Ó MỘT THỨ THÍCH CỰC khi đi học, đó là thư xin phép. Thư xin phép là những lá thư hoặc cả những tấm danh thiếp mà bố của bạn đưa cho bạn, trên đó có viết vài lời cho cô giáo đề nghị cô đừng phạt bạn vì tội đến lớp muộn hay không làm bài tập. Điều phiền phức là thư xin phép phải do chính tay bố ký tên, và còn phải ghi rõ ngày để bạn không thể ngày nào cũng dùng nó được. Cô giáo chẳng thích thư xin phép lắm nên cần phải cẩn thận vì rất dễ sinh chuyện rắc rối, chẳng hạn như cái lần thằng Clotaire mang tới lớp một lá thư xin phép đánh bằng máy. Cô giáo đã phát hiện ra những lỗi chính tả của Clotaire, và cô đã đưa Clotaire lên phòng thầy Hiệu trưởng, suýt nữa thì thầy đã đuổi học Clotaire nhưng may sao nó chỉ bị phạt nghỉ học, còn bố nó, để an ủi, đã mua cho nó một chiếc xe cứu hoả có còi kêu được hẳn hoi.

Cô giáo đã giao cho chúng tôi ngày mai nộp một bài tập số học khó ơi là khó với câu chuyện một trang trại có hàng đống gà mái đẻ ra hàng đống trứng, mà tôi thì chẳng thích các bài tập số học bởi vì mỗi lần có những bài tập như thế bao giờ tôi và bố mẹ cũng cãi nhau.

- Chuyện gì nữa vậy, Nicolas? Mẹ hỏi khi tôi về đến nhà sau giờ học. Trông mặt con rầu rĩ quá.

- Con có một bài tập số học phải nộp vào ngày mai - tôi trả lời.

Mẹ thở một hơi rõ dài, rồi mẹ nói rằng làm bài cũng mất công lắm đấy, rằng tôi phải ăn bữa chiều nhanh lên để làm bài tập và rằng mẹ không muốn nghe tôi nói nữa.

- Nhưng mà con chẳng biết làm cái bài tập số học ấy, tôi nói.

- À! Nicolas, mẹ nói, con đừng có bắt đầu nữa, nghe không?

Thế là tôi bắt đầu khóc, tôi nói thật không công bằng, ở trường người ta giao cho chúng tôi những bài tập quá khó, rằng bố cần phải đến gặp cô giáo để phàn nàn về việc này, rằng tôi đã chán lắm rồi, và nếu như người ta cứ tiếp tục giao những bài tập số học thì tôi sẽ không bao giờ đến trường học nữa.

- Con nghe đây, Nicolas, mẹ nói. Mẹ có rất nhiều việc và mẹ không có thời gian để tranh cãi với con. Vì thế con sẽ đi lên phòng thử tự làm bài tập, và nếu con không giải được, thì khi nào bố về, bố sẽ giúp con.

Thế là tôi đi lên phòng, tôi vừa chờ bố vừa chơi với chiếc xe ô tô màu xanh lơ mà bà mới gửi cho tô. Và khi bố về, tôi cầm quyển vở chạy xuống dưới nhà.

- Bố ơi! Bố ơi! Con có một bài tập số học.

- Vậy à. Con làm đi, thỏ con của bố - bố nói. Hãy tỏ ra là một chàng trai.

- Con không biết làm - tôi giải thích với bố. Bố phải làm cho con.

Bố ngồi vào ghế phô-tơi trong phòng khách và mở tờ báo ra rồi thở ra một hơi thật dài.

- Nicolas, bố nói, bố đã nhắc con hàng trăm lần là con phải tự làm lấy bài tập. Con đến trường để học, nếu bố làm bài hộ con thì còn ý nghĩa gì nữa. Sau này, con sẽ biết ơn bố. Con cũng không muốn trở thành người dốt nát, phải không? Vì vậy, con hãy lên làm bài tập đi và để yên cho bố đọc báo.

