ột năm đã trôi qua kể từ ngày Jerome và Lisa tuyên bố với chúng tôi về lễ cưới của họ, một năm đầy ắp những sự kiện thú vị và những thay đổi trong cuộc sống của tất cả chúng tôi.

Fabio, tùy bạn có tin hay không, đã mở thêm một quán rượu nhỏ ờ đường Hanaviim, anh ta đặt tên quán là 'Yiddishkeit.’ Café Ladino vẫn hoạt động bình thường; thực ra, nó đã dần dần chuyển từ một quán cà phê nhỏ thành một nhà hàng chuyên ẩm thực Do Thái - Tây Ban Nha. Thậm chí, các nhà phê bình ấm thực của báo chí Jerusalem còn tặng cho quán hạng bốn sao.

Hiếm khi ỉắm Café Ladino mới đóng cửa, trong những dịp đặc biệt. Tuy nhiên, điều đó đã xảy ra vào một ngày thứ ba nóng nực giữa tháng 7. Café Ladino được chọn làm nơi tổ chức đám cưới của năm, tiệc cưới của Jerome Zomer và tình yêu của cuộc đời hắn, Lisa Goldman.

Ngay từ lúc cặp đôi quyết định kết hôn, đã không có nghi ngờ gì vể nơi tổ chức đám cưới. Café Ladino là ngôi nhà thứ hai của Jerome, là nguồn cảm hứng cùa hắn. Chính ở nơi đó, hắn đã khám phá những phương pháp ghi nhớ của Schneiderman, học với Hevrutah của mình, Itzik, cầu hôn Lisa và tụ tập với những người bạn thân nhất. Cũng chẳng có gì phải nghi ngờ về chuyện ai sẽ đứng ra cử hành hôn lễ. Thầy Dahari đã rất hân hạnh và vui mừng được đôi bạn trẻ mời làm người chủ trì thực hiện những nghi thức của buổi lễ.

200 khách mời, sức chứa tối đa của quán, đã tới dự lễ cưới, Joseph Hayim Schneiderman không có mặt vì ngại mình sẽ thấy không thoải mái tại một sự kiện có cả đàn ỏng và phụ nữ. Nhưng, cậu đã rất tốt bụng khi gửi tới một món quà và những lời chúc mừng nồng nhiệt nhất.

Tôi rất vui khi được gặp lại Samuel, ông bác của Lisa, người đã cất công bay từ Bỉ về để dự đám cưới.

Fabio đã chuẩn bị hệ thống ánh sáng cực kỳ ấn tượng làm cho quán cà phê trông giống như một pháo đài thời Trung cổ. Những vị khách được chào đón bởi một ban nhạc đến từ Tzfat, họ mix nhạc rất điệu nghệ. Đôi uyên ương trông đẹp đến ngỡ ngàng. Lisa mặc một chiếc đầm trắng mà mẹ cô may còn Jerome mặc vest với áo sơ mi trắng và cà vạt. Bộ vest của hắn, thật may không trở thành nạn nhân của phong cách màu mè thái quá thường ngày, nhưng đó vẫn là một bộ đồ không giống ai - nó được may bằng vài màu tím tươi, chỉ màu tím, không còn màu gì khác ngoài màu tím. Nhân ngày đặc biệt của cuộc đời mình, hắn cắt tỉa cái đầu xù của hắn. Mái tóc ngắn làm hắn trông có vẻ rất nghiêm túc. Tôi thì nghĩ rằng phong cách mới này rất hợp với hắn.

Phông đám cưới được căng bên ngoài sân. Việc đón khách kéo dài đến tận quá nửa đêm. Ai cũng thấy rất vui vẻ và thoải mái.

Khách khứa lần lượt ra về hết. Những người phục vụ quán bắt đầu dọn dẹp bàn. Chỉ còn lại vài người, những người bạn thân nhất của Jerome nán lạí. No nê sau bữa tiệc, chúng tôi tập trung thành một vòng tròn, Jerome ngồi cạnh Lisa, chiếc áo sơ mi hắn mặc ướt đẫm mồ hôi vì nhảy nhót, khiêu vũ nhiều quá.

Tôi quàng cánh tay lên vai hắn và vỗ vỗ vào đầu hắn. "Thế này mới là đám cưới chứ!" tôi tuyên bố. "Vui quá!"

