hi Giáng sinh đến, các cô gái Nhà Patty tản mát trở về mái ấm của riêng mình, nhưng dì Jamesina quyết định ở lại.

“Ta chẳng thể vác ba con mèo đi làm khách được,” dì nói. “Và ta không thể để cho mấy con vật đáng thương này ở nhà một mình gần ba tuần liền đâu. Nếu có bất kỳ nhà hàng xóm đàng hoàng nào chịu cho chúng ăn thì có thể lắm, nhưng trên con đường này chỉ toàn là dân triệu phú thôi. Vì vậy, ta sẽ ở đây giữ ấm Nhà Patty cho các cháu.”

Anne về nhà tràn đầy hân hoan trông đợi như thường lệ, nhưng đáng tiếc là cô không được đáp ứng một cách tương xứng. Cô thấy Avonlea đang chìm trong một mùa đông đến sớm lạnh cóng và bão bùng đến mức “cư dân lâu đời nhất” cũng chưa từng trải qua mùa đông nào tương tự. Những cồn tuyết khổng lồ vây chặt lấy Chái Nhà Xanh. Trong suốt kỳ nghỉ không may đó, hầu như ngày nào trời cũng bão tuyết dữ dội, và ngay cả khi trời đẹp, tuyết đọng cũng bị gió thổi bay dạt dào. Đường vừa được cào tuyết sạch sẽ thì lập tức bị lấp lại như cũ. Gần như chẳng có cách nào ló đầu ra ngoài. Hội Cải tạo Làng quê đã thử, trong ba buổi tối liền, chuẩn bị tiệc chào đón các sinh viên đại học, nhưng lần nào cơn bão cũng ập tới dữ dội đến mức chẳng ai đi được, thế là họ đành từ bỏ trong tuyệt vọng. Anne, mặc tình yêu và lòng trung thành với Chái Nhà Xanh, cũng không thể không lưu luyến nghĩ đến Nhà Patty với lò sưởi ấm cúng, đôi mắt vui tươi của dì Jamesina, ba con mèo, những lời bông đùa vui nhộn của các cô gái, những buổi tối thứ Sáu thú vị khi các bạn học ghé qua để bàn luận về những chuyện cả nghiêm túc lẫn không nghiêm túc.

Anne cảm thấy lẻ loi; Diana bị giam trong nhà suốt kỳ nghỉ vì căn bệnh viêm phế quản trầm trọng. Cô không thể tới Chái Nhà Xanh và hiếm khi Anne có thể qua Dốc Vườn Quả vì các cồn tuyết chắn lối quen qua rừng Ma Ám, và đường vòng qua hồ Lấp Lánh cũng tệ hại gần như thế. Ruby Gillis đã yên nghỉ trong nghĩa địa tuyết trắng; còn Jane Andrews thì đang dạy học ở thảo nguyên miền Tây. Đương nhiên, Gilbert trung thành vẫn lội tuyết đi thăm Chái Nhà Xanh mỗi tối khi có thể. Nhưng các cuộc viếng thăm của Gilbert không còn được như xưa nữa. Anne gần như sợ hãi những tối ấy. Thật lúng túng mỗi lần nhìn lên giữa một khoảng im lặng đột ngột và thấy đôi mắt nâu nhạt của Gilbert biểu lộ thứ tình cảm không thể lầm lẫn được trong đáy mắt đang chăm chú dõi theo cô, và còn lúng túng hơn nữa khi cô thấy mình đỏ bừng mặt dưới ánh mắt anh, cứ như là, cứ như là, ôi chao, thật là xấu hổ quá đi thôi. Anne ước gì mình đang ở Nhà Patty, nơi luôn có ai đó bên cạnh để lảng tránh các tình huống nhạy cảm thế này. Tại Chái Nhà Xanh, bà Marilla nhanh chóng đi sang phòng bà Lynde mỗi khi Gilbert đến và nằng nặc đòi dẫn theo hai đứa sinh đôi. Ý nghĩa của hành động này quá sức rõ ràng và Anne dẫu tức giận nhưng cũng đành bất lực.