- Nhưng mẹ đã bảo bố sẽ làm cơ mà - Tôi nói.

Bố thả rơi tờ báo xuống đùi và kêu lên:

- À! Mẹ đã nói như thế hả? Nếu thế thì mẹ đã nhầm khi nói như vậy. Giờ thì con để cho bố yên. Hiểu chưa?

Thế là tôi lại bắt đầu khóc, tôi nói tôi chẳng biết làm cái bài tập ấy, rằng tôi sẽ tự tử nếu không có ai làm bài hộ tôi. Và mẹ chạy đến.

- Thôi, tôi xin các người! Mẹ hét lên. Tôi mệt lắm rồi, tôi rất nhức đầu, tôi đến phát ốm vì những tiếng kêu gào của các người mất thôi. Lại có chuyện gì nữa thế?

- Bố không muốn làm bài của con. Tôi giải thích.

- Em phải biết, bố nói với mẹ, anh thấy cái phương pháp dạy con bằng cách làm bài hộ nó không hợp lý chút nào, làm như vậy nó sẽ chẳng bao giờ có thể vươn tới được điều gì trong cuộc sống. Và anh sẽ rất biết ơn em nếu em đừng thay anh hứa hẹn trước mặt thằng bé nữa.

- Ồ! Hay lắm, mẹ nói với bố. Giờ anh lại còn chỉ trích em trước mặt con nữa cơ đấy. Ra vậy đấy, hay lắm, phương pháp dạy con của anh thật là hợp lý.

Rồi mẹ nói mẹ đã chán ngấy cái nhà này rồi, rằng mẹ lao động cả ngày, vậy mà người ta lại cảm ơn mẹ như thế này đây, đã vậy mẹ thà về nhà mẹ của mẹ còn hơn (tức là bà tôi, người gửi cho tôi cái xe ô tô nhỏ màu xanh) và tất cả những gì mẹ muốn chỉ là được yên ổn một chút, mẹ có đòi hỏi gì nhiều đâu.

Đến đây, bố đưa tay lên vuốt mặt từ trán xuống tận cằm.

- Được rồi, được rồi, đừng có làm như một thảm kịch thế. Hãy đưa bố xem cái bài tập của con nào, Nicolas, để chúng ta khỏi phải nhắc tới chuyện này nữa.

Tôi đưa vở cho bố, bố đọc đề bài, rồi đọc lại một lần nữa và trợn thật to hai mắt, bố ném quyển vở xuống thảm và hét lên:

- Ôi! Nhưng không, không là không. Tôi cũng vậy, tôi cũng mệt mỏi. Tôi cũng phát ốm lên rồi. Tôi cũng phải đi làm cả ngày và khi tôi về nhà tôi cũng muốn được có một chút yên tĩnh để nghỉ ngơi. Hơn nữa, cho dù các người có tin hay không cũng được, tôi chẳng muốn làm các bài tập số học một chút nào.

- Nếu vậy, tôi nói, bố viết cho con một cái thư xin phép cô giáo.

- Bố biết ngay mà. Bố hét lên. Không bao giờ. Như thế thì dễ dãi quá, con chỉ việc làm bài tập của con như những bạn khác thôi.

- Nhưng con cũng vậy, con cũng ốm - Tôi gào lên. Con cũng vậy, con mệt ghê gớm.

- Anh ạ -Mẹ nói với bố -Đúng là em thấy con có vẻ không bình thường, trông nó nhợt nhạt thế kia. Cũng phải thừa nhận rằng ở trường họ bắt chúng nó học nhiều quá. Hơn nữa nó cũng chưa hoàn toàn phục hồi sau đợt viêm họng vừa qua, em nghĩ có lẽ tốt hơn hết là tối nay mình cho nó nghỉ ngơi một chút, nó sẽ đi ngủ sớm. Dù sao thì cũng không phải là điều gì quá ghê gớm nếu như nó không làm bài tập có một lần thôi.

