nne cảm thấy cuộc sống trở nên chán nản đến cực điểm suốt vài tuần đầu tiên khi vừa trở lại Chái Nhà Xanh. Cô nhớ tình bạn vui nhộn ở Nhà Patty. Cô từng ấp ủ vài giấc mơ vĩ đại trong mùa đông vừa qua và bây giờ chúng nằm bám bụi xung quanh cô. Trong tâm trạng chán ghét bản thân hiện giờ, cô không thể lập tức quay lại mơ mộng được nữa. Và cô phát hiện ra rằng, nếu cảnh cô độc có kèm những ước mơ có vẻ vinh quang bao nhiêu, thì cô độc mà không có ước mơ lại chẳng mấy thú vị.

Cô không gặp Roy thêm lần nào kể từ lần chia tay đau đớn nơi chòi nghỉ mát ở công viên; nhưng Dorothy có đến thăm cô trước khi cô rời Kingsport.

“Em buồn khủng khiếp khi chị không kết hôn với anh Roy,” cô bé nói. “Em muốn chị làm chị gái của em. Nhưng chị làm vậy là đúng. Anh ấy sẽ làm chị chán đến chết thôi. Em thương anh Roy, và anh ấy là một chàng trai ngọt ngào dễ thương, nhưng thực sự anh ấy chẳng có gì thú vị cả. Anh ấy trông bề ngoài thì hay hay, nhưng thực sự thì không.”

“Chuyện này sẽ không làm hỏng tình bạn của chúng ta chứ Dorothy?” Anne khao khát hỏi.

“Không đâu, thực đấy. Em chẳng thể đánh mất người bạn quá tuyệt như chị. Nếu chị không thể làm chị gái thì em muốn chị hãy mãi là bạn thân của em vậy. Và đừng lo lắng cho anh Roy. Giờ thì anh ấy cảm thấy rất khổ sở - em phải nghe anh ấy than thở mỗi ngày - nhưng anh ấy sẽ vượt qua thôi. Lần nào cũng vậy mà.”

“Ôi - lần nào?” giọng Anne có chút thay đổi. “Vậy là anh ấy từng ‘vượt qua’ trước đây rồi sao?”

“Ôi chao, chính xác,” Dorothy thẳng thắn đáp. “Hai lần rồi. Và lần nào anh ấy cũng khóc lóc với em hệt như thế. Không hẳn là hai cô kia từ chối thẳng anh ấy - họ chỉ thông báo đính hôn với người khác thôi. Tất nhiên, khi gặp chị, anh ấy thề với em rằng anh ấy chưa yêu thực sự như thế này bao giờ - rằng các cuộc tình trước đó chẳng qua là niềm hứng khởi nhất thời của tuổi trẻ thôi. Nhưng em không nghĩ chị cần lo lắng cho anh ấy.”

Anne quyết định không cần lo lắng nữa. Cô cảm thấy vừa thoải mái vừa hậm hực. Roy rõ ràng đã nói với cô rằng cô là người duy nhất anh ta từng yêu. Không có gì để nghi ngờ chuyện anh ta tin chắc vào điều mình nói. Nhưng thật nhẹ người khi biết rằng cô không có khả năng hủy hoại cuộc đời anh ta. Còn có nhiều nữ thần khác, và Roy, theo lời Dorothy, luôn có nhu cầu thờ phụng ở một ngôi đền nào đó. Tuy nhiên, vài ba ảo tưởng nữa đã bị gạt bỏ khỏi cuộc sống, và Anne bắt đầu chán nản cho rằng cuộc sống thực ra khá trơ trọi.

Cô bước xuống từ gian gác xép nhìn ra hàng hiên vào bữa chiều ngày quay trở về với một khuôn mặt buồn bã. “Chuyện gì đã xảy ra với cây táo Nữ Hoàng Tuyết vậy hở bác Marilla?”

“Ôi, ta biết là cháu sẽ cảm thấy buồn lắm,” Marilla nói. “Chính ta còn buồn nữa là. Cái cây đó mọc ở đây kể từ khi ta còn trẻ. Nó bị bật gốc trong trận bão hồi tháng Ba. Thân nó mục nát hết rồi.”

