ôm nay nhà bà Nhiêu đãi tiệc, khách đến rầm rập. Khách toàn lớp tuổi của Nam và Thảo. Bà Nhiêu rất hãnh diện thấy con cái đã trưởng thành, có bạn bè đàng hoàng, chứng tỏ gia đình bà cũng có vị thế trong xã hội. Suốt bao nhiêu năm chịu đựng kham khổ, vất vả cho con, nay bà sung sướng vô cùng.

Trước khi vào tiệc, Nam Thảo giới thiệu hai bà mẹ với các bạn. Bà Nhiêu nói mấy lời:

- Hôm nay hai bác rất vui mừng thấy các cháu đã đến thăm Nam và Thảo. Ngày mai Nam lên đường đi nhận việc, nhưng chắc tình cảm anh chị em sẽ còn mãi mãi. Bác tiếc là nhà cửa tay áo, không được rộng rãi để các cháu vui chơi....

Bà nói chưa dứt lời cả đám trẻ đã nhao nhao:

- Không sao bác, nhà chật mà đồ ăn nhiều vẫn hơn bác ạ...

Mọi người cười ồ, vỗ tay đôm đốp. Hai bà ngồi vào bàn:

- Mời các cháu..

Trong suốt bữa tiệc ai cũng chúc Nam hai điều :

- Chúc anh Nam ngày mai lên đường nhiều may mắn.

- Chúc anh Nam mau đến ngày lên xe bông.

Một cô xinh đẹp tiếp lời :

- Tôi xin chúc chị Thảo một điều ...

Mọi người đồng loạt quay nhìn cô gái làm cho nàng khựng lại.

- Chúc người đi chứ sao chúc người ở lại.

- Chúc chị Thảo có nghĩa là chúc anh Nam, tôi chúc chị sớm cho chúng tôi uống rượu hồng.

Tiếng reo hò và tiếng vỗ tay vang nhà. Hai bà cầm đũa một lúc rồi lấy cớ đứng dậy để cho đám trẻ tự do. Bữa tiệc tuy đạm bạc nhưng tràn ngập không khí vui nhộn trẻ trung. Nhiều anh chị cứ tìm cách nói xa nói gần, cứ muốn khai thác chuyện tình của Nam và Thảo, khiến mặt Thảo đỏ gấc.

Nam ngầm sung sướng thấy mọi người đã rõ chuyện của mình, chẳng khác gì một món hàng được cầu chứng tại tòa. Không còn sợ ai chen vào. Thực ra trong đám bạn Thảo, có Liêm, học cùng lớp, từ lâu đã đem lòng thương yêu Thảo. Nhưng Liêm rất mực đàng hoàng. Chưa một lần tỏ lời hoa bướm. Thỉnh thoảng lấy cớ đến thăm Hiền để có dịp chuyện trò với Thảo. Thảo cho là tự nhiên, vì Liêm là em bà con với Hiền. Liêm học khá trong lớp, ăn nói hoạt bát lại hay giúp đỡ bạn bè. Chính Thảo cũng đã có đôi khi nhờ Liêm về bài vở. Thỉnh thoảnh Thảo bất chợt thấy trong cái nhìn của Liêm có điều gì đó khác thường. Nhưng tuyệt nhiên chưa bao giờ Liêm có lời nói ẩn ý xa gần. Có lần Liêm năn nỉ Hiền :

- Chị nói giúp em .

- Chị làm sao nói được ? Con nhỏ cứng lắm. Phải chi nó chưa có ai.

- Nhưng mà họ cũng chỉ quen nhau chứ đã thành vợ chồng đâu mà sợ.

- Theo chị thấy thì hai người chỉ còn đợi ngày lành tháng tốt mà thôi.

Nghe vậy Liêm cũng chùn bước, nhưng gặp Thảo hàng ngày, hình ảnh cô gái có hai chòm tóc mai và đôi bàn tay buồn bâng quơ cứ ám ảnh, làm cho Liêm ngất ngây như nhấp phải rượu. Lạ một điều là Liêm lại giống Nam khi nhận xét về vẻ đẹp của Thảo. Biết Liêm để ý mình nhưng Thảo chưa bao giờ rung động vì Liêm. Liêm như một con bướm bay quanh ngoài hàng rào vườn. Một hôm Liêm đón lối Thảo hay đi băng về phòng.

