osalind gọi điện:

- Lucy nói anh đã về thành phố. Sao anh không liên hệ? - Tôi chưa có hứng với xã hội – Ông đáp.

- Anh đã chẳng thế sao? – Rosalind bình luận lạnh nhạt. Họ gặp nhau trong một hiệu cà phê ở Claremont.

- Anh gầy đi đấy – bà nhận xét – Tai anh bị sao thế kia? - Chẳng có gì đâu – ông đáp và không giải thích thêm.

Trong lúc nói chuyện, cái nhìn chăm chú của bà trở lại cái tai biến dạng. Bà sẽ rùng mình nếu phải sờ vào đó, ông tin chắc thế. Bà không phải loại người hay chăm sóc. Những kỷ niệm đẹp nhất của ông là những tháng đầu tiên chung sống: những đêm hè ẩm thấp ở Durban, vải trải giường ẩm mồ hôi, tấm thân dài, trắng xanh của Rosalind quằn quại, rộn ràng vì thích thú, khó mà nói là đau đớn. Hai kẻ ưa nhục dục: đó chính là thứ gắn kết họ với nhau lúc chung sống.

Họ nói về Lucy, về trang trại.

- Em tưởng Lucy có một người bạn đang ở cùng với nó – Rosalind nói – Grace.

- Helen. Helen đã về Johannessburg. Tôi nghĩ là chúng nó chia tay nhau vĩnh viễn. - Liệu một mình Lucy có an toàn ở cái nơi hẻo lánh ấy không?

- Không, nó không an toàn, nó rất muốn được an toàn. Nhưng dù sao nó vẫn ở lại đấy. Với nó, đấy là một quan niệm về danh dự.

- Anh bảo là xe anh bị mất cắp.

- Đó là do lỗi của tôi. Lẽ ra tôi nên cẩn thận hơn.

- Em quên, em đã nghe về câu chuyện của anh ở phiên tòa. Một chuyện nội bộ.

- Phiên tòa của tôi?

- Cuộc thẩm vấn, cuộc xét hỏi, anh muốn gọi thế nào cũng được. Em nghe nói anh đã không thể hiện tốt lắm.

- Ồ? Làm sao mình nghe được? Tôi tưởng đó là chuyện kín.

- Chẳng có gì quan trọng đâu. Em nghe là anh đã gây một ấn tượng không tốt. Anh quá cứng rắn và thế thủ.

- Tôi chẳng cố gây ấn tượng gì hết. Tôi chỉ giữ một phương châm xử thế thôi.

- Có thể là thế, David ạ, nhưng chắc anh biết là hiện giờ các phiên xử không theo nguyên tắc, mà chỉ làm thế nào thừa nhận anh tốt mà thôi. Theo nguồn tin của em, anh đã bị bắt gặp rất tồi tệ. Anh đang theo cái phương châm xử thế nào vậy?

- Tự do ngôn luận. Tự do duy trì sự im lặng.

- Nghe vĩ đại quá. Nhưng anh luôn là một kẻ tự lừa đối vĩ đại, David ạ. Một kẻ lừa dối vĩ đại và một kẻ tự lừa dối vĩ đại. Anh có chắc đây chỉ là một vụ bị bắt gặp lúc quần lót của anh đã tụt xuống không?

Ông không cắn câu.

- Dù phương châm của anh là gì đi nữa, nó cũng quá khó hiểu với khán giả của anh. Họ cho là đầu óc anh đang bối rối. Đáng lẽ anh nên chuẩn bị trước. Anh sẽ làm gì về chuyện tiền nong đây? Họ cắt lương hưu của anh phải không?

- Tôi sẽ thu lại những lời tôi đã đưa ra. Tôi sắp bán căn nhà. Nó quá rộng với tôi. - Anh sẽ dùng thời gian của anh làm gì? Anh sẽ tìm việc làm chứ?

- Tôi không nghĩ thế. Tôi không lúc nào được rảnh rỗi. Tôi đang viết.

- Một cuốn sách?

- Thực ra là một vở nhạc kịch.

