emi, dậy đi con! Dì có chuyện muốn nói với con!

– Con vừa mới ngủ! Chưa sáng mà. - Demi nói khi bị quấy rầy trong giấc ngủ.

– Mới có mười giờ thôi, nhưng bố con bị ốm và con phải đến thăm ông. Ôi bé John của dì, bé John đáng thương của dì!

Dì Jo đặt đầu xuống gối, cố nén một tiếng nấc khiến cho Demi tỉnh hẳn, lòng đầy lo sợ. Cậu không hiểu vì sao dì Jo gọi cậu là John và không hiểu vì sao dì lại khóc như thể bỗng nhiên cậu bị mất đi thứ gì đó và sẽ trơ trọi. Cậu quàng tay qua cổ dì mà không nói gì cả. Bà Jo bình tĩnh lại ngay, vừa nói vừa hôn cậu thật trìu mến:

– Chúng ta đến để từ giã bố con, con yêu. Không thể chậm trễ được. Hãy mặc quần áo vào nhanh lên và đến phòng của dì. Dì đi lo cho Daisy đây.

– Vâng, con đến ngay.

Ngay khi dì rời khỏi phòng, cậu bé Demi nhảy ra khỏi giường, mặc quần áo như trong mơ và băng qua ngôi nhà im ắng. Cậu cảm thấy có chuyện kinh khủng sẽ xảy ra, thứ sẽ tách rời cậu với mấy cậu bé khác một thời gian và làm cho thế giới thành tăm tối. Một chiếc xe do ông Laurie gửi đến đang chờ trước cửa. Đến lượt Daisy cũng đã sẵn sàng; suốt chặng hành trình vào thị trấn, dọc theo mấy con đường tối thui, hai anh em nắm tay nhau, trong khi chú và dì chúng im lặng.

Ngoài Franz và Emil ra không ai biết chuyện gì đã xảy ra. Buổi sáng khi mấy cậu bé xuống nhà, chúng cảm thấy bị lạc lõng như thể ngôi nhà bị bỏ rơi khi vắng ông bà chủ của nó ở đấy. Bữa ăn sáng thật sầu thảm khi không có bà Jo thân yêu. Và khi đến giờ vào lớp thì chỗ của bố Bhaer bỏ trống. Mấy đứa trẻ đi lang thang suốt một tiếng đồng hồ, chờ đợi tin tức và hi vọng bố của Demi sẽ khá hơn, vì tất cả đều yêu mến ông John Brooke tốt bụng. Đồng hồ điểm mười giờ, nhưng không thấy ai đến để làm nhẹ bớt lo lắng của chúng. Thời gian trôi đi thật nặng nề; chúng ngồi đấy, không muốn làm gì cả. Bỗng Franz đứng lên.

– Các cậu nghe đây! - Cậu nói đầy thuyết phục. - Hay bây giờ chúng ta vào lớp và học như thể bác Fritz có mặt vậy? Sẽ giúp ta giết thời gian và bác ấy sẽ rất vui, anh tin chắc như vậy.

– Nhưng ta sẽ đọc bài cho ai nghe đây? - Jack hỏi.

– Cho anh. Anh không biết nhiều hơn các em bao nhiêu, nhưng anh lớn tuổi hơn cả và anh sẽ cố gắng thay bác Fritz cho đến khi ông trở về, nếu các em đồng ý.

Một cái gì đó trong giọng nói khiêm nhường và nghiêm trang của Franz đã gây ấn tượng nơi các cậu bé. Chúng hạnh phúc khi bên cạnh chúng có một người mạnh mẽ và gan dạ.

– Em đồng ý. - Emil nói và đến ngồi vào chỗ.

Cậu nhớ rằng sự vâng lời cấp trên là bổn phận đầu tiên đối với người thuỷ thủ. Mấy cậu kia theo gương cậu. Franz đứng vào chỗ bác cậu và suốt hơn một tiếng đồng hồ, trong lớp rất trật tự. Franz đã tỏ ra là một thầy giáo kiên nhẫn. Cậu trân trọng bỏ qua nhiều bài học vì cảm thấy không đủ khả năng đương đầu với chúng. Mấy đứa trẻ đang đọc thì có tiếng bước chân ngoài sảnh. Mọi người ngước mắt lên, nôn nóng biết được tin tức. Gương mặt của ông Bhaer tái xanh và mệt mỏi cho chúng biết là Demi không còn bố nữa. Nỗi buồn thật rõ khiến ông im lặng trước câu hỏi đầy trách móc của Rob:

– Tại sao bố lại bỏ đi và để chúng con một mình, hả bố?

