hi mi đi đến cuối làng, một người đàn bà trung niên, quấn tạp dề quanh áo dài ngồi xổm ở bên khe suối chảy trước nhà bà. Dao trong tay, bà làm thịt những con cá không dài hơn ngón tay là mấy. Trên khe suối, một bó đuốc thông, ánh sáng nhảy nhót của nó phản chiếu lên lưỡi dao sáng loáng. Xa hơn nữa, núi khuất trong bóng tối. Vài đám mây nhuốm đỏ tía kéo lên trên đỉnh. Không một bóng người. Mi trở lại. Bó đuốc thông lôi cuốn mi, chắc thế. Mi tới bên người đàn bà hỏi liệu mi có trọ lại được không.

- Người ta vẫn thường nghỉ chán ở nhà tôi.

Bà nhìn thủng ý mi. Đặt dao xuống, lau tay vào tạp dề, bà liếc người con gái mi dắt đi, rồi đưa mi đi không nói một lời. Bà vào trong nhà thắp một ngọn đèn dầu hỏa, cầm đèn lên. Mi theo bà. Sàn nhà cọt kẹt dưới chân hai người. Trên gác, phảng phất rất rõ mùi thơm rạ mới cắt.

- Tất cả các phòng trên gác đều còn trống. Tôi đi kiếm chăn. Đêm vùng núi chúng tôi rét.

Bà đặt ngọn đèn dầu hỏa xuống thành cửa sổ rồi đi xuống.

Nàng nói không muốn qua đêm ở dưới nhà, nàng nói nàng sợ. Nàng cũng không chịu ngủ cùng với mi, nàng nói nàng cũng sợ. Mi bèn để đèn cho nàng, đá chân dọn dẹp rơm trên sàn rồi sang phòng bên. Mi nói mi không thích ngủ trên giường ván, mi thích rúc rơm. Nàng nói nàng ngủ quay đầu vào mi, hai người có thể nói chuyện qua vách. Ván vách không lên sát mái, nhìn thấy vòng tròn của ánh đèn sáng trên trần gỗ phòng nàng.

Thế này thì đặc sắc đấy nhỉ, mi nói.

Bà già ôm chăn đến.

Nàng lại nói muốn nước nóng.

Bà trở lại xách một xô nước nóng.

Rồi mi nghe thấy nàng chốt cửa phòng lại.

Cởi trần, một khăn tay trên vai, mi xuống nhà. Không ánh sáng. Ngọn đèn dầu hỏa duy nhất của căn nhà lại ở trên gác. Bà chủ đang đứng trước bếp lò. Bộ mặt không biểu cảm của bà được các ngọn lửa chiếu sáng. Các que củi nổ lách tách và mùi cơm chín bốc lên.

Mi lấy một cái xô đi xuống suối. Trên các đỉnh núi, những đám mây cuối cùng nhuốm đỏ tía đã biến mất, bóng tối của hoàng hôn bao trùm khắp nơi. Những mành ánh sáng nhấp nháy trên những gợn sóng trong veo. Sao mọc trên trời, ếch nhái ộp oạp ở khắp nơi.

Đằng trước mặt, tiếng trẻ con cuời chọc thủng bóng tối sâu đầy của núi. Bên kia con sông, đồng ruộng trải dài, một sân đập lúa nổi hẳn trong bóng tối. Có lẽ trẻ con đang chơi bịt mắt bắt dê ở đó. Một vệt tối chia cắt sân đập lúa với đồng ruộng. Tiếng cười của một cô gái vang lên. Chắc chắn là nàng. Sống ngay trong bóng tối nhá nhem đối diện với mi, tuổi thơ bị quên khuấy đi của mi sống lại. Một ngày nào đó, một đứa nào đó trong những đứa trẻ kia cũng sẽ nhớ lại ngày thơ ấu của nó. Một ngày nào đó, tiếng nói choe chóe của các quỷ con này sẽ trở nên rắn rỏi hơn, vang sâu hơn, trầm hơn. Hai bàn chân trần vỗ lên các tấm đan của sân đập lúa, cũng có thể để lại những vết âm ẩm, sẽ đưa chúng ra khỏi tuổi thơ và đến thế giới thế giới lớn rộng. Và mi bèn nghe thấy tiếng chân trần vỗ lạch bạch trên các tấm đan. Một đứa trẻ trên bờ chơi thả thuyền bằng cái khung thêu của bà nó. Bà nó gọi, nó quay lại và vắt chân lên cổ chạy. Tiếng chân vỗ lên tấm đan nghe trong veo như pha lê. Và trong ngõ, mi lại thấy hình bóng nàng với bím tóc đen như mun trên lưng. Trong các ngõ của thị trấn Ô Y, gió mùa đông bắc chắc hẳn lạnh băng. Nàng quảng ở vai một gánh nước lạnh và đi những bước ngăn ngắn trên các tấm đan bằng đá. Những thùng nước đè lên đôi vai mảnh dẻ của người thiếu nữ. Nàng đau lưng. Nghe tiếng mi gọi, nàng dừng lại. Trong thùng, nước gợn sóng và chảy xuống các tấm đan. Nàng quay đầu, thấy mi nàng cười. Rồi những bước chân con cón lại tiếp tục. Nàng đi đôi giày vải màu tím. Trong bóng tối, trẻ con thốt lên những tiếng gọi rất rõ nhưng mi không nắm được nghĩa của chúng. Người ta sẽ có thể nói là một tiếng vọng không dứt...ya ya...

