gày hôm sau, hai cha con vượt qua một cái cầu hẹp bằng sắt để sang sông và lọt vào một khu nhà máy cũ. Họ vào những căn nhà gỗ nhưng không tìm được gì cả. Chỉ có xác của một người công nhân với bộ quần áo bảo hộ lao động dựa vào cổng. Trông anh ta cứ như là một người đang chuẩn bị thông báo tin tức về ngày nghỉ. Hai cha con đi dọc bứ tường cháy đen của nhà máy, những cửa sổ đã vỡ hết. Những đám bụi đen đang đuổi bắt nhau trước mặt họ.

Những đồ vật nằm ngổn ngang trên đường. Các thiết bị điện. Đồ gia dụng. Các công cụ. Chúng đã bị bỏ lại từ lâu bởi những kẻ lang thang chết dần chết mòn trên đường. Mộ năm trước đây thôi, thỉnh thoảng thằng bé vẫn còn nhặt những đồ linh tinh và mang theo trên đường một thời gian nhưng bây giờ nó không làm như vậy nữa. Hai cha con ngồi nghỉ, tu hết chỗ nước sạch cuối cùng rồi đặt cái bình xuống mặt đường. Nếu như cha con mình có được đứa bé đó thì nó có thể đi cùng chúng ta, thằng bé nói.

Ừ.

Không biết họ đã tìm thấy nó đâu.

Anh không trả lời.

Liệu còn có đứa bé như thế ở đâu không hở cha?

Cha không biết. Có lẽ có.

Con thấy tiếc về những điều con nói về những người đó.

Những người nào hả con?

Những người đã bị thiêu cháy. Bị giết trên đường rồi bị thiêu cháy.

Cha không biết là con đã nói điều gì tệ.

Nó không tệ. Chúng ta đi chưa cha?

Được rồi. Con lên xe ngồi nhé.

Con không sao mà.

Lên ngồi một đoạn thôi.

Con không muốn. Con ổn mà.

Một dòng nước lặng lờ qua một dải đất bằng phẳng. Những bãi lấy hai bên đường xám đen và im lìm. Những con sông của vùng duyên hải chảy ngoằn ngoèo qua những vùng canh tác đã bị tàn phá. Hai cha con đi tiếp. Phía trước con đường là một vùng trũng toàn những cây lau sậy. Cha nghĩ là đằng kia có một cái cầu. Có lẽ là qua một con suối. Thế mình có uống được nước ở đây không cha?

Chúng ta không còn sự lựa chọn nào khác con ạ.

Nó sẽ không làm cha con mình ốm đâu.

Cha không nghĩ thế. Có thể là nó cạn rồi con ạ.

Con đi lên trước nhé.

Ừ.

Thằng bé lao xuống xuống con dốc. Lâu lắm rồi anh không nhìn thấy con chạy. Tay thì khuỳnh ra, chiếc giày to quá cỡ loẹt quẹt trên đường. Anh cắn môi nhìn con chăm chú.

Nước chảy rỉ rỉ như một cái rãnh. Anh có thể thấy dòng nước đang chảy xuống phía dưới lớp bê tông của con đường. Anh khoắng thử vào trong nước và xem xét. Anh lấy ra một mảnh vải bịt nó vào miệng bình rồi dìm nó xuống nước cho đến khi đầy. Anh đưa ra trước ánh sáng để nhìn cho rõ. Cũng không đến nỗi tệ. Anh bỏ tấm vải ra và đưa nước cho con. Con uống đi, anh nói.

Thằng bé cầm chai tu rồi đưa lại cho anh.

Uống thêm đi con.

Cha uống một chút đi.

Ừ.

Hai cha con ngồi gạn lọc một hồi và uống cho đến khi căng bụng. Thằng bé nằm vật ra cỏ.

Chúng ta phải lên đường thôi con ạ.

Con mệt lắm cha à.

Cha biết.

Anh ngồi nhìn con. Hai ngày rồi hai cha con không có gì bỏ bụng. Chỉ trong hai ngày nữa nếu cứ tiếp tục thế này thì họ sẽ lả đi. Anh lách qua những cây sậy lên bờ nhìn ra đường. Tối tăm và chẳng có dấu hiệu gì của sự sống. Cơn gió bốc tro bụi lên khỏi mặt đất. Nơi đây đã từng là mảnh đất màu mỡ. Bây giờ không có một bóng dáng nào của sự sống. Anh chẳng biết mình đang ở nơi nào trên trái đất nữa. Những cái tên, những thành phố, những dòng sông. Hai cha con mình phải đi thôi, đứng dậy đi con, anh nói.

Càng ngày họ càng ngủ nhiều hơn. Hơn một lần hai cha con tỉnh dậy với tư thế sõng soài trên mặt đường như những kẻ bị tai nạn. Giấc ngủ vùi của cái chết. Anh ngồi dậy lấy khẩu súng. Tối hôm đó, anh đứng tựa vào xe nhìn qua cách đồng xám xịt. Cách đó khoảng một dặm là một ngôi nhà. Thằng bé đã nhìn thấy nó. Ẩn hiện sau màn tro bụi, ngôi nhà giống như hình ảnh của một giấc mơ chập chờn. Anh tựa người vào xe và nhìn con. Họ sẽ phải rất vất vả mới đến được ngôi nhà. Anh lấy chăn và giấu xe. Hai cha con có thể đến được ngôi nhà nhưng sẽ không còn sức để quay lại.

Chúng ta không còn sự lựa chọn nào khác con ạ, chúng ta phải xem xét ngôi nhà đó.

Con không muốn cha ạ.

Hai cha con mình đã không ăn uống gì trong vài ngày rồi.

Con không thấy đói.

Không, con sắp chết vì đói.

Con không muốn đến đó đâu cha ơi.

Không có ai ở đó đâu. Cha hứa đấy.

Làm sao cha biết.

Cha biết điều đó. Vậy thôi.

Họ có thể ở đó lắm chứ.

Không đâu. Họ không ở đó đâu. Hai cha con mình sẽ ổn thôi.

Hai cha con quấn chăn vào người rồi băng qua cánh đồng, mang theo khẩu súng và một chai nước. Cánh đồng này đã được bừa lần cuối trước khi bị thiêu trụi. Nhũng gốc ra bị lật lên nằm khắp nơi và vẫn thấy được dấu vết của bừa dĩa từ phía đông sang phía tây. Gần đây chắc trời mưa nên lớp đất dưới chân hai cha con lún xuống, mềm nhão. Hai cha con lầm lũi đi. Đột nhiên anh dừng lại và nhặt một mũi tên từ dưới đất lên. Anh nhổ một ít nước bọt, lau nó vào một bên quần rồi đưa cho thằng bé. Trắng sáng hoàn hảo như mới. Thế nào cũng còn nữa, con nhìn xuống đất xem. Anh tìm được thêm hai cái nữa. Cứng và xám. Anh nhặt lên một đồng xu cũng có thể chỉ là một cái nút. Nó được bao bọc bởi một lớp gỉ đồng dày... Anh dùng móng tay cào cào lớp vỏ gỉ. Một đồng xu. Anh lấy con dao ra và cẩn thận cậy cho bong lớp gỉ. Trên đồng có khắc chữ Tây Ban Nha. Anh định gọi con lại nhưng nhìn lên bầu trời âm u và cánh đồng xám xịt, anh thả đồng xu xuống và vội bắt theo thằng bé.

Hai cha con đứng ngoài nhìn vào ngôi nhà. Có một lối đi rải sỏi ngược về phía nam. Hàng hiên bằng ngói. Hai bậc thềm để dẫn lên cổng vào. Phía sau ngôi nhà là một đống đổ nát có lẽ trước đây là bếp. Xa hơn một chút là một cái nhà kho. Anh nhấc chân định bước lên thềm thì thằng bé níu tay anh lại.

Cha ơi, chúng ta đợi một lát được không?

Cũng được, nhưng trời sắp tối rồi.

Con biết.

Thôi được.

Hai cha con ngồi xuống và nhìn bao quát ra khắp vùng quê.

Không có ai ở đây đâu con ạ.

Dạ.

Con vẫn còn sợ à?

Vâng.

Cha con mình sẽ ổn thôi.

Vâng

Họ đứng dậy bước lên thềm qua cái cổng vòm lát gạch. Cánh cổng đen kịt được chống bằng một thân gỗ cháy sém. Trong sân, gió cuốn cỏ và lá khô bay xào xạc. Thằng bé lại níu lấy tay anh. Sao cửa lại mở hở cha.

Trước đó nó đã mở rồi. Có thể nó đã như thế từ nhiều năm nay rồi con ạ. Có lẽ là những người cuối cùng ở đây đã mở để vận chuyển đồ.

Có lẽ chúng ta nên đợi đến ngày mai cha à.

Can đảm lên con trai, chúng ta sẽ xem xét qua mọi thứ một chút trước khi trời quá tối. Nếu ở đây an toàn thì chúng ta sẽ nhóm lửa.

Nhưng chúng ta sẽ không ở trong nhà phải không ạ?

Chúng ta không nhất thiết phải ở trong nhà.

Vâng.

Con uống một chút nước đi.

Vâng.