Nhớ đến người bố đã rời bỏ các con của mình trong đêm và không bao giờ trở lại khiến ông Bhaer ôm con trai vào lòng và giấu mặt ông trong mái tóc quăn của em. Emil khóc, Franz đến đặt tay lên vai bác cậu và mấy cậu bé khác yên lặng khiến ta có thể nghe thấy rất rõ tiếng rì rào của lá cây từ vườn vọng vào.

Rob không hiểu rõ những gì đã xảy ra, nhưng không muốn thấy bố buồn. Vì vậy em ngẩng đầu và cất tiếng thơ ngây:

– Bố đừng khóc nữa! Tất cả chúng con rất ngoan và đã học bài khi không có bố. Anh Franz làm thầy giáo.

Ông Bhaer gượng cười và nói giọng đầy biết ơn khiến các cậu bé tự cho mình là các vị thánh:

– Ta cảm ơn các con. Đó là cách tốt nhất để giúp và an ủi ta. Ta sẽ không quên, ta hứa chắc chắn như vậy.

– Chính anh Franz đã có ý đó và anh ấy là một thầy giáo tốt. - Nat nói.

Tiếng rì rầm vang lên để công nhận lời của cậu. Ông Bhaer đặt Rob xuống đất, đứng lên, choàng tay qua vai người cháu.

– Việc này khiến cho ngày đau khổ này dễ chịu đựng hơn và tăng thêm sự tin tưởng của ta đối với các con. Ta phải ra thị trấn và sẽ rời xa các con thêm vài tiếng đồng hồ nữa. Ta nghĩ sẽ giải phóng cho các con và để các con về nhà. Nhưng nếu các con muốn tiếp tục xử sự như các con đã làm vừa rồi thì ta rất hạnh phúc và tin ở các con.

– Chúng con muốn ở lại đây. Anh Franz sẽ chăm lo cho chúng con. - Nhiều cậu bé nói to, cảm động vì lòng tin người ta đặt vào chúng.

– Thế mẹ con sẽ về nhà chứ? - Rob hỏi, mơ màng.

Ngôi nhà không có mẹ đối với em là một thế giới không có mặt trời.

– Cả hai chúng ta sẽ trở về tối nay. Nhưng hiện giờ bác Meg cần đến mẹ hơn là con. Bố biết con sẵn sàng cho bác ấy mượn mẹ con một thời gian.

– Vâng con đồng ý. Nhưng em Teddy đòi mẹ suốt, em đã đánh vú và em không ngoan lắm. - Rob đáp như thể những tin tức đó có thể đưa mẹ em về nhà.

– Thế cậu bé của ta đâu rồi? - Ông Bhaer hỏi.

– Anh Dan đưa em ra vườn để dỗ, giờ thì em ổn rồi. - Franz nói và nhìn ra cửa sổ.

Dan đẩy cậu bé trong chiếc xe của bé còn mấy con chó chạy xung quanh.

– Ta sẽ không đến chỗ nó vì như vậy sẽ khiến nó xúc động thêm. Nhưng hãy nói với Dan là ta giao Teddy cho Dan. Các con, mấy đứa lớn thì ta tin có thể tự xoay xở được một mình. Franz sẽ giúp đỡ các con và chú Silas có mặt khi cần thiết. Thôi, đến tối gặp lại nhé!

– Hãy nói vắn tắt cho con biết về bác John. - Emil nói, giữ ông Bhaer lại khi ông định bước đi.

– Bác ấy chỉ mới ốm có vài tiếng đồng hồ thôi. Bác ấy đã qua đời thanh thản, yên bình nên ta có cảm tưởng có lỗi khi quá đau buồn. Chúng ta đã đến kịp lúc để nói lời từ giã bác ấy: bác ấy ôm Daisy và Demi lúc chìm vào giấc ngủ trên tay bác Meg. Ta không nói được nữa, vì ta không thể.

Ông Bhaer bước đi thật nhanh, lưng còng xuống vì đau buồn. Với John Brooke, ông đã mất cùng lúc một người bạn và một người anh. Không ai có thể thế vào chỗ được.

Suốt cả ngày, ngôi nhà lặng im. Mấy đứa bé lặng lẽ chơi trong phòng dành cho trẻ con, các cậu khác có cảm tưởng như ngày chủ nhật đã chen vào giữa tuần; chúng đi dạo, leo lên cây liễu hoặc chăm sóc các con vật nuôi của chúng. Tất cả nói về bác John: chúng có cảm giác một cái gì đó tốt, công bằng, mạnh mẽ đã rời xa thế giới bé nhỏ và một sự hẫng hụt vô tận xâm chiếm lấy chúng càng lúc càng mạnh sau mỗi giờ trôi qua. Khi trời rạng sáng, ông bà Bhaer trở về nhà một mình; Demi và Daisy hiện giờ là niềm an ủi tốt nhất cho mẹ chúng.

Bà Jo đáng thương có vẻ kiệt sức và cả bà cũng cần sự an ủi. Khi bước vào nhà, câu hỏi đầu tiên bà dành cho Teddy:

– Bé con của ta đâu rồi?

– Con ở đây! - Một giọng bé nhỏ đáp, trong khi Dan đặt Teddy vào tay mẹ bé. - Anh Dan chăm con thuốt ngài hôm nai, và con ngoan.

Bà Jo cảm ơn Dan rối rít, cậu này ra hiệu cho các cậu bé tụ tập trong sảnh đi chỗ khác.

– Các cậu đi đi! - Cậu nói khẽ với các bạn. - Bà không muốn bị quấy rầy bây giờ.

– Không đâu, các con đừng đi! Ta cần tất cả các con. Hãy lại đây các cậu bé của ta, ta đã không chăm lo cho các con suốt cả ngày.

Bà Jo đưa tay ra cho chúng. Chúng đi cùng bà đến tận phòng bà và không nói gì, nhưng cái nhìn chia sẻ của chúng đã nói lên tất cả.

– Ta mệt quá! Ta sẽ đi nằm và nựng Teddy một chút. Có con nào có thể mang cho ta một ít trà không? - Bà hỏi, gắng chuyện trò thật vui.

Một cuộc tranh cãi xem ai sẽ mang bình trà, ai mang tách, ai mang đường, ai mang sữa. Đó đúng là điều bà Jo thích, vì bà có tấm lòng yêu trẻ; nhớ có vài đứa trẻ trong đám đó không còn cha hoặc mẹ nữa, bà mỉm cười với chúng và tìm thấy an ủi trong cách bộc lộ tình thương của lũ trẻ.

– Can đảm lên, thưa bác. - Viên chuẩn đô đốc nói khẽ vào tai bà trong sự ồn ào. - Đây là một cơn bão tố, nhưng chúng ta sẽ thoát ra được thôi!

Lời nói này an ủi bà hơn cả tách trà mà người ta mang đến. Thật vậy, trà đắng nghét khiến ta có thể nghĩ là cả một đại dương nước mắt đã rơi vào tách!

Bế cậu bé Teddy đang ngủ say vào lòng, Dan nói nhẹ nhàng:

– Con sẽ cho em vào giường, bà quá mệt rồi.

– Con đồng ý chứ, con yêu? - Bà Jo hỏi vị chúa tể bé nhỏ đang thả người trong vòng tay của bà giữa mấy chiếc gối.

– Vâng. - Cậu bé đáp và đưa tay về phía người bảo mẫu trong ngày hôm nay.

– Con rất muốn làm cái gì đấy. - Nat nói trong khi Franz cúi xuống chiếc ghế dài và làm mát cái trán nóng hổi của bác Jo.

