nne vẫn còn chút hy vọng le lói rằng sau đó mọi chuyện sẽ có chút thay đổi. Nhưng chẳng có gì xảy ra cả. John Douglas đến chơi, đánh xe chở Janet dạo chơi và đi bộ từ buổi họp cầu nguyện về nhà như vẫn làm suốt hai mươi năm nay, và rất có thể ông sẽ tiếp tục làm vậy trong hai mươi năm kế tiếp. Mùa hè dần trôi. Anne dạy học, viết thư cho bạn bè và tự học một chút. Những chuyến đi bộ đến trường và về nhà rất thích thú. Cô luôn luôn đi theo lối đầm lầy; đó là một nơi đáng yêu - mặt đất lầy lội với những ngọn đồi thấp phủ rêu xanh mướt đến mức chẳng thể xanh hơn thế được, một dòng suối trắng bạc len lỏi qua đó, những cây vân sam đứng ưỡn người, thân cành phủ một lớp rêu xám xanh, trên rễ mọc tràn đủ lá hoa duyên dáng của miền rừng núi.

Tuy nhiên, Anne thấy cuộc sống ở Đường Thung Lũng có chút đơn điệu. Đương nhiên, cũng có một sự cố tức cười xảy ra.

Cô đã không hề gặp chàng trai cao gầy tóc bờm xờm Samuel với món kẹo bạc hà kể từ chuyến thăm duy nhất vào buổi chiều nọ, ngoại trừ những lần vô tình nhìn thấy trên đường đi. Nhưng vào một đêm tháng Tám ấm áp, anh ta xuất hiện và nghiêm túc ngồi xuống băng ghế thô sơ dựng trước hàng hiên. Anh ta mặc bộ đồ làm việc ngày thường, bao gồm chiếc quần vá nham nhở, áo sơ mi lao động màu xanh xắn tới tận khuỷu tay và chiếc mũ rơm tả tơi. Miệng anh ta ngậm một cọng rơm và anh ta cứ nhai nhai nó trong lúc nhìn Anne với vẻ rất nghiêm túc. Anne đặt quyển sách xuống bên cạnh mình kèm theo tiếng thở dài và cầm tấm khăn lót lên. Nói chuyện với Sam thực sự hoàn toàn nằm ngoài mong muốn của cô.

Sau một khoảng im lặng dài Sam đột nhiên lên tiếng.

“Tôi sắp nghỉ làm đằng kia,” anh ta nói cộc lốc, chỉ cọng rơm sang căn nhà láng giềng.

“Ồ, vậy ư?” Anne lịch sự đáp lại.

“Ùi.”

“Và anh định đi đâu?”

“Ùi, tôi đang nghĩ đến chuyện tìm một chỗ riêng cho mình. Có một cái hợp ý tôi ở Millersville. Nhưng níu tôi thuê nó tôi sẽ cần một phụ nữ.”

“Có lẽ vậy,” Anne ơ hờ đáp.

“Ùi.”

Lại một khoảng lặng dài. Cuối cùng Sam rút cọng rơm ra lần nữa và nói:

“Im chịu cúi tôi chứ?”

“Cá-á-i-g-ì!” Anne thở hắt ra.

“Im chịu cúi tôi chứ?”

“Anh muốn nói là - cưới anh?” Anne tội nghiệp yếu ớt hỏi lại.

“Ùi.”

“Tại sao chứ, tôi có mấy thân với anh đâu,” Anne kêu lên tức tối.

“Nhưng im sẽ thưn với tôi sau khi chúng ta lập gia đình mà,” Sam đáp.

Anne cố vun vén lại lòng tự trọng tả tơi.

“Chắc chắn tôi sẽ không cưới anh,” cô cao ngạo nói.

“Ùi, im còn có thể gụp tệ hơn đấy,” Sam tìm cách lý luận. “Tôi làm việc tốt và tôi có tiền trong ngân hàng.”

“Đừng bao giờ hỏi tôi lần nào nữa. Ai đã nhét ý tưởng đó vào đầu anh vậy?” Khiếu hài hước của Anne đã chiến thắng được cơn tức giận. Đây là một tình huống ngớ ngẩn chưa từng có.