Anh lôi chai nước từ trong túi áo ra, vặn nắp và đưa cho con. Anh nhìn nó uống nước. Sau đó anh cũng uống rồi vặn nắp lại và cất chai nước vào chỗ cũ. Anh nắm lấy tay con và hai ca con bước vào gian phòng ngoài tối om. Trần nhà rất cao. Một chùm đèn lộng lẫy. Ở chân cầu thang là một khung cửa sổ lớn theo kiểu palladian. Cái khung ấy đã bị đổ ập xuống cầu thang, lờ mờ trong những tia sáng cuối cùng của ngày.

Chúng ta không cần lên cầu thang đúng không cha? Thằng bé thì thào. Ừ, có thể là mai con ạ.

Khi chúng chúng ta biết chắc là ở đây an toàn ạ?

Ừ.

Vâng.

Hai cha con bước vào phòng khách. Tấm thảm phủ đầy bụi. Những đồ đạc được phủ bằng những tấm ga trắng. Những ô vuông trên tường trước đây là những bức tranh. Trong căn phòng bên cạnh phòng chờ có một cây đàn pianô to. Hình ảnh phản chiếu của hai cha con nhòa nhoẹt trên tấm kính mỏng ròng ròng nước của cánh cửa sổ trong phòng này sang phòng khác như những kẻ mua nhà khó tính. Họ đứng nhìn ra ngoài trời tối qua những khung cửa sổ cao.

Trong bếp là dụng cụ ăn, xoong nồi và các đồ sứ của Anh. Sau cánh cửa là một cái tủ đựng thức ăn. Sàn lát đá và trên những cái giá ếp hàng dọc theo tường có vài tá bình thạch anh. Anh băng qua căn phòng, lượm một cái bình lên và thổi bụi bám trên đó. Đậu xanh. Ớt thái lát được xếp hàng ngăn nắp. Khoai tây. Ngũ cốc. Cà chua. Mướp tây. Thằng bé chăm chú nhìn anh. Anh phủi cho hết bụi ở miệng bình rồi thử dùng ngón cái bẩy nắp bình ra. Không được. Trời sụp tối rất nhanh. Anh mang hai cái bình ra bệ cửa sổ và dốc ngược nó lên xem xét. Anh nhìn con. Nó có thể có độc. Cha con mình phải chế biến thật kĩ.

Con thấy sao?

Con không biết.

Con muốn làm gì với chúng?

Cha nói đi.

Con cũng phải nói chứ.

Cha có nghĩ là nó an toàn không?

Cha nghĩ chúng ta nấu thật kĩ thì không có chuyện gì cả.

Vâng, thế cha có nghĩ là có ai đó đã ăn chúng rồi không?

Cha nghĩ không ai tìm thấy chúng cả. Họ không thể phát hiện ra ngôi nhà từ ngoài đường xa.

Nhưng chúng ta đã phát hiện ra đấy thôi.

Con chứ.

Thằng bé nhìn chăm chăm vào cái bình.

Con nghĩ sao?

Con nghĩ là cha con mình không còn sự lựa chọn nào khác.

Con nói đúng đấy. Hai cha con mình phải đi kiếm ít củi trước khi trời tối hơn.

Hai cha con vác về hàng ôm những cành cây khô phía sau bếp và mang vào phòng ăn. Khi đủ củi thì họ gần như kiệt sức. Anh nhóm lửa trong lò sưởi. Khói cuộn ra khắp phòng. Anh lấy một tờ tạp chí quạt cho lửa bùng lên. Một lúc sau lửa đã cháy rừng rực hắt ánh sáng lên trần nhà và lên vô số các cạnh của chiếc đèn chùm. Khói chui ra ngoài theo một cái ống thông trên bếp lò. Ngọn lửa chiếu sáng cả những tấm kính ám muội của khung cửa sổ nơi hai cha con đang đứng với cái bóng khổng lồ của mình. Trông thằng bé cứ như là bị choáng vì hơi nóng tỏa ra từ ngọn lửa. Anh lột tấm ga của chiếc bàn ăn dài ở giữa phòng, giũ sạch làm ổ cho hai cha con ngay trước nền lò sưởi. Anh bế con đặt vào giữa cái ổ, tháo giày và những mảnh giẻ rách cuốn quanh chân con. Mọi chuyện sẽ ổn thôi.

Anh tìm thấy vài cái nến ở trong ngăn kéo và thắp hai cây lên, cho sáp nhỏ xuống bệ rồi đặt hai cây nến lên trên đó. Anh đi ra ngoài lấy thêm củi và xếp thành chồng bên cạnh lò sưởi. Thằng bé không động cựa gì cả. Có đủ nồi niêu, xoong chảo trong bếp. Anh cố gắng mở nắp mấy cái bình nhưng không được. Anh bê một cái bình đỗ xanh và một bình khoai tây ra cửa trước.