Tuy nhiên Davy lại hoàn toàn hài lòng. Cậu nhóc khoái chí vì được ra ngoài cào tuyết trên lối đi dẫn ra giếng và chuồng gà mỗi sáng. Nó mê tít các món ngon dịp Giáng sinh mà bà Marilla và bà Lynde đua nhau chuẩn bị cho Anne, và nó đang đọc một câu chuyện vô cùng hấp dẫn trong quyển sách mượn từ thư viện trường, chuyện nói về một vị anh hùng kỳ lạ, với năng lực thần kỳ là thường xuyên dính líu vào các vụ rắc rối, tuy vậy trong bất kỳ vụ nào, anh chàng cũng đều được một trận động đất hay núi lửa bùng nổ bắn tung lên trời, thoát khỏi mọi cản trở, đem lại cho anh ta cả một gia tài và kết thúc câu chuyện một cách cực kỳ sống động.

“Cháu cho cô biết nhé, truyện này hay mê tơi luôn, cô Anne ạ,” nó hào hứng kể. “Cháu mê nó hơn Kinh Thánh nữa.”

“Vậy sao?” Anne cười.

Davy liếc nhìn cô vẻ tò mò.

“Cô chẳng có vẻ bị sốc chút nào, cô Anne ơi. Bà Lynde bị sốc khủng khiếp khi cháu nói vậy.”

“Không, cô không bị bất ngờ đâu, Davy ạ. Cô nghĩ rằng một cậu bé chín tuổi đương nhiên sẽ thích đọc truyện phiêu lưu hơn là đọc Kinh Thánh. Nhưng khi cháu lớn hơn một chút, cô hy vọng và cũng tin rằng cháu sẽ hiểu được Kinh Thánh là quyển sách tuyệt vời thế nào.”

“Ồ, cháu nghĩ một số đoạn trong ấy cũng hay đấy chứ,” Davy thừa nhận. “Như câu chuyện về Joseph ấy - hay mê tơi luôn. Nhưng nếu cháu là Joseph cháu sẽ không đời nào tha thứ cho đám anh trai. Không, chắc chắn là không, cô Anne ạ. Cháu sẽ chặt hết đầu bọn họ. Bà Lynde phát khùng lên khi cháu nói thế, bà ấy đóng Kinh Thánh lại và nói rằng sẽ không bao giờ đọc bất kỳ câu chuyện nào cho cháu nghe nếu cháu cứ ăn nói như thế. Vì vậy, cháu không lên tiếng nữa mỗi khi bà ấy đọc Kinh Thánh vào chiều Chủ nhật; cháu chỉ nghĩ trong bụng và hôm sau đến trường kể lại cho Milty Boulter nghe. Cháu kể câu chuyện về Elisha và đám gấu cho Milty nghe và nó sợ đến nỗi chẳng dám trêu cái đầu hói của ông Harrison thêm lần nào nữa. Có gấu ở đảo Hoàng Tử Edward không hở cô Anne? Cháu muốn biết.”

“Không, giờ thì không,” Anne vừa lơ đãng đáp lời vừa ngắm ngọn gió ném tuyết vào cửa sổ. “Ôi chao ôi, đến chừng nào thì bão tuyết mới ngừng đây.”

“Có Chúa mới biết,” Davy bâng quơ chêm một câu rồi chuẩn bị đọc truyện tiếp.

Lần này thì Anne bị sốc thật sự.

“Davy!” cô kêu lên đầy trách móc.

“Bà Lynde cũng nói vậy mà,” Davy kháng nghị. “Một đêm cuối tuần vừa rồi, bà Marilla nói ‘Liệu Ludovic Speed và Theodora Dix có đời nào kết hôn được không nhỉ’ và bà Lynde nói, ‘Có Chúa mới biết’ - thản nhiên thế đấy.”

