ình được xây cất ở một góc sân, dựa lưng vào bức tường nhà hàng xóm, không có tiếng "kéo cưa, xẻ gỗ làm đình" như người lớn làm đình tại thôn Trung, cách phố huyện một con đường gạch hồi năm ngoái. Hai đứa bé hì hục xây đình bằng gạch và đất sét. Đất sét đào lên, đem về, trộn nước dùng thay vữa. Hải chỉ cần xây hai bức tường thôi. Tám viên gạch lớn là đủ rồi. Thằng bé đã đan sẵn một cái trần đình. Nó đặt tấm trần nứa đan lên tường, trải thêm tấm bìa cứng rồi trát đất sét phẳng phiu.

Xong đâu đó, Hải mới đắp đất thành cái mái đình cong cong. Trần đình trĩu xuống vì nóc nặng quá. Nền đình thì ba chê. Hải đã nặn một cái tam quan và lấy miếng gỗ mỏng dát sàn. Đến trưa, ngôi đình của Hải hoàn thành. Ăn cơm, vừa buông đũa, Hải đã ngồi canh gà, chó tới phá đình của nó và chờ nắng chiếu khô đất sét. Nhưng nắng xuân êm đềm không chịu hong khô ngay ngôi đình giúp Hải. Thằng bé phải lấy nến thắp trong đình để nung đất sét.

Buổi chiều, Hà mới sang. Con bé chưa thấy Hải bầy tượng, bèn hỏi:

- Bao giờ Hải bầy tượng cúng đình?

- Đợi khô đất sét, Hải quét vôi và vẽ mái đình cho đẹp đã.

- Liệu đình của Hải đẹp hơn đình của thằng Dực không?

- Đẹp hơn. Đình của nó không quét vôi là thua đình của Hải. Chơi đình hết cả tháng giêng cơ mà. Mai Hải sẽ quét vôi, vẽ mái đình, cổng đình. Rồi chúng mình bày tượng, giết lợn cúng thần. Vui lắm.

Hải sai Hà gom những khúc cây chắn ngổn ngang chung quanh đình để chó và gà không thể vào đình. Nó còn lấy áo tơi trùm kín đình, sợ sương đêm làm ướt mái đình. Cả đêm hôm đó, Hải ngủ không yên giấc. Nó thức luôn. Mỗi lần cu cậu thức là mỗi lần cu cậu mò ra sân đi đái. Hải vốn sợ ma. Song vì ngôi đình, nó trở nên can đảm. Sáng sớm tinh mơ, Hải đã ngồi chầu cạnh ngôi đình của nó. Hải mất công nằm chổng mông, hà hơi vào tường và nóc đình. Nó nóng lòng sơn vẽ đình lắm. Nhưng mà cũng phải đợi đến trưa, đình mới hơi hơi khô. Hải pha vôi trắng quét tường đình. Nó đổ mực đỏ vào vôi trắng để quét nóc đình. Rồi cu cậu lấy mực đen vẽ những viên ngói ra điều mái đình lợp bằng ngói. Nó cắt sẵn những con rồng, con phượng, con công trong sách báo dán ở mái trước và hai bên cổng đình. Còn tường, Hải cắt tranh cách trí tô màu rực rỡ. Trang trí loạn xà ngầu. Hà tấm tắc khen khiến Hải thấy mũi nó nở lớn như trái cà chua.

Hải nói:

- Chưa xong đâu.

Hà nhăn mặt:

- Sao lâu thế?

- Lát nữa bầy tượng, rồi Hải đi đào cái ao trước sân đình. Trong sân đình cắm mười lá cờ. Hà biết làm cờ đuôi nheo không?

- Biết chứ.

- Thế Hà về lấy giấy đỏ, cắt mười lá cờ đi.

- To bằng chừng nào?

- Bằng bàn tay. Rồi Hà dán vào đũa.

- Dán vào que chuyền được không?

- Được.

Hà chạy ù về nhà. Hải đào cái ao trước sân đình. Cái ao sâu những hai gang tay. Hải đắp bờ ao thật đẹp. Nó múc nước đổ đầy ao. Lại vác rổ ra ngòi xúc vài chú cá cờ và mấy cánh bèo tấm thả xuống nước. Cuối cùng, ngôi đình của Hải giống hệt ngôi đình làng. Cũng có sân cắm cờ, có ao cá, có cầu ao và mấy cành cây cắm trên bờ ao tỏa bóng mát.

