uổi chiều hôm sau, hai cô gái bước từng bước dứt khoát trên lối đi chữ chi xuyên qua khu vườn bé tí. Gió tháng Tư đong đầy hàng thông với điệp khúc muôn thuở, hàng cây rộn rã lên vì những chú chim cổ đỏ lanh lợi béo mập, khệnh khạng dạo bước trên lối đi. Hai cô gái nhút nhát bấm chuông và được một bà giúp việc già nghiêm nghị dẫn vào. Cửa mở thẳng vào một phòng khách rộng, hai quý bà ngồi bên ngọn lửa lách tách vui tươi, cả hai đều có vẻ già lão và nghiêm nghị. Hai người họ trông chẳng mấy khác nhau, dẫu một người có vẻ đã bảy mươi, còn người kia thì mới năm mươi tuổi. Cả hai đều có cặp mắt xanh lơ to đến lạ lùng đằng sau gọng kính thép, cả hai đều đội mũ trùm đầu và choàng khăn xám, cả hai đan len không hấp tấp nhưng cũng không ngừng nghỉ, cả hai vừa đu đưa ghế vừa nhìn hai cô gái mà chẳng nói tiếng nào; và ngay đằng sau mỗi người là một con chó sứ màu trắng, thân lốm đốm những vệt tròn màu xanh, mũi xanh, tai xanh. Hai con chó lập tức thu hút hứng thú của Anne, chúng trông y hệt các vị thần che chở cho Nhà Patty vậy.

Trong vài phút, chẳng ai lên tiếng. Hai cô gái quá lúng túng chẳng nói nên lời, và chẳng ai trong số các quý bà già lão và hai chú chó sứ có vẻ thích trò chuyện cả.

Anne liếc nhìn quanh phòng. Một nơi đáng yêu làm sao! Một cánh cửa khác mở thẳng ra hàng thông, những chú chim cổ đỏ bạo dạn ngấp nghé ngay bậc thềm. Sàn trải những tấm thảm bện hình tròn y hệt loại bà Marilla hay tết ở Chái Nhà Xanh, nhưng loại thảm này đã lỗi thời rồi, kể cả ở Avonlea cũng thế. Vậy mà chúng lại có mặt ở đại lộ Spofford! Một đồng hồ quả lắc to đùng bóng lộn kêu tích tắc ầm ĩ và trang trọng ở trong góc. Những tủ chén nhỏ bé thật đáng yêu nằm phía trên bệ lò sưởi, sau cửa kính lấp lánh những món đồ sứ hay hay là lạ. Tường nhà treo đầy những bức tranh in cũ và hình cắt bóng. Trong góc là cầu thang dẫn lên lầu, ở khúc quanh đầu tiên thấp thoáng một ô cửa sổ dài với bệ cửa đầy mời gọi. Mọi thứ trông đúng như Anne đã tưởng tượng.

Đến giờ thì bầu không khí yên lặng đã trở nên quá khủng khiếp, Priscilla khều Anne để nhắc cô lên tiếng.

“Bọn cháu... bọn cháu đọc tấm biển đằng trước nói là nhà cho thuê,” Anne yếu ớt lên tiếng với quý bà lớn tuổi hơn, rõ ràng đó chính là bà cô Patty Spofford rồi.

“Ừ, đúng,” bà Patty đáp. “Tôi định tháo biển xuống hôm nay.”

“Thế... thế là bọn cháu tới trễ rồi,” Anne buồn bã nói. “Bà đã cho người khác thuê rồi sao?”

“Không, nhưng chúng tôi quyết định không cho thuê nữa.”

“Ôi, tiếc quá,” Anne kêu lên không suy nghĩ. “Cháu yêu nơi này vô cùng. Cháu cứ mãi hy vọng là thuê được nó.”

Giờ đến lượt bà Patty đặt que đan xuống, lấy kính ra, chùi kính, đeo vào lại và lần đầu tiên nhìn thẳng vào Anne như nhìn một con người. Quý bà còn lại răm rắp làm theo, hoàn hảo đến mức chẳng khác gì chiếc bóng trong gương.

