obert Langdon cảm thấy rất lo lắng về hướng đi của sự kiện tối nay. Bài thuyết trình của Edmond đang tiến gần đến chỗ trở thành một sự lên án công khai đối với đức tin nói chung. Langdon thắc mắc liệu có phải thế nào đó mà Edmond quên mất rằng anh đang nói không chỉ với một nhóm những nhà khoa học theo thuyết bất khả tri trong căn phòng này, mà là với hàng triệu người trên khắp hành tinh đang theo dõi trực tuyến hay không.

Rõ ràng, bài thuyết trình của cậu ấy được vạch ra nhằm gây tranh cãi.

Langdon thấy lo lắng về sự hiện diện của chính mình trong chương trình, và mặc dù chắc chắn Edmond không có ý lấy đoạn video làm một bằng chứng nhưng trong quá khứ Langdon từng vô tình là một điểm nóng gây tranh cãi tôn giáo… và ông không hề muốn lặp lại trải nghiệm ấy.

Thế nhưng, Kirsch đã mở một cuộc tấn công bằng âm thanh- hình ảnh có dự tính trước nhằm vào tôn giáo và lúc này Langdon bắt đầu suy nghĩ lại việc ông đã bàn luận qua loa đại khái về bức thư thoại Edmond nhận được từ Giám mục Valdespino.

Giọng Edmond lại vang khắp căn phòng, những hình ảnh trên đầu tan thành một chùm biểu tượng tôn giáo từ khắp nơi trên thế giới. “Tôi phải thừa nhận,” giọng Edmond vang lên, “tôi có những e dè về tuyên bố tối nay, và đặc biệt, về chuyện nó sẽ có ảnh hưởng như thế nào đến những người có đức tin.” Anh ngừng lại. “Và vì thế, ba ngày trước, tôi đã làm một việc có phần không đúng với tính cách của mình. Trong một nỗ lực nhằm thể hiện sự tôn trọng đối với các quan điểm tôn giáo và để xem phát hiện của tôi có thể được mọi người thuộc các tín ngưỡng khác nhau đón nhận thế nào, tôi đã âm thầm tham vấn ba thủ lĩnh tôn giáo nổi bật - các học giả Hồi giáo, Thiên Chúa giáo và Do Thái giáo - và tôi chia sẻ với họ phát hiện của mình.”

Những tiếng rì rầm ra hiệu giữ im lặng lan khắp phòng.

“Như tôi đoán đợi, cả ba người đều phản ứng bằng sự ngạc nhiên, lo lắng, và vâng, thậm chí là giận dữ tột độ trước những gì tôi hé lộ với họ. Và dù phản ứng của họ tiêu cực, tôi muốn cảm ơn họ vì đã đón tiếp tôi rất ân cần. Tôi sẽ giữ phép lịch sự với họ bằng việc không tiết lộ tên tuổi họ, nhưng tôi muốn nói trực tiếp với họ tối nay và cảm ơn họ vì đã không tìm cách can thiệp vào bài thuyết trình này.”

Anh ngừng lại. “Có Chúa biết, họ đã có thể làm như vậy.”

Langdon lắng nghe, kinh ngạc thấy Edmond đang đi trên một sợi dây mảnh nhưng che giấu kín các bệ đỡ của mình khéo léo làm sao. Quyết định của Edmond gặp các thủ lĩnh tôn giáo cho thấy tư duy cởi mở, sự tin tưởng và không thiên vị vốn không phải được biết đến nhiều ở nhân vật vị lai chủ nghĩa này. Cuộc gặp tại Montserrat, lúc này Langdon thấy nghi ngờ, một phần là vì nhiệm vụ nghiên cứu và một phần là để diễn tập về quan hệ công chúng.

Một miễn tử bài rất thông minh, ông nghĩ.

“Trong lịch sử,” Edmond tiếp tục, “nhiệt tình tôn giáo luôn trấn áp tiến bộ khoa học và vì thế tối nay tôi cầu khẩn các thủ lĩnh tôn giáo trên toàn thế giới hãy phản ứng bằng sự kiềm chế và thấu hiểu về những gì tôi sắp nói. Chúng ta hãy đừng lặp lại tình trạng bạo lực đẫm máu của lịch sử. Chúng ta hãy đừng phạm những sai lầm của quá khứ.”

Những hình ảnh trên trần nhà tan thành hình vẽ một thành phố cổ có tường bao - một đại đô thị hình tròn hoàn hảo tọa lạc trên bờ một con sông chảy qua sa mạc.

Langdon ngay lập tức nhận ra đó là Baghdad cổ, kết cấu hình tròn phi thường của nó được củng cố bằng ba bức tường đồng tâm trên có các trụ bình phong và lỗ châu mai.

“Vào thế kỷ thứ VIII,” Edmond nói, “thành phố Baghdad vươn lên vị thế nổi trội như là trung tâm học thuật lớn nhất trên Trái Đất, chào đón mọi tôn giáo, triết thuyết và môn khoa học đến với các đại học và thư viện của mình. Suốt năm trăm năm, kết quả đổi mới khoa học tuôn chảy từ thành phố này là điều chưa bao giờ thế giới từng được chứng kiến và ảnh hưởng của nó đến nay vẫn còn trong văn hóa hiện đại.”

Phía trên, bầu trời sao xuất hiện trở lại, lần này nhiều ngôi sao mang theo tên gọi bên cạnh: Vega, Betelgeuse, Rigel, Algebar, Deneb, Acrab, Kitalpha.

“Tên của chúng đều bắt nguồn từ tiếng Arab,” Edmond nói. “Cho đến giờ, hơn hai phần ba các vì sao trên trời đều mang tên từ ngôn ngữ đó bởi vì chúng được phát hiện bởi các nhà thiên văn học thuộc thế giới Arab.”

Bầu trời nhanh chóng tràn ngập nhiều ngôi sao có tên tiếng Arab đến mức khoảng trời gần như bị nhòa đi. Những cái tên lại tan đi, chỉ để lại bầu trời mênh mông.

“Và, dĩ nhiên, nếu chúng ta muốn đếm các vì sao…”

Các chữ số La Mã bắt đầu xuất hiện lần lượt bên cạnh những ngôi sao sáng nhất.

I, II, III, IV, V…

Những con số đột ngột dừng lại và biến mất.

“Chúng ta không dùng số La Mã.” Edmond nói. “Chúng ta dùng chữ số Arab.”

Lúc này các chữ số lại bắt đầu nhưng sử dụng hệ số Arab.

1, 2, 3, 4, 5…

“Quý vị cũng có thể nhận ra những phát minh này của người Hồi giáo.” Edmond nói. “Và tất cả chúng ta vẫn đều đang sử dụng tên gọi Arab của chúng.”

Từ ‘đại số’ (algebra) nổi lên giữa bầu trời, xung quanh là một loạt phương trình đa biến số. Tiếp đến là từ ‘thuật toán’ (algorithm) với vô số công thức. Rồi đến ‘góc phương vị’ (azimuth) với một biểu đồ mô tả các góc trên đường chân trời của Trái Đất. Dòng chữ cứ tăng lên… THIÊN ĐỂ (nadir), THIÊN ĐỈNH (zenith), GIẢ KIM (alchemy), HÓA HỌC (chemistry), MẬT MÃ, TIÊN DƯỢC (elixir), ALCOHOL, ALKALINE, SỐ KHÔNG (zero)…

Khi những từ Arab quen thuộc chạy qua, Langdon thầm nghĩ thật buồn là rất nhiều người Mỹ hình dung Baghdad chỉ như một trong nhiều thành phố Trung Đông bụi bặm, bị chiến tranh tàn phá trong các bản tin thời sự, mà chẳng hề biết nó từng là trung tâm sự tiến bộ khoa học của nhân loại.

“Cuối thế kỷ XI,” Edmond nói, “phát hiện và khám phá tri thức vĩ đại nhất trên Trái Đất đều diễn ra tại và quanh Baghdad. Sau đó, gần như chỉ cần qua một đêm, điều đó thay đổi. Một học giả kiệt xuất có tên Hamid al-Ghazali - giờ được xem như một trong những tín đồ Hồi giáo có ảnh hưởng nhất trong lịch sử - đã viết ra một loạt tài liệu rất thuyết phục chất vấn tính lô-gic của Plato và Aristotle đồng thời tuyên bố toán học là ‘thứ triết học của quỷ dữ’. Việc này mở đầu cho một hợp lưu những sự kiện làm xói mòn tư duy khoa học. Nghiên cứu thần học trở thành bắt buộc và cuối cùng toàn bộ phong trào khoa học Hồi giáo sụp đổ.”

Những từ ngữ khoa học phía trên tan biến và được thay thế bằng hình ảnh các văn bản tôn giáo Hồi giáo.

“Mặc khải thay thế cho nghiên cứu. Và cho tới hôm nay, thế giới khoa học Hồi giáo vẫn đang cố gắng hồi phục,” Edmond ngừng lại. “Dĩ nhiên, thế giới khoa học Thiên Chúa giáo cũng không khá hơn.”

Những bức tranh của các nhà thiên văn học Copernicus, Galileo và Bruno xuất hiện trên trần.

“Việc Nhà thờ giết người, bỏ tù và lên án một cách có hệ thống một số bộ óc khoa học xuất sắc nhất trong lịch sử đã làm chậm sự tiến bộ của nhân loại ít nhất một thế kỷ. Rất may, hôm nay, với hiểu biết tốt hơn của chúng ta về những lợi ích của khoa học, Nhà thờ đã kiềm chế bớt sự công kích của mình…” Edmond thở dài. “Liệu có phải vậy không?”

Một biểu trưng quả cầu với cây thánh giá mang hình Chúa bị đóng đinh và một con rắn xuất hiện kèm dòng chữ:

Tuyên ngôn Madrid về Khoa học và Đời sống

“Ngay ở đây tại Tây Ban Nha, Liên hiệp các Hội Y học Công giáo Thế giới gần đây đã tuyên chiến về công nghệ di truyền, tuyên bố rằng ‘khoa học thiếu linh hồn’ và do đó cần được Nhà thờ kiềm chế.”

Biểu trưng quả cầu lúc này biến đổi thành một vòng tròn khác - một bản thiết kế dưới dạng giản đồ của một máy gia tốc hạt rất lớn.

“Và đây là Máy Siêu gia tốc Siêu dẫn ở Texas - được đề cử là cỗ máy gia tốc phân tử lớn nhất thế giới - có khả năng khám phá được thời khắc Sáng tạo. Buồn cười là, cỗ máy này lại được đặt ngay tâm Vành đai Kinh thánh* của Mỹ.”

Hình ảnh tan ra thành một kết cấu xi măng đồ sộ hình chiếc nhẫn trải dài trên hoang mạc Texas. Cơ sở này mới chỉ hoàn thành một nửa, phủ đầy bụi rác, rõ ràng là bị bỏ dở chừng trong quá trình xây dựng.

“Máy siêu gia tốc của Mỹ có thể thúc đẩy rất mạnh hiểu biết của nhân loại về vũ trụ, nhưng dự án bị hủy bỏ do đội chi phí và sức ép chính trị từ một số nguồn rất đáng chú ý.”

Một đoạn clip thời sự cho thấy một nhà truyền giáo qua truyền hình còn trẻ đang vung vẩy cuốn sách bán chạy Hạt của Chúa* và giận dữ hô to, “Chúng ta cần tìm kiếm Chúa ngay trong lòng mình! Không phải trong các nguyên tử! Tiêu tốn hàng tỉ đồng vào cái thí nghiệm ngu xuẩn này là một sự lãng phí cho bang Texas và sự sỉ nhục Đức Chúa!”

Tiếng Edmond trở lại. “Những xung đột tôi vừa mô tả - trong đó sự mê tín dị đoan về tôn giáo ngụy tạo lý do – chỉ là những va chạm lẻ tẻ trong một cuộc chiến đang diễn ra.”

Trần nhà đột nhiên sáng bừng với một loạt hình ảnh bạo lực trong xã hội hiện đại - những hàng rào cô lập bên ngoài các phòng thí nghiệm nghiên cứu di truyền, một tu sĩ tự thiêu bên ngoài một hội thảo về Siêu nhân học, các nhà truyền giáo vung nắm tay và giơ cao cuốn Sáng thế ký, một con cá Jesus* đang ăn một con cá Darwin, những tuyên bố tôn giáo giận dữ lên án việc nghiên cứu tế bào gốc, các quyền của người đồng tính và nạo phá thai, cùng với những tuyên bố giận dữ không kém đáp trả.

