ytka choàng dậy lúc bị một ngọn sóng ập mạnh vào người. Chèo lái tuột khỏi tay cậu ta và chiếc bè bắt đầu ngả về phía ngọn sóng. Vytka lấy hết sức đè lên chèo, nhưng cậu không đủ sức quay chiếc bè lại.

- Các cậu ơi! - Vytka gào lên. - Giúp tớ với!

Nhưng các cậu bạn vẫn ngủ khì.

Vytka lại gào, song vẫn chẳng cậu nào đến giúp, nên đành phải cố tự điều khiển lấy bè. Bám chân vào những cây gỗ trơn tuột, cậu ta quay chèo lái để chiếc bè lại đi theo chiều gió. Nhưng đó là một việc rất khó, đòi hỏi phải có nhiều cố gắng. Cánh buồm lại đập ầm ĩ. Chắc tiếng đập ấy và bè mỗi lúc một tròng trành mạnh đã đánh thức Alek dậy. Cậu ta xuất hiện ở đằng lái, vẫn còn ngái ngủ và không hiểu ngay được sự thể ra sao. Vytka hét lớn, bảo Alek dựng Seryoga và Yashka dậy. Nhưng hai cậu này đã tự thức dậy và chạy ra đằng lái. Một công việc khẩn trương, tất cả đều phải bắt tay vào làm. Đây không còn là trò chơi làm thủy thủ nữa, mà là phải thực sự cứu vãn tình thế.

Cuối cùng, cả bọn đã hè nhau lái được chiếc bè đi theo chiều gió. Cậu nào cũng bị ướt sạch từ đầu tới chân, nhưng đều lấy làm thích thú.

- Tớ biết vậy rồi mà! - Seryoga thốt lên. - Một cuộc đời thủy thủ thực thụ!

Cậu bé nào mà chẳng ước mơ một cuộc đời đầy sóng gió của người thủy thủ với những cuộc vật lộn với bão tố, những chiến công oai hùng, những chuyến đi biển xa xăm, những cánh buồm trắng và ngọn gió mằn mặn!…

Ở bất cứ làng nào, dù chỉ có một dòng sông nhỏ, một cái hồ hay chỉ một cái ao nhỏ thôi, là y như rằng các cậu bé sẽ đóng bè ngay. Gần như mỗi cậu đều đã trải qua cái trò chơi lý thú ấy. Có lẽ, trò chơi đó đã ăn sâu vào máu thịt của các cậu. Một số cậu bé đã giữ trọn suốt cả đời mình lòng say mê đối với Cái-chưa-biết. Theo dòng thời gian, từ những cậu bé ấy đã xuất hiện những Colombo, Nansen, Chkalov, Gagaryn… Nếu tách khỏi những vấn đề khoa học thì chuyến cưỡi bè vượt Thái Bình Dương của Heyerdahl chẳng qua chỉ là một cách thực hiện ