ười lăm hoặc hai mươi năm về trước, ngôi nhà chắc hẳn là một phần quan trọng trong chương trình phát triển. Lúc mới chắc khá hoang vắng, nhưng từ bấy giờ đến nay đã được cải thiện nhiều, có vỉa hè trồng cỏ, cây cối, dây leo bò tràn lan khắp các bức tường. Nhà số 8 Rustholme Crescent có một cái cổng vườn quét sơn và một máy tự động trả lời điện thoại.

Ông ấn chuông. Một giọng trẻ trung nói: - Xin chào.

- Tôi tìm ông Isaacs. Tên tôi là Lurie.

- Ông ấy không có nhà.

- Có thể cho tôi chờ ông ấy được không?

- Ngay bây giờ đây.

Một tiếng vo vo; tiếng then cửa lách cách; ông đẩy cánh cổng.

Con đường nhỏ dẫn đến cửa trước, nơi có một cô gái mảnh dẻ đứng nhìn ông. Cô mặt đồng phục học sinh: váy áo màu xanh nước biển, bít tất trắng đến đầu gối, sơmi hở cổ. Cô gái có cặp mắt của Melanie, gò má rộng của Melanie, mái tóc đen của Melanie; có lẽ cô gái còn xinh hơn. Em gái Melanie nói đến một cái tên mà ông không thể nhớ ngay ra.

- Chào cô. Bao giờ tôi có thể gặp được bố cô ở nhà?

- Bố tôi ra khỏi trường từ ba giờ, nhưng hay về muộn. Thôi được, ông có thể vào trong này.

Cô gái giữ cánh cửa cho ông, hãnh diện lúc ông đi qua. Cô đang ăn một miếng bánh ngọt, cô vẫn cầm duyên dáng giữa hai ngón tay. Ông muốn đưa tay phủi nó đi, nhưng ngay lúc ấy hồi ức

về chị cô ùa khắp người ông như một đợt sóng nóng bỏng. Chúa hãy cứu con, ông nghĩ, con đang làm gì ở đây?

- Ông có thể ngồi nếu ông muốn.

Ông ngồi xuống. Đồ gỗ sáng bóng, căn phòng ngăn nắp, ngột ngạt.

- Tên cô là gì? - ông hỏi.

- Desiree.

Desiree: giờ thì ông nhớ ra. Melanie là con đầu lòng, đứa con chưa cho biết điều gì, rồi đến Desiree, đứa con mong ước. Chắc hẳn họ đã được thánh thần xui khiến, đặt cho cô gái cái tên ấy!

- Tên tôi là David Lurie - Ông quan sát cô gái thật kỹ, nhưng cô không tỏ dấu hiệu gì nhận biết - Tôi từ Cape Town tới.

- Chị gái tôi cũng ở Cape Town. Chị ấy là sinh viên.

Ông gật đầu. Ông không nói tôi biết chị cô, biết rất rõ. Nhưng ông nghĩ: quả trên cùng trên một cây, chắc hẳn giống nhau từng ly từng tý. Có khác chăng là nhịp mạch đập, sự hối thúc của những tình cảm nồng nàn. Hai chị em trên cùng một giường: một sự trải nghiệm của bậc vua chúa.

Ông hơi rùng mình, nhìn đồng hồ tay:

- Cô biết không, Desiree? Tôi nghĩ là sẽ cố gặp bố cô ở trường, nếu cô chỉ cho tôi đường đến đấy.

Ngôi trường là một phần trong khu bất động sản: một tòa nhà thấp, mặt tiền bằng gạch, cửa sổ thép, mái lợp bằng amiăng, nằm trong hàng rào tứ giác bụi bậm, quấn dây thép gai. Trên một cột lối vào đề chữ F.S.MARAIS, cột kia đề MIDDLE SCHOOL. Cả khu vắng vẻ. Ông đi quanh cho đến lúc bắt gặp tấm biển đề VĂN PHÒNG. Bên trong, một nữ thư ký đứng tuổi, mập mạp đang ngồi sửa móng tay.

- Tôi tìm ông Isaacs - ông nói.