– Con có thể làm một thứ cho ta, con yêu. Hãy đi lấy cây đàn của con và chơi cho ta nghe giai điệu ngắn mà chú Teddy vừa gửi đến cho con. Tối hôm nay, âm nhạc sẽ là thứ tốt nhất cho ta, hơn bất cứ gì khác.

Nat chạy vội đi lấy đàn. Rồi cậu ngồi ngoài cửa và chơi như chưa bao giờ chơi, để hết tâm hồn vào đó, đưa các ngón tay điêu luyện một cách đáng ngạc nhiên. Mấy cậu bé khác ngồi trên các bậc cầu thang và canh chừng không cho ai đến quấy rầy ngôi nhà. Hai ngày trôi qua. Ngày thứ ba, ông Bhaer trở về lúc giờ học tan, mang theo một bức thư nhỏ, vẻ cảm động và hạnh phúc.

– Ta muốn đọc cho các con nghe cái này. Ông nói và khi tất cả bao quanh ông, ông bắt đầu đọc:

Chú Fritz thân mến,

Chị nghe nói hôm nay chú không muốn đến đây cùng bọn trẻ vì nghĩ sẽ làm phiền chị, nhưng không phải thế đâu. Sự có mặt của mọi người sẽ an ủi Demi trong những giờ phút đau buồn này. Và chị muốn các cậu bé được nghe những gì bố sẽ nói về anh John. Điều này sẽ tốt cho chúng, chị tin chắc như vậy. Nếu mấy cậu bé đồng ý hát những bản thánh ca cổ mà chú đã dạy chúng, thì chị sẽ rất vui, vì chị nghĩ, âm nhạc là thứ thích hợp nhất trong dịp này. Chú hãy hỏi các cậu bé hộ chị. Thân ái.

Meg

– Các con có muốn đến đó không? - Ông Bhaer nói và nhìn mấy cậu bé đang cảm động về những dòng đầy tình cảm của bà Brooke.

– Thưa có ạ. - Tất cả đồng thanh đáp.

Một giờ sau, chúng lên đường để đến dự lễ tang của ông John Brooke. Ngôi nhà nhỏ có vẻ yên bình, ngập nắng và hiếu khách không khác gì ngày Meg đến đấy sau đám cưới của bà, cách đây mười năm. Lúc bấy giờ là đầu mùa hè và tất cả các cây hồng đều trổ hoa. Hôm nay là đầu mùa thu và lá vàng rơi làm cho các cành cây dần trụi lá. Cô dâu trẻ đã trở thành góa phụ. Nhưng cũng sự bình thản đó làm đẹp cho gương mặt của bà và vẻ cam chịu nhẹ nhàng của một tâm hồn mộ đạo khiến những người đến an ủi bà xúc động.

– Ôi chị yêu, làm sao chị có thể chịu đựng được điều này. - Bà Jo thì thầm trong khi Meg bước ra đón em, một nụ cười chào đón trên môi, còn dịu dàng hơn thường ngày.

– Jo thân yêu, tình yêu vốn là lẽ sống của chị, mười năm hạnh phúc là chỗ dựa cho chị. Những thứ như thế không chết đi, anh John còn thuộc về chị hơn là lúc trước. - Bà Meg nói khẽ.

Sự vững tin tràn đầy yêu thương làm đôi mắt của bà sáng lên khiến bà Jo cũng muốn tin và bà cảm ơn Chúa đã ban cho họ tình yêu bất diệt.