- Một vở nhạc kịch! Hay lắm, đấy là một chuyển hướng mới. Em hy vọng anh sẽ kiếm được nhiều tiền. Anh sẽ dọn đến ở với Lucy chứ?

- Nhạc kịch chỉ là một sở thích riêng của tôi, một thứ nghiệp dư thôi. Nó không ra tiền. Và không, tôi sẽ không dọn đến ở với Lucy. Đó không phải là một ý tưởng hay.

- Sao lại không? Anh với nó vẫn hòa thuận với nhau kia mà. Hay lại xảy ra chuyện gì?

Các câu hỏi của bà là xâm phạm, nhưng Rosalind chẳng bao giờ nghĩ mình là một kẻ đột nhập.

- Anh đã chia sẻ giường chiếu với em mười năm; Vậy sao anh vẫn giữ bí mật với em? – bà hỏi dồn.

- Lucy và tôi vẫn hòa thuận – ông đáp – Nhưng không đủ để sống với nhau.

- Cái số anh nó thế.

- Đúng vậy.

Im lặng trong lúc họ trầm ngâm suy nghĩ về cái số ông, mỗi người theo một góc độ riêng. - Em đã thấy bạn gái của anh – Rosalind nói, muốn thay đổi chủ đề.

- Bạn gái của tôi?

- Tình nhân của anh vậy. Melanie Isaacs – có phải đấy là tên cô ấy không? Cô ấy đóng trong một vở kịch ở Nhà hát Dock. Anh không biết sao? Em có thể hiểu vì sao anh mê tít cô ta. Đẹp lắm, mắt đen. Thân hình nhỏ nhắn, quyến rũ như một con chồn. Đúng loại anh thích. Chắc anh tưởng đây là thêm một cuộc chơi bời chớp nhoáng, thêm một lỗi lầm nho nhỏ của anh. Bây giờ anh thử nhìn anh xem. Anh đã phí phạm cuộc đời, mà vì cái gì kia chứ?

- Cuộc đời tôi không phí phạm vô ích, Rosalind. Hãy biết điều một chút.

- Nhưng đúng là thế! Anh mất việc làm, tên tuổi bị bôi nhọ, bạn bè xa lánh, anh lẩn lút ở trường Torrance như một con rùa sợ hãi, rụt cổ vào trong mai. Người đời chẳng ai đủ lòng tốt để chăm sóc anh, họ chỉ biến anh làm trò cười. Áo anh chẳng phải bằng sắt, có Trời mới biết ai

cắt tóc cho anh kiểu này, anh sắp... - Bà ngừng tràng đả kích lại – Anh sắp kết thúc như những ông già buồn bã, lang thang cời cời trong thùng rác.

- Tôi sắp kết thúc trong một cái hố dưới đất – Ông nói – Cả mình cũng thế. Tất cả chúng ta đều thế hết.

- Thôi đủ rồi David; em đang làm rối tung lên đây. Em chẳng muốn tranh cãi – Bà cầm lấy túi – Bao giờ anh chán ăn bánh mỳ với mứt, cứ gọi cho em, em sẽ nấu cho anh một bữa.

Lời nhắc nhở đến Melanie Isaacs làm ông bồn chồn. Ông chưa bao giờ nấn ná những chuyện mắc míu. Khi một cuộc tình chấm dứt, ông gạt nó lại đằng sau. Nhưng riêng với Melanie, có một cái gì đó chưa kết thúc. Sâu thẳm tận đáy lòng, ông vẫn lưu giữ mùi của cô, mùi của một con cái. Liệu cô có nhớ mùi của ông không? Đúng loại anh thích, Rosalind đã nói, vậy ai cũng biết. Nếu con đường của họ, của ông và Melanie lại cắt nhau lần nữa thì sao? Liệu có một ánh chớp lóe cảm xúc, một tín hiệu rằng cuộc tình này chưa đến hồi kết không?

Lúc này mà nghĩ đến việc liên hệ lại với Melanie là điên rồ. Tại sao cô lại phải nói với người đàn ông đã bị buộc tội hành hạ cô? Và cô sẽ nghĩ về ông ra sao, con người ngu độn có cái tai kỳ quặc, mái tóc không cắt tỉa, cổ áo nhàu nát?