“Cháu sẽ nhớ nó lắm,” Anne tiếc thương. “Căn gác nhìn ra hàng hiên chẳng còn như xưa khi không có nó. Cháu sẽ không bao giờ nhìn ra cửa sổ mà không cảm thấy mất mát. Và ôi, cháu chưa bao giờ về đến Chái Nhà Xanh mà Diana không có mặt để chào đón cháu.”

“Diana giờ có chuyện khác để quan tâm rồi,” bà Lynde nói đầy ẩn ý.

“Chao ôi, kể cho cháu nghe mọi tin tức của Avonlea đi,” Anne nói và ngồi xuống bậc thềm dưới hàng hiên, nơi nắng chiều rọi lên mái tóc cô tựa như làn mưa bụi vàng óng.

“Ở đây chẳng có gì mới ngoại trừ những chuyện chúng tôi kể trong thư,” bà Lynde cho biết. “Tôi nghĩ cháu chưa nghe tin Simon Fletcher bị gãy chân hồi tuần vừa rồi. Đó là một điều tuyệt vời cho gia đình của lão ta. Họ tùy ý làm hàng trăm việc mà trước giờ dù muốn họ cũng không thể vì lão ta luẩn quẩn xung quanh, đồ già mắc dịch khó tính.”

“Lão ta xuất thân từ một gia đình khó tính khó chịu,” bà Marilla nhận xét.

“Khó tính khó chịu? Ôi chao, chỉ thế thôi á! Mẹ lão thường đứng dậy trong các buổi họp cầu nguyện, phát biểu về những thiếu sót của lũ con và xin mọi người cầu nguyện cho chúng. Đương nhiên, điều đó làm chúng phát điên và còn hư hơn bao giờ hết.”

“Chị chưa kể cho Anne tin tức mới về Jane đấy,” Marilla nhắc.

“Ôi, Jane,” bà Lynde khịt mũi. “Ừ,” bà thừa nhận miễn cưỡng, “Jane Andrews trở về từ miền Tây - hồi tuần trước - và cô ả sắp kết hôn với một triệu phú ở Winnipeg. Cháu có thể chắc chắn rằng bà Harmon lập tức rêu rao tin này khắp bốn phương tám hướng.”

“Bạn cũ Jane yêu dấu - cháu mừng quá,” Anne chân thành thốt lên. “Cậu ấy xứng đáng được hưởng mọi điều tốt đẹp của cuộc sống.”

“Ôi, tôi chẳng có gì không ưa Jane cả. Cô ả là một cô gái khá tốt. Nhưng cô ả không thuộc giai cấp triệu phú, và cháu sẽ thấy gã đàn ông ấy chẳng có gì hay ngoại trừ đống tiền của mình, thế đấy. Bà Harmon kể hắn là một người Anh kiếm một mớ bộn từ quặng mỏ nhưng tôi tin chắc hắn sẽ lộ mặt là một gã Yankee. Rõ ràng là hắn có nhiều tiền lắm, vì hắn phủ kín Jane bằng trang sức mà. Nhẫn đính hôn của cô ả đính một cụm kim cương to đùng, trông như miếng vữa trát trên bàn tay ú nụ vậy.”

Bà Lynde không thể không giữ chút chua chát trong giọng điệu. Jane Andrews, cô nàng nhà quê nhỏ bé tầm thường, đã đính hôn với một anh chàng triệu phú, trong khi Anne, dường như, chẳng được ai hỏi tới, dẫu giàu hay nghèo. Và bà Harmon Andrews đúng là khoe khoang khoác lác không thể nào chịu đựng nổi.

“Thế Gilbert Blythe học hành thế nào ở trường đại học?” bà Marilla hỏi. “Ta thấy cậu chàng khi cậu ta về nhà tuần rồi, trông vừa gầy vừa xanh xao đến mức hầu như không thể nhận ra cậu ta.”

“Cậu ấy học hành rất chăm chỉ mùa đông vừa rồi,” Anne đáp. “Cô biết không, cậu ấy đoạt điểm danh dự cao nhất trong môn Hy La và nhận giải thưởng Cooper. Chưa ai giành được nó suốt năm năm nay! Vì vậy, cháu nghĩ cậu ấy khá kiệt sức. Bọn cháu ai cũng mệt lả ra cả.”