Bọn trẻ con cùng phố huyện biết Hải và Dực thi nhau làm đình, kéo nhau tới coi. Hải không cho đứa nào vào xem trước, sợ chúng nó biết hết, tới nói với Dực thì Hải khó thắng Dực. Hải giao hẹn với Dực rồi. Hễ làm xong đình mới chấm thi. Và bọn trẻ con là ban giám khảo.

Hải khôn ngoan không cho bọn trẻ con xem đình của mình nhưng nó quên thằng lõi Dực còn khôn ngoan hơn nó. Dực đã "mua" bọn trẻ con, những ông "thầy chấm thi" bằng một chầu bánh đa cùi dừa. Bánh đa ăn với cùi dừa ngon tuyệt cú mèo. Bánh đa đã ngậy vì vừng, cùi dừa còn ngậy thêm. Một thứ nhai giòn, một thứ sần sật. Ôi, cái món ăn quê mùa này, không một đứa trẻ đồng nội nào mà không thích. Dực hứa hẹn sẽ đãi các ông "thầy chấm thi" thêm chầu bánh đa mật, bánh đa tóp mỡ hay bánh đa kê nếu đình của nó được chấm nhất. Mấy ông nhãi chịu lắm. Và Dực vững bụng, giao hẹn đứa nào nhất, đứa ấy được hết tượng và đồ cúng của đứa bị thua. Hải bằng lòng ngay.

Ngày chấm đình đã đến. Bọn trẻ con kéo tới nhà thằng Dực ngắm đình. Có cả Hải và Hà theo. Đình của con nhà Dực chả đẹp tí nào sốt cả. Không quét vôi, dán tranh con rồng. Tượng thì chỉ lèo tèo vài ông. Thế mà bọn trẻ con khen rối rít. Hải bấm tay Hà. Hai đứa bé mỉm cười. Đến lượt chấm đình của Hải, bọn trẻ con chê đủ điều. Chúng nó cho đình của Dực mười điểm, đình của Hải sáu điểm. Hải thua rồi. Dực toan xông lại "tịch thu" tượng và đồ cúng của Hải thì con nhà Nghiêm sồng sộc từ ngõ chạy vào. Nghiêm hoa chân múa tay:

- Ông chưa chấm.

Dực giục:

- Mày chấm nhanh lên!

Nghiêm chỉ ngón tay, trách Dực:

- Hôm qua mày cho ông có một tí cùi dừa, ông chấm đình thằng Hải nhất.

Bọn "thầy chấm thi" chưng hửng nhìn Dực. Nghiêm nắm trái đấm:

- Ông không chơi với mày nữa.

Nó mách Hải:

- Thằng Dực cho chúng tao ăn bánh đa cùi dừa, bắt chúng tao chấm đình của nó nhất.

Nghiêm, bây giờ, mới ngắm đình của Hải. Nó khen ngợi:

- Chà, có cả ao, cây cối, bèo và cá cờ. A, thêm con gà đứng giữa sân đình. Đình của thằng Hải đẹp nhất nước.

Hải khoác tay lên vai Nghiêm:

- Tao còn có hộp bánh bích quy cúng thần. Cúng xong tụi mình chén nhé!

Bọn trẻ con đua nhau hỏi:

- Bánh bích quy đâu?

Hải đáp:

- Tao để trong nhà.

Thằng Huy toét tức Huy viền vải tây điều nháy mắt lia lịa:

- Đem ra đây bầy đình đi.

Nó cho điểm lại:

- Đình thằng Hải có hộp bánh bích quy, vậy là nó nhất, nó mười điểm.

Hà hỏi:

- Các đằng ấy ăn bánh bích quy lần nào chưa?

Huy toét trả lời:

- Chưa.

Nó nuốt nước bọt ực một cái:

- Ngon không?

Hà cũng nuốt nước bọt:

- Ngon ghê lắm cơ.

Hải đã mang hộp bánh bích quy ra. Hộp bánh còn bọc lớp giấy bóng kính. Nó khoe:

- Chú tao đem từ tỉnh về mừng tuổi tao đấy.

Nghiêm, Huy và bọn trẻ con hau háu nhìn hộp bánh trên tay Hải. Huy liếm mép:

- Cúng đình xong mày cho chúng tao ăn nhé!

Hải gật đầu:

- Ăn hết.

Nghiêm gạ:

- Cho tớ cái hộp thôi, tớ không ăn bánh đâu.

Huy xua tay:

- Mày khôn ghê, tao nhận cái hộp rồi. Tao nhận trước vì tao cho điểm thằng Hải trước.

Thằng Khoái nói:

- Mày cho có mười điểm. Ông tăng lên mười lăm điểm

- Tao cho hai mươi điểm.

- Tao ba mươi.

- Tớ một trăm.