“Cô yêu ngôi nhà này,” bà Patty nhấn giọng. “Có nghĩ là cô thực lòng yêu nó? Hay chỉ là thích vẻ ngoài của nó thôi? Bọn con gái thời nay có cái thói hay thổi phồng, đến mức chẳng ai biết được ý thực sự là gì cả. Thời tôi còn trẻ thì chẳng thế đâu. Thời đó một cô gái chẳng nói câu tôi yêu củ cải cùng một giọng với câu tôi yêu mẹ hay yêu Chúa trời.”

Lương tâm của Anne hoàn toàn trong sạch.

“Cháu thực lòng yêu nó mà,” cô dịu dàng nói. “Cháu yêu nó kể từ lần nhìn thấy nó hồi mùa thu năm ngoái. Cháu và hai người bạn học định thuê hẳn một căn nhà thay vì ở trọ vào năm tới, nên chúng cháu đang tìm một căn nhà nhỏ để thuê. Khi thấy căn nhà này cho thuê, cháu đã vui sướng biết bao.”

“Nếu cô yêu nó thì cô có thể thuê nó,” bà Patty nói. “Hôm nay tôi và Maria quyết định là cuối cùng không cho thuê nữa, vì chúng tôi chẳng ưa ai trong đám người đến thuê nhà. Chúng tôi chẳng cần cho thuê nhà. Chúng tôi đủ tiền đi châu Âu kể cả không cho thuê nhà. Tiền thuê sẽ giúp chúng tôi chút ít, nhưng có cho vàng tôi cũng chẳng để ngôi nhà của tôi lọt vào tay hạng người như những kẻ đã đến xem nhà. Cô thì khác. Tôi tin cô yêu nó và sẽ đối xử tốt với nó. Cô cứ thuê nó đi.”

“Nếu... nếu bọn cháu đủ khả năng trả tiền thuê,” Anne ngần ngừ.

Bà Patty nói giá. Anne và Priscilla nhìn nhau. Priscilla lắc đầu.

“Cháu e là chúng cháu không đủ tiền,” Anne cố nuốt nỗi thất vọng. “Bà thấy đấy, chúng cháu chỉ là sinh viên nghèo.”

“Thế các cô có thể trả được bao nhiêu?” bà Patty tay vẫn không ngừng đan.

Anne nói số tiền cô có thể trả. Bà Patty chầm chậm gật đầu.

“Thế đủ rồi. Như tôi nói hồi nãy, cho thuê nhà không phải là quá sức cần thiết với chúng tôi. Chúng tôi không giàu nhưng cũng đủ tiền đi châu Âu. Cả đời tôi chưa từng đặt chân đến châu Âu và chẳng bao giờ trông đợi hay khao khát được đi. Nhưng cháu gái tôi, Maria Spofford đây, lại nảy ra ý muốn đi. Giờ cô thấy đấy, một đứa con gái trẻ măng như Maria thì chẳng thể đi viễn du thế giới một mình được.”

“Đúng thế, cháu... cháu nghĩ là thế,” Anne lắp bắp, nhận thấy bà Patty hoàn toàn nghiêm túc.

“Đương nhiên rồi. Cho nên tôi phải đi cùng để trông nom nó. Tôi nghĩ tôi cũng sẽ thích chuyến đi này, tôi bảy mươi tuổi rồi nhưng vẫn còn chưa chán sống. Nếu nghĩ tới chuyện đi châu Âu từ trước thì dám tôi đã đi rồi đấy. Chúng tôi sẽ du lịch trong khoảng hai năm, có thể tới ba năm. Chúng tôi khởi hành vào tháng Sáu, khi đó sẽ gửi chìa khóa cho các cô và để lại mọi đồ đạc để các cô dùng khi cần. Chúng tôi chỉ đóng gói những thứ đặc biệt quý trọng, những thứ còn lại sẽ để nguyên.”

“Bà sẽ để lại hai con chó sứ chứ?” Anne rụt rè hỏi.

“Cô muốn không?”

“Ôi, đương nhiên là muốn rồi. Chúng thật đáng yêu.” Vẻ hài lòng thoáng hiện trên mặt bà Patty.

“Tôi thương hai con chó này lắm đấy,” bà nói vẻ tự hào. “Chúng đã hơn trăm tuổi rồi nhé, chúng nằm ở hai bên lò sưởi này kể từ năm mươi năm trước khi ông anh Aaron mua từ London về. Đại lộ Spofford chính là được đặt theo tên ông anh Aaron của tôi đấy.”

“Chú ấy là một quý ông đáng trọng,” cô Maria lên tiếng lần đầu tiên kể từ đầu tới giờ. “À, giờ thì các cô không còn gặp được người như chú ấy nữa đâu.”

“Anh ấy là một người chú tốt, Maria ạ,” bà Patty nói đầy cảm xúc. “Cháu nhớ tới anh ấy là đúng.”

“Cháu lúc nào cũng nhớ tới chú ấy,” cô Maria nghiêm túc đáp. “Dường như cháu vẫn đang nhìn thấy chú ấy, đứng trước bếp lửa, tay đút dưới đuôi áo, mỉm cười với chúng ta.”

Cô Maria rút khăn tay lau mắt, nhưng bà Patty kiên quyết chấm dứt giây phút xúc động để quay về công việc nghiêm túc.

“Tôi sẽ để nguyên hai con chó nếu các cô hứa giữ gìn chúng cẩn thận,” bà nói. “Tên của chúng là Gog và Magog. Gog nhìn sang phải còn Magog thì nhìn sang trái. Và một điều nữa thôi. Tôi hy vọng các cô không phản đối chuyện ngôi nhà này được đặt tên là Nhà Patty chứ?”

“Không, hoàn toàn không. Chúng cháu cho đó là một trong những điểm đáng yêu nhất của ngôi nhà đấy chứ.”

“Các cô có khiếu thẩm mỹ đấy, tôi thấy vậy,” giọng bà Patty lộ vẻ hết sức hài lòng. “Các cô có tin nổi không? Tất cả những người đến hỏi thuê đều muốn biết có thể tháo bảng tên xuống trong thời gian ở đây hay không. Tôi nói thẳng với bọn họ rằng tên đi cùng với căn nhà. Đây đã là Nhà Patty kể từ khi anh Aaron để lại cho tôi thừa kế, nó vẫn sẽ là Nhà Patty cho đến khi tôi chết và Maria chết. Sau đó thì người chủ kế tiếp có thể đặt bất cứ cái tên ngốc nghếch gì hắn muốn,” bà Patty kết luận giọng chẳng khác gì như nói, “Sau đó là ngày tận thế.”

“Còn bây giờ các cô có muốn đi xem một vòng trước khi ký kết hợp đồng không?”

Càng xem thì hai cô gái càng thích thú. Bên cạnh phòng khách lớn, có một nhà bếp và một phòng ngủ nhỏ dưới tầng trệt. Trên lầu có ba phòng, một lớn và hai nhỏ. Anne đặc biệt ưa thích một trong hai căn phòng nhỏ nhìn ra hàng thông cổ thụ và ước ao mình sẽ được ở phòng đó. Giấy dán tường màu xanh nhạt cùng một bàn phấn nhỏ kiểu xưa có đế cắm nến. Ô cửa sổ chấn song hình thoi có bệ ngồi dưới diềm màn bằng muslin xanh, một nơi thoải mái để học tập hay mơ mộng.

“Mọi thứ tuyệt vời đến nỗi tớ tin là chúng ta sẽ giật mình thức dậy và tưởng là vừa gặp ảo giác,” Priscilla nói khi họ trở về nhà.

“Bà Patty và cô Maria chẳng có chút gì dính dáng đến mộng ảo đâu,” Anne phá lên cười. “Cậu có thể tưởng tượng ra cảnh bọn họ ‘viễn du thế giới’, nhất là trong bộ khăn choàng và mũ trùm đầu không?”

“Tớ cho rằng họ sẽ tháo ra khi bắt đầu viễn du,” Priscilla đáp, “nhưng tớ biết chắc là đi đâu họ cũng đem theo bộ đan len cho mà xem. Họ không thể rời tay khỏi nó. Họ sẽ vừa đi dạo quanh tu viện Westminster vừa đan len, tớ chắc chắn như thế. Trong lúc đó, Anne, chúng ta sẽ sống ở Nhà Patty, ngay trên đại lộ Spofford. Bây giờ tớ đã thấy mình là một nữ triệu phú rồi.”

“Tớ thì thấy như một ngôi sao mai đang ca hát vì vui sướng,” Anne nói.

Tối hôm đó, Phil Gordon lê gót vào nhà số ba mươi tám đường St. John rồi quăng mình lên giường Anne.