- Thảo đã đọc cuốn này chưa, truyện của Nhất linh hay lắm.

Vừa nói Liêm vừa đưa cuốn truyện cho Thảo. Thảo cười cảm ơn. Liêm hơi lúng túng dặn hờ :

- Thảo nhớ đọc trước rồi mới cho người khác mượn nghe. Thảo nghi có gì đây. Về phòng mở sách, thấy ngay lá thư xanh, chữ viết đầy hai trang. Chờ lúc Hiền đi ra ngoài Thảo đọc nhanh bức thư. Thư kể lễ nỗi lòng của Liêm bao ngày tháng qua đã ôm ấp hình bóng Thảo trong lo âu dằn vặt. Câu cuối Liêm xin Thảo một ân huệ : "Nếu Thảo không đáp lại mối tình này xin hãy đốt lá thư, và đừng bao giờ hé môi cho ai biết". Thảo hoan hỉ làm theo yêu cầu của Liêm. Còn nhiều chàng nữa, tuy không nói ra nhưng cũng "mết" Thảo lắm. Thảo không muốn ai khổ lụy vì mình, song Thảo không có cái cứng rắn phủ phàng nên đã làm nhiều người hiểu lầm.

Nam đi được một tuần thì Thảo có giấy báo nhận việc tại bệnh viện Trung Ương Huế. Bà Ðàm mừng đến chảy nước mắt. Bà ôm Thảo vào lòng :

- Vậy là Má con mình không phải xa nhau. Con báo cho Nam biết chưa ? Nam sẽ mừng lắm .

- Lát con đi đánh điện tín cho ảnh.

Thế là liên tiếp nhà bà Nhiêu tiệc tùng chúc tụng, hết Nam đến Thảo. Nam không về được để dự bữa tiệc vui. Các bạn học của Thảo đều có mặt. Xóm làng cũng có vẻ quí mến gia đình hai bà. Bà Nhiêu tâm tình với bà Ðàm:

- Nhờ Trời một hai năm thằng Nam chuyển về, nhà mình lại vui hơn.

- Tui nghe nói nhiều lắm là hai niên khóa là được.

Bà Ðàm quay gọi Thảo :

- Thảo à, Nam dạy trường gì con?

- Hình như trường Kỳ Lam Quận Ðại Lộc.

- Là chỗ mô ?

- Con nghe ảnh nói Ðà Nẵng vô Vĩnh Ðiện rồi rẽ lên năm ki lô mét.

- Vậy là thuộc nhà quê. Không biết có an ninh không, dạo này nghe "bên kia" rục rịch hoạt động.

- Không răng mô má, mình nhà giáo có hại ai mà sợ.

Bà Nhiêu nghe vậy cũng tỏ ý e ngại :

- Chỉ sợ đi đường gặp rủi ro thôi. Thời buổi giặc giả, tai bay vạ gió là thường.

Nam Thảo đi làm, nhà bà Nhiêu thưa khách, hằng ngày bà vẫn nấu rượu, nhưng không nhiều như trước kia. Ðứa con út bà ngày càng đau nặng. Hôm Thảo đưa lên bệnh viện Huế mới biết thằng bé viêm phổi trầm trọng. Phổi đầy nước. Nhiều lúc nó như ngộp thở. Bà Nhiêu hết sức chạy chữa, nhưng sau hai tuần lễ thì thằng bé qua đời. Nam không kịp về dự đám tang em.

Trong thời gian cu Phúc nằm viện, Thảo gặp Huy, bác sĩ mới ra trường. Huy tốt nghiệp Ðại Học Y Khoa Sài Gòn năm ngoái. Thảo làm ở khoa tim nhưng thường lui tới khoa phổi để trông chừng thằng bé. Huy biết điều đó nên hết lòng trong công việc của mình. Mỗi khi Thảo lên thăm cu Phúc đều gặp Huy. Vừa cùng ngành lại gặp nhau hàng ngày nên hai người thân nhau mau chóng. Huy đã tỏ dấu hiệu quí mến Thảo trên mức bình thường. Thảo thì thấy Huy quả là con người hoàn toàn. Huy cao lớn, khuôn mặt chữ điền, rắn rỏi thông minh và rất lịch thiệp. Huy có lối nói đưa đẩy mà người nghe không trách cứ được. Trái lại còn thích. Một hôm trong phòng ăn trưa tại bệnh viện, thấy Thảo ngồi riêng một bàn, Huy đã lấy thức ăn đến ngồi chung. Huy hỏi Thảo:

- Thảo à, sau một thời gian làm việc, em có cảm tưởng gì về nghề của mình?