"Cảm ơn cậu." Hắn thở ra nặng nhọc và lau mồ hôi trên trán.

Trên chiếc cà vạt của Jerome, người ta có thể nhận thấy những chính trị gia dưới hình dáng của những con vật: Dick Cheney trong hình một chú gấu, Ariel Sharon có thân hình một con rùa, Clinton trong bộ dạng của một con hươu cao cổ và George Bush Con với cái thân của một con rắn. Sau đó, Jerome bỏ chiếc mũ màu tía trên đầu ra và cho chúng tôi thấy hình in trên đó: hai con thỏ, một con mặc vest và một con mặc váy cưới, đang khiêu vũ với nhau trong hạnh phúc.

"Tớ đã đặt cái này riêng cho đám cưới đấy. Trên thế giới này không có cái thứ hai đâu," hắn khoe. "Một ngày nào đó, đến lúc tớ trở thành cha của Tổng thống Israel, tó sẽ bán nó với giá một triệu đô-la." Hắn nắm lấy bàn tay của Lisa.

"Cậu nghĩ ai sẽ mua nó chứ?" tôi hỏi.

'Tôi sẽ mua,” Samuel lên tiếng khi ông gia nhập vòng tròn của chúng tôi.

Jerome đứng dậy và kéo thêm một chiếc ghế nữa, "Bác ngồi đi," hắn chỉ vào chiếc ghế.

Samuel rút chiếc tẩu khỏi miệng, cảm ơn Jerome và ngồi xuống với chúng tôi. "Ý tưởng cực hay đấy," ông nói và chỉ vào bộ trang phục độc đáo của Jerome.

"Đó là một sự cải tiến tích cực cho những thứ quần áo nhàm chán," Jerome mỉm cười với người đã đưa cậu đến với bí quyết về sự sáng tạo của người Do Thái.

"Vậy sao cậu không tiếp thị chúng đi?" Samuel gợi ý.

Jerome gật đầu và chỉ vào Itzik Ben-David. "Bác Samuel, cháu xin giới thiệu với bác, đây là Itzik Ben- David, đối tác kinh doanh mới của cháu và là người chịu trách nhiệm về dòng sản phẩm giả-thanh lịch mới."

"Giả-thanh lịch?" Samuel nhắc lại.

"Các phụ kiện thời trang thanh lịch với những nét phá cách vui nhộn," Itzik giải thích. "Dòng sản phẩm này hướng tới đối tượng là những doanh nhân, cộng đồng tôn giáo và những người có đầu óc cởi mở với cách tiếp cận đời sống lành mạnh và cũng có một ví tiền khá dày nữa."

"Samuel, bác biết đấy," Jerome bắt đầu sau khi uống sạch ly rượu và đặt xuống bàn, "trong tất cả những bí quyết và kiến thức mà bác đã dạy, sự ảnh hưởng của bác tới cuộc sống của cháu, có một điều cháu sẽ biết ơn suốt đời. Đó là, bác đã nhờ cháu làm người đưa thư."

Samuel gật đầu hiểu ý.

"Cái khoảnh khắc bác nhờ cháu đưa chiếc phong bì cho Lisa," Jerome nói tiếp, "bác đã quyết định cuộc đời cháu. Thật vô tình, tất nhiên là vậy rồi, bác đã cho cháu món quà quý giá nhất trên thế gian này."

Samuel nhìn cô cháu gái âu yếm, có vẻ ngạc nhiên. Lisa, rõ ràng hiểu ý nghĩa của nét mặt đó, lắc đầu. Có một điều bí ẩn nào đó đang bao trùm không khí.

Lisa mở túi xách và lấy ra một chiếc thiệp nhỏ. Cô nắm chặt tay Jerome một lần nữa.

"Anh biết không, lần đầu tiên chúng mình gặp nhau ở thư viện trường đại học ấy, trong chiếc phong bì mà bác Jerome nhờ anh đưa cho em là cái này," cô nói với chồng.

Jerome cầm tấm thiệp và nhìn chăm chăm vào đó, mắt mở to. Miệng hắn bỗng há ra rồi hắn quay sang Samuel và Lisa đầy hoài nghi.