- Ông Isaacs! - bà ta gọi - Ông có khách! - Bà ta quay sang ông - Mời ông vào.

Isaacs ngồi sau bàn, nhổm lên nửa chừng bỗng ngừng lại, bối rối nhìn ông.

- Ông có nhớ tôi không? David Lurie, ở Cape Town.

- Ồ - Isaacs nói, và lại ngồi xuống. Ông ta vẫn mặc bộ complê rộng thùng thình, cổ biến mất trong chiếc áo vét, đầu ông lộ trên áo như cái mỏ chim nhọn hoắt thò ra khỏi túi. Các cửa sổ đều đóng, mùi khói thuốc chưa tan.

- Nếu ông không muốn, tôi sẽ đi ngay lập tức - David nói.

- Không - Isaacs nói - Mời ông ngồi. Tôi đang kiểm tra sĩ số. Ông có vui lòng chờ tôi xong việc không?

- Xin mời ông.

Trên bàn có một tấm ảnh lồng khung. Từ chỗ ông ngồi, ông không thể nhìn rõ nhưng ông biết đó là Melanie và Desiree, những báu vật trong con mắt của người cha và người mẹ đã sinh hạ ra họ.

- Thế đấy - Isaacs nói và gấp cuốn sổ cuối cùng - Xin vui lòng cho biết tôi có thể giúp gì?

Ông đã tưởng ông ta sẽ căng thẳng, nhưng lại thấy Isaacs hoàn toàn bình tĩnh.

- Sau khi Melanie gửi đơn kiện, trường đại học đã tổ chức một cuộc thẩm vấn chính thức. Kết quả là tôi bị thải hồi. Chuyện là thế; chắc ông phải biết.

Isaacs nhìn ông chằm chặp hơi thách thức, song không nói gì.

- Từ bấy đến nay tôi ăn không ngồi rồi. Hôm nay tôi ghé qua George, và tôi nghĩ có thể dừng lại nói chuyện với ông. Tôi còn nhớ cuộc gặp gỡ cuối cùng của chúng ta, thật... nảy lửa. Nhưng tôi nghĩ cứ ghé qua xem sao, và nói chuyện từ đáy lòng.

Đó là sự thực. Ông muốn nói từ đáy lòng. Vấn đề là, trong lòng ông có gì không?

Trong tay Isaacs có một chiếc bút Bic rẻ tiền. Ông ta đưa ngón tay xoa dọc thân bút, nghịch nghịch, xoay xoay mãi, cử động máy móc và khá sốt ruột.

Ông tiếp tục:

- Ông đã nghe câu chuyện về phía Melanie. Tôi muốn kể về phía tôi, nếu ông sẵn sàng nghe.

Về phần tôi, nó bắt đầu không có chủ tâm. Bắt đầu như một cuộc phiêu lưu, một trong những cuộc phiêu lưu nho nhỏ, bất ngờ mà một loại đàn ông nhất định thường có, và chúng vẫn giúp đỡ tôi. Tôi xin lỗi đã nói chuyện như thế này. Tôi cố gắng nói thành thật.

Tuy nhiên, trong trường hợp Melanie, có một điều bất ngờ xảy ra. Tôi nghĩ nó giống như một đám cháy. Cô ấy đã thiêu cháy tôi.

Ông ngừng lại. Chiếc bút vẫn tiếp tục nhảy múa. Một cuộc phiêu lưu nho nhỏ, bất ngờ. Một loại đàn ông nhất định. Người đàn ông ngồi sau bàn kia có những cuộc phiêu lưu không nhỉ? Càng nhìn kỹ ông ta, ông càng ngờ điều đó. Ông sẽ chẳng ngạc nhiên nếu Isaacs là một người trong nhà thờ, một trợ tế hoặc một người phụ lễ, phục dịch bất cứ việc gì.

