áng hôm sau, khi Cyprien nghe chuyện xảy ra trong bữa tiệc hôm trước, động thái đầu tiên của chàng là phản đối lời buộc tội nghiêm trọng nhằm vào cậu bé giúp việc của chàng. Chàng không thể chấp nhận chuyện Matakit là thủ phạm của một vụ trộm như vậy, và chàng cũng giống Alice là cùng chung mối hoài nghi về chuyện này. Thực ra, chàng nghi ngờ Annibal Pantalacci, herr Friedel, Nathan hay một người nào khác với chàng vốn là những kẻ không đáng tin!

Tuy nhiên, ít có khả năng một người châu Âu lại phạm loại tội này. Với những ai không biết xuất xứ của nó, viên Ngọc Phương Nam là một viên kim cương vĩnh cửu, và chính vì lẽ đó mà giá trị của nó lớn đến mức khó mà bán đi được.

“Thế nhưng, Cyprien lặp đi lặp lại, không thể là Matakit được!”

Nhưng bây giờ, chàng nhớ lại một vài nghi ngờ về những lần ăn cắp vặt mà cậu bé nam Phi vốn đã vài lần vi phạm, thậm chí khi đang làm việc cho chàng. Bất chấp mọi lời cảnh báo của ông chủ - cậu bé này tuân theo bản chất của mình vốn rất thoáng về vấn đề cái của ông cái của tôi - không bao giờ có thể từ bỏ những thói quen đáng bị khiển trách ấy. Thực sự, chuyện này chỉ nhắm vào những đồ vật không có giá trị lớn; nhưng rốt cuộc, không cần gì thêm nữa để tạo nên một lý lịch tư pháp vốn không hiểu khách cho cậu bé Matakit ta đang nhắc đến!

Hơn nữa, trên thực tế cũng có thể suy luận ra, sự hiện diện của cậu bé nam Phi trong phòng tiệc lúc viên kim cương biến mất như phép ảo thuật; rồi thì, một lát sau, đến tình huống khác thường khi người ta không thấy cậu bé ở lều của cậu nữa; cuối cùng, việc cậu bỏ trốn, có lẽ quá dễ để lý giải, vì rằng không còn nghi ngờ gì nữa cậu ta đã rời khỏi vùng.

Quả nhiên, Cyprien chờ đợi Matakit quay trở lại trong suốt cả buổi sáng cũng vô ích, vì đợi chàng nhất quyết không thể tin vào lời buộc tội cậu bé giúp việc mình; nhưng cậu bé giúp việc không trở lại. Ta thậm chí có thể thấy túi đựng tiền dành dụm, một vài đồ đạc hoặc dụng cụ cần cho một người chuẩn bị đi xuyên qua các miền đất gần như hoang mạc của nam Phi, đã không còn trong lều. Thế nên không thể hoài nghi thêm nữa.

Khoảng mười giờ, chàng kỹ sư trẻ, có lẽ buồn lòng vì xử sự của Matakit nhiều hơn là việc mất kim cương, đi đến trang trại của John Watkins.

Chàng thấy ở đó đang diễn ra một cuộc bàn bạc quan trọng giữa ông chủ trang trại, Annibal Pantalacci, James Hilton và Friedel. Lúc chàng xuất hiện, Alice, trước đó đã thấy chàng đến, cũng bước vào trong phòng, nơi cha nàng và ba kẻ thân cận ông đang tranh cãi ầm ĩ về quyết định phải làm gì để lấy lại viên kim cương bị ăn trộm.

“Ta phải truy đuổi thằng Matakit kia! tức giận lên cao độ,” John Watkins hét lớn. “Ta phải bắt hắn lại, và, nếu không thấy viên kim cương trên người hắn, ta phải mổ bụng hắn, để xem liệu hắn có nuốt nó không!... Ôi! con gái ta, hôm qua con đã kể câu chuyện ấy thật đúng lúc!... Ta sẽ tìm nó thậm chí trong cả ruột của hắn, tên vô lại ấy!”

“Nhưng mà!” Cyprien đáp với giọng bông đùa, “vốn không làm ông chủ trang trại thích thú gì, để nuốt được viên đá lớn như thế, Matakit phải có dạ dày giống đà điểu!”

“Chẳng lẽ dạ dày của một tên nam Phi không thể chứa mọi thứ sao, anh Méré?” John Watkins đốp lại. “Anh còn thấy thích hợp để cười trong lúc này về chuyện ấy ư!”

“Tôi chẳng cười, ngài Watkins à!” Cyprien nghiêm nghị đáp. “Nhưng nếu tôi có tiếc viên kim cương ấy, thì cũng chỉ là vì ông đã cho phép tôi tặng nó cho tiểu thư Alice...”