Nhờ cái hộp bánh bích quy, đình của Hải lên tới một nghìn điểm. Cái hộp bánh bích quy, đối với trẻ con huyện lỵ, quý giá vô cùng. Thằng nào xin được, đem về cho mẹ đựng đồ khâu vá quần áo hay cho bố đựng văn tự, khai sinh thì nhất. Cái hộp bánh bích quy, phút chốc, khiến bọn trẻ con, các ông "thầy chấm thi" đình, quên mất thằng Dực, quên cái đình của nó và quên luôn chầu bánh đa cùi dừa nữa. Hải hứa hẹn:

- Cứ cúng đình xong, ăn bánh hết rồi tao sẽ nghĩ cách xem nên cho thằng nào cái hộp.

Bọn trẻ nhao nhao:

- Cho tao nhé!

- Cho tao đi!

Hải nói:

- Mai chơi cướp cờ, thằng nào thắng, thằng ấy được cái hộp.

Bọn trẻ reo hò ầm ĩ. Con nhà Dực tẽn tò, chuồn biến. Hải chẳng thèm những ông tượng của Dực. Bọn trẻ bắt đầu cùng Hải, Hà nhập cuộc chơi đình. Cái chũm chọe và cái trống múa sư tử rằm tháng Tám đã được mang ra. Tiếng chũm chọe hòa với tiếng trống mở hội đình đám đầu xuân của bọn trẻ. Con lợn đất của Hải nằm bên bờ ao. Một thằng mượn Hải con dao, cạo hết lớp sơn trên mình con lợn rồi nhúng xuống nước ao rửa sạch, gọi là làm lông con lợn. Rồi chúng nó đặt lợn lên chiếc đĩa, bầy trước cửa đình. Hải thắp nến. Ánh sáng tràn ngập ngôi đình. Mặt mày mấy ông tượng trông thật rạng rỡ. Và tự nhiên, bọn trẻ bỗng thấy mấy ông tượng thiêng liêng ghê gớm. Không đứa nào dám cười đùa. Ánh sáng của ngọn nến ở một nơi thờ phụng, sao mà nó có sức cảm hóa lòng người thế!

Bọn trẻ thay phiên sì sụp lạy tượng. Hà hỏi bạn:

- Sao không có "hương, bái", hở, Hải?

Hải ngó Hà:

- Hà muốn "hương, bái" không?

- Ở đình thật có "hương, bái" mà.

Hai đứa đứng xa, đối diện nhau. Chúng nó vòng tay trước ngực. Một thằng hô "hương". Một thằng hô "bái". Rồi hai đứa cùng phủ phục. Trống và chũm chọe đánh loạn cả lên. Hà tủm tỉm cười.

- Thiếu áo xanh và mũ cánh chuồn Hải nhỉ?

- Ừ.

Màn hương bái, bình thân, phục vị xong, mỗi thằng cầm một lá cờ đuôi nheo. Hải bê con lợn dẫn đầu. Theo sau là bọn trẻ đánh trống, chũm chọe và cầm cờ. Chúng nó rước con lợn chung quanh sân. Rồi trở về đình. Cuộc chơi đình chẳng còn gì hấp dẫn cả nhưng không đứa nào chán. Chờ nén hương tàn, Hải lễ tạ các ông tượng và mở hộp bánh bích quy ra. Bọn trẻ con thả cửa ăn. Thoáng một cái, hộp bánh đã hết sạch. Bọn trẻ dán mắt vào cái hộp sắt. Thằng nào thằng nấy hy vọng sẽ thắng cuộc cướp cờ ngày mai.

Rồi bọn trẻ ra về. Chỉ còn Hải và Hà ngồi cạnh ngôi đình. Nắng ngập hai mái tóc. Nắng xuân làm những cọng rơm vàng óng lên. Hải dắt Hà tới một chỗ râm. Nó lấy chiếu trải. Hai đứa bé ngồi một lúc và không bảo nhau, cùng nằm gối đầu lên tay. Trời đã gần trưa. Tiếng con chim cu gáy nghe buồn quá.

- Thế là hết chơi đình hở, Hải?

- Mai chơi nữa.

- Còn thêm cái gì khác không?

- Chỉ có thế.

- Thế thì chán chết.

Hải xích gần Hà. Mũi nó chạm phải mái tóc của con bé.

- Tóc Hà thơm thơm là...

Hà cười:

- Mẹ Hà bôi nước hoa đấy.

Hà bỗng xoay mình. Hai đứa trẻ sát mặt nhau:

- Hải thích mùi nước hoa trên tóc Hà không?