- Một đám cháy, nói thế có gì khác thường đâu? Nếu một đám lửa lụi tàn, ông có thể bật một que diêm và gây một đống lửa khác. Đó là cách tôi thường nghĩ. Trong những ngày xa xưa, dân chúng thờ phụng lửa. Họ cân nhắc kỹ càng trước khi để đống lửa thờ tắt. Tôi cho rằng con gái ông đã nhen lên trong tôi một đống lửa thuộc loại đó. Không đủ nóng để thiêu tôi cháy rụi, nhưng là một đống lửa thực sự.

Cây bút vẫn tiếp tục chuyển động.

- Ông Lurie - người cha của cô gái nói, và một nụ cười méo mó, đau đớn hiện trên mặt ông ta - Tôi tự hỏi là ông đang làm cái quái gì trên đời mà đến trường tôi và nói những chuyện...

- Tôi xin lỗi, tôi biết thế là kỳ quặc. Xong ngay đây. Tôi muốn nói hết để tự vệ. Melanie ra sao rồi?

- Nếu ông hỏi thì Melanie khỏe. Tuần nào nó cũng gọi điện. Nó đã đi học lại. Người ta cho nó một lệnh miễn trừ đặc biệt để học tiếp, tôi chắc ông có thể hiểu, vì hoàn cảnh mà. Lúc rảnh nó vẫn đến làm việc ở nhà hát, và làm tốt. Như vậy là Melanie ổn cả. Còn ông? Ông đã bỏ nghề, vậy bây giờ ông có những dự định gì?

- Tôi có một cô con gái, chắc ông sẽ thích nghe chuyện. Nó có một trang trại riêng; tôi mong sẽ dùng một phần thời gian giúp con gái tôi. Tôi cũng có một cuốn sách phải hoàn thành. Tôi bận bịu hết việc này đến việc khác.

Ông ngừng lại. Isaacs nhìn ông với một vẻ chăm chú sắc sảo làm ông giật mình.

- Thế đấy - Issacs nói nhẹ nhàng, lời lẽ thoát khỏi môi ông như một tiếng thở dài - phi thường như thế mà gục ngã!

Gục ngã? Đúng vậy, chẳng nghi ngờ gì, rõ ràng như thế là gục ngã. Nhưng phi thường? Dùng từ phi thường để mô tả ông? Ông vẫn cho mình là người không có tiếng tăm và ngày càng ít người biết đến. Một con người đứng bên lề lịch sử.

- Có lẽ nó làm cho chúng ta tốt lên - ông nói - Thỉnh thoảng cũng phải có cú ngã chứ. Miễn là chúng ta không tan nát.

- Tốt. Tốt. Tốt - Isaacs nói, vẫn nhìn ông chăm chú. Lần đầu tiên ông phát hiện ra một dấu vết của Melanie trên con người ông ta: một vẻ thanh lịch của khuôn miệng và nét môi. Trong một cơn bốc đồng, ông tiến sát đến bàn, cố nắm lấy tay Isaacs, rồi kết thúc bằng cái vuốt ve lên mu bàn tay ông ta. Làn da lạnh ngắt, không có lông.

- Ông Lurie - Isaacs nói - ông còn muốn kể gì nữa với tôi, ngoài chuyện của ông với Melanie phải không? Ông đã nói là có chuyện trong lòng ông.

- Lòng tôi ư? Không. Không, tôi chỉ ghé vào để biết Melanie ra sao thôi - Ông đứng dậy - Cảm ơn ông đã tiếp tôi, tôi rất cảm kích. Ông giơ tay ra, lần này rất thẳng thắn - Tạm biệt ông.

- Tạm biệt.

Ông ra khỏi cửa, đúng hơn là đã ở bên ngoài văn phòng lúc này vắng ngắt, thì Isaacs gọi to:

- Ông Lurie! Gượm đã!

Ông quay lại.

- Tối nay ông có bận gì không?

- Tối nay? Tôi vừa ghi tên nhận phòng ở khách sạn. Tôi chưa có kế hoạch gì.

- Mời ông đến xơi cơm với chúng ta. Mời ông đến ăn tối.

- Tôi nghĩ là bà nhà sẽ chẳng vui vì việc đó.

- Có lẽ thế. Có lẽ không. Dù thế nào ông cứ đến nhé. Đến xơi bữa cơm thường với chúng tôi. Chúng tôi ăn tối lúc bảy giờ. Để tôi ghi địa chỉ cho ông.