“Và tôi biết ơn anh vì điều ấy, anh Cyprien, như là tôi vẫn còn đang sở hữu nó!” tiểu thư Watkins nói thêm.

“Đúng là đầu óc đàn bà!” ông chủ trang trại hét lên. “Dù có biết ơn như thể nó đang còn giữ viên đá đi nữa thì viên kim cương ấy không có viên thứ hai giống thế trên thế giới này đâu!...”

“Thực tế thì, không hoàn toàn giống được!” James Hilton nhận xét.

“Ồ! hoàn toàn không!” Friedel nói thêm.

“Ngược lại ấy chứ, có thể hoàn toàn giống như vậy!” Cyprien đáp, “hãy chờ xem, nếu tôi đã làm ra viên kim cương kia, tôi sẽ biết rõ cách làm một viên khác!”

“Ô! Anh chàng kỹ sư,” Annibal Pantalacci nói với một giọng đe dọa dữ dằn nhắm đến chàng trai trẻ, “tôi tin rằng tốt hơn anh không nên làm lại thí nghiệm của anh... vì lợi ích của Griqualand... và lợi ích của riêng anh nữa!”

“Thật ư, anh bạn!” Cyprien đáp trả. “Tôi nghĩ mình sẽ chẳng cần xin phép anh trong chuyện này!”

“Ê! Cãi nhau chuyện ấy lúc này hay đấy nhỉ!” Ông Watkins hét. “Anh Méré có chắc sẽ thành công trong thí nghiệm mới hay không? Một viên kim cương thứ hai ra lò từ hệ thống máy móc của anh sẽ có màu sắc, trọng lượng và kết quả là giá trị giống viên đầu tiên không? Thậm chí anh có thể trả lời có khả năng làm lại một viên đá khác, ngay cả là viên có giá trị thấp hơn không? Trong sự thành công của mình, anh có dám khẳng định không có một phần lớn của sự ngẫu nhiên không?”

Điều John Watkins nói quá đúng khiến chàng kỹ sư trẻ không khỏi kinh ngạc. Hơn nữa, điều ấy khẳng định nhiều lý lẽ bác bỏ chàng từng có. Hẳn nhiên, thí nghiệm của chàng hoàn toàn được giải thích với các dữ liệu của hóa học hiện đại; thế nhưng chẳng phải sự ngẫu nhiên đã can thiệp phần nhiều trong thành công đầu tiên này sao? Và nếu làm lại, chàng có chắc sẽ thành công lần thứ hai không?

Trong tình thế này, điều quan trọng là bắt tên ăn trộm bằng mọi giá, và lấy lại vật đã mất là điều còn có ích hơn nữa.

“Trong khi chờ đợi, ta không có dấu vết gì của Matakit sao?” John Watkins hỏi.

“Không dấu vết nào,” Cyprien trả lời.

“Ta đã lục soát khắp khu trại chưa?”

“Rồi, và đã lục soát kỹ càng!” Friedel trả lời. “Tên đểu cáng ấy đã biến mất, có lẽ ngay trong đêm, và thật khó, nếu không muốn nói không thể, biết được hắn đi theo hướng nào!”

“Ông sĩ quan có khám xét nơi ở của hắn không?” ông chủ trang trại nói tiếp.

“Có đấy,” Cyprien trả lời, “và ông ta không tìm thấy bất cứ dấu vết gì cho phép lần theo kẻ trốn chạy.”

“Ái chà!” Ông Watkins hét, “ta treo giải năm trăm đến một nghìn bảng để người ta tóm lấy hắn!”

“Tôi hiểu điều đó, ngài Watkins!” Annibal Pantalacci đáp. “Nhưng tôi e rằng chúng ta sẽ chẳng bao giờ lấy lại được viên kim cương cũng như sẽ chẳng tóm được kẻ lấy cắp nó!”

“Tại sao thế?”

“Một khi đã ra đi,” Annibal Pantalacci nói tiếp, “Matakit sẽ không dại đến mức dừng lại dọc đường! hắn ta sẽ đi qua Limpopo, nhắm thẳng hướng sa mạc, đi tiếp cho đến Zambèze hoặc đến hồ Tanganayka, nếu cần thiết, thì đi thẳng đến xứ của người Bushmen!”

Khi nói như vậy, tay xảo trá người Napôli liệu có nói thật suy nghĩ của gã chăng? Chẳng phải hắn đơn giản chỉ muốn ngăn cản người khác truy tìm Matakit, để dành riêng công việc ấy cho chính gã? Đó chính là điều Cyprien tự nhủ khi quan sát hắn.