Langdon nằm trong bóng tối, ông cảm nhận được tim mình đập thình thịch. Nhất thời, ông nghĩ lớp cỏ dưới lưng mình đang rung rinh, như thể một đoàn tàu điện ngầm đang tiến lại gần. Sau đó, khi những rung chấn càng mạnh hơn, ông nhận ra thực tế mặt đất đang rung động. Những rung chấn sâu, rõ dần rùng rùng trào lên qua lớp cỏ dưới lưng ông và toàn bộ mái vòm rung lên vì một tiếng gầm lớn.

Giờ Langdon nhận ra, tiếng gầm đó chính là tiếng dòng thác dưới sông ầm ầm đổ về, được phát qua những chiếc loa âm thanh tần số thấp ngay bên dưới cỏ. Ông cảm nhận được một màn sương ẩm ướt, lành lạnh cuộn xoáy ngang qua mặt và cơ thể mình, như thể ông đang nằm ngay giữa một dòng sông đang nổi cơn thịnh nộ.

“Quý vị nghe thấy âm thanh đó chứ?” Edmond nói át cả tiếng thác nước gầm rít. “Đó là sự trào dâng không thể ngăn cản được của Dòng sông Tri thức Khoa học!”

Lúc này, dòng nước gầm thét to hơn nữa và hơi ẩm cảm nhận được ướt nhòa trên má Langdon.

“Kể từ lần đầu tiên con người phát hiện ra lửa,” Edmond gào to, “dòng sông này đã giành được sức mạnh. Mọi phát hiện đều trở thành công cụ để chúng ta tạo ra những phát hiện mới, mỗi lần là thêm một giọt nước cho dòng sông này. Ngày hôm nay, chúng ta cưỡi lên đỉnh một ngọn sóng thần, một trận đại hồng thủy ào ạt xô tới với sức mạnh không thể ngăn cản!”

Cả căn phòng rung lên dữ dội hơn.

“Chúng ta đến từ đâu!” Edmond hét to. “Chúng ta đi về đâu! Chúng ta luôn hướng đến việc tìm kiếm câu trả lời! Phương pháp tìm kiếm của chúng ta đã tiến bộ rất nhiều trong cả thiên niên kỷ!”

Giờ hơi ẩm và gió lùa qua căn phòng và tiếng ầm ầm của dòng sông đạt đến cao độ gần như đinh tai nhức óc.

“Hãy xem xét điều này!” Edmond tuyên bố. “Nhân loại mất một triệu năm để tiến bước từ việc phát hiện ra lửa đến chỗ sáng chế ra bàn xoay. Rồi chỉ mất vài nghìn năm để sáng chế ra máy in. Rồi lại chỉ mất vài trăm năm để tạo ra kính viễn vọng. Trong những thế kỷ sau đó, với khoảng cách rút ngắn hơn bao giờ hết, chúng ta nhảy vọt từ máy hơi nước đến ô tô chạy bằng xăng, đến tàu vũ trụ con thoi! Và sau đó, chỉ mất có hai thập kỷ để chúng ta bắt đầu điều chỉnh DNA của chính mình!”

Kirsch hét to, “Giờ chúng ta đo tiến bộ khoa học theo tháng, phát triển với tốc độ không sao tin nổi. Sẽ không mất nhiều thời gian cho đến lúc siêu máy tính nhanh nhất hiện nay trông sẽ như một cái bàn tính, những phương pháp phẫu thuật tiên tiến nhất hiện nay dường như sẽ trở thành thô lậu, và những nguồn năng lượng hiện nay dường như sẽ rất kỳ quái với chúng ta chẳng khác gì dùng nến để chiếu sáng một căn phòng vậy!”

Giọng Edmond cùng tiếng gào thét của dòng nước trào dâng tiếp tục trong bóng tối ồn ào.

“Người Hy Lạp cổ đại hẳn đã phải nhìn lại hàng thế kỷ để nghiên cứu văn hóa cổ, nhưng chúng ta chỉ cần nhìn lại một thế hệ duy nhất cũng thấy ngay những người sống mà không hề có những công nghệ chúng ta mặc nhiên có ngày nay. Tiến trình thời gian phát triển của con người đang thu hẹp lại, khoảng cách phân tách ‘cổ xưa’ và ‘hiện đại’ cũng đang co lại về mức chẳng còn gì nữa. Và vì lý do này, tôi thề với quý vị rằng mấy năm tới trong bước phát triển của loài người sẽ rất sốc, đột phá và hoàn toàn không thể hình dung nổi!”

