôi nữa à. Bây giờ họ lại đồn đãi cả về tôi. Và luôn cả bọn chúng ta không trừ ai. Thiệt là bọn thối mồm bép xép. Một người có thể cứu được quê hương mình, nếu biết kín miệng.

- Cái ông bạn Prieto của ông là kẻ biết kín miệng.

- Nhưng hắn không tin là hắn có thể thắng, nếu không tin tưởng vào nhân dân thì làm sao mà thắng được?

- Cái đó thì để cho ông trả lời lấy. Tôi phải đi ngủ một chút.

Hắn rời khỏi căn phòng đầy ấp khói thuốc và những mẩu chuyện tào lao, đi thắng vào phòng ngủ ở phía sau và ngồi xuống giường, cởi giày ra. Hắn vẫn còn nghe tiếng họ nói chuyện. Hắn đứng dậy đóng cửa và mở của sổ ra. Hắn không buồn thay quần áo vì đúng hai giờ hắn lại sẽ bắt sẽ lên đường qua Colmenar, Cerreda và Navacerrada để tới mặt trận nơi Golz sẽ bắt đầu mở cuộc tấn công vào hừng sáng.