- Ông không cần phải làm thế đâu. Tôi đã đến nhà và gặp con gái ông. Chính cô ấy chỉ đường cho tôi đến đây.

Isaacs điềm nhiên:

- Hay lắm! - ông ta nói.

Chính Isaacs ra mở cửa:

- Mời ông vào, mời ông - ông ta nói và dẫn ông vào phòng khách. Không có dấu hiệu gì của vợ hoặc cô con gái thứ của ông ta.

- Tôi có chút quà - ông nói, và rút ra một chai rượu vang.

Isaacs cảm ơn ông, nhưng có vẻ như không biết nên làm gì với chai vang.

- Ông có thể đợi tôi một chút được không? Tôi chỉ đi mở nó thôi - Ông ta ra khỏi phòng; có tiếng thì thào trong bếp. Ông ta trở lại:

- Hình như chúng tôi đánh mắt cái mở nút chai rồi. Nhưng Dezzy sẽ mượn hàng xóm.

Rõ ràng họ là những người chống uống rượu. Lẽ ra ông phải nghĩ ra điều đó. Một gia đình tiểu tư sản tầm thường, chặt chẽ, căn cơ và cẩn thận. Chiếc ô tô rửa sạch, bãi cỏ phẳng phiu, khoản tiết kiệm gửi ngân hàng. Mọi nguồn thu nhập của họ dồn hết cho tương lai của hai cô con gái quý báu: Melanie thông minh với hoài bão nghệ thuật; Desiree xinh đẹp.

Ông nhớ tới Melanie trong buổi tối đầu tiên quen biết, ngồi cạnh ông trên chiếc sopha uống cà phê pha whisky với ý định làm cho cô ngà ngà say - từ đó đến một cách miễn cưỡng. Thân hình cô nhỏ nhắn, gọn gàng; bộ quần áo gợi tình của cô; cặp mắt cô lấp lánh vì kích động. Cô đang bước vào một khu rừng, nơi một con sói dữ đang lởn vởn.

Desiree xinh đẹp bước vào, cầm chai rượu và cái mở nút. Lúc đi qua sàn đến chỗ họ, cô ngập ngừng giây lát, không biết chào hỏi thế nào.

- Bố? - cô nói khẽ, vẻ lúng túng và giơ chai rượu ra.

Thế đấy: cô đã biết ông là ai. Họ đã thảo luận về ông, có khi cãi vã nhau vì ông, một vị khách không mong muốn, người mà tên tuổi là cả một sự nham hiểm.

Ông bố cầm lấy tay con gái:

- Desiree, đây là ông Lurie - ông ta nói.

- Chào Desiree.

Mái tóc che lấp gương mặt cô hất về phía sau. Cô bắt gặp cái nhìn chăm chú của ông và vẫn còn lúng túng, song lúc này đã mạnh dạn hơn dưới sự che chở của người cha.

- Xin chào - cô lẩm bẩm; và ông nghĩ Chúa ơi, Chúa ơi!

Cô không thể che giấu ý nghĩ đang chạy qua đầu cô: Đây chính là người đàn ông chị mình đã

trần truồng ra với hắn! Đây chính là người mà chị ấy đã cùng làm việc đó! Cái lão già này!

Một phòng ăn nhỏ tách biệt, có cửa sập ngăn với bếp. Bốn chỗ ngồi đã đặt sẵn dao nĩa; những ngọn nến đang cháy.

- Mời ông ngồi! - Isaacs nói. Vẫn không thấy bóng dáng người vợ đâu - Tôi xin lỗi một chút - Isaacs biến vào bếp. Còn lại ông đối diện với Desiree qua bàn. Cô gục đầu, không còn dũng khí.

Lúc quay lại, bố mẹ cô đi cùng nhau. Ông đứng dậy.

- Ông chưa gặp vợ tôi. Doreen, đây là ông Lurie, khách của chúng ta. - Tôi rất cảm kích vì bà đã nhận lời tiếp tôi tại nhà, thưa bà Isaacs.