Lisa lấy lại tấm thiệp từ tay Jerome và đọc to cho tất cả chúng tôi cùng nghe. "Lisa thân mên. Cháu gặp Jerome nhé. Bác có ấn tượng tốt vể cậu ấy. Chúc cháu may mắn!"

Jerome vò đầu bứt tai, cố gắng hiểu chuyện vừa được tiết lộ.

"Trong phong bì là cái này sao?!" Hắn kêu lên.

"Cái đó, và 300 đô-la nữa," Samuel cười toe toét. "Nhưng, ta phải thú nhận rằng tấm thiệp mới là mục đích chính."

Jerome đưa hai tay lên đầu. Mắt hắn sáng lên. "Cháu cảm động quá,” hắn nghẹn lời. "Bác đã đưa cháu đến với một trong những người thân yêu nhất trong cuộc đời bác, và hoàn toàn có chủ ý!" Tôi thấy những giọt nước long lanh đang ầng ậng dâng đầy trong mắt hắn. "Mà bác mới chi gặp cháu có đúng một lần!" Hắn tiếp tục lắc đầu. "Chưa bao giờ có ai nhìn cháu như vậy... nhìn nhận cháu như một người đáng để giới thiệu cho người thân của mình... một người thực sự xứng đáng..." Hắn lắp bắp và nước mắt bắt đầu chảy xuống mặt.

Mặc dù có thể hành động thổ lộ tình cảm của hắn một phần là do hắn đã uống nhiều nhưng chúng tôi biết đây là lời khen đáng giá nhất mà hắn từng nhận được.

"Và hai người còn không hề có chung nền tảng giáo dục hay phong cách sống," tôi nhận xét.

"Ôi, cái đó đâu có quan trọng gì,” Samuel trả lời. "Chúng có tính cách giống nhau," ông giải thích. "Trong hóa học và tình yêu, chẳng có khoảng cách nào là không vượt qua được. Phong cách sống, nhu cầu, sở thích... tất cả đều chẳng có nghĩa lý gì và đâu cần phải là thiên tài mới nhận ra được những phẩm chất của Jerome."

Jerome đứng dậy, đi về phía Samuel và ôm lấy ông thật chặt. Samuel, có vẻ hơi xấu hổ, đáp lại cái ôm của Jerome đầy thấu hiểu và yêu thương.

"Có điều rất thú vị là," tôi nói với Samuel, "sau khi chúng ta chia tay nhau ở Paris, Jerome đã hỏi tôi là liệu tôi có giữ liên lạc với ông không." Tôi nháy mắt với Jerome. "Tôi nghĩ là có."

Khi tất cả đã lắng dịu, Samuel ngổi thẳng lên, rít một hơi thuốc và đưa tay về phía Jerome. "Ta nghĩ không thời điểm nào hoàn hảo hơn lúc này để chia sẻ với cháu điều quan trọng nhất. Có lẽ đây chính là bí ẩn lớn nhất về trí thông minh Do Thái."

Jerome mỉm cười và lắc đầu. "Bác không cẩn phải nói đâu. Cháu biết rồi."

Chúng tôi nhìn Jerome chờ đợi. Hắn nói luôn, không do dự, "Gia đình."

Lần này đến lượt Samuel phải ngạc nhiên. "Chính xác luôn," ông xác nhận. "Làm sao cháu biết?"

Jerome ngả người tựa vào ghế và bắt chéo chân.

"Đầu tiên, bởi vì nó rất phù hợp với hoàn cảnh này, cháu đã có cảm giác là tối nay bác muốn nói gì đó với cháu. Và thứ hai, đó đơn giản là một thực tế. Từ ngày cháu ở bên Lisa, cháu thấy mình tiến bộ rất nhiều. Việc học tập không còn là vấn đề gì quá khó khăn nữa, còn trong làm ăn kinh doanh, cháu cảm thấy tự tin hơn với những quyết định mình đưa ra.