Cuộc hôn nhân của Cronus và Harmony: thật không tự nhiên. Đó là điều mà phiên xử đã đưa ra để trừng phạt, lúc không còn những lời lẽ thanh nhã. Tại phiên xử về cách sống của ông. Vì những hành động ghê tởm: gieo rắc tinh dịch già nua, mệt mỏi, loại tinh dịch không hoạt động, trái lẽ tự nhiên. Nếu những ông già cưỡi lên những phụ nữ trẻ, tương lai của giống nòi sẽ ra sao? Cuối cùng là vụ kiện. Một nửa nền văn chương nói về việc này: những phụ nữ trẻ vật lộn để không bị các ông già dằn ngửa, vì lợi ích của giống nòi.

Ông thở dài. Lớp trẻ trong vòng tay nhau, đắm đuối, mê mải trong khúc nhạc khoái lạc. Đất nước này không phải dành cho những ông già. Hình như ông đã mất quá nhiều thời gian để thở dài.

Hai năm trước, Nhà hát Dock là một kho lạnh, ở đó những xác lợn và bò treo để chờ xuất khẩu. Bây giờ nơi đó là một địa điểm giải trí hợp mốt. Ông đến muộn, tìm chỗ lúc các ngọn đèn chỉ còn lờ mờ. Quảng cáo vở Hoàng hôn tại Thẩm mỹ viện Globe ghi “Một vở kịch thành công, được công chúng yêu cầu diễn lại”. Vở kịch hợp thời, được một nghệ sĩ mới, có tay nghề hơn hướng ý đồ chính trị không giấu giếm, trước đây khó mà chịu đựng nổi.

Melanie vẫn đóng vai Gloria, thợ cắt tóc học việc.

Mặc một chiếc caftan màu hồng phủ ra ngoài lớp quần bó màu vàng, bộ mặt trang điểm lòe loẹt, mớ tóc vun thành một thòng lọng trên đầu, cô lảo đảo trên đôi giày cao gót. Có thể đoán trước sợi dây điện, nhưng cô ném ra đúng lúc, rất khéo léo trong tiếng rên rỉ bằng giọng Kaaps. Rõ ràng cô tự tin hơn trước đây rất nhiều, rất nhập vai, chúng tỏ một tài năng thực sự. Có thể trong thời gian ông đi xa, cô đã trưởng thành, đã phát hiện ra năng khiếu của mình? Dù có chuyện gì đi nữa, nó không giết chết tôi, mà làm tôi mạnh hơn. Có lẽ phiên xử cũng dành cho cả cô; có lẽ cô cũng phải chịu đựng, và thấm thía.

Ông ước gì có một tín hiệu. Nếu có, ông biết phải làm gì. Ví dụ, thiêu cháy hết lớp quần áo kệch cỡm kia bằng một ngọn lửa bí mật, lạnh lùng, và cô sẽ đứng trước ông, kín đáo tiết lộ với mình ông thôi, trần truồng và hoàn mỹ như trong đêm cuối cùng ở căn phòng cũ của Lucy.

Ông ngồi lẫn trong đám người đi nghỉ mát, mặt họ hồng hào, thoải mái trong lớp da thịt nặng nề, họ thích vở kịch. Họ chụp ảnh Melanie-Gloria; họ cười khúc khích vì những câu đùa táo bạo, cười ầm ĩ lúc các nhân vật nói nhịu hoặc nói lắp.

Mặc dù họ là đồng hương của ông, ông cảm thấy xa lạ như một kẻ mạo danh giữa bọn họ. Tuy nhiên, mỗi lúc họ cười vì lời thoại của Melanie, ông không thể kìm được nỗi hân hoan, hãnh diện. Của tôi đấy! ông muốn quay sang họ mà nói, như thể cô là con gái ông.

Một hồi ức từ bao năm trước bất chợt đến trong trí ông, về một người ông gặp ở bên ngoài Trompsburg và cho đi nhờ xe, một phụ nữ trạc hai mươi tuổi đi du lịch một mình, một du khách người Đức, rám nắng và bụi bậm. Họ lái xe đến tận sông Touws, vào một khách sạn; ông cho cô ăn, rồi ngủ với cô. Ông nhớ đến cặp chân dài, dẻo dai của cô, ông nhớ mái tóc mềm mại của cô, những khe giữa các ngón tay không có lông, nhạt màu của cô.

Một sự yên lặng bất chợt, như thể ông rơi vào một giấc mơ kỷ niệm, một suối những hình ảnh trút xuống, hình ảnh của những người đàn bà ông đã biết ở hai lục địa, một số biến ngay lúc ông vừa kịp nhận ra. Một bãi chiến trường đầy những người, hàng trăm sinh linh, tất cả quấn lấy ông. Ông nín thở, muốn nhìn tiếp.

Chuyện gì đã xảy đến với họ, tất cả những người đàn bà ấy, tất cả những sinh linh ấy? Liệu có lúc nào họ, hoặc một số người trong đó, cũng bất chợt rơi vào đại dương kỷ niệm không? Cô gái Đức ấy, biết đâu chính lúc này cũng đang nhớ đến người đàn ông bắt gặp cô ở ven đường Châu Phi và qua đêm với cô?

Phong phú thêm: đó là từ mà báo chí nhạo báng. Trong hoàn cảnh này, trong lúc này ông sẽ ủng hộ cái từ ngu xuẩn đã để tuột mất ấy. Nhờ Melanie, nhờ cô gái ở sông Touws; nhờ Rosalind, Bev Shaw, Soraya; ông phong phú thêm nhờ từng người trong số họ dù có là người ít quan hệ nhất, dù có thất bại. Giống một bông hoa bừng nở trong lồng ngực, trái tim ông tràn ngập biết ơn.

Những lúc như thế này xuất phát từ nơi nào nhỉ? Không còn ngờ vực gì nữa, hynagogic, nhưng giải thích chữ đó như thế nào? Nếu ông là người được dìu dắt thì Chúa Trời có làm cái việc dìu dắt không?

Vở kịch vẫn tiếp tục. Họ diễn đến chỗ Melanie vướng chổi vào dây điện. Một ánh chớp lóe lên, sân khấu đột ngột rơi vào bóng tối. Jesus Christ, jou dom meid! người thợ làm đầu hét lên thất thanh.

Giữa ông và Melanie là mười hai hàng ghế, nhưng ông hy vọng lúc này cô có thể nhìn thấy ông qua không gian, ngửi thấy mùi ông, ngửi thấy những ý nghĩ của ông.

Một cái gì đó gõ nhẹ vào đầu ông, gọi ông trở lại với thực tại. Lát sau, một thứ khác bay vèo qua và dính vào ghế phía trước ông: một viên đạn giấy cỡ bằng hòn bi. Viên thứ ba bắn trúng cổ ông. Không nghi ngờ gì nữa, ông là một mục tiêu.

Ông nên ngoảnh lại và nhìn trừng trừng. Ai đã làm việc đó? ông sẽ quát lên. Hay cứ kiên quyết nhìn thẳng về phía trước, giả vờ không chú ý.

Viên đạn giấy thứ tư trúng vào vai ông và bắn tung vào không khí. Người đàn ông ngồi ghế bên liếc trộm ông.

Trên sân khấu, vở kịch đang tiến triển. Cô thợ cắt tóc Sidney đang xé cái phong bì tai hại và đọc to tối hậu thư của bà chủ nhà. Đến cuối tháng họ phải trả hết tiền thuê nhà, nếu không Globe phải đóng cửa.

- Chúng tôi sẽ làm gì đây? – Miriam, người phụ nữ đang gội đầu than thở.

- Suỵt suỵt suỵt – có tiếng suỵt gió sau lưng ông, đủ khẽ để phía trước không nghe thấy – Suỵt.

Ông quay lại, và một viên đạn giấy bắn trúng thái dương ông. Đứng dựa lưng vào tường là Ryan, cậu bạn trai đeo khuyên tai và có chòm râu dê. Mắt họ gặp nhau.

- Giáo sư Lurrie – Ryan thì thào khàn khàn. Mặc dù hành vi của cậu ta thật xấc xược, hình như cậu ta vẫn thoải mái. Một nụ cười mỉm hiện trên môi cậu ta.

Vở kịch vẫn tiếp tục, nhưng lúc này quanh ông có một sự xáo động nhất định. - Suỵt suỵt – Ryan lại suỵt gió.

- Khẽ thôi nào – người phụ nữ ngồi cách hai ghế kêu lên, quay người về phía ông dù ông không thốt ra lời nào.

Phải len qua năm cặp đầu gối (“Xin lỗi... Xin lỗi”), những cái nhìn bực bội, những tiếng thì thào giận dữ trước khi ông ra đến lối đi giữa hàng ghế, tìm đường thoát ra màn đêm không trăng và lộng gió.

Có tiếng động sau lưng ông. Ông quay lại. Một điếu thuốc lá sáng lập lòe: Ryan đang đi theo ông vào bãi đỗ xe.

- Cậu giải thích đi chứ - ông cáu kỉnh – Cậu giải thích hành vi trẻ con của cậu đi chứ? Ryan rút điếu thuốc ra:

- Chỉ để tỏ lòng quý mến ông thôi, thưa giáo sư. Ông đã rút ra bài học cho mình chưa? - Bài học gì vậy?

- Hãy ở lại với loại người như ông.

Loại người như ông: cậu trai này là ai mà dám bảo ông thuộc loại người nào? Cậu ta có biết gì về cái sức mạnh huyền bí đã đẩy những con người hoàn toàn xa lạ vào vòng tay nhau, làm họ trở nên thân thiết, tử tế vượt ra ngoài sự cẩn trọng không?

Ryan đang nói:

- Này, hãy để cô ấy yên! Melanie sẽ nhổ bọt vào mắt ông nếu cô ấy nhìn thấy ông – Cậu ta ném điếu thuốc lá, bước đến gần hơn. Dưới những ngôi sao sáng rực, người ta có thể nghĩ họ sắp bắn nhau.

- Hãy tìm cho mình một cuộc đời khác, giáo sư. Hãy tin tôi đi.

Ông lái xe chầm chậm theo đường chính ở Green Point. Nhổ bọt vào mắt ông: ông không ngờ như thế. Bàn tay ông trên tay lái đang run rẩy. Cơn sốc vẫn hiện hữu: ông phải học cách kiềm chế nó cho nhẹ nhàng hơn.

Vô số người đi bộ tới lui trên đường phố; một ngọn đèn giao thông lóe sáng trước mắt ông, một cô gái mặc chiếc váy mini bằng da màu đen hiện ra trong giây phút. Sao lại không nhỉ, trong một đêm như thế này? ông nghĩ.

Họ đỗ xe trong một ngõ cụt trên con đường dốc Signal Hill. Cô gái say rượu hoặc có lẽ nghiện ma túy; ông không thể đạt được điều gì mạch lạc của cô. Dù sao, cô vẫn hành sự được như ông mong đợi. Sau đó, cô nằm vùi mặt vào lòng ông, nghỉ ngơi. Cô trẻ hơn lúc ông thấy cô dưới ánh đèn đường, trẻ hơn cả Melanie. Ông đặt một bàn tay lên đầu cô. Cơn run rẩy đã ngừng. Ông thấy thờ thẫn, mãn nguyện; âu cũng là một sự che chở lạ lùng.

Đây là tất cả mọi thứ đạt được! Sao mình có thể quên bẵng đi nhỉ? ông nghĩ.

Ông không phải là người xấu nhưng cũng chẳng tốt. Không sôi nổi cũng không lạnh lùng, ngay cả trong lúc ông hăng hái nhất. Không theo tiêu chuẩn của Teresa, cũng không theo tiêu chuẩn của Byron. Thiếu hẳn sự nồng cháy. Đó có phải là lời phán quyết ông, lời phán quyết của cả nhân loại và của tất cả những cặp mắt đang nhìn thấy không?

Cô gái cựa quậy, rồi ngồi dậy.

- Anh đưa em đi đâu đấy? – cô lầm bầm. - Đưa cô về chỗ tôi đã tìm thấy cô.