“Nhưng dù sao chăng nữa, cháu là cử nhân và Jane Andrews không phải và chẳng bao giờ có thể thành cử nhân nổi,” bà Lynde tuyên bố với vẻ hài lòng ảm đạm.

Vài buổi chiều sau đó Anne ghé thăm Jane, nhưng cô bạn đã đi Charlottetown rồi - “may đo quần áo”, bà Harmon tự hào thông báo cho Anne biết. “Trong tình hình thế này thì đương nhiên thợ may Avonlea không đủ sức để may vá cho Jane rồi.”

“Cháu nghe nói Jane rất hạnh phúc,” Anne nói.

“Ừ, Jane đã kiếm được một mối khá tốt, ngay cả khi nó không phải là cử nhân,” bà Harmon tán đồng, đầu hất lên. “Ông Inglis đáng giá cả triệu đô, và hai đứa nó định đi trăng mật ở châu Âu đấy. Khi trở lại, hai đứa sẽ sống trong một lâu đài cẩm thạch tuyệt vời ở Winnipeg. Jane chỉ có một vấn đề nho nhỏ thôi - nó nấu ăn rất ngon thế mà chồng nó không cho nó nấu ăn. Anh ta giàu đến nỗi thuê luôn cả đầu bếp. Nhà nó sẽ thuê một đầu bếp, hai cô giúp việc, một người đánh xe và một tay giúp việc lặt vặt. Nhưng cháu thì sao hở Anne? Tôi chẳng nghe tin gì về chuyện cưới xin của cháu, sau bao nhiêu năm ở trường đại học.”

“Ôi,” Anne phá lên cười, “cháu sẽ trở thành một bà cô độc thân. Thực sự thì cháu chẳng tìm được ai hợp cả.” Lời nói này của cô khá tinh quái. Cô cố ý nhắc nhở bà Andrews là dẫu cô có ở vậy không lấy chồng thì cũng không phải bởi vì chẳng có ít nhất một cơ hội nào. Nhưng bà Harmon đã nhanh chóng tìm ra cách trả đũa.

“Ôi chao, mấy cô nàng quá khó tính thì sẽ ế thôi, tôi để ý thấy thế. Và tôi còn nghe đồn Gilbert Blythe đã đính hôn với cô Stuart nào đó nữa? Charlie Sloane kể với tôi là cô nàng đẹp tuyệt vời. Có đúng vậy không?”

“Cháu không biết là cậu ấy có đính hôn với cô Stuart hay không,” Anne trả lời với vẻ phớt tỉnh, “nhưng đúng là cô ấy hết sức đáng yêu.”

“Tôi từng nghĩ rằng cháu và Gilbert là một đôi cơ đấy,” bà Harmon nói. “Nếu cháu không cẩn thận, Anne ạ, tất cả các anh chàng theo đuổi sẽ lọt khỏi tay cháu đấy.”

Anne quyết định không tiếp tục cuộc đấu tay đôi với bà Harmon nữa. Không thể đánh kiếm với một đối thủ luôn dùng rìu nặng đón đỡ những chiêu đâm hiểm.

“Jane đã không có nhà,” cô kiêu hãnh đứng dậy, “thì cháu nghĩ hôm nay cháu không thể ở chơi lâu hơn nữa. Cháu sẽ xuống thăm lần nữa khi cậu ấy về vậy.”

“Cứ đến đi,” bà Harmon nồng nhiệt chào mời. “Jane chẳng có chút kênh kiệu nào đâu. Nó vẫn muốn chơi với bạn bè cũ như thuở nào. Nó sẽ rất vui khi gặp lại cháu.”

Anh chàng triệu phú của Jane đến vào cuối tháng

Năm và dẫn cô đi sau chuỗi tiệc tùng hào nhoáng. Bà Lynde rất hài lòng vẻ ác ý khi phát hiện ra ông Inglis xấp xỉ bốn mươi, lùn, gầy và trông xám xịt. Có thể chắc chắn là bà Lynde không bỏ qua bất cứ khuyết điểm nào của anh chàng.

“Anh ta cần lấy toàn bộ vàng bạc ra thì mới che hết được khuyết điểm của mình, thế đấy,” bà Rachel long trọng tuyên bố.