"Khi nghĩ đến điều kỳ diệu này, cháu đã rút ra một kết luận rằng đó là công của Lisa. Cô ấy là một phần trong cuộc đời cháu, cô ây luôn ở bên cạnh cháu, ủng hộ cháu, cháu không bao giờ đơn độc... tất cả những điều này có ảnh hưởng rất lớn đến cháu. Sau khi gặp cô ấy, cháu đã thay đổi cách tiếp cận mọi thứ. Cháu nghiêm túc hơn, có trách nhiệm hơn. Thậm chí, cháu còn suy nghĩ hiệu quả hơn, cháu cũng không biết giải thích điều này thế nào nữa. Không phải vì cô ấy giúp cháu học hay cho cháu những lời khuyên trong kinh doanh. Ý cháu là, cô ấy có khuyên cháu nhưng đóng góp thực sự của cô ấy chinh là cô ấy luôn ở bên cháu, ủng hộ cháu về mặt tình cảm. Cháu muốn được trở về ngôi nhà tràn ngập tình yêu. Trước đây, cháu chưa bao giờ có cảm xúc nào như thế." Hắn nhìn cô dâu xinh đẹp của mình, mắt lấp lánh tình yêu. Cô gái cúi đẩu, má ửng hồng.

Bỗng nhiên, tôi nghĩ đến Yael, người bạn đời vô giá của tôi trong suốt mười hai năm qua. Sau từng đó năm lấy nhau, người ta coi món quà đó là đương nhiên cũng là điều tự nhiên, dễ hiểu; có một người luôn ủng hộ và sẵn sàng hy sinh vì mình. Đó là điều mà Yael đã làm cho tôi trong suốt những năm qua. Tấí cả những lỗi lầm, những quyết định tôi đã đưa ra, trong đó có cả chuyện bỏ việc trong khi chưa hề có công việc mới, độc lập làm việc mà không biết trước tương lai sẽ ra sao, những ngày, những giờ cô ấy để tôi ngổi ở quán cà phê và viết ra cuốn sách này... Tôi chợt thấy biết ơn cuộc sống, một cảm giác trước đây tôi chưa từng trài qua. Những cặp tình nhân chia tay nhau và những gia đình tan vỡ... May mắn nhất là những người có một gia đình thân yêu luôn ủng hộ mình."

"Cảm ơn em rất nhiều, em yêu," tôi nghĩ, và tôi thề là tôi sẽ nói với cô ấy điều đó khi về đến nhà.

Nhưng, tôi lại chợt nghĩ, về nhà mà tôi nói như thế kiểu gì cô ấy cũng tận dụng cơ hội để bảo tôi từ giờ phải rửa bát, quét nhà, đổ rác, đưa bọn trẻ đi học cho mà xem...

"Có những điều chứng tỏ gia đình và mái nhà góp phần vào sự phát triển trí tuệ con người," Samuel bắt đầu. "Khi ta có sự ủng hộ, khích lệ để thành công, lòng can đảm của ta sẽ biến thành một thứ tên lửa, phá tan mọi nguyên tắc về trọng lực và những giới hạn. Một người sống đơn độc sẽ không thể trở nên thông thái giống như một người luôn có người vợ bên cạnh động viên,” Samuel giải thích và bổ sung thêm luôn, "với phụ nữ cũng vậy thôi. Một người phụ nữ mà muốn học đại học hay cố gắng lấy một bằng cấp, chứng chỉ chuyên môn nào đó sẽ thấy khó khăn hơn nhiều nếu không có sự khích lệ của chồng mình." Ông kết thúc bài phát biểu nho nhỏ và nhìn quanh tìm đồ uống.

Jerome gật đầu tán thành và giơ tay lên trời.

"Có ai muốn uống rượu không?" hắn hỏi.

"Tôi," Samuel nói.

Itamar nháy mắt với tôi, ra hiệu là đến lúc chúng tôi trao cho Jerome món quà đặc biệt đã được chuẩn bị riêng cho dịp này.

"Jerome à," tôi đứng lên, lấy một gói nhỏ trong túi áo ra, "bọn tớ có một món quà nhỏ cho cậu." Tôi đưa cho hắn.

Jerome mở chiếc phong bì ra và thấy một cuổn sách nhỏ buộc ruy băng vàng lấp lánh.

"Jerome - Bậc thầy trí tuệ Do Thái," hắn đọc to tựa đề ở trang ngoài cùng và mỉm cười. Rổi hắn mở lớp giấy bọc và đọc tiếp những nét chữ viết tay rất đẹp, "Những nguyên tắc của trí tuệ Do Thái." Hắn lật qua các trang và bỗng nhiên thốt lên kinh ngạc. Trên một chiếc khăn giấy màu trắng nhàu nát, vẫn còn dính nguyên vết cà phê là nét chữ của tôi: