gày xưa, có một ông vua đã già mà không có con. Vua phải nghĩ đến chuyện tìm người kế nghiệp. Ngài không có ý định chọn ai trong số các công hầu khanh tướng vì ngài thừa biết đó là một lũ hèn nhát, ác tâm, chẳng thương yêu gì dân chúng. Ngài quyết định chọn một người nông dân để truyền ngôi báu.

Vua xuống chiếu truyền khắp các làng xã rằng nhà ai có con trai khôi ngô tuấn tú thì phải đưa lên kinh để ngài tuyển lựa.

Trong làng nọ, có một người nông dân nghèo. Bác có những mười hai người con trai. Anh nào cũng giống anh nào, đều thông minh đĩnh ngộ cả. Bác bèn đưa các con lên kinh.

Nhà vua cho đào một cái hào vừa rộng vừa sâu, tháo nước vào đầy rồi ra lệnh:

― Ai nhảy qua được cái hào này ba lần thì ta sẽ chọn làm người kế vị.

Người anh lớn nhảy không qua, rơi tõm xuống nước. Người anh thứ hai cũng vậy. Các anh cứ theo nhau rơi xuống nước hết. Cuối cùng chỉ còn lại mỗi người em út.

Người em út có một con ngựa xám, chân đen. Anh lên ngựa, phi ra xa, lấy đà rồi nhảy qua hào. Anh nhảy như thế ba lần, qua được cả ba.

Nhà vua rất đỗi vui mừng vì người em út tuổi nhỏ mà nhanh trí lạ. Ngài cho gọi anh vào trong cung, bảo:

― Ngươi đã vượt qua được thử thách. Ta có thể lấy ngươi làm người kế vị. Hiềm một nỗi, mặt ngươi trông thô và nông dân quá.

Anh con trai nông dân đáp:

― Cha mẹ sinh ra thế nào thì phải chịu như thế đến lúc chết, chứ biết làm sao?

Nói rồi anh lên ngựa, phi ra ngoài đồng cỏ.

Đang đi, bỗng anh thấy có một cái lông chim màu sắc rất đẹp từ xa bay lại. Anh nghĩ thầm: « Giá mình bắt được cái lông ấy nhỉ ». Thế rồi anh thúc ngựa phi lên, nhổm người trên yên bắt được cái lông. Mừng quá, anh mang vào cung cho nhà vua xem. Nhà vua ngắm cái lông chim một hồi, rồi bảo:

― Ngươi đừng bao giờ cho ta thấy một việc vô tích sự. Ngươi đã bắt được cái lông, tức là ngươi phải bắt được chính con chim có cái lông này.

― Vâng, tôi xin đi bắt ― Người con trai nông dân đáp.

Nói thế nhưng anh nghĩ mãi không biết làm sao bắt được con chim đây. Anh than với con ngựa:

― Ngựa ơi, khốn khổ thân ta rồi! Nhà vua buộc ta phải đi bắt bằng được con chim có cái lông ấy.

Ngựa bảo anh:

― Đừng buồn làm chi, anh hãy nghe tôi bảo đây. Anh mổ bụng tôi ra, lấy hết phèo phổi bỏ vô một cái bao. Rồi chúng ta sẽ cùng đi ra ngoài đồng cỏ.

Khi cả hai ra đến đồng cỏ, ngựa lại bảo:

― Anh lấy một cái dây, cột hở miệng bao lại. Kiếm sợi dây dài dài một chút. Anh cũng kiếm lấy bốn cái cọc nhỏ chôn xuống đất, rồi đặt cái bao lên trên, làm sao cho trông thấy được phèo phổi ở bên trong. Sau đó, anh chui vào nấp trong bụng tôi, tay cầm chắc sợi dây. Tôi sẽ giả vờ chết. Khi đó, anh phải trông chừng cả hai. Con chim kia sẽ bay đến ăn phèo phổi rồi chui cả vào trong bao. Khi đó, anh hãy nhanh tay kéo dây, thắt miệng bao lại. Xong xuôi, anh cầm bao ngồi lên lưng tôi. Chúng ta sẽ đi gặp nhà vua. Anh hãy cho nhà vua thấy anh giữ lời hứa như thế nào.

Chàng trai làm đúng như lời ngựa dặn và bắt được con chim. Con chim mới đẹp làm sao. Lông nó óng ánh đủ màu sắc. Nhưng nó là một con chim dữ, tay không đừng hòng bắt được.

Chàng trai mang con chim đến cho nhà vua. Vua rất mừng, thấy anh thông minh, tháo vát. Vua gởi lời mời khắp nơi đến ngắm con chim lạ.

Nhưng vua lại bảo anh:

― Ngươi đã nhảy được qua hào, lại đã bắt được con chim lạ thế. Thế thì bây giờ, ngươi hãy tìm cách sửa sang khuôn mặt của ngươi xem sao?

― Vâng! Tôi sẽ làm được.

Anh đến hỏi ngựa. Ngựa bảo:

― Trong tai tôi có một cái tráp nhỏ. Trong tráp có một cái ve con đựng một thứ nước màu trắng. Anh hãy nhìn tai tôi, lấy các thứ đó ra. Anh đun một nồi sữa cho sôi già rồi đổ nước trong ve vào. Lấy nước đó tắm, dung mạo anh sẽ tuấn tú đến nỗi người ta sẽ đổ xô đến ngắm anh như ngắm con chim kia vậy.

Chàng trai kín đáo làm theo lời ngựa bảo. Anh đun sữa sôi, rót nước trong ve vào, rồi ngâm mình vào đó. Anh trở nên đẹp lạ lùng.

Anh đến gặp nhà vua, nói:

― Nhà vua xem tôi thế nào rồi?

Vua đáp:

― Chà! Điển trai lắm! Ta những định đưa ngươi vào trường cho học hành, nhưng bây giờ thì không được nữa rồi. Bọn con gái sẽ làm ngươi gục mất. Thôi, học ở trong cung vậy.

Vua chỉ định một số thầy dạy cho chàng trai.

Khi chàng trai học xong, vua lại phán:

― Bây giờ, ngươi hãy đi kiếm lấy một người vợ tương xứng với ngươi.

― Vâng! Nhất định tôi sẽ kiếm được.

Chàng trai ra chuồng tìm con ngựa trung thành.

Ngựa bảo chàng:

― Tôi có mấy đứa con gái xinh đẹp nhưng chúng lại ở dưới biển sâu. Tôi khuyên anh thế này, hãy trang hoàng một con tàu thật là lộng lẫy. Đem lên đó những thứ lược, gương, nước hoa, xiêm y thật là đẹp. Làm sao cho người ta nhìn thấy những thứ đó phải hoa cả mắt lên. Anh cũng phải chuẩn bị cho một con thuyền nhỏ, chạy nhanh. Bắt được cô nào trong số các con tôi anh phải rời tàu xuống thuyền cho nhanh, vì ngay lúc ấy tàu sẽ chìm. Anh phải coi chừng làm cho lẹ đấy.

Con ngựa của chàng trai chính là bà phù thủy. Bà đi tìm người cứu con gái bà đang bị pháp thuật ma quái giam hãm dưới biển sâu. Và bà đã chọn anh.

Chàng trai làm đúng như lời dặn.

Anh mang lên tàu những đồ vật hết sức đẹp rồi nấp vào một góc kín.

Các cô con gái từ dưới biển đi lên, bước vào trong tàu. Các cô suýt soa:

― Trời ơi, đẹp quá kìa! Toàn những thứ đẹp quá đi thôi. Hay là chúng mình mặc thử đi! Rồi chúng mình đi trốn để lát nữa các nữ chủ về không thấy các thứ đâu, cuống lên mà đi tìm. Lúc ấy, chúng mình tha hồ mà cười nhé.

Loáng cái, các cô đã vận đồ xong. Duy chỉ có cô út là còn lúng túng, không mang được giầy. Chỉ có mỗi đôi giầy cô thích thì lại nhỏ quá, không vừa chân.

Chàng trai lúc ấy bước ra, cầm tay cô nhảy xuống thuyền, anh buộc chân cô lại để cô khỏi nhảy xuống nước rồi đưa cô về nhà.

Nhà vua rất đỗi kinh ngạc thấy chàng trai thông minh, tháo vát quá. Chà: Kéo một cô gái từ dưới biển lên làm vợ, chứ có vừa đâu!

Chàng trai cưới cô gái làm vợ và trở thành người kế nghiệp nhà vua. Hai vợ chồng sống với nhau rất lâu và hạnh phúc. Vợ chàng cảm ơn chàng vì chàng đã kéo nàng từ dưới biển sâu lên, thoát khỏi pháp thuật ma quái.