- Thảo thấy thích, hàng ngày có cơ hội làm dịu nổi đau của người khác đó là niềm vui.

- Anh cũng thế nhưng đôi khi không khỏi buồn.

- Sao vậy Bác Sĩ ?

- Thảo khách sáo lắm. Chúng ta cùng nghề, hằng ngày gặp nhau nên xem nhau như người trong nhà. ..anh lớn tuổi làm anh là lẽ tự Nhiên. Trong tình anh em Thảo sẽ thấy công việc dễ dàng hơn, ấm áp hơn. Anh ghét lối làm việc kiểu cách quan quyền.

Thảo hơi mỉm cười, lòng có chút xôn xao. Huy hạ giọng :

- Em thấy có gì khó khăn không ?

- Dạ không, nhưng nơi công cộng e người ta dị nghị

- Huy cười thông cảm:

- Tất nhiên chúng ta ứng xử tùy lúc.

Thảo nhắc lại câu Huy nói lúc nãy :

- Anh nói đôi khi "không khỏi buồn", có phải vì bệnh nhân không biết điều ?

- Không đâu, nhưng mà thôi để khi khác.

Càng ngày bác sỹ Huy càng tìm cách gần gũi cô y tá Thảo. Nhưng, Huy như một người tập lái xe, cho xe chạy vòng vòng chứ không dám chạy xa hơn. Thảo thì lúc nào cũng khiêm nhường giữ lễ của một người làm việc dưới quyền. Thỉnh thỏang có gợn lên chút giao động thì nàng vội nghĩ đến Nam, mọi việc lại đâu vào đấy.

Bà Nhiêu lo ma chay cho thằng cu út xong thì Nam về. Cả nhà mừng vui trong nổi buồn. Mới chưa đầy mấy tuần lễ mà bao nhiêu việc xẩy ra. Sáng nay Nam và Thảo đi thăm mộ cu Phúc chôn sau đình Bãi Dâu. Thắp nhang và khấn vái hương linh em xong hai người đi ra phía bờ sông, chỗ cây lộc vừng già.

- Ngồi đây một lúc đi em.

Vừa ngồi xuống Nam đã siết cứng người Thảo tỏ nỗi nhớ mong. Thảo kêu lên:

- Anh làm vầy có ngày em gãy hết xương cho coi. Mà..em hỏi tại sao cả tháng chỉ có một lá thư ?

- Em biết không, mình là giáo viên mới ra trường cái gì cùng bỡ ngỡ, bao nhiêu là việc phải làm. Hơn nữa chỗ trường anh xa Bưu Ðiện cả chục cây số. Em đừng buồn.

- Em nói vậy thôi. Trường anh có đông không ?

- Chỉ có 5 lớp. Nhưng là lọai trường đặc biệt tổ chức theo lối Mỹ.

- Là sao anh ?

- Ðây là trường cộng đồng, nghĩa là ngoài giờ học văn hóa, học sinh còn được dạy nghề, như Mộc, May, Nông Nhiệp ..vv.

- Có cô giáo nào không ?

- Có một cô.

Thảo quay phắt qua :

- Trẻ không ? Nam nhéo nhẹ vào má Thảo vừa cười :

- Chi mà dữ rứa ?

- Thì hỏi cho biết chớ bộ ...

Nam lảng qua chuyện khác:

- Em đi làm có vất vả lắm không ?

- Bình thường thôi, vui hơn hồi đi học. Làm việc mình biết thêm được nhiều điều, quen được nhiều người trên mình để học hỏi...

- Có quen bác sĩ trẻ nào không ?

Câu hỏi làm Thảo hơi khựng lại, nàng vừa nghĩ đến Huy. Thảo nhanh nhẩu đáp một cách tự nhiên :

- Bác sĩ trẻ thiếu gì, nhưng họ làm việc họ, mình làm việc mình.