“Im là một cô gái trông kha khá đẹp và địu bộ thông minh,” Sam đáp. “Tôi không cần phụ nữ lười biếng. Nghĩ kỹ đi. Tôi sẽ không đổi ý liền. Ùi, tôi phải đi đây. Phải vắt sữa bò.”

Những ảo tưởng của Anne về cảnh cầu hôn đã chịu nhiều tổn thương trong mấy năm gần đây và rơi rụng không ít. Vì vậy, cô có thể phá lên cười thoải mái trước lần cầu hôn này mà không bị nỗi đau nhói thầm kín nào làm day dứt. Cô nhại lại những lời của Sam tội nghiệp cho Janet nghe vào đêm đó, và cả hai người họ phá lên cười lăn cười bò trước cú cầu hôn liều của anh ta.

Một buổi chiều nọ, khi Anne sắp kết thúc thời kỳ sống ở Đường Thung Lũng, Alec Ward vội vã đánh xe xuống “Vùng Ven” và nôn nóng tìm Janet.

“Họ muốn chị mau đến nhà Douglas,” ông nói. “Tôi thực sự tin rằng bà cụ Douglas cuối cùng cũng chịu ra đi, sau khi giả vờ hấp hối suốt hai mươi năm ròng.”

Janet chạy ùa vào lấy mũ. Anne hỏi xem có phải bà Douglas phát bệnh nặng hơn bình thường không.

“Bà ấy đau chỉ bằng phân nửa lúc bình thường,” Alec nghiêm trọng đáp, “và đó là lý do tôi cho rằng bệnh tình kỳ này khá nghiêm trọng. Những lần trước bà ấy gào thét và lăn lộn khắp nơi. Lần này bà ta nằm yên một chỗ và im phăng phắc. Khi bà Douglas không nói gì là bà ta bệnh nặng đấy, tôi cá thế.”

“Ông không thích bà cụ Douglas sao?” Anne tò mò hỏi.

“Tôi thích mèo làm mèo. Tôi không thích mèo làm phụ nữ,” Alec trả lời bí hiểm.

Lúc hoàng hôn Janet về đến nhà.

“Bà Douglas đã qua đời,” chị mệt mỏi kể. “Bà ấy chết ngay sau khi chị đến. Bà ấy chỉ nói với chị một câu - ‘Giờ tôi nghĩ cô sẽ cưới John chứ gì?’ Lời nói đó đâm thẳng vào tim chị, Anne ạ. Cứ nghĩ chính mẹ John cũng nghĩ rằng chị không chịu kết hôn với anh ấy là vì bà! Chị chẳng thể nói được tiếng nào - có vài người phụ nữ khác ở đó. Chị biết ơn Chúa là John đã đi ra ngoài.”

Janet bắt đầu òa lên khóc nức nở. Nhưng Anne an ủi chị bằng một ly trà gừng nóng. Thực ra, sau đó Anne phát hiện ra mình đã dùng tiêu trắng thay vì gừng; nhưng Janet chẳng bao giờ biết đến sự khác biệt này.

Buổi chiều sau tang lễ, Janet và Anne ngồi trên bậc thềm dưới hàng hiên ngắm cảnh hoàng hôn. Gió đã ngủ lịm trong rừng thông và những tia chớp xanh lè đáng sợ chập chờn trên bầu trời phía Bắc. Janet mặc bộ váy đen xấu xí, trông hết sức thảm thương, mắt và mũi đỏ ngầu vì khóc. Họ chẳng trò chuyện gì nhiều, bởi Janet dường như muốn phản kháng lại nỗ lực của Anne định làm chị vui.

Rõ ràng chị thích được khổ sở hơn.

Đột nhiên chốt cửa kêu lách tách và John Douglas rảo bước đi vào vườn. Ông đi về phía hai người họ, bước thẳng qua luống phong lữ. Janet đứng dậy. Anne cũng thế. Anne khá cao và mặc bộ váy trắng; nhưng John Douglas không hề nhìn thấy cô.

“Janet,” ông nói, “em đồng ý lấy anh chứ?”

Câu hỏi bật ra như thể đã khao khát được thốt lên suốt hai mươi năm nay và phải được nói ra ngay bây giờ, trước bất cứ điều gì khác.

Khuôn mặt Janet đỏ ửng vì khóc đến mức chẳng thể đỏ hơn nữa, do đó, nó chuyển sang màu tím khá khó nhìn.

