ày em ngồi xuống đây.

- Nói gì anh cứ nói, tôi không ngồi đâu.

Gã đàn ông cười nhạt:

- Gớm làm bộ nhỉ? À, sắp về nhà chồng có khác.

Người con gái im lặng. Nhưng chỉ một lát, rồi cô ấy nói, tiếng nho nhỏ.

- Đừng diếc tôi thế. Tôi đã bảo với anh nhiều lần rồi mà.

Gã đàn ông lại cười, tiếng cười nức nở, như xé ra ở trong cổ họng.

- Em nói những gì nhỉ? Tôi vô tâm quá! Quên mất rồi đấy.

- Thôi, đừng giả cách nữa.

- Tôi có giả cách đâu! Thì em cứ ngồi xuống đây.

Bấy giờ người con gái mới ngồi ghé xuống một bên thềm giếng. Mặt trăng đã tới đỉnh đầu, trĩu ra phía cánh đồng. Trăng về khuya, nét sáng gọn lại. Vòng tròn về góc dưới, bợt mất một miếng nhỏ.

Người con gái ngồi xuống, thì gã nhích lại gần. Gã nhìn mặt người yêu, ấm ứ muốn nói một câu, nhưng lại thôi. Gã bần thần nhòm xuống giếng. Lòng giếng tối om. Gã ngẩng mặt lên, cái mặt vênh váo và trơ trẽn một cách vô lý của người say rượu. Gã không nói, nhưng “hừm” một tiếng. Người con gái thấy lành lạnh trên gáy. Nàng quay lại đằng sau. Đằng sau là mặt trăng vằng vặc đương ngắm hai người. Dưới đất trước mặt có hai cái bóng. Bàn chân giẫm kề lên bóng chân. Người ta thở cũng nghe tiếng phào. Gã nghiêng má nhìn người yêu. Rồi gã lại thở dài phè phè. Cô gái xua tay lên mặt.

- Gớm! Mùi rượu ghê quá.

- Làm gì mà ghê! Có một cút rưỡi.

- Thì hãy một cút rưỡi. Thế là hại vợ hại con.

Người con gái nói một câu vô tâm ấy mà gã thấy đau nhói trong ruột. Lại ức nghẹn lên cổ. Tiếng ức ức ra tiếng ợ. Gã uống rượu thì hại vợ con gã. Gã đã làm gì ra có vợ con. Bấy lâu nay, gã chỉ yêu nó, gã chỉ định lấy nó mà thôi.

Nhưng người ta trong xóm nói mong manh rằng nó sắp lấy chồng. Gã đã gặng hỏi nhiều lần, người con gái chỉ chối, chối bai bải. Gã không làm sao mà biết được sự thực ở lòng người yêu của gã. Nó ngồi trước mặt gã đây. Mặt nó phơn phớt ánh trăng. Hai con mắt nó đưa long lanh. Hai con mắt say quá. Có lẽ gã mê hai con mắt ấy hơn là mê chính nó. Bởi vì, đã bao canh khuya vắng vẻ, nằm vò võ một mình, gã thường chỉ nhìn thấy đôi mắt. Đôi mắt đăm đắm, đen đen, ngời như nước giữa hai hàng mi. Gã muốn hớp lấy. Nhưng chưa bao giờ gã hớp được. Gã chỉ nghĩ đường dài rằng bao giờ nó là vợ mình, thì mình sẽ hớp được hai con mắt ấy. Chao ôi! Bao giờ, bao giờ...

Gã nắm tay người yêu. Gã hỏi một giọng rất buồn:

- Em ơi! Có phải em sắp lấy chồng hử?

Nắm tay nhau để hỏi câu ấy, thực không hợp thời. Bởi vậy, ả rút ray ra. Gã lại dồn thêm:

- Này, này... Đây bảo thực cho mà xem. Đây biết rõ cả rồi. Có lấy chồng thì cứ việc mà lấy, ai cấm đoán gì nhau đâu mà phải giấu giếm cái con cóc gì. Đấy mà biết đi ở riêng, thì rồi đây cũng đi lấy vợ. Ai kém cạnh gì ai đâu.

Ả không nói gì, lé mắt nhìn gã. Gã phồng mép, toan nói nữa, nói thực to. Nhưng lại thôi. Gã ngây ra. Bởi gã vừa bắt gặp được cái đuôi mắt rất sắc trong ánh trăng. Cái đuôi mắt chao đi, gã trề làn môi dưới thèm thuồng, môi đẫm màu trăng. Người con gái mủm mỉm cười. Thế là gã cũng cười lây.

Gã lại hỏi dịu dịu:

- Chúng mình yêu nhau mấy năm rồi nhỉ?

- Không biết.

- Từ phiên chợ Tết năm kia.

Ả rón rén đứng dậy.

- Anh có nói gì nói ngay đi.

- A... thì em hãy cứ ngồi đấy.

- Khuya rồi.

- Chưa khuya, giăng hãy còn cao chỗ kia.

- Nghe như trống hồi tan chèo? Thôi đích rồi.

- Không phải.

Đằng xa, bên kia vẫn rộn những nhịp trống cơm. Vầng trăng sáng lòi lọi ngả dần xuống cuối cánh đồng chiêm, ngát mùi cỏ và mùi lúa thơm. Người con gái thở dài. Không biết cô ta nghĩ gì. Nhưng cô ta lại ngồi xuống, đưa tay lên miệng và khẽ nói:

- Anh ạ!

- Gì?

- Chúng ta mà không lấy được nhau thì cũng là cái số giời bắt thế!

- Không lấy được nhau thì cùng chết với nhau chứ sao. Giời nào!