Nam có vẻ trầm ngâm. Ðầu óc Nam vừa bị khuấy lên bởi những chuyện tình giữa các bác sỹ và y tá. Chuyện thường thấy trong truyện và nhan nhản trong đời thường. Thảo cầm tay Nam lắc mạnh :

- Anh nghĩ gì vậy ? Không được nghĩ "viễn vông" nghe chưa.

Câu nói đã xóa tan đám mây mờ trong đầu óc Nam.

- Anh hỏi thiệt, em có nhớ anh không ?

- Sao không nhớ ?

- Nhớ thì em làm gì ?

Thảo lúng túng một lúc rồi hỏi lại:

- Còn anh làm gì ?

- Những lúc trí óc không bận bịu công chuyện thì anh nói chuyện với em.

- Bằng cách nào ?

- Anh hình dung em bên cạnh, anh ngồi thì em ngồi, anh nằm thì em nằm, hai người chuyện trò cho đến lúc có việc gì đó để làm, hoặc đi vào giấc ngủ.

- Thảo ngúng nguẩy phát một cái vào lưng Nam:

- Anh thiệt dễ sợ.

- Sao lại dễ sợ, có những chàng trai mỗi khi nhớ người yêu thì đi tìm thú vui khác để khỏa lấp, em muốn anh cũng vậy sao ?

- Em thì mỗi khi nhớ anh, em ghi vào sổ tay cảm nghĩ của mình.

- Hôm nào cho anh xem. Chắc là tình tứ lắm.

- Thôi, để anh cười em hả.

- Khóc vì em mới sợ chớ cười mà sợ gì.

- Anh răng lúc nào cũng ưa xa xôi bóng bẩy. Chừng nào anh đi ?

- Thứ hai, anh đưa em đi làm rồi đi luôn.

Có ở trong hoàn cảnh của Nam mới thấy thì giờ quí như thế nào. Hai ngày bay qua cái vèo, Nam có cảm tưởng như mới về, lại phải đi ngay. Lòng nôn nao muốn làm cái gì đó mà cứ lay hoay đứng ngồi không yên, vào ra không ổn. Cuối cùng, phải nói câu giã từ: "Anh đi". Một dấu chấm.

Trời đã vào mùa mưa dầm gió bấc. Mưa ngày này qua ngày khác. Ra đường mưa quất vào mặt rát rạt. Dân Huế thường nói : "Mưa thúi đất thúi đai". Mưa Huế không vui như mưa Sài Gòn. Mưa trong Nam chạy qua rào rào rồi thôi. Ðôi lúc mình chạy trước mưa theo sau, về đến nhà, trời hết mưa. Huế, mưa tối ngày, nhà văn Nguyễn Tuân gọi là "mưa chì chiết". Suốt hai tuần nay trời mưa liên tục, nước sông Hương đã liếm vào bờ. Cây rừng trôi về lớp lớp, vài chiếc thuyền mạo hiểm ra giữa dòng vớt củi. Bà nhiêu hơi lo, nếu cứ cái đà này thì nước sẽ vào nhà nay mai. Bà hỏi thăm ông Tám hàng xóm :

- Anh Tám thấy trời ri có lụt không?

- Năm ngoái đã lụt rồi, năm nay không biết răng.

- Lụt tới mô anh Tám ?

- Gần vô nền nhà. Nhà chị cao chắc không răng mô.

- Tui lo mấy con heo..

Chiều trời bổng ngớt cơn mưa, bầu trời bớt màu chì, một vài chỗ đã sang sáng. Thảo về đến ngõ đã gọi mấy em ra sông coi người ta vớt củi. Bà Ðàm nằm trong giường nói vọng ra:

- Thôi con ơi, lỡ chúng nó ham coi mà trợt chân là nước cuốn đó, Má nghe nói nước chảy mạnh lắm.

Mấy em Nam nghe nói đi coi nước lụt thích thú reo lên:

- Ði chị, mình đừng ra sát bờ thì sợ chi.

Thảo thay áo rồi cùng sáp nhỏ ra bờ sông. Bà Ðàm nói vói theo :

- Coi chừng đó. (bà hạ giọng) Con nhỏ này lớn rồi mà như trẻ nít !

Qua một đêm nước rút xuống khỏi bờ. Bầu trời quang đãng phố Huế tươi tỉnh trở lại. Bà Nhiêu thở ra với vẻ mặt hết lo lắng.