“Vì sao trước giờ anh không hỏi em?” chị chậm rãi hỏi.

“Anh không thể. Bà bắt anh hứa - mẹ anh buộc anh không được hỏi cưới em. Mười chín năm về trước, bà bị một cơn bệnh nặng. Bọn anh nghĩ rằng bà không vượt qua được. Bà van nài anh phải hứa là không hỏi cưới em khi bà còn sống. Anh không muốn hứa một điều như thế, dẫu mọi người nghĩ rằng bà chẳng sống được bao lâu nữa - bác sĩ nói chỉ còn sáu tháng thôi. Nhưng bà quỳ xuống trước mặt anh, bệnh hoạn và đau đớn. Anh đã phải hứa.”

“Thế mẹ anh ghét em ở điểm nào?” Janet kêu lên.

“Chẳng có lý do nào - chẳng có lý do nào. Bà chỉ không muốn một phụ nữ khác - bất kỳ phụ nữ nào - ở trong nhà khi bà vẫn còn sống. Bà nói nếu anh không hứa thì bà sẽ chết ngay tại chỗ và anh là thủ phạm giết chết bà. Vì vậy, anh phải hứa. Và bà buộc anh giữ lời hứa đó dẫu sau này đến lượt anh quỳ gối van xin bà cho anh rút lại.”

“Vì sao anh không cho em biết?” Janet nghẹn ngào hỏi. “Chỉ cần em biết lý do thôi! Vì sao anh không nói cho em?”

“Bà bắt anh hứa không được nói với bất kỳ ai,” John khàn khàn đáp. “Bà buộc anh thề trên Kinh Thánh; Janet, anh sẽ không bao giờ hứa như vậy nếu biết là phải chờ đợi lâu đến thế. Janet, em không biết anh đau khổ thế nào suốt mười chín năm nay đâu. Anh biết là đã làm em đau khổ theo, nhưng cuối cùng em sẽ đồng ý lấy anh chứ, Janet? Ôi, Janet, em đồng ý chứ? Anh đến đây ngay khi có thể để hỏi em.”

Vào giây phút này cô nàng Anne sững sờ đã tỉnh táo lại đôi chút và nhận ra mình chẳng có lý do gì để có mặt ở đây. Cô lẳng lặng bỏ đi và không gặp Janet cho đến sáng hôm sau, khi Janet kể cho cô nghe phần còn lại của câu chuyện.

“Bà già ấy thật tàn nhẫn, độc ác và dối trá!” Anne kêu lên.

“Suỵt - bà ấy đã chết rồi,” Janet nghiêm túc nói. “Nếu bà ấy chưa chết - nhưng bà ấy đã chết thật. Cho nên chúng ta không nên nói xấu bà ấy. Nhưng cuối cùng chị cũng hạnh phúc, Anne ạ. Và giá mà chị đã biết lý do từ trước thì có phải đợi lâu như vậy cũng không sao.”

“Khi nào anh chị cưới?”

“Tháng tới. Đương nhiên là đám cưới sẽ rất lặng lẽ thôi. Chị nghĩ mọi người sẽ bàn tán xôn xao. Họ sẽ nói rằng chị nhanh tay chộp lấy John ngay khi bà mẹ đáng thương của anh ấy khuất bóng. John muốn mọi người biết sự thật, nhưng chị nói, ‘Không, John ạ, dù sao chăng nữa bà cũng là mẹ của anh, chúng ta sẽ giữ bí mật này cho riêng mình và không làm vấy bẩn ký ức về bà. Em chẳng quan tâm đến lời đồn, một khi biết được sự thật. Nó chẳng quan trọng tí ti nào. Hãy để tất cả chôn cùng với người quá khứ,’ chị nói vậy với anh ấy. Thế là chị kèo nài buộc anh ấy đồng ý với mình.”

“Chị khoan dung hơn mức tối đa của em nhiều đấy,” Anne nhận xét có phần bực tức.

“Em sẽ cảm thấy khác hẳn về rất nhiều chuyện khi đến tuổi của chị,” Janet bao dung nói. “Đó là một trong những điều bọn chị học được khi già đi - biết cách tha thứ. Ở tuổi bốn mươi điều đó dễ dàng hơn khi mới hai mươi nhiều.”