“À, bà ấy nói thế là không đúng,” Anne quyết định chọn cách an toàn hơn để giải quyết vấn đề. “Bất kỳ ai cũng không nên gọi tên Chúa một cách bất cẩn hay bừa bãi, Davy ạ. Đừng bao giờ làm vậy nữa nhé.”

“Ngay cả nếu cháu nói chậm rãi và trang trọng như ông mục sư cũng không được ạ?” Davy nghiêm túc hỏi.

“Không, ngay cả như vậy cũng không được.”

“Vâng, cháu sẽ không nói nữa. Ludovic Speed và Theodora Dix sống ở Trung Grafton và bà Rachel nói anh ấy đã theo đuổi chị ấy cả trăm năm trời rồi. Liệu họ có sắp trở nên quá tuổi kết hôn không hả cô Anne? Cháu hy vọng chú Gilbert sẽ không theo đuổi cô lâu đến thế. Khi nào cô kết hôn vậy hở cô Anne? Bà Lynde nói đó là chắc chắn rồi.”

“Bà Lynde là một...” Anne bực tức buột miệng nhưng dừng lại kịp lúc. “Bà tám già khủng khiếp,” Davy bình tĩnh nói nốt. “Ai cũng nói bà ấy như vậy mà. Nhưng chắc chắn thật sao hở cô Anne? Cháu muốn biết.”

“Cháu đúng là một cậu bé rất ngớ ngẩn, Davy ạ,” Anne đáp rồi hiên ngang bước ra khỏi phòng. Nhà bếp trống không, cô ngồi xuống bên cửa sổ trong ánh chạng vạng mùa đông đang nhanh chóng nhạt nhòa. Mặt trời lặn, gió cũng dịu bớt. Mặt trăng lạnh giá nhợt nhạt nhô lên khỏi vầng mây tím ở phương Tây. Bầu trời mờ dần, nhưng dải vàng dọc theo đường chân trời phía Tây ngày càng sáng và đậm hơn, như thể tất cả các tia nắng lạc loài đã tập trung cùng một chỗ; những ngọn đồi xa xôi với những hàng sam nghiêm chỉnh viền quanh tối sẫm, nổi bật trên nền sáng chân trời. Anne nhìn lướt qua cánh đồng trắng xóa tĩnh lặng đang vật vờ lạnh giá trong ánh sáng hoàng hôn khắc nghiệt, rồi cô thở dài. Cô cảm thấy rất cô đơn; và tim cô tràn đầy nỗi đau; bởi cô đang tự hỏi liệu mình có thể tiếp tục học ở Redmond vào năm tới hay không. Rất có khả năng là không. Học bổng duy nhất cô có thể lấy trong năm thứ hai không đáng kể chút nào. Cô sẽ không lấy tiền của bà Marilla; và chẳng có mấy cơ hội để kiếm đủ tiền trong kỳ nghỉ hè.

“Chắc mình phải xin nghỉ vào năm tới mất,” cô mệt mỏi tự nhủ, “và dạy trường làng nào đó cho đến khi kiếm được đủ tiền hoàn tất khóa học. Đến lúc đó tất cả bạn cũ của mình đã tốt nghiệp mất rồi và đừng mong tiếp tục được ở trong Nhà Patty nữa. Nhưng thôi nào! Mình sẽ không hèn nhát nữa. Có thể tự kiếm được tiền trang trải khi cần là có phúc lắm rồi.”

“Kìa, ông Harrison đang lội tuyết nơi lối vào kìa,” Davy reo lên rồi chạy ra ngoài. “Cháu hy vọng ông ấy đem báo tới. Đã ba ngày rồi chẳng có báo chí gì. Cháu muốn biết bọn đảng Tự do đang làm trò gì. Cháu theo đảng Bảo thủ, cô Anne ạ. Và cho cô biết nhé, lúc nào cũng phải trông chừng bọn đảng Tự do.”