Hải khẽ nhấc đầu, vòng tay dứt một sợi tóc của Hà:

- Sao nước hoa không thơm mùi hoa móng rồng?

- Hải thích hoa móng rồng à?

- Ừ.

- Hoa móng rồng mùi thơm như mít, Hà không thích.

- Thế Hà thích hoa gì?

- Hoa ngọc lan. Mẹ Hà bảo con gái giắt hoa ngọc lan trên tóc, mùi tóc thơm lắm.

- Sao mẹ Hà lại còn bôi nước hoa cho Hà?

- À, tại Tết mà.

Hai đứa trẻ ngừng nói. Tiếng chim gáy làm tăng sự tĩnh mịch của phố huyện. Hải đã sống ở phố huyện sáu năm rồi. Hồi mới về đây, Hải mới lên năm. Trẻ thơ không biết ngày tháng buồn tẻ và dài lê thê. Nên Hải vẫn ngỡ rằng nó sinh ra tại cái huyện lỵ nghèo nàn này. Cha Hải làm việc cho nhà dây thép huyện. Còn cha Hà làm xếp nhà thương. Ở huyện lỵ, những người làm việc nhà nước đều thân nhau. Cha Hà về huyện sau cha Hải. Hai gia đình ở gần nhau nên càng thân nhau. Đáng lẽ, gia đình Hà được cư ngụ ngay trong nhà thương. Nhưng mẹ Hà sợ người bệnh, sợ nhà xác, thành thử phải thuê nhà gần nhà dây thép. Gia đình Hải thì cư ngụ liền tại sở, làm việc luôn chiều thứ Bảy và Chủ nhật. Đang đánh chắn, có người đến nhận thư bảo đảm, cha Hải vội bỏ bài ra phát thư. Nếu không phải Chủ nhật hay ngày lễ, suốt buổi cha Hải hút thuốc lào, đọc truyện Tầu. Công sở y hệt nhà riêng vậy.

Hải thường rủ Hà ngồi chờ thư từ Ninh Giang qua. Một tuần thư về một lần. Người mang thư từ Ninh Giang sang Phụ Dực được nhờ mua bánh gai. Bánh gai Ninh Giang ngon không tả nổi. Có bận, nhận bánh, Hải bóc phăng ra. Thấy bánh gói bằng đất sét! Hải đã tẽn tò. Nguồn vui của những đứa trẻ con tại thị xã theo gia đình về mãi huyện lỵ là sáng sáng đón ông bán bánh rán ở bến đò Vũ Hạ tới. "Bánh rán xiếc báo". Hải chẳng hiểu tiếng rao nghĩa gì song "Bánh rán xiếc báo" thật ròn, ngậy. Huyện lỵ ít người. Thư gửi về các thôn xã, đã có những ông lý trưởng lên nhà dây thép huyện nhận thư. Còn thư gửi cho người sinh sống ở phố huyện, được giao cho ông phát thư già lụ khụ. Hôm nào ông phát thư ốm, cha Hải sai Hải đi phát thư, Hải lại rủ Hà. Đến nhà nào gõ cửa phát thư, Hải cũng được quý mến, được cho quà bánh. Mấy hôm trong Tết, Hải còn được mừng tuổi. Hải mang tiền và quà bánh biếu lại cho ông già phát thư.

- Năm nay Hải lên mấy?

Hải đã nằm sấp, chống hai khuỷu tay đầu nhất cao:

- Mười một.

Hà chế:

- Mười một dựa cột nhà nhé!

Hải hỏi:

- Hà lên mấy?

Hà nheo mắt:

- Đố Hải đấy.

- Lên chín đánh... "trịn" đầu hè, hở?

Hà quay mặt đi chỗ khác:

- Hải nói bậy.

- Thế lên mười cười với...

Hải định nói "lên mười cười với chó". Nó vội nín. Hà quay mặt nhìn Hải trừng trừng:

- Cười với gì?

- Cười với... tớ.

Hà ngồi nhổm dậy rồi đứng lên:

- Chả thèm chơi với Hải nữa đâu. Hà về đây.

Con bé chạy ù ra cổng. Hải vẫn nằm nguyên. Nó lẩm bẩm "xưng tớ mà cũng giận". Hải duỗi cánh tay, úp mặt xuống chiếu. Nó hít hà một mùi thơm. Cu cậu lăn nửa vòng. Mắt ngó lên trời xanh. Bây giờ, ngoài tiếng chim cu gáy, còn tiếng gà gáy nữa. Hải chợt buồn buồn. Một lát sau, nó nhắm mắt, thở đều đều trên manh chiếu dưới bóng râm.