Nhưng ông Watkins không phải người bỏ cuộc vì khó khăn. Ông ta thực sự đã hy sinh cả gia tài để được sở hữu viên đá vô song ấy, và, qua cửa sổ nhà riêng đang mở, đôi mắt thiếu nhẫn nại, đầy giận dữ, dõi theo tận đôi bờ xanh tươi của dòng Vaal, làm như ông ta hy vọng nhìn thấy kẻ chạy trốn nơi bờ sông!

“Không được! ông ta gào lên, không thể để chuyện xảy ra như thế được!... Ta cần có viên kim cương của ta!... Phải bắt kẻ vô lại ấy!... À! giá mà ta không đau vì bệnh thống phong, sẽ chẳng mất bao lâu đâu, ta khẳng định điều này!

“Cha ơi!...” Alice vừa nói vừa cố xoa dịu John Watkins.

“Xem nào, ai nhận việc này?” John Watkins vừa hét lên vừa nhìn xung quanh mình. “Ai muốn truy tìm tên nam Phi đó?... Phần thưởng sẽ xứng đáng, ta hứa danh dự đấy!”

Và, vì chẳng ai nói lời nào:

“Này, các anh, ông nói tiếp, các anh ở kia bốn người trẻ tuổi đều muốn cầu hôn con gái ta! Tốt thôi! Tóm cho ta tên ấy cùng với viên kim cương của ta! - giờ đây ông ta nói ‘kim cương của ta!’ - và, lời hứa của Watkins, con gái ta sẽ thuộc về người sẽ mang nó về cho ta!”

“Chấp thuận,” James Hilton la lên.

“Tôi đồng ý!” Friedel dõng dạc.

- Ai chẳng muốn cố giành một phần thưởng quý giá đến vậy?” Annibal Pantalacci thều thào với nụ cười gượng.

Mặt đỏ bừng, Alice thấy bị nhục mạ sâu sắc khi bị đưa ra làm phần thưởng trong một ván thách đố như thế, mà lại ngay trước mặt chàng kỹ sư trẻ, nàng cố gắng một cách bất lực che giấu nỗi thẹn thùng của mình.

“Tiểu thư Watkins,” Cyprien vừa thì thầm gọi nàng vừa cúi chào trịnh trọng trước mặt nàng, “tôi sẽ tham gia vào hàng ngũ, nhưng tôi có nên làm nếu thiếu sự cho phép của nàng chăng?”

“Anh được phép của tôi, với lời chúc may mắn nhất dành cho anh, anh Cyprien à!” nàng nồng nhiệt đáp.

“Vậy thì tôi sẵn sàng đi tới tận cùng thế giới!” Cyprien vừa hét lên vừa quay về phía John Watkins.

“Thực thế, hẳn là anh nói không sai đâu,” Annibal Pantalacci nói, “và tôi tin rằng Matakit sẽ khiến chúng ta đi đường dài đây! hẳn với vận tốc xe mà hắn đi, ngày mai hắn sẽ đến Potchefstrom và hắn sẽ đi lên vùng cao, thậm chí trước cả khi chúng ta mới chỉ rời khỏi nhà!”

“Vậy có ai ngăn chúng ta đi hôm nay... ngay lúc này?” Cyprien hỏi.

“Ồ! Không phải tôi nhé, nếu lòng anh nghĩ thế!” gã Napôli vặc lại. “Thế nhưng, về phần tôi, tôi sẽ không lên đường mà không chuẩn bị kỹ càng! Một toa xe tiện nghi với khoảng một chục bò kéo xe và hai ngựa cưỡi, đấy là điều tối thiểu cần phải có cho chuyến đi như tôi đã dự kiến. Và tất cả những thứ đó chỉ có ở Potchefstrom!”

Lại một lần nữa, Annibal Pantalacci có nói nghiêm túc không đây? Có phải hắn ta đơn giản chỉ nhằm mục đích làm nản lòng các đối thủ? Rất khó để khẳng định. Có điều chắc chắn là, hắn hoàn toàn đúng. Không có phương tiện xe kéo như thế, không có những nguồn lực ấy, sẽ là điên rồ nếu cố đi sâu lên phía Bắc của Griqualand!

Tuy nhiên, một đoàn xe bò - Cyprien không phải là không biết - đáng giá rẻ nhất là tám đến mười nghìn franc, thế mà về phần chàng, chàng còn không có nổi bốn nghìn.

“Có ý này!” James Hilton đột nhiên nói, “với phẩm chất của một ‘Africander’[18] gốc Ê cốt, đã có một cách suy nghĩ thiên mạnh về tiết kiệm, sao cả bốn chúng ta lại không hợp tác với nhau cho chuyến đi này? Cơ hội của mỗi người sẽ không kém hơn, và ít ra chi phí được chia nhau!”

“Tôi thấy điều này đúng,” Friedel nói.

“Tôi chấp thuận,” Cyprien không do dự đáp.

“Trong tình huống này,” Annibal Pantalacci nhận xét, “phải thỏa thuận rằng mỗi người sẽ bảo đảm sự độc lập của mình và sẽ tự do tách khỏi nhóm vào lúc nào anh ta thấy thích hợp để cố bắt được kẻ chạy trốn!”

“Hẳn nhiên là thế! James Hilton đáp. Chúng ta hùn tiền để mua xe, bò và những đồ dự trữ, nhưng mỗi người vẫn có thể tách riêng khi nào thấy phải lúc! Và càng tốt cho ai, là người đầu tiên, đạt được mục tiêu!”

“Tán thành!” cả Cyprien, Annibal Pantalacci và Friedel cùng đáp.

“Khi nào các anh sẽ đi?” John Watkins hỏi, như vậy sự kết hợp này làm tăng gấp bốn lần cơ may có thể lấy lại viên kim cương của ông ta.

“Ngày mai, đi đến Potchefstrom bằng xe ngựa chở khách,” Friedel đáp. “Đừng mong sẽ đến đó trước cả xe.”

“Nhất trí!”

Tuy nhiên, Alice kéo riêng Cyprien ra rồi hỏi liệu chàng có thực sự tin Matakit là thủ phạm của một vụ trộm như thế.

“Tiểu thư Watkins,” chàng kỹ sư trẻ đáp lại nàng, “tôi buộc phải thú thực rằng tất cả nghi vấn đều chống lại cậu bé, bởi lẽ cậu ta đã chạy trốn! Thế nhưng, tôi hình như đoan chắc một điều, với tôi hình như chính gã Annibal Pantalacci kia mới là người phải giải thích nhiều về sự mất tích của viên kim cương. Một kẻ mặt dày làm sao... và lại là cộng sự lẫy lừng của tôi! Kệ thôi! Ra trận là phải xung kích đã! Sau rốt, thà có thể kiểm soát được gã và quan sát những động thái của gã còn hơn để gã hành sự riêng lẻ và theo xếp đặt của gã!”

Bốn chàng cầu hôn nhanh chóng từ biệt John Watkins và con gái ông. Theo lẽ tự nhiên trong những tình huống như vậy, những lời từ giã thường ngắn gọn và chỉ được hạn chế bằng việc nắm tay nhau. Những đối thủ ấy, lên đường cùng nhau với mong muốn người này thấy người kia bị loại, còn có thể nói gì với nhau?

Khi trở về nhà mình, Cyprien gặp Lee và Bardik. Cậu bé nam Phi này, từ lúc chàng nhận cậu vào làm việc, vẫn luôn tỏ ra rất nhiệt tình. Anh chàng người Hoa và cậu ta đang tán gẫu nơi thềm cửa. Chàng kỹ sư trẻ thông báo với họ rằng chàng sắp lên đường cùng với Friedel, James Hilton và Annibal Pantalacci để đuổi theo Matakit.

Thế là cả hai cùng đưa mắt nhìn nhau - chỉ một ánh mắt thôi; sau đó, tiến lại gần mà không nói một lời về điều họ nghĩ về kẻ trốn chạy:

“Thưa ông trẻ, họ đồng thanh nói, cho chúng tôi đi theo ông, chúng tôi khẩn khoản xin ông ạ!”

“Cho các anh theo tôi ư?... Và vui lòng nói tôi biết để làm gì?”

“Để pha cà phê và nấu ăn cho ông ạ,” Bardik nói,

“Để giặt áo quần cho ông ạ,” Lee nói thêm.

“Và để ngăn cản mấy kẻ xấu hại ông!” họ nói tiếp, như thể đã bàn nhau từ trước.

Cyprien nhìn họ biết ơn.

“Được! chàng đáp, bởi các cậu muốn, ta sẽ đưa cả hai cậu theo!”

Thế rồi chàng đi từ biệt ông lão Jacobus Vandergaart. Không hề nói tán thành hay không tán thành việc Cyprien tham gia chuyến đi này, ông thân tình bắt tay chàng và chúc chàng thượng lộ bình an.

Sáng ngày hôm sau, khi đi cùng hai kẻ trung thành của mình về hướng khu trại Vandergaart để bắt xe ngựa đi Potchefstrom, chàng trai trẻ ngước mắt nhìn trang trại nhà Watkins vẫn đang chìm sâu trong giấc ngủ.

Liệu đó có phải là ảo ảnh không? Chàng tưởng chừng nhận ra sau lớp vải mút xơ lin trắng của một trong những khung cửa sổ một hình dáng thanh thoát, mà vào lúc chàng bắt đầu xa dần, ra dấu từ biệt chàng một lần cuối cùng.