“Các cô nàng ơi, tớ mệt muốn chết đây. Tớ cảm thấy như một người không có tổ quốc... hay là người không có bóng đấy nhỉ? Tớ quên khuấy mất. Nói tóm lại, tớ đang gói ghém đồ đạc.”

“Tớ nghĩ cậu mệt nhoài vì chẳng quyết định được nên đóng gói món nào trước hay để chúng ở đâu,” Priscilla phá lên cười.

“Trăm phần trăm. Và khi tớ tìm được cách nhét tất tần tật vào hòm rồi bà chủ nhà cùng cô giúp việc ngồi lên trên để tớ khóa lại, tớ mới phát hiện ra là mình đã nhét rất nhiều thứ cần dùng cho Hội trường ở dưới đáy hòm. Tớ phải mở khóa hòm, dúi đầu lục lọi cả tiếng để lôi những thứ mình cần ra. Mỗi khi tớ túm lấy được thứ gì đó giống giống như thứ tớ đang tìm, kéo tuột nó ra thì nó lại biến thành món khác. Không, Anne ạ, tớ chẳng chửi thề đâu.”

“Tớ có nói cậu chửi thề đâu nào.”

“À, trông vẻ mặt cậu thì biết. Nhưng tớ phải thú nhận là những suy nghĩ của tớ đã nằm ở ven bờ báng thần bổ thánh rồi. Và đầu tớ lại nặng trịch vì cảm lạnh nữa chứ, tớ chả làm được gì cả trừ hít mũi rồn rột, thở phì phò và ách xì lia chia. Đúng là nỗi đau gồm toàn những từ láy, cậu có thấy vậy không? Nữ hoàng Anne, nói gì làm tớ phấn khởi lên chút đi.”

“Đừng quên là tối thứ Năm tới cậu sẽ quay về vùng đất của Alec Alonzo,” Anne gợi ý.

Phil lắc đầu vẻ buồn thảm.

“Lại một từ láy khác nữa. Không, tớ không cần Alec Alonzo khi tớ bị cảm đâu. Nhưng chuyện gì xảy ra với hai cậu thế? Nhìn kỹ mới thấy hai cậu sáng rỡ lên như có bóng đèn ngũ sắc trong người ấy. Ôi, các cậu quả thực là đang lấp lánh! Chuyện gì thế?”

“Mùa đông tới bọn tớ sẽ đến sống ở Nhà Patty,” Anne đắc thắng tuyên bố. “Nghe cho kỹ nhé, sống, chứ không phải ở trọ! Bọn tớ đã thuê nơi đó, Stella Maynard cũng tới ở chung, và dì cậu ấy sẽ trông coi nhà cửa cho bọn tớ.”

Phil bật dậy, lau mũi rồi quỳ gối trước mặt Anne.

“Các cô nàng ơi, cho tớ ở chung với. Ôi, tớ sẽ rất ngoan ngoãn. Nếu không đủ phòng thì tớ sẽ ngủ trong ổ chó nhỏ xíu ngoài vườn, tớ có nhìn thấy nó rồi. Chỉ cần cho tớ tới ở chung thôi.”

“Đứng dậy đi, cô bé ngốc nghếch.”

“Tớ sẽ không di chuyển bộ xương già này trừ phi cậu cho phép tớ sống với các cậu mùa đông tới.”

Anne và Priscilla nhìn nhau. Sau đó Anne chậm rãi giải thích, “Phil yêu quý, bọn tớ rất muốn có cậu ở chung. Nhưng bọn tớ muốn nói thẳng ra mọi chuyện trước đã. Tớ nghèo, Pris nghèo và Stella Maynard cũng nghèo nốt. Nhà cửa bọn tớ sẽ hết sức đơn giản và bữa ăn thì thanh đạm. Cậu phải sống y hệt như bọn tớ. Nhưng cậu thì giàu có và hóa đơn nhà trọ của cậu chứng tỏ điều đó.”

“Ôi, tớ thèm vào quan tâm đến những thứ ấy,” Phil kêu lên đầy bi kịch. “Ăn cỏ với bạn bè còn hơn xơi tái cả con bò mộng trong căn nhà trọ cô đơn. Các cô gái, đừng nghĩ tớ chỉ biết ham ăn nhá. Tớ sẵn sàng ăn bánh mì uống nước lã để sống, thêm vào tí tẹo tèo teo mứt nữa, nếu các cậu cho tớ ở chung.”