Ông Harrison có đem báo tới, và những lá thư vui nhộn của Stella, Priscilla và Phil nhanh chóng làm dịu đi nỗi lo âu của Anne. Dì Jamesina cũng viết thư, nói rằng dì vẫn giữ lò sưởi cháy tốt, mấy con mèo vẫn khỏe, và cây cối vẫn tươi tốt.

“Trời lạnh ghê gớm,” dì viết, “vì vậy ta cho mấy con mèo ngủ trong nhà - Mốc và Joseph trên ghế xô pha trong phòng khách, còn mèo Sarah nằm ở chân giường ta. Thật ấm áp khi nghe tiếng gừ gừ của nó mỗi khi ta tỉnh dậy lúc nửa đêm và nhớ tới đứa con gái đáng thương đang đi truyền đạo ở nơi xa. Nếu không phải ở Ấn Độ thì ta sẽ không lo lắng gì đâu, nhưng nghe nói bọn rắn nơi đó khủng khiếp lắm. Cả đêm nghe tiếng gừ gừ của mèo Sarah may ra mới xua đuổi được suy nghĩ về bọn rắn ấy. Ta có đủ đức tin để chiến thắng mọi thứ trừ loài rắn. Ta chẳng hiểu vì sao Chúa trời lại tạo ra chúng nữa. Có đôi khi ta nghĩ chắc không phải Người tạo ra chúng đâu. Ta nghiêng về giả thuyết rằng chính quỷ dữ đã góp một tay vào việc này.”

Anne chừa lá thư mỏng đánh máy lại sau cùng, cho rằng chẳng có gì quan trọng. Đọc xong, cô ngồi yên sững sờ, nước mắt lưng tròng.

“Chuyện gì vậy Anne?” Marilla hỏi.

“Cô Josephine Barry đã qua đời,” Anne hạ giọng.

“Vậy là cuối cùng bà ấy cũng ra đi,” bà Marilla than thở. “Ôi chao, bà ấy bị bệnh hơn một năm trời, và nhà Barry biết bà ấy sẽ qua đời bất cứ lúc nào. Bà ấy được yên nghỉ vậy là tốt, còn hơn sống mà chịu đựng, Anne ạ. Bà ấy luôn luôn đối xử tử tế với cháu.”

“Bà ấy tốt với cháu đến tận phút sau cùng, bác Marilla à. Thư này là luật sư của bà ấy gửi. Bà ấy để lại cho cháu một ngàn đô la trong di chúc.”

“Ôi trời, một khoản tiền to khủng khiếp,” Davy kêu lên. “Đấy là cái bà bị cô và cô Diana lao vào người khi hai người nhảy lên giường trong phòng dành cho khách, phải không? Cô Diana kể cho cháu nghe đấy. Có phải đó là lý do bà ấy cho cô thật nhiều tiền không?”

“Thôi nào, Davy,” Anne nhẹ nhàng suỵt cậu bé. Cô lẩn lên gác xép với trái tim nặng trĩu, để lại bà Marilla và bà Lynde tha hồ bàn tán thỏa thích về tin vừa nhận được.

“Thế giờ bà nghĩ cô Anne có lấy chồng nữa không?” Davy lo âu suy đoán. “Khi Dorcas Sloane cưới chồng vào mùa hè vừa rồi, chị ấy nói nếu mình có đủ tiền để sống thì đã chẳng thèm ghé mắt nhìn bọn đàn ông, nhưng một người đàn ông góa vợ với tám đứa con vẫn tốt hơn là sống với một bà chị dâu.”

“Davy Keith, coi chừng cái lưỡi của cháu,” bà Rachel nghiêm khắc quở mắng. “Cách cháu nói chuyện thật quá sức chịu đựng, chẳng giống một cậu bé tí nào, thế đấy.”