Trong khoảnh khắc ấy, kỉ niệm ấu thơ của mi lại nổi lên. Gầm rú, những chiếc máy bay bổ nhào xuống. Trong ánh chớp, các cánh đen ngòm của chúng lướt qua đầu mi. Mi nép vào ngực mẹ, dưới một cây táo dại nho nhỏ, gai của nó đã xé rách tấm áo vải bông của mẹ và để lộ ra hai cánh tay tròn trặn. Rồi sau đó lại chị vú, vú bế mi lên tay, mi thích nép vào chị. Đung đưa đôi vú to tướng của mình, chị thêm cho mi chút muối vào vào miếng cháy cơm vàng thơm hơ khô ở góc bếp; mi thích ẩn ở trong bếp của chị. Trong bóng tối, lóng lánh hai đôi mắt đỏ thắm của cặp thỏ trắng mi nuôi. Một con đã chết trong chuồng, chồn cắn, con kia biến mất. Sau đó mi lại tìm thấy nó, lông nhem nhuốc, lềnh bềnh trong thùng nước tiểu của chuồng xí. Sau nhà, trong sân, một cái cây mọc giữa cách hòn gạch vỡ và mảnh ngói phủ rêu. Cái nhìn của mi không bao giờ vượt quá chạc cây, ở ngang mép tường. Nếu tầm mắt mi xa nữa, mi không biết sẽ phát hiện ra cái gì. Mi chỉ có thể kiễng chân lên để dướn tới cao ngang một cái lỗ trên thân cây. Mi đã ném đá vào đó. Người ta bảo cây có thể hóa thành ma, những con ma như người vậy; chúng sợ cù. Nếu mi chọc một cái gậy vào trong lỗ ấy, cái cây sẽ cười phá lên, như khi mi thọc nách nàng; lúc ấy nàng quặt chặt hai tay lại và cười hết cả hơi. Mi còn nhớ nàng thiếu một cái răng! Kìa, mất một cái răng! Người ta gọi nó là Yaya 1! "Mỗi khi mi reo lên như thế nàng lại tức điên. Nàng bỏ đi, không biết đến mi nữa. Đất bùn như một làn khói đen phụt lên những cái đầu, các thân người, cấc bộ mặt. Mẹ mi đã đứng dậy, phủi đất cát cho mi, mi không chị sao cả. Nhưng mi nghe thấy một tiếng hú dài chói tai, nhưng không phải của mẹ mi, do một người đàn bà khác phát ra. Rồi mi bị lắc lư không thôi trên các con đường núi, ngồi tromg một chiếc cam nhông phủ bạt, bị kẹp giữa chân người lớn, giữa những va ly và hòm xiểng. Những giọt nước mưa lăn trên mũi mi. Đồ nhà thổ! Tất cả xuống đẩy đi! Bánh xe cam nhông quay tít trong bùn, bắn tóe lên người ta. Đồ nhà thổ! Mi bắt chiếc câu chửi của người tài xế, đó là câu chửi đầu tiên của mi. Mi chửi bùn đã làm tụt một chiếc giày của mi ra! Ya ya...tiếng trẻ con còn reo vang trên sân đập lúa. Chúng cười, chúng reo và đuổi theo nhau. Hết tuổi thơ, trước mặt mi, chỉ bóng núi đen ngòm còn lại...

Khi mi quay lại cửa phòng nàng, mi van nàng mở. Nàng bảo mi đừng có làm trò vớ vẩn, bây giờ nàng đã khá rồi. Nàng cần yên tĩnh, nàng không muốn cái đó, nàng cần thời gian, nàng cần quên, nàng cầm thông cảm chứ không cần tình yêu, nàng chỉ muốn một người nào đó để giãi bày tâm sự. Nàng hy vọng mi không làm hỏng quan hệ của hai người, nàng vừa cho mi lòng tin của nàng, nàng nói nàng muốn tiếp tục đi với mi, vào Linh Sơn, nàng sẽ quan năm tháng với mi. Nhưng không phải bây giờ. Nàng xin mi hãy tha thứ cho nàng, nàng không muốn, nàng không thể.

Mi nói mi không muốn gì hết, mi chỉ đơn giản nhận thấy qua khe vách một ánh sáng nho nhỏ ở bên kia mà thôi. Vậy nàng và mi không phải là một mình, một người khác nữa đang ở trên gác. Mi bào nàng đến xem.

- Không, anh đừng lừa người, đừng làm em sợ.

Mi nói mi thấy rõ tia ánh sáng nho nhỏ chiếu qua khe vách, mi có thể đảm bảo rằng có một gian phòng nữa ở đằng sau. Mi ra khỏi phòng, rơm rải trên sàn làm vướng chân mi. Giơ tay lên, mi có thể chạm các viên ngói trên mái dốc ngiêng. Muốn đi xa nữa, phải cúi xuống.

Vừa mò mẫm mi vừa nói: Còn một cái cửa nữa.

- Anh thấy cái gì? Ở trong phòng nàng hỏi.

- Chả thấy gì. Không có khe cửa. Ồ, cửa còn khị khóa.

- Đáng sợ.

Mi nghe thấy nàng nói sau vách.

Mi quay về phòng. Mi tìm thấy một sọt che lớn, đem úp nó lên đống rơm. Mi leo lên trên, tay nắm vào xà ngang.

- Bảo em mau lên, anh nhìn thấy cái gì? Ở trong phòng bên cạnh nàng vật nài.

- Anh thấy có một cái đèn dầu đang cháy, đèn đặt trong một cái khám đóng vào tường. Một bài vị thờ tổ tiên dựng ở trong cùng khám. Bà chủ đây chắc chắn là một mụ đồng cốt gọi được hồn người chết và giam cầm hồn phách, và làm mê mẩn đầu óc người sống. Mụ chắc phải thôi miên người sống để cho ma nhập vào người họ rồi nói ra bằng miệng của họ.

- Im đi! Nàng vật nài. Và mi nghe thấy người nàng dựa vào vách trượt xuống.

Mi nói rằng khi còn trẻ người đàn bà này có lẽ chưa có gì là một đồng cốt hết. Như mọi người đàn bà trạc tuổi mụ, mụ hoàn toàn bình thường. Năm hai mươi tuổi, đúng vào tuổi cần một người đàn ông âu yếm thì chồng mụ chết.

Nàng hỏi: Sao mà chết?

Mi nói hắn ta cùng với một người anh em thúc bá ban đêm đi ăn cắp cây long não ở trong rừng một làng bên. Lúc cái cây sắp đổ, chân hắn lại mắc phải cái rễ giữ lại. Nghe thấy cây nghiền ken két, muốn chạy trốn, hắn lại lầm phía, chạy về hướng cây sẽ đổ xuống. Trước khi kêu lên được thì hắn ta đã bị nghiền nát như cháo.

- Em nghe thấy chứ? Mi hỏi.

- Em nghe, nàng nói.

Mi nói người anh em họ của người chồng sợ quá cứ thế chạy trốn không dám báo tin hắn ta chết. Rồi người đàn bà trẻ này gặp trong núi một người gánh than củi móc ở đầu quang gánh một chiếc giày bằng gai, người này trên đường đã gọi mọi người hãy đi nhận mặt xác chết. Mụ đã chính tay là ra những chiếc giày có thêu chỉ đỏ ở trên mặt và ở gót này. Làm sao mà không nhận được ra chứ? Lúc ấy mụ ngất đi, gáy cứ thế đập xuống đất. Mụ phủi bọt mép trắng rã rồi lăn lội dưới đất kêu gào: Ma quỷ kia, gọi cho chúng nó đến tất cả đi! Gọi cho chúng đến tất cả đi!

