gày chủ nhật 22/12, Léon Blum triệu tập cấp tốc tướng Leclerc và ngay tối hôm đó, khi Marius Moutet lên máy bay đi Sài Gòn, Blum giao cho Leclerc một “nhiệm vụ thanh tra” tại Đông Dương, với tư cách là đại diện cá nhân của Thủ tướng Chính phủ. Leclerc nhận lời.

Ngày 23, Léon Blum loan báo tin này trước Quốc hội cùng với một bản tuyên bố chính trị quan trọng:

“Chúng ta đã bắt buộc phải đương đầu với bạo lực. Tôi tuyên bố rằng những người đang đánh nhau bên kia, những người Pháp ở Đông Dương, những dân cư bạn có thể dựa hoàn toàn vào sự cảnh giác và sự quyết định của Chính phủ.

“Tôi tuyên bố một cách cũng rõ ràng như vậy rằng những tất yếu nặng nề đè xuống trên lưng chúng ta sẽ không thay đổi chút gì về những nguyên tắc chỉ đạo đường lối chính trị của chúng ta. Chúng ta sẽ không bịt tai trước bất cứ một khả năng nào chấm dứt được tình thế hiện tại…

“Hệ thống thuộc địa cũ thiết lập quyền sở hữu bằng sự xâm lăng và duy trì nó bằng sự áp bức, theo xu hướng khai thác đất đai và các dân tộc bị chinh phục, ngày nay đã lỗi thời lắm rồi. Về vấn đề này, không có sự khác biệt quan điểm giữa Quốc hội với chúng tôi. Trong chủ nghĩa cộng hòa của chúng ta, sự chiếm hữu thuộc địa chỉ đạt tới mục đích cuối cùng và chỉ có thể biện hộ được khi nào nó chấm dứt, tức là khi mà dân tộc bị chiếm làm thuộc địa đó đã có đầy đủ khả năng để sống tự lập và tự cai trị lấy mình. Cái phần thưởng của nước thực dân lúc đó sẽ là việc đã khơi gợi lên ở dân tộc thuộc địa những tình cảm biết ơn và yêu quý, đã tạo ra sự am hiểu và sự đoàn kết về tư tưởng, về văn hóa, về lợi ích, cho phép hai bên thống nhất với nhau trên tinh thần tự nguyện.

“Một khi cuộc khủng hoảng này đã được khắc phục, thì mục đích của chúng ta vẫn luôn luôn là một. Không phải vấn đề thỏa mãn các quyền lợi cá nhân, càng không phải vấn đề bàn trở lại những nguyên tắc và những lời cam kết của chúng ta.

“Mà vấn đề là bắt tay trở lại và tiếp tục sự nghiệp bị gián đoạn với tất cả tấm lòng trung thực của mình, có nghĩa là tổ chức một nước Việt Nam tụ do (phản đối của cánh hữu) trong một Liên bang Đông Dương tự nguyện liên kết với Liên hiệp Pháp. Nhưng trước hết cần phải lập lại trật tự hòa bình là điều kiện cơ bản tất yếu cho việc thực hiện các điều thỏa thuận”.

Ngay khi vừa về đến Sài Gòn, đô đốc d’Argenlieu đã trình bày với Blum những sự phản đối của ông ta do chuyến công cán của tướng Leclerc làm nảy sinh, Leclerc mà ông đã biết rõ ý nghĩ. Vậy thôi, chứ ông ta không đi đến mức độ xin từ chức. Sau này, Léon Blum có nói rằng: nếu ông ta xin từ chức thì sẽ được chấp thuận ngay tức khắc.

Leclerc cùng với một vài sĩ quan tùy tùng đã rời Paris buổi sáng ngày lễ Noel. Vì máy bay bị trục trặc tại Ai Cập nên đến ngày 28 ông ta mới đến Sài Gòn và ngay hôm sau bay đi Hà Nội luôn; ông đến Hà Nội hầu như cùng một lúc với d’Argenlieu. Đi theo có các đại tá Massu và Crépin; ông đã xem xét mọi sự để có một ý kiến cụ thể về tình hình. Ông được xem công hàm của Hồ Chí Minh gửi cho Blum và Moutet và một bức điện cá nhân khác mà Chủ tịch Hồ Chí Minh chuyển cho ông. Về phần mình, Leclerc sẵn sàng đối thoại, nhưng ông không thể chủ động đi tiếp xúc với ông Hồ được nếu không có sự đồng ý của Moutet. Mà Moutet thì đang ở nơi khác. Leclerc sốt ruột: “Phải tìm gặp Hồ Chí Minh... Không thể bỏ lỡ cơ hội. Moutet đang làm gì? Ta chẳng thể làm gì được nếu không có sự đồng ý của ông ta”.

Cuộc gặp gỡ sẽ có hay không?