- Nhảm!

- Thực đấy.

- Chẳng nên oán trách nhau làm gì.

- Thế ra em sắp đi lấy chồng thật à?

Người con gái tự dưng khóc. Gã ngạc nhiên lạ. Cùng một lúc, gã thấy trong lòng bồi hồi. Không phải gã bồi hồi vì tiếng khóc thay lời thú tội của ả. Mà gã có cảm tưởng như ngày mai gã sẽ đi xa, đi phu phen đâu xa lắm. Người ngồi kia là vợ gã đương khóc tiễn gã đây. Gã giơ tay vuốt vào mắt em. Nước mắt dính ươn ướt trên đầu ngón tay. Gã chấm lên miệng gã. Gã đương khát nước. Rượu làm cổ họng gã ráo se lại.

Nàng khóc nhẹ như khóc dối cho nên cũng chóng tạnh như mưa bóng mây. Mảnh vạt áo bỏ xuống thì người đã đứng dậy.

- Em về.

- Không.

Bên kia thành tre, một hồi trống rung lên. Gã hơi giật mình.

- Tan chèo a?

- Không phải. Đây mới là trống hết tấn Nhị Độ Mai. Còn tấn Kiều Liên Tất Chánh nữa.

- Em cũng phải về.

- Năm ngoái, em vẫn ngồi với anh đến lúc giăng lặn kia mà.

- Bây giờ khác năm ngoái.

- Cái số chúng ta thế nhỉ?

Chua chát, gã cười khà khà.

Ả quay mặt, nói:

- Em về đây.

Rồi ả đi. Bỏ ông trăng với gã lại phía sau lưng. Gã chạy lên, bíu lấy:

- Em về thì tôi chết ở đây.

Ả cứ đi. Gã chuếnh choáng theo. Và bước chân đuổi hụt những bóng chân lung lay. Gã bíu lấy cánh tay ả. Chà, cánh tay trần, trắng bạch chắc nịch như đẵn mía, có thể nhá được. Tim gã đập mạnh, vang lên tận tai. Đầu gã bừng bừng. Nếu bình tĩnh một chút, chắc gã sẽ khóa trái cánh tay ả lại, đưa chân ra ngáng. Ả liền ngã xuống bãi cỏ. Nhưng gã đương cáu. Mà gã lại cáu vì việc khác. Gã gào vào tai ả một câu thế này:

- Ông biết thừa ra rồi. Ông hỏi thử chơi đấy thôi. Ông biết đến mười hai tháng sau thì cưới mày. Đồ khốn nạn!

Mắt gã long lên. Người con gái rú một tiếng, đẩy gã một cái mạnh, rồi chạy biến về lối xóm. Gã vốn khỏe. Nhưng rượu làm cho gã loạng choạng, ngã chúi xuống cỏ. Hai tay còn chới với giơ lên. Đến khi ngồi dậy được thì không còn thấy nó đâu nữa.

Mặt trăng vàng ệch xuống thấp lè tè ngay trên bờ ruộng. Bông lúa mảnh khảnh vươn vào trong trăng. Gã không theo ả vào xóm mà gã bò về bờ đá thành giếng. Hai tay khoanh lên bờ đá thành giếng, mặt gã gục xuống. Như thể một lúc. Hình như nằm xuống thì người mềm ra và say hơn lúc ngồi. Trong đầu gã lộn xộn những ý nghĩ. Nhưng ý nghĩ hòa với hơi rượu lan man không ra đầu mối nào. Có lúc gã cười khích khích, thè lưỡi liếm hòn đá, hai tay ôm quờ quạng, xoa nắn như xoa người ai. Gã mê. Nhưng có mỗi một điều gã tỉnh. Gã biết gã khát nước. Cổ gã ráo hoảnh. Nước bọt cũng đặc sít lại.

Gã thò tay vào trong miệng giếng. Lắng nghe phía dưới, có hai con chẫu đương đuổi nhau trong nước. Chân nó đạp nước kêu tóc tách. À! Dưới kia có nước. Gã thò đầu vào. Gã tuồi đầu xuống. Hơi thở của gã vang lên, thấm vào trong vòng tròn của thành đá.

Gã nói làu nhàu. Giọng khao khao, khàn khàn. Gã lại cười khích khích. Lúc ấy là lúc hai tay gã đã vừa với tới nước và lưng gã đã tuồi xuống khỏi thành đá, mà hai bàn chân không thể là hai cái móc nữa.

Thế là gã lăn xuống giếng sâu. Một bàn chân hắt rơi theo cả một tảng đá. Hai tiếng, người và đá rơi tũm vào nước, giống như nhau.

Róc rách một lát. Rồi im. Cánh đồng mông mênh ánh trăng.

Ngày mười hai tháng sau, cô gái nọ về nhà chồng. Gã trẻ tuổi kia chết đuối dưới giếng vào giữa đêm hát chèo ngoài cửa đình. Hai việc ấy không bận gì tới nhau. Người ta chỉ thương gã là một anh con trai hiền lành, vốn ít nói, chăm canh cửi đêm hôm, xưa nay được tiếng ngoan. Không ai rõ duyên cớ cái chết ấy.

Nhưng nếu ai chịu khó để ý tất thấy cô gái nọ, mỗi khi ở nhà chồng về nhà mình, lại đi vòng cánh đồng vào trong xóm chứ không đi qua bờ giếng như mọi người khác. Song nào ai biết đâu mà để ý. Đêm ấy chỉ có mỗi một ông trăng ngồi trên trời là nhìn được tỏ tường từ đầu đến cuối.

Song ả nọ đừng lo. Ông trăng thì ông ấy không biết nói.