- Em cũng muốn kêu, nàng bảo mi.

- Thế thì kêu đi.

- Kêu không ra tiếng.

Tiếng của nàng khàn khàn đáng thương. Mi lại gọi nàng, nhưng nàng vẫn từ chối qua bức vách. Tuy thế lại muốn mi kể tiếp.

- Kể cái gì?

- Nói về mụ ta, nói về cái mụ điên này.

Mi nói đàn bà cái làng này không tài nào giữ chặt được mụ. Phải nhiều đàn ông cưỡi lên người mụ, giữa lấy tay mụ mới trói được mụ lại. Từ ngày ấy mụ phát điên. Toàn báo trước các tai ương cùng những thay đổi xảy ra ở làng. Mụ đã báo tin thí dụ rằng mẹ của Hỉ Mao sẽ thành góa bụa, và cái đó đã đến thật.

- Em cũng muốn trả thù.

- Trả thù ai? Bạn trai em ư? Hay đứa con gái đã có quan hệ với hắn? Em muốn hắn lại vứt bỏ cô gái sau khi đã chơi đùa với cô gái hay sao? Như hắn đã làm với em đấy ư?

- Hăn nói yêu em. Hắn chỉ là đùa chố lát với cô ta thôi.

- Cô ta trẻ? Đẹp hơn em chứ?

- Mặt nó toàn tàn nhang, mồm thì rông ngoác!

- Nó gợi dục hơn em à?

- Hắn bảo là nó chài đàn ông, nó có thể làm mọi cái, hăn muốn em như nó!

- Cái gì như nó?

- Đừng hỏi em cái đó!

- Vậy là em biết hết tất cả cái gì chúng nó làm cùng với nhau ư?

- Dạ.

- Và nó, nó biết cái mà em với hắn làm chứ?

- Ôi, đừng nói nữa.

- Vậy nói cái gì đây? Nói người đàn bà hoa đỏ kia chứ?

- Em thật sự muốn trả thù!

- Như mụ đồng này?

- Mụ đã làm gì?

- Đàn bà tất cả đều kiếp những lời nguyền rủa của mụ. Đan ông tất cả đều đén tìm mụ tán chuyện. Mụ lôi kéo họ đến rồi vứt bỏ họ. Về sau mụ phấn son quá đáng lắm lập một ban thờ làm mọi thứ õng ẹo đáng sợ để cầu xin ma quỷ.

- Tại sao mà họ làm thế?

- Phải biết rằng mụ lên sáu đã đính hôn với đứa bé chưa ra đời. Năm mười hai tuổi, mụ sống ở gia đình thằng chồng trong khi thằng này còn thò lò mũi. Rồi một hôm, cũng trên cái gác này, trên đống rơm này, bố chồng đã lạm dụng mụ. Mụ vừa mười bốn. Sau đó, mỗi lần ở nhà một mình, mụ lại run bắn người. Sau đó nữa, mụ đã phải ru thằng chồng bé tí hay căn tàn nhẫn vú mụ. Muốn hay không mụ cứ phải chịu đựng, gồng gánh, chặt củi, kéo bừa. Cuối cùng, đến tuổi trưởng thành, vào tuổi yêu được vợ thì thằng chồng bị cây đè chết. Bố mẹ chồng của mụ đã già, công việc đồng áng và nhà cửa dựa hoàn toàn vào mụ. Hai người già không dám kiểm soạt mụ chặt nữa, sợ họ bỏ mụ mà đi bươc nữa. Bây giờ cả hai đã chết rồi. Mụ thật sự tin rằng mụ giao lưu được với thần linh, mụ có thể tùy ý goi ra lành bằng cầu khấn hay mang lại cái dữ bằng các lời nguyền của mụ. Dĩ nhiên mụ bắt những ai đến thắp hương phải trả tiền. Cái lạ thường nhất là bây giờ mụ có thể bằng pháp thuật làm cho ngất đi tại chỗ một đứa bé mười tuổi rồi làm cho qua mồm nó, người bà ngoại chết từ lâu mà con bé không biết, nói lên bằng đúng giọng của bà ta. Những người tham dự tất nhiên sởn hết da gà.

- Lại đây đi, nàng van ta, em sợ.

--------------------------------

1 Ya, tiếng Trung Quốc, vừa là tiếng reo vừa đồng âm với răng, nha.