Tất cả mọi người đều có mặt: chú Teddy và dì Amy, ông cụ Laurence với mái tóc bạc, ông bà Bhaer và hai cậu con trai, cũng như rất nhiều bạn bè khác nữa, để vĩnh biệt ông John Brooke lần cuối. Người ta nghĩ John, với cuộc sống quá bận bịu, không có thời gian để kết bạn; nhưng mọi người từ khắp nơi, già trẻ, giàu nghèo, những người có thế lực và những kẻ nghèo hèn đều đến. Những người bao quanh quan tài của ông đã nói lên điều đó. Có những người ông đã phục vụ thật tận tình trong nhiều năm liền; có những người ông đã quan tâm và chăm sóc để tưởng nhớ mẹ ông; người vợ mà ông đã làm cho hạnh phúc đến nỗi cái chết cũng không huỷ diệt được tình yêu của bà; các anh chị em mà trong lòng họ, ông có một chỗ đứng vĩnh cửu. Cậu con trai bé nhỏ và cô con gái, những đứa trẻ chấp nhận một cách khó khăn sự mất đi của đôi tay mạnh mẽ và giọng nói êm ái của bố. Mấy đứa trẻ khóc theo bạn của chúng còn những cậu lớn hơn đã chứng kiến một cảnh mà không bao giờ quên được. Lễ tang rất giản dị và nhanh ngắn: giọng nói của người cha run vì cảm động vào ngày cưới, nghẹn ngào khi từ giã người con rể ông yêu quý. Tiếng của bé con trong phòng phá tan sự im lặng sau tiếng “Amen”. Rồi ông Bhaer ra hiệu, các giọng hát trẻ con cất lên, đầy xúc động khiến cho tất cả những người có mặt cùng hát theo.

Vừa lắng nghe, bà Meg vừa tự nhủ mình đã có một sáng kiến thật hay. Ông John sẽ rất thích khi bài hát ru cuối cùng của ông được hát bởi mấy đứa trẻ mà ông yêu mến. Trên các gương mặt, bà đọc được kỉ niệm về người đàn ông tốt bụng và công bằng đang yên nghỉ trước mặt họ sẽ tồn tại khắc sâu trong kí ức của họ. Daisy đặt đầu em lên gối của mẹ và Demi nắm tay bà. Đôi mắt cậu nhìn bà nhắc cho bà nhớ đến bố cậu và dường như đôi mắt đó muốn nói: “Mẹ đừng lo, thưa mẹ, có con đây.”

Tất cả ở quanh bà đầy yêu thương và tình thân hữu. Bà Meg dịu hiền cố xua đi nỗi buồn của mình, cảm thấy điều tốt nhất nên làm là sống cho người khác như John yêu quý của bà đã làm.

Tối hôm đó, khi các cậu bé của Plumfield ngồi trên các bậc thềm trước nhà, dưới ánh trăng dịu dàng tháng Chín, chúng bắt đầu bàn tán về ngày hôm ấy.

Emil là người đầu tiên phá tan sự im lặng khi cậu tuyên bố:

– Bác Fritz là người hiền triết nhất, chú Laurie thì vui tính nhất, nhưng bác John là người tốt nhất. Và tớ thích giống như bác ấy.

– Tớ cũng thế. Các cậu có nghe thấy các quý ông hồi chiều nói gì với ông ngoại không? Tớ thích được người ta nói về tớ giống như vậy vào ngày tớ mất. - Franz cảm thấy hối tiếc là cậu đã không đánh giá bác John đúng khi bác còn sống.

– Thế các ông ấy bảo sao? - Jack hỏi.

– Một cộng sự của chú Laurence, và bác John đã làm việc một thời gian dài với ông ấy, đã nói bác ấy làm việc rất cẩn thận và ông ấy không có gì để chê trách cả. Một ông khác thì bảo tiền bạc không bao giờ đủ để trả cho sự trung thành và tính lương thiện của bác. Nhưng chính ông ngoại đã kể điều tốt đẹp nhất: bác John làm việc cho một người gian lận với thuế quan; một hôm ông ta muốn bác John giúp, nhưng bác đã từ chối mặc dù ông ta đề nghị với số tiền lớn. Người đàn ông giận dữ và nói: “Anh sẽ không bao giờ thành công trong công việc làm ăn với những nguyên tắc như thế”, và bác John đã trả lời: “Tôi sẽ không bao giờ làm việc mà không giữ các nguyên tắc ấy”, rồi bác ấy bỏ chỗ làm đó.

– Hay lắm! - Nhiều cậu bé đủ trí khôn để hiểu và đánh giá được câu chuyện đã thốt lên như vậy.

– Bác ấy không giàu, phải vậy không? - Jack hỏi.

– Không.

– Trong đời bác ấy không làm gì to tát cả?

– Không.

– Bác ấy chỉ tốt thôi à?

– Chỉ có thế thôi.