“Và còn, có rất nhiều việc phải làm” Anne tiếp tục. “Dì của Stella không thể quán xuyến hết được. Bọn tớ ai cũng phải giúp một tay. Còn cậu thì...”

“Không kéo sợi cũng không dệt vải,” Philippa nói chen vào. “Nhưng tớ sẽ học mà. Cậu chỉ cần chỉ cho tớ một lần thôi. Ít nhất thì tớ cũng biết dọn giường của mình. Và nhớ kỹ nhé, dẫu tớ không thể nấu ăn, tớ luôn bình tĩnh đối diện với mọi thứ. Không dễ đâu nhé. Và tớ chẳng bao giờ càu nhàu cằn nhằn về thời tiết. Một ưu điểm nữa. Ôi, ừ đi mà, ừ đi mà! Cả đời tớ chưa bao giờ khao khát cái gì đến thế, và cái sàn này cứng quá thể.”

“Còn một chuyện nữa,” Priscilla cương quyết tiếp. “Cậu, Phil, như cả Redmond này biết rõ mồn một, tối nào cũng tiếp khách tới chơi. Nhưng ở Nhà Patty thì bọn tớ không để thế được. Bọn tớ quyết định rằng chỉ tiếp khách vào tối thứ Sáu thôi. Nếu cậu đến ở với bọn tớ thì cậu phải theo luật.”

“Ôi chao, cậu không nghĩ là tớ bận tâm vì mấy chuyện nhỏ nhặt đó chứ? Xời, tớ còn thích nữa là. Tớ cũng muốn sống kỷ luật lắm, nhưng tớ chả đủ cương quyết để lập ra hay tuân theo quy tắc nào cả. Trút hết trách nhiệm sang các cậu tớ nhẹ bỗng cả người. Nếu các cậu không cho tớ góp gạo chung thì tớ sẽ chết vì thất vọng, xong rồi tớ thành ma ám các cậu. Tớ sẽ đóng đô ngay trên bậc thềm Nhà Patty và các cậu đừng hòng đi ra đi vào mà không bước qua hồn ma của tớ.”

Một lần nữa Anne và Priscilla thầm lặng trao đổi suy nghĩ bằng ánh mắt.

“Ừ,” Anne nói, “đương nhiên bọn tớ chẳng hứa được gì với cậu cho tới khi hỏi qua ý của Stella, nhưng tớ nghĩ cậu ấy chả phản đối đâu, và riêng với bọn tớ thì cậu cứ đến ở chung, rất vui được đón cậu đến.”

“Nếu cậu thấy chán cuộc sống đơn giản của bọn tớ thì cậu có thể rời đi không ai trách móc gì đâu,” Priscilla nói thêm.

Phil bật dậy, vui sướng ôm chầm lấy hai bạn và hạnh phúc quay trở về.

“Tớ hy vọng mọi chuyện sẽ ổn thỏa,” Priscilla điềm đạm lên tiếng.

“Bọn mình sẽ khiến cho mọi chuyện ổn thôi,” Anne hạ quyết tâm. “Tớ nghĩ Phil sẽ hòa nhập nhanh chóng vào ngôi nhà hạnh phúc bé nhỏ của chúng ta.”

“Ồ, Phil là một cô nàng dễ thương nếu cần tám chuyện và cần bạn bè. Và đương nhiên, càng nhiều người thì cái túi tiền lép xẹp của bọn mình sẽ càng dễ thở hơn. Nhưng sống chung với cô nàng thì sẽ thế nào nhỉ? Cậu phải trải qua mùa hè lẫn mùa đông thì mới đánh giá được ai đó có dễ sống cùng hay không.”

“Ôi chao, về chuyện đó thì tất cả chúng ta sẽ cùng trải qua thử thách. Và chúng ta phải thoát khỏi thử thách như những quý cô khôn ngoan, biết cách sống và hưởng thụ cuộc sống. Phil không hề ích kỷ, dẫu cậu ấy có hơi vô tâm một tẹo, tớ tin là bọn mình sẽ sống hết sức hòa thuận ở Nhà Patty.”