Trong ánh sáng của ngọn nến đặt trên mảnh kính, anh quỳ xuống để cái nắp bình nằm ngang ra giữa khung cửa và mép cánh cửa. Sau đó anh ngồi xổm kẹp chặt nút bình giữa cánh và khung cửa, dùng chân lèn chặt mép cửa và bắt đầu cố gắng xoay bình để giật nắp ra. Phần lồi ra của nắp cọ vào làm xước cả sơn cửa. Anh ấn chặt hơn và thử lại một lần nữa. Cái nắp trượt trên gỗ nhưng không suy chuyển. Anh cẩn thận dựng cái bình rồi mang nó đặt trên bệ lò. Khi thử mở cái bình thứ hai cũng không được, anh mang cả hai bình vào phòng. Anh thử dùng tay bẩy những bình còn lại nhưng nó quá chặt. Anh nghĩ đó là một dấu hiệu tốt. Anh để khe của nắp bình trên bệ, dùng tay đấm lên đo cho đến khi cái nắp bật ra, rơi xuống sàn. Anh nâng bình lên mũi ngửi. Mùi rất thơm. Anh dốc khoai tây và đậu xanh ra một cái nồi rồi cho lên lò.

Hai cha con ngồi đối diện nhau trên cái bàn dài, ở giữa là một ngọn nến, lặng lẽ ăn đậu xanh và khoai tây trong hai cái bát sứ. Khẩu súng nằm đó, sát cạnh tay anh như một kẻ thứ ba cũng đang chậm rãi ăn khẩu phần của mình. Ngôi nhà ấm dần lên, kêu cọt kẹt khắp nơi. Chúng rên rỉ không ngừng như những con thú ngủ đông bị đánh thức. Thằng bé ngủ gật, đánh rơi cả thìa xuống sàn. Anh vòng qua bàn, bế con vào nằm trước lò sưởi và đắp chăn cho con. Anh quay lại bàn, vùi mặt vào hai cánh tay. Đêm nay anh sẽ thức trông cả đêm. Căn phòng lạnh dần.

Bên ngoài gió vi vu lượn lờ. Bản lề cửa sổ kêu kẽo kẹt. Nến tắt còn lửa thì đã tàn. Anh nhỏm dậy nhóm lại rồi ngồi bên cạnh con. Anh kéo lại chăn cho con và xoa xoa mái đầu bù xù cáu bẩn của nó. Cha nghĩ là họ đang theo dõi chúng ta. Anh thầm thì. Họ đang tìm một thứ mà cái chết cũng không phá hủy được. Nếu họ không nhìn thấy nó, họ sẽ bỏ đi và không quay lại nữa.

Thằng bé nhất định ngăn không cho anh lên tầng trên. Anh cố thuyết phục con. Trên đó có thể có chăn. Chúng ta phải lên xem thế nào.

Con không muốn cha lên đó.

Không có ai ở trên đó đâu con trai.

Có thể lắm chứ.

Không đâu. Nếu có thì con có nghĩ là họ đã xuống đây từ trước rồi không?

Có thể là họ sợ.

Chúng ta sẽ nói với họ là chúng ta không làm họ đau.

Có thể họ đã chết rồi.

Thế thì họ sẽ không thấy phiền đâu nếu chúng ta lấy một ít đồ. Con nhìn vào cha này. Dù trên đó có gì đi chăng nữa thì chúng ta cũng nên biết. Biết thì tốt hơn con ạ.

Tại sao ạ?

Vì thế thì chúng ta sẽ chủ động hơn. Cha con mình không thích bị bất ngờ đúng không. Những điều bất ngờ thì dễ làm chúng ta hoảng sợ. Với lại trên đó có thể có thứ mà cha con mình cần. Chúng ta phải lên xem.

Dạ, tùy cha vậy.

Tùy cha ư. Con không đồng ý sao?

Đằng nào cha cũng không nghe con mà.

Cha có nghe con đấy chứ.

Nhưng không nhiều.

Con à, không có ai ở đây cả. Chắc chắn là đã không có ai ở đây vài năm rồi. Con nhìn xem sàn không có dấu vết gì cả. Mọi thứ không hề bị lộn xộn. Đồ đạc còn nguyên. Thức ăn vẫn còn nguyên. Không có gì bị đốt trong lò cả.

Tro thì làm sao lưu lại được dấu vết. Cha đã nói với con thế mà. Gió sẽ xóa mất dấu vết.

Thôi được. Thế thì cha sẽ lên đó thôi vậy.