Và Franz thật sự muốn bác John đã làm cái gì đó mà cậu có thể ca ngợi được, vì rõ ràng Jack thất vọng với mấy câu trả lời của cậu.

– Bác ấy chỉ có tốt mà thôi. Chỉ có vậy thôi. - Ông Bhaer nói vì ông đã nghe những lời sau cùng và có thể tưởng tượng ra những gì đang thoáng qua đầu óc mấy cậu bé. - Hãy để ta kể cho các con nghe một chút về bác John Brooke, rồi các con sẽ thấy, bác ấy là người có danh dự như thế nào và vì sao thật hạnh phúc khi ta là người tốt hơn giàu có hoặc nổi tiếng. Bác ấy làm tròn bổn phận trong mọi việc. Bác ấy đã làm điều đó một cách tự nhiên với lòng tin khiến bác nhẫn nại, can đảm, hạnh phúc mặc dù nghèo và làm việc vất vả. Đó là một người con hiếu thảo: bác đã khước từ khá nhiều dự tính riêng tư để sống gần mẹ khi bà cần đến bác. Đó là một người bạn thật tốt: bác ấy đã dạy chú Laurie nhiều điều hơn là tiếng Hi Lạp và La tinh bằng cách cho chú ấy một tấm gương về lối sống của một người ngay thẳng. Đó là một nhân viên trung thành đã tự làm cho mình không thể thiếu nên rất khó thay thế bác ấy. Đó là một người chồng tốt và một người cha tốt, rất dịu dàng, rất ngoan đạo và ân cần khiến chú Laurie và ta học được nhiều điều từ bác ấy.

Ông Bhaer dừng lại một lúc. Các cậu bé ngồi im dưới ánh trăng.

– Khi bác ấy hấp hối, - ông Bhaer nói tiếp, giọng hạ thấp, - ta đã nói với bác ấy: “Anh đừng lo cho chị Meg và mấy đứa nhỏ. Em sẽ chăm lo cho tất cả không thiếu thứ gì.” Thế là bác ấy mỉm cười, siết tay ta và nói giọng bông đùa: “Cũng không cần đâu, tôi đã làm những thứ cần thiết.” Và điều này đúng vì chúng ta đã xem các giấy tờ của bác ấy, tất cả hoàn toàn ngăn nắp, bác ấy không hề có một món nợ nào. Và có đủ tiền để bác Meg sống thoải mái và hoàn toàn không lệ thuộc. Chúng ta hiểu vì sao bác sống giản dị như thế, từ chối tất cả những thú vui ngoại trừ thú vui làm từ thiện, và vì sao bác ấy đã làm việc một cách chăm chỉ. Không một người nào than phiền về bác ấy, một người công bằng và rộng rãi. Và bây giờ khi bác ấy không còn nữa, tất cả mọi người đều khen và nể trọng bác ấy khiến ta thật tự hào là bạn của bác. Ta muốn giống như bác, để lại cho các con ta cái mà tài sản to lớn nhất cũng không thể sánh được. Phải! Sự giản dị và lòng tốt là những giá trị quý giá nhất làm nền móng cho cuộc sống của bác. Chúng vẫn tồn tại khi sự nổi tiếng và tiền bạc không còn nữa và đó là những thứ của cải mà ta có thể mang theo khi rời khỏi thế giới này. Hãy nhớ lấy điều này, các con: nếu các con muốn có sự nể trọng, lòng tin và tình yêu, thì hãy theo bước chân của bác John Brooke.

