am sống cách nơi gánh xiếc cắm trại khoảng một cây số. Nó ở cùng cha với hai em trai, một em gái, ba con chó, một con mèo, hai con vẹt, một con rùa và một cái hồ đầy cá nhiệt đới.

Nó cười rũ rượi, hồn nhiên nói thêm:

- Cứ như trên thuyền của ông Nô-ê vậy. Tớ tìm cách chuồn khỏi nhà càng lâu càng tốt. Ba má mình cóc cần đâu. Ông bà bảo con nít cần phải được tự do mới phát triển hết cá tính. Miễn là tớ còn về nhà ngủ là hai cụ khoái rồi. Thỉnh thoảng tớ bỏ học, ba má cũng chẳng quan tâm. Vì ông bà bảo trường học là một hệ thống giáo dục áp đặt, tàn bạo; làm bẻ gãy ý chí và dập tắt sáng tạo của chúng ta.

Nó nói như ông cụ non. Nếu nghe nó nói chuyện, bạn không thể ngờ được là nó nhỏ tuổi hơn tôi.

Xoay xoay một củ hành muối quanh miệng (Sam mê hành muối lắm, lúc nào nó cũng tha theo một củ). Nó hỏi:

- Vậy là hai cậu ở trong gánh xiếc?

Evra nằm ườn trên cỏ, tôi ngồi trên một cành cây thấp. Sam leo trèo phía trên tôi. Chúng tôi chưa kịp trả lời, nó lại hỏi:

- Diễn trò gì vậy? Chẳng thấy hình vẽ trên xe gì hết? Lúc đầu, tớ cứ tưởng đây là một đoàn du lịch. Sau khi quan sát tớ mới chắc là một đoàn biểu diễn trò gì đó.

Evra véo von cất tiếng:

- Chúng tôi là bậc thầy của những trò kỳ lạ, đầy biến ảo, siêu thực đến không ngờ.

Hắn làm Sam mê mẩn. Ước gì tôi cũng nói được như Evra. Tôi là đứa ăn nói không được trôi chảy lắm.

Sam sôi nổi hỏi:

- Xiếc ảo thuật chứ gì?

Tôi láu táu nói ngay:

- Ảo thuật là chuyện nhỏ. Đây là Gánh Xiếc Quái Dị.

Nó há hốc miệng làm rớt cả miếng hành, lắp bắp hỏi:

- Người... người hai đầu và những thứ giống... giống như thế hả?

- Đại khái vậy. Nhưng những diễn viên của chúng tớ tuyệt vời lắm, không chỉ là những người trông khác thường đâu.

Nó liếc cậu bé rắn, gật gù:

- Lúc đầu tớ tưởng cậu ấy bị bệnh ngoài da, không ngờ còn có những người như thế trong đoàn nữa. Những người kia trông như thế nào?

- Cậu hỏi những diễn viên hả? Người đàn bà có râu...

Evra thêm:

- Người-sói.

Tôi tiếp:

- Người Hai-bụng.

Lần lượt chúng tôi đưa ra hết danh sách diễn viên. Thậm chí Evra nói đến tên cả những diễn viên tôi chưa từng thấy bao giờ. Họ đến và đi, tuỳ theo nơi trình diễn.

Thằng Sam đờ đẫn cả người. Lần đầu tiên, từ khi gặp, nó im thin thít, miệng há hốc, mắt thao láo, lắc đầu lia lịa như thể không tin nổi những gì đang nghe. Chúng tôi chấm dứt rồi, nó vẫn ngồi im một lúc mới thì thầm:

- Thật khó tin. Các cậu là những đứa trẻ may mắn nhất hành tinh rồi đấy. Sống cùng một gánh xiếc quái dị thật sự, du lịch khắp thế giới, trực tiếp tham gia những điều bí ẩn tuyệt vời. Ước gì mình đổi chỗ được với các cậu.

Tôi cười thầm, nghĩ: Chẳng đời nào nó đổi chỗ với tôi, nếu nó biết toàn bộ sự thật.

Nhưng Sam chợt nghĩ ra một sáng kiến, nó phấn khởi nói:

- Nè, chắc chắn mình không thể nào đổi chỗ với các cậu được, nhưng mình lanh lợi, thông minh, chịu khó làm việc, rất có trách nhiệm. Mình làm phụ tá cho các cậu được mà. Giúp mình đi.

Tôi và Evra ngó nhau cười. Evra bảo:

- Không được đâu, Sam. Nếu cậu lớn hơn, hay cha mẹ cậu gửi gắm thì lại khác.

- Ba má mình không quan tâm đâu. Ông bà còn mừng cho mình nữa. Ba má mình vẫn bảo, du lịch làm tâm hồn rộng mở, vì được đi nhiều, thấy nhiều mà.

Evra lắc đầu:

- Mình rất tiếc. Có thể đến khi cậu lớn hơn thì được.

Sam tức giận, bứt lá, rung cành làm lá ào ào đổ xuống tôi và Evra. Nó tuôn ra một tràng:

- Thật bất công. Ai cũng chỉ có một câu “chờ mày lớn đã”. Thế giới sẽ ra sao nếu Alexander Đại Đế cũng phải chờ đến khi khôn lớn? Còn Jean d’Arc nữa, nếu bà ta cũng chờ đến khi khôn lớn thì đế quốc Anh nuốt chửng nước Pháp rồi. Ai quyết định cho một người phải đủ lớn mới được tự do hành động chứ? Đó là chuyện cá nhân của một con người mà.

Nó tiếp tục phàn nàn về người lớn và “hệ thống hủ bại”, về thời gian trưởng thành đủ để làm một cuộc cách mạng của trẻ em. Nó làm tôi tưởng mình đang nghe một nhà chính trị điên khùng trên tivi. Nó gào lên:

- Nếu một đứa trẻ muốn mở một lò bánh ngọt, hãy để nó làm. Nếu nó muốn làm nài ngựa, hãy đồng ý đi. Nếu nó muốn làm một nhà thám hiểm, tại sao không đồng ý. Chúng ta là nô lệ trong một thời đại văn minh. Chúng ta...

Evra bỗng hỏi:

- Sam, cậu muốn đến xem con rắn của mình không?

- Tớ hả? Tưởng chẳng bao giờ cậu mời tớ chứ.

Nó toét miệng cười ngay. Tụt xuống khỏi cây, le te chạy trước, chẳng còn nhớ gì đến bài diễn văn hùng hồn. Evra và tôi lững thững theo sau, vui vẻ cười, cảm thấy hai đứa chúng tôi “già và khôn” hơn chú nhóc nhiều.