Mấy hôm nay cứ chiều chiều bà Ðàm thấy người gai gai muốn đi nằm. Thảo cho bà uống thuốc cảm. Người lớn, mùa lạnh bị cảm là thường, nhưng không thấy thuyên giảm mà có vẻ ngày một nặng thêm.. Có khi bà ho muốn tắt thở. Thảo nói như dỗ dành:

- Má ráng uống thuốc, mai con xin nghỉ để đưa má lên bệnh viện khám.

Trước khi đi làm, Thảo nhờ bà Nhiêu:

- Ở nhà có gì Bác lo giùm con, có thể con lên xin phép rồi về.

- Ðược rồi, con yên tâm, để bác coi cho.

Thảo đến bệnh viện mà lòng cứ nôn nao, đôi lúc như người đãng trí. Trưa gặp Huy trong phòng ăn, Thảo có vẻ hững hờ, Huy vồn vã hỏi :

- Hôm nay Thảo sao vậy ?

- Em thấy người không yên.

- Có chuyện gì cho anh biết, may ra chia sẻ với em.

Thảo kể chuyện Má bệnh mấy hôm nay cho Huy nghe. Huy nhìn đồng hồ, thấy còn sớm, nói ngay:

- Anh đi với em về thăm Bác.

- Anh chưa ăn cơm.

- Không sao, em dọn bàn, anh qua phòng lấy đồ nghề, ta đi ngay.

Chỉ mấy phút Huy trở lại với chiếc túi da đen, hai người đi chung xe gắn máy. Trong tình thế cấp bách Thảo không còn chọn lựa nào hơn. Nhìn nét mặt lo lắng của Huy, Thảo cảm động vô cùng. Ngồi lên xe, Thảo lại nhớ cảm giác lần đầu ngồi xe đạp với Nam, lúc xe chạy qua cua Thảo phải ôm vào người Huy để khỏi té.

Bà Nhiêu đang ở sau bếp, nghe tiếng xe gắn máy trước sân, vội chạy ra. Thấy Thảo về bà mừng quýnh :

- Cháu đó hả, Má cháu ho dữ quá, Bác nấu miếng nước gừng ...

- Thưa Bác đây là Bác Sĩ Huy trên bệnh viện xuống thăm bệnh cho Má cháu. Huy nghiêng người chào :

- Dạ chào bác, thưa, bác ấy ho mà có nhiều đàm không bác ?

- Dạ nhiều mà đặc xanh.

Bà Ðàm sốt cao, rên hừ hừ. Thảo cởi bớt áo cho Má. Huy đến cạnh cúi xuống đặt ống nghe lên ngực dò một vài chỗ rồi quay qua Thảo :

- Cô đỡ bác ngồi dậy. Thảo và bà Nhiêu đỡ bà Ðàm lên. Trông bà sút hẳn, hơi thở nặng và mệt lắm.

- Bác thở mạnh.

Bà Ðàm rán thở ba hơi đã thấy đuối .

- Thôi bác nằm nghỉ.

Bà Nhiêu và Thảo theo dõi nét mặt Huy.

- Có nặng lắm không bác sĩ ?

- Không nặng lắm nhưng phải đưa bác đi bệnh viện ngay. Phổi bác bị đã lâu. Phải nhập viện để chữa kịp thời.

Dù trong nghề nhưng Thảo cũng cuống lên hỏi Huy :

- Bây giờ em phải làm gì ?

- Cô gọi chiếc xích lô đưa bác đi, tôi lên trước thu xếp cho bác nhập viện. Nhớ đưa vào phòng cấp cứu.

Nói xong Huy gom đồ nghề, nổ máy xe, chạy ngay, quên chào mọi người. Bà Nhiêu hối Thảo :

- Cháu đi kêu xích lô lẹ lên.

- Bác soạn đồ giùm cho Má con.

Chưa đầy năm phút đã có xích lô. Thảo dìu bà Ðàm lên xe rồi ngồi nhích phía trước, anh xe phủ tấm bạt che kín hai người . Bà Nhiêu theo xe ra đến đường cái, trước khi quay vào, bà dặn Thảo: "Coi Má như thế nào về cho Bác hay nghe" .