Bà Isaacs là một phụ nữ thấp, sớm mập mạp ở lứa tuổi trung niên, chân vòng kiềng làm lúc đi hơi lắc lư. Nhưng ông có thể thấy hai chị em được hưởng những nét gì của mẹ. Chắc hẳn trong thời của bà, bà là một người đẹp thực sự.

Vẻ mặt vẫn cứng nhắc, bà tránh cặp mắt ông, nhưng khẽ gật đầu. Một người ngoan ngoãn, một người vợ và người bạn đời tốt. Và sẽ là một người béo. Liệu các cô con gái có giống như bà không?

- Desiree - bà ra lệnh - giúp mẹ mang các thứ vào.

Cô con gái bổ nhào ra khỏi ghế, vẻ biết ơn.

- Ông Isaacs, tôi đã gây nên chuyện bất hòa trong nhà ông - ông nói - Ông đã có lòng mời tôi, tôi rất cảm kích, nhưng tôi nên ra về thì hay hơn.

Isaacs mỉm một nụ cười mà ông sửng sốt thấy thoáng vẻ vui tươi.

- Ông cứ ngồi, cứ ngồi xuống đã! Chúng tôi sẽ dàn xếp ngay mà! Chúng tôi sẽ làm việc đó! - Ông ta cúi xuống gần hơn - Ông phải vững vàng lên!

Lúc đó Desiree và bà mẹ trở lại, bưng các món ăn: gà hầm nhừ trong cà chua sủi bọt, tỏa mùi gừng, thìa là thơm phức, cơm, một khay salat và dưa góp. Những món ăn ông hầu như đã quên khi sống cùng Lucy.

Chai vang đặt trước mặt ông, và chỉ có một cái cốc duy nhất.

- Chỉ mình tôi uống thôi ư? - ông nói.

- Mời ông - ông Isaacs nói - Xin mời.

Ông rót một cốc. Ông không thích vang ngọt, nhưng ông mua loại Late Harvest vì tưởng hợp gu của họ. Song như thế càng tệ cho ông hơn.

Phần còn lại là cầu nguyện. Gia đình Isaacs nắm tay nhau, ông còn biết làm gì hơn là duỗi tay ra, tay trái nắm lấy bàn tay ông bố, tay phải nắm bàn tay bà mẹ. Isaacs nói:

- Chúng con xin chân thành cảm ơn Chúa Trời vì những gì sắp nhận được.

- Amen - vợ và con gái ông ta nói.

- Amen - David Lurie cũng lẩm bẩm và buông hai tay ra, bàn tay ông bố mát như lụa, bàn tay bà mẹ nhỏ nhắn, mũm mĩm, ấm nóng vì làm lụng.

Bà Isaacs múc thức ăn:

- Mời ông, đang nóng đấy - bà ta nói và đưa đĩa cho ông. Đấy là những lời duy nhất bà ta nói với ông.

Trong suốt bữa ăn, ông cố tỏ ra là một người khách lịch thiệp, nói chuyện thật hấp dẫn để lấp khoảng yên lặng. Ông kể về Lucy, về những chuồng chó lót ván, về đõ ong và những dự định làm vườn của cô, về công việc ở chợ vào sáng thứ Bảy. Ông giấu biệt cuộc tấn công, chỉ nói xe ô tô của ông bị mất cắp. Ông kể về Liên đoàn Phúc lợi Động vật, nhưng không nói đến lò đốt rác trên khu đất của bệnh viên hoặc những buổi chiều vụng trộm của ông với Bev Shaw.

Giống những mũi khâu nối với nhau, câu chuyện trải ra không hề vướng víu. Cuộc sống thôn dã hiện lên với tất cả sự mộc mạc của nó. Ông ước gì đó là sự thật! Ông đã chán những cái bóng vô hình, chán những chuyện rắc rối, chán những con người phức tạp. Ông yêu con gái ông, nhưng đã nhiều lần ông mong cô là người đơn giản hơn: đơn giản hơn, ngăn nắp hơn. Tên đàn ông cưỡng hiếp cô, tên cầm đầu bọn du côn ấy cũng thích thế. Giống như một cái chong chóng cắt gió.