Bố suy nghĩ một lát, rồi bố bảo thôi được, nhưng đó chỉ là vì tối nay tất cả nhà đều ốm hết. Còn tôi thì vô cùng sung sướng, tôi hôn bố, tôi hôn mẹ rồi nhảy nhót trên thảm. Bố và mẹ đều cười và rồi bố lấy ra một trong số những tấm danh thiếp - đều mới và có chữ viết lấp lánh - rồi bố viết lên trên đó:

"Thưa cô giáo, tôi xin gửi lời chào tới cô giáo và mong cô thông cảm vì Nicolas đã không làm bài tập số học. Hôm qua ở trường về cháu bị sốt nhẹ và chúng tôi buộc phải cho cháu đi ngủ sớm".

- Nhưng bố báo cho con biết, Nicolas, bố nói. Đây là lần cuối cùng trong năm nay bố viết thư xin phép, con hiểu chưa?

- À! Vâng, thưa bố. - Tôi nói.

Bố đề ngày lên đó, ký tên, rồi mẹ nói với chúng tôi bữa ăn tối đã sẵn sàng. Thật là tuyệt vời vì có món thịt quay, những củ khoai tây nhỏ và cả nhà đều hài lòng.

Sáng hôm sau, khi tôi đến trường, lũ bạn đang bàn tán về bài tập số học.

- Tao tìm ra đáp số là 3508 quả trứng, thằng Geoffroy nói.

Điều này làm thằng Eudes cười lăn lộn:

- Ê bọn mày, Geoffroy nó tìm ra đáp số là 3508 quả trứng.

- Tao cũng vậy, Agnan nói, nó luôn là đứa đứng đầu lớp và là cục cưng của cô giáo.

Thế là thằng Eudes thôi không cười nữa, nó đứng ra một góc sân và bắt đầu chữa lại bài trong vở của mình.

Hai thằng Joachim và Maixent cùng tìm ra kết quả giống nhau: 3,76 quả trứng. Mỗi lần có bài tập khó, Joachim và Maixent thường gọi điện cho nhau và cô giáo thường cho mỗi đứa một điểm không. Nhưng lần này thì bọn nó có vẻ rất yên tâm, vì là bố chúng nó đã gọi điện cho nhau.

- Thế còn mày, mày ra bao nhiêu? Alceste hỏi tôi.

- Tao chẳng ra cái gì cả, tôi nói. Tao có thư xin phép đây.

Rồi tôi đưa tấm danh thiếp của bố cho lũ bạn xem.

- Mày thật là may, Clotaire nói. Bố tao chẳng muốn viết thư xin phép cho tao nữa, kể từ khi tao vẫn bị phạt bởi cái thư xin phép bố tao viết lần trước.

- Tao cũng thế, bố tao không muốn viết thư xin phép cho tao nữa, Rufus nói. Hơn nữa, mỗi lần muốn có một thư xin phép thì ở nhà lại xảy ra bao nhiêu chuyện, thành ra tao thà làm bài tập còn hơn.

- Nhà tao cũng vậy, chẳng dễ chút nào, tôi nói. Mà bố tao cũng đã nói năm nay bố tao sẽ không viết thêm thư xin phép nào nữa.

- Bố mày nói đúng, Geoffroy nói. Cũng không nên để lúc nào cũng là cùng một người mang thư xin phép đến lớp. Hơn nữa cô giáo cũng chẳng tin nếu như tất cả lớp cùng mang thư xin phép đến nộp cho cô trong một ngày.

- Đúng thế! Alceste nói. Mày thật may vì sáng nay chẳng có đứa nào mang thư xin phép đến lớp.

Thế rồi chuông vào lớp reo lên và chúng tôi chạy ra xếp hàng. Thầy Hiệu Trưởng đi đến, thầy nói với chúng tôi:

- Các em, thầy Nước... thầy Dubon sẽ trông coi các em. Cô giáo của các em bị ốm, và cô đã gửi thư xin phép nghỉ buổi hôm nay.