“Anh ta trông có vẻ tử tế và tốt bụng,” Anne chân thành nhận xét, “và cháu chắc chắn rằng anh ta yêu Jane bằng cả thế giới này.”

“Hừm!” bà Rachel đáp trả.

Phil Gordon sẽ kết hôn vào tuần tới và Anne đến Bolingbroke để làm phù dâu. Phil trong vai cô dâu duyên dáng như một nàng tiên, và mục sư Jo rạng rỡ trông hạnh phúc đến mức chẳng ai nghĩ rằng anh chàng xấu trai cả.

“Bọn tớ sẽ tung tăng tung tẩy như đôi chim câu qua miền đất của nàng Evangeline[23],” Phil nói, “và sau đó định cư ở đường Patterson. Mẹ nghĩ ở đấy thật khủng khiếp - bà cho rằng ít nhất Jo cũng nên nhận một nhà thờ ở chỗ đàng hoàng nào đó. Nhưng với tớ chỉ cần có mặt Jo thì khu ổ chuột Patterson hoang dại cũng sẽ nở đầy hoa hồng. Ôi, Anne ơi, tớ hạnh phúc đến mức tim nhói đau.”

[23]. Tên truyện thơ dài của Henry Wadsworth Longfellow, kể chuyện nàng Evangeline bị chia cắt khỏi người yêu trong cuộc trục xuất người Acadia gốc Pháp khỏi Nova Scotia.

Anne luôn luôn vui mừng trước hạnh phúc của bạn bè; nhưng đôi khi cô cũng cảm thấy có chút cô đơn khi khắp nơi quanh cô toàn là hạnh phúc không phải là của riêng mình. Và cô cảm thấy y như thế khi trở lại Avonlea. Lần này đến lượt Diana tắm mình trong hào quang tuyệt vời của người phụ nữ khi đứa con đầu lòng nằm ngay cạnh bên. Anne ngắm bà mẹ trẻ nhợt nhạt với cảm giác ngưỡng mộ mà cô chưa từng cảm thấy ở Diana trước đây. Người phụ nữ nhợt nhạt với ánh mắt hạnh phúc tột đỉnh ấy có phải là cô bé Diana tóc đen xoăn tít, má đỏ hồng từng chơi đùa với cô trong những ngày thơ ấu đã qua hay không? Cô có một cảm giác cô đơn kỳ lạ rằng hình như mình chỉ thuộc về những năm tháng đã qua và chẳng có việc gì để làm trong thời hiện tại cả.

“Chẳng phải nó đẹp đến hoàn hảo sao?” Diana tự hào hỏi.

Cậu bé mũm mĩm trông giống Fred đến mức đáng kinh ngạc - cũng tròn vo và da đỏ au y như thế. Anne không thể trung thực với lương tâm khi cho rằng cậu bé thật đẹp, nhưng cô thề đầy chân thành rằng trông cậu bé rất dễ thương, nhìn là muốn hôn và nói chung là rất tuyệt.

“Trước khi thằng bé ra đời, tớ muốn có một đứa con gái, để tớ có thể đặt tên nó là Anne,” Diana nói. “Nhưng bây giờ khi bé Fred nằm đây rồi tớ sẽ không đổi thằng bé lấy cả triệu cô bé gái khác. Thằng bé chỉ cần là chính bản thân mình cũng quá đủ tuyệt vời rồi.”

“‘Mỗi đứa bé sơ sinh đều ngọt ngào nhất và tuyệt vời nhất’,” bà Allan vui vẻ trích dẫn. “Nếu bé Anne thực sự ra đời em sẽ cảm thấy y hệt như vậy về cô bé.”

Bà Allan trở về thăm lại Avonlea lần đầu tiên kể từ khi rời đi. Bà vẫn vui vẻ, ngọt ngào và đầy cảm thông như ngày xưa. Các cô bạn gái cũ của bà vui sướng chào đón bà trở lại. Vợ của vị mục sư hiện tại là một quý bà đáng trọng, nhưng bà ta không hẳn là tri âm tri kỷ.

“Tớ khó mà chờ đợi nổi đến khi thằng bé đủ lớn để nói chuyện,” Diana thở dài. “Tớ khao khát được nghe nó gọi ‘mẹ’. Và ôi chao, tớ quyết tâm để cho ký ức đầu tiên của thằng bé về tớ sẽ là một kỷ niệm đẹp. Kỷ niệm đầu tiên của tớ về mẹ là việc mẹ tát tớ vì một tội gì đó. Tớ chắc rằng thế là đáng tội, và mẹ luôn luôn là một người mẹ tốt và tớ yêu mẹ nhiều lắm. Nhưng tớ ước gì kỷ niệm đầu tiên về mẹ tốt đẹp hơn thế.”

“Tôi có chỉ là một kỷ niệm duy nhất về mẹ và đó là kỷ niệm ngọt ngào nhất của tôi,” bà Allan kể. “Lúc ấy tôi mới năm tuổi, và được phép đi học với hai chị gái. Khi tan trường, hai bà chị đi về nhà trong hai nhóm khác nhau, ai cũng đinh ninh tôi đi với người kia. Thay vào đó, tôi chạy theo một cô bạn nhỏ chơi cùng trong giờ giải lao. Chúng tôi về nhà cô bạn, nơi đó khá gần trường học, và bắt đầu vọc bùn. Chúng tôi nô đùa thỏa thích cho đến khi gái tôi chạy tới, thở hổn hển đầy tức giận.

“‘Con bé hư kia,’ chị kêu lên, giật lấy bàn tay miễn cưỡng của tôi. ‘Về nhà ngay. Ồ, em sẽ no đòn! Mẹ bực khủng khiếp. Mẹ sẽ đánh em một trận ra trò.’

“Tôi chưa ăn đòn lần nào. Nỗi sợ hãi khủng khiếp đầy ắp trái tim bé bỏng tội nghiệp của tôi. Cả đời tôi chưa bao giờ đau khổ như khi đi bộ về nhà hôm đó. Tôi đâu có ý định hư đâu. Phemy Cameron rủ tôi về nhà với cậu ấy và tôi không biết như vậy là sai. Và bây giờ tôi sắp bị ăn đòn vì chuyện đó. Khi về đến nhà, bà chị kéo tôi vào bếp, nơi mẹ đang ngồi cạnh lò sưởi dưới ánh chiều chạng vạng. Đôi chân bé bỏng đáng thương của tôi run lẩy bẩy đến mức đứng không vững. Và mẹ - mẹ chỉ ôm chầm tôi trong vòng tay, không có một lời khiển trách hoặc mắng mỏ, mẹ hôn tôi và áp tôi sát vào tim. ‘Mẹ sợ quá tưởng con đi lạc mất, cưng à,’ mẹ dịu dàng nói. Tôi có thể nhìn thấy tình yêu thương rực cháy trong mắt mẹ khi mẹ nhìn xuống tôi. Mẹ không hề mắng hay trách móc tôi về chuyện tôi đã làm - chỉ dặn rằng tôi không được đi nơi khác mà chưa xin phép. Mẹ mất ngay sau đó. Đó là kỷ niệm duy nhất của tôi về mẹ. Kỷ niệm ấy thật đẹp phải không?”

Anne cảm thấy cô đơn hơn bao giờ hết khi đi dọc theo lối Bạch Dương và hồ Liễu Rủ về nhà. Cô đã không đi theo lối đó nhiều tháng nay. Đó là một buổi tối tím sẫm thấm đẫm mùi thơm. Mùi hoa sực nức trong không khí - gần như quá nồng nặc. Mọi giác quan chùn lại trước mùi hương ấy như thể né tránh một ly rượu quá đầy. Những cây bạch dương đã lớn vọt từ những chồi non uyển chuyển. Tất cả mọi thứ đã thay đổi. Anne nghĩ mình sẽ rất vui khi mùa hè trôi qua và cô bắt đầu bắt tay làm việc. Có lẽ cuộc sống khi đó sẽ không còn quá trống rỗng nữa.

“‘Tôi đã thử nếm mùi thế giới

Nó chẳng còn vị lãng mạn khi xưa.’”

Anne thở dài - và ngay lập tức cảm thấy được an ủi bởi suy nghĩ lãng mạn rằng thế giới này đã bị tước đi mọi nỗi lãng mạn!