Ông mơ thấy mình duỗi dài trên bàn mổ. Một mảng da đầu cháy xém; từ họng đến háng phơ trần; ông thấy tất mà chẳng cảm thấy đau đớn. Một bác sĩ phẫu thuật có ria mép cúi xuống ông, cau mày. Tất cả những thứ này là cái gì? Viên bác sĩ càu nhàu. Ông ta chọc vào túi mật. Cái gì thế này? Ông ta cắt phăng, ném sang một bên. Ông ta chọc vào tim. Cái gì thế này?

- Con gái ông điều hành trang trại một mình? - Isaacs hỏi.

- Thỉnh thoảng nó có một người giúp việc. Petrus. Một người châu Phi - Rồi ông kể về Petrus, một Petrus rắn rỏi, độc lập, có hai vợ và những tham vọng vừa phải.

Ông đói ít hơn ông tưởng. Câu chuyện tàn dần, nhưng dù sao họ cũng xong bữa. Desiree cáo lỗi ra làm việc của mình. Bà Isaacs dọn bàn.

- Tôi về thôi - ông nói - Sáng mai tôi ra đi từ sớm.

- Gượm đã, ông ở lại một chút - Isaacs nói.

Chỉ còn họ lại với nhau. Ông không thể quanh co được nữa. - Về Melanie - ông nói.

- Gì kia?

- Một lời nữa thôi, rồi tôi sẽ chấm dứt. Câu chuyện giữa chúng tôi hóa ra khác hẳn, bất chấp tuổi tác. Có một cái gì đó tôi không đáp ứng nổi, một thứ... - ông lúng túng tìm từ - trữ tình. Tôi thiếu trữ tình. Tôi cố xoay xỏa để yêu cho tốt đẹp. Ngay cả lúc bị thiêu rụi, tôi vẫn không kêu ca, nếu ông hiểu cho tôi. Tôi rất tiếc điều đó. Tôi rất tiếc đã chiếm giữ con gái ông. Ông có một gia đình tuyệt vời. Tôi xin lỗi vì nỗi đau tôi đã gây ra cho ông và bà Isaacs. Tôi xin ông bà tha lỗi.

Tuyệt vời không đúng hẳn. Mẫu mực thì đúng hơn.

- Vậy đấy - Isaacs nói - ít ra ông cũng xin lỗi. Tôi băn khoăn không biết lúc nào lời xin lỗi mới đến - Ông ta không ngồi nữa; lúc này ông ta bắt đầu đi đi lại lại - Ông xin lỗi. Ông nói ông thiếu chất trữ tình. Nếu ông trữ tình, chúng ta đã chẳng ở đây ngày hôm nay. Nhưng tôi tự nhủ, tất cả chúng tôi đều lấy làm tiếc khi phát hiện ra chuyện đó. Lúc đó chúng tôi rất tiếc. Vấn đề không phải ở chỗ chúng ta có tiếc không? Vấn đề là chúng ta đã rút ra bài học gì? Vấn đề là bây giờ chúng ta làm gì vì chúng ta đều tiếc nuối?

Ông định trả lời, nhưng Isaacs đã giơ tay:

- Tôi có thể thốt lên từ Chúa ơi trong vụ của ông được không? Ông chẳng phải là người hoang mang khi nghe nhắc đến tên Đức Chúa Trời chứ gì? Vấn đề ở chỗ, Đức Chúa muốn gì ở ông, ngoài chuyện ông xin lỗi? Ông có nghĩ gì không, ông Lurie?

Mặc dù bối rối vì Isaacs cứ đi tới đi lui, ông vẫn cố nắm bắt từng lời của ông ta.