Khi Demi trở lại Plumfield sau mấy tuần lễ, cậu có vẻ nguôi ngoai. Nhưng cậu không hề quên những gì đã xảy ra vì cậu thuộc típ người sống có chiều sâu. Cậu chơi đùa, làm việc, học hành, ca hát, như lúc trước và không ai nghĩ nhiều thay đổi đã xảy ra trong cậu. Nhưng có một người chăm sóc cậu bé hết lòng, cố gắng thay thế John, đó là dì Jo. Cậu ít khi nói về nỗi buồn của mình, nhưng ban đêm, dì cậu thường nghe thấy một tiếng nấc bị kiềm chế từ chiếc giường nhỏ. Và khi bà đến để an ủi thì cậu bé lặp đi lặp lại: “Con muốn có bố! Con muốn có bố!” vì mối liên hệ giữa hai bố con quá khăng khít nên quả tim đứa trẻ rướm máu khi người bố mất. Thời gian là liều thuốc tốt cho cậu. Dần dần Demi hiểu ra bố cậu không mất, ông trở thành vô hình và cậu sẽ gặp lại ông, vẫn mạnh mẽ và đầy yêu thương như trước, cả khi cậu con trai bé nhỏ của ông sẽ phải nhìn thấy cây cối trổ hoa trên mồ ông nhiều năm trước cuộc hội ngộ. Demi ẩn mình trong niềm tin đó và nó an ủi cậu: nó đã đưa cậu, mặc dù cậu không hề ý thức được điều đó, đến với một người cha khác mà cậu chưa từng gặp; nhưng cả hai người cha đó đều ở trên trời và cậu cầu nguyện họ với cùng một sự khát khao và cố gắng hết mình để trở thành người tốt làm rạng danh tình thương của cả hai.

Từ vài tuần nay, Demi có vẻ đã lớn: cậu không còn chơi mấy trò chơi trẻ con nữa và có những hoạt động đàn ông hơn. Cậu bắt đầu học môn số học, môn mà từ trước đến giờ cậu rất ghét, khiến cho chú cậu rất vui.

– Con sẽ làm nhân viên kế toán khi con lớn. - Một ngày kia cậu tuyên bố với chú. - Giống như bố của con. Và con sẽ có những quyển sổ như bố khi nhận biết tất cả các con số và các phép tính.

Một lần khác, cậu đến tìm dì để kể cho bà nghe thật nghiêm trang:

– Một cậu bé có thể làm gì để kiếm được tiền?

– Vì sao con hỏi dì như thế, con yêu?

– Bố con đã dặn con phải chăm lo cho mẹ và hai em, nhưng con không biết nên bắt đầu như thế nào.

– Bố con không định nói là ngay bây giờ, Demi à, mà bao giờ con lớn lên.

– Con muốn bắt đầu ngay, nếu có thể, và con nghĩ con cần phải kiếm ra tiền cho gia đình. Con đã mười tuổi rồi, và những cậu bé ở tuổi con đã kiếm tiền được rồi.

– Được rồi! Con có thể cào lá khô và mang chúng đến mấy luống phúc bồn tử. Dì sẽ trả cho con một đô-la cho công việc đó. - Dì Jo nói.

– Như thế có nhiều quá không? Con có thể làm việc đó trong một ngày. Dì không được trả nhiều tiền quá cho con, vì con muốn có được đồng tiền một cách thật xứng đáng.

– John bé nhỏ của dì, dì sẽ không trả quá một xu nào cho con đâu. Con đừng làm việc quá sức. Và bao giờ con làm xong việc đó, dì sẽ có việc khác cho con làm. - Bà Jo cảm động nói khi tìm lại ở đứa trẻ những phẩm cách quý giá của bố nó.

Khi lá khô đã được gom xong thì lại cần dùng xe cút kít chuyển dăm bào đến kho củi để nhận thêm một đô-la. Rồi Demi giúp bao các sách học, buổi tối, dưới sự giám sát của Franz. Cậu nhận tiền công với sự hài lòng khiến ai cũng vui mừng.

– Giờ thì con đã có một đô-la cho mỗi ngày rồi. Con muốn tự tay mang tiền về cho mẹ. Như vậy mẹ sẽ thấy là con không quên những gì bố đã dặn.

Thế là Demi về nhà và mẹ cậu đã nhận tiền của cậu như một gia tài lớn. Bà đã không đụng đến tiền đó nếu như Demi không nài nỉ bà mua cái gì đó thật cần thiết cho bà và cho hai cô em.

– Bây giờ mọi người đừng gọi con là Demi nữa. - Một lần khác, cậu nói. - Bây giờ tên con là John Brooke.

Và cậu bé mười tuổi bước vào đời thật dũng cảm với một hành trang quý báu: kỉ niệm về một người bố ngoan đạo, dịu dàng và di sản của một cái tên lương thiện.