Không hề báo trước, tiếng ầm ầm của dòng sông vụt tắt.

Bầu trời sao trở lại. Cùng với đó là làn gió ấm áp và tiếng dế nỉ non.

Khách khứa trong phòng dường như đều cùng thở hắt ra một lúc.

Trong không khí im lặng đột ngột, giọng Edmond trở lại là tiếng thì thầm.

“Thưa các bạn của tôi,” anh nói khẽ. “Tôi biết quý vị ở đây bởi tôi đã hứa với quý vị một phát hiện và tôi cảm ơn quý vị đã cho phép tôi thoải mái với phần dạo đầu. Giờ chúng ta hãy vứt bỏ những gông cùm tư duy quá khứ của mình. Giờ là lúc chúng ta chia sẻ câu chuyện phát hiện ly kỳ.”

Cùng với những lời này, một màn sương thấp lan ra từ mọi phía, và bầu trời phía trên bắt đầu sáng lên thứ ánh sáng trước bình minh, lờ mờ soi tỏ cử tọa bên dưới.

Đột nhiên, một ngọn đèn rọi vụt sáng và lia mạnh về phía sau sảnh. Chỉ một lúc sau, gần như tất cả khách khứa đều ngồi dậy, nghển cổ nhìn ra phía sau qua màn sương với vẻ trông chờ sẽ nhìn thấy vị chủ nhà xuất hiện bằng xương bằng thịt. Tuy nhiên, sau vài giây, ngọn đèn rọi lia trở lại phía trước căn phòng.

Cử tọa lại ngoảnh nhìn theo nó.

Ở đó, tại phía trước căn phòng, Edmond Kirsch đứng mỉm cười trong quầng sáng đèn. Hai tay anh tự tin đặt hai bên một cái bục mà mới vài giây trước còn không hề có ở đó. “Chúc các bạn một buổi tối tốt lành,” vị chủ nhà xuất chúng nhã nhặn chào trong khi màn sương bắt đầu bốc lên.

Chỉ vài giây, mọi người đã đứng lên, cuồng nhiệt hoan hô vị chủ nhà của mình. Langdon cũng làm theo họ, không thể kìm được nụ cười.

Quả nhiên Edmond xuất hiện trong màn khói mà.

Cho đến giờ, bài thuyết trình tối nay, dù đối nghịch với đức tin tôn giáo, vẫn là một thành công - táo bạo và không nao núng - như chính con người anh. Giờ Langdon hiểu tại sao số người có tư duy phóng khoáng ngày càng đông của thế giới lại thần tượng Edmond như vậy.

Nếu không có gì thay đổi, cậu ta sẽ trình bày tư duy của mình theo một cách ít người dám như vậy.

Khi gương mặt Edmond xuất hiện trên màn hình phía trên đầu, Langdon nhận thấy anh trông bớt xanh xao hơn trước rất nhiều, rõ ràng là đã được trang điểm rất chuyên nghiệp. Dù vậy, Langdon vẫn có thể nói rằng người bạn của mình đã kiệt sức.

Tiếng hoan hô tiếp tục to đến mức Langdon gần như không cảm nhận được tiếng rung trong túi áo ngực mình. Theo bản năng, ông thò tay cầm lấy điện thoại của mình nhưng đột nhiên nhận ra nó đã tắt. Thật lạ lùng, tiếng rung phát ra từ một thiết bị khác trong túi ông - cái tai nghe truyền dẫn xương - thứ dường như lúc này Winston đang nói rất to qua đó.

Thật chẳng đúng lúc tí nào.

Langdon kéo thiết bị ra khỏi túi áo mình và đeo nó lên đầu. Ngay khi thiết bị chạm vào xương hàm ông, giọng nói của Winston vang lên trong đầu Langdon.

“… sư Langdon? Ngài có đó không? Điện thoại bị tắt. Ngài là kênh liên hệ duy nhất của tôi. Giáo sư Langdon?!”

“Có… Winston à? Tôi đây,” Langdon trả lời át tiếng hoan hô quanh mình.

“Ơn chúa…” Winston nói. “Xin nghe kỹ đây. Chúng ta có thể gặp chuyện rất nghiêm trọng.”