- Thông thường tôi sẽ nói rằng đến một tuổi nào đó, con người quá già để rút ra những bài học. Người ta chỉ có thể bị trừng phạt và trừng phạt. Nhưng có lẽ điều đó không phải lúc nào cũng đúng. Tôi đợi để xem. Với Chúa Trời, tôi không phải là một tín đồ, nhưng tôi sẽ dịch những điều ông kêu cầu Chúa và những mong muốn của Chúa sang ngôn ngữ của tôi. Trong thuật ngữ của tôi, tôi là kẻ bị trừng phạt, và tôi bị trừng phạtt vì chuyện xảy ra giữa con gái ông và tôi. Tôi chìm đắm trong một tình trạng nhục nhã và chẳng dễ cất đầu lên được. Tôi không phủ nhận sự trừng phạt đó. Tôi chẳng dám kêu ca gì. Trái lại, tôi sống hết ngày này sang ngày khác với nó, cố tiếp nhận nỗi nhục như một hiện trạng của thân thể. Tôi sống trong sự hổ thẹn không giới hạn, ông nghĩ như thế đã đủ cho Chúa chưa?

- Tôi không biết, ông Lurie. Bình thường tôi sẽ nói đừng hỏi tôi, xin hãy hỏi Chúa. Nhưng vì ông không cầu nguyện, nên ông không có cách nào hỏi Chúa. Vì thế Chúa phải tìm cách riêng để nói với ông. Ông nghĩ thế nào mà lại đến đây, ông Lurie?

Ông nín lặng.

- Tôi sẽ cho ông biết. Ông tạt qua George, và bỗng nhiên ông nhớ tới gia đình cô sinh viên của ông ở George, thế là ông tự nhủ Sao lại không nhỉ? Ông không có dự định trước, ngay cả lúc ông đang ở trong nhà tôi. Việc này hẳn làm ông ngạc nhiên. Tôi nói có đúng không?

- Không đúng hẳn. Tôi đã không nói thật. Tôi không ghé qua đây. Tôi đến George vì một lý do duy nhất: nói chuyện với ông. Tôi đã suy nghĩ việc này suốt một thời gian.

- Phải, ông nói là nói chuyện với tôi, nhưng sao lại là tôi? Nói chuyện với tôi thật dễ, qua dễ nữa. Tất cả bọn trẻ con ở trường đều biết như thế. Ông Isaacs là dễ tha thứ nhất, chúng thường nói thế - Ông ta lại cười, vẫn cái cười méo mó trước đây - Vậy thực ra người ông muốn nói chuyện là ai?

Lúc này thì ông chắc chắn một điều: ông không ưa người đàn ông này, không ưa cái mưu mẹo của ông ta.

Ông đứng dậy, dò dẫm qua phòng ăn và xuống hành lang. Ông nghe thấy những giọng nói khe khẽ vọng ra từ sau một cánh cửa khép hờ. Ông đẩy cửa. Desiree và mẹ cô đang ngồi trên giường, làm gì đó với cuộn len. Nhìn thấy ông, họ sửng sốt và im bặt.

Hết sức trịnh trọng, ông quỳ gối và chạm trán xuống sàn.

Thế đã đủ chưa? Ông nghĩ. Nếu chưa, còn phải làm gì nữa?

Ông ngẩng đầu. Hai người vẫn ngồi đó, đông cứng lại. Ông gặp mắt người mẹ, rồi cô con gái, và một luồng điện bắn ra, luồng điện của khao khát.

Ông đứng dậy, ít cót két hơn mong muốn.

- Chúc một đêm tốt lành - ông nói - Cảm ơn lòng tốt của các vị. Cảm ơn vì bữa ăn. Đến mười một giờ, một cú điện thoại gọi đến phòng ông ở khách sạn. Đó là Isaacs.

- Tôi gọi điện để chúc ông một tương lai vững vàng - Ngừng trong giây lát - Có một việc tôi chưa bao giờ hỏi ông, ông Lurie. Ông không hy vọng chúng tôi sẽ nhân danh ông, can thiệp với trường đại học sao?

- Can thiệp?

- Vâng. Ví dụ như phục chức cho ông.

- Tôi chưa bao giờ thoáng có ý nghĩ ấy. Tôi đã chấm dứt quan hệ với trường đại học rồi. - Vì con đường ông đi là do Chúa phong cho ông. Chúng tôi không được quấy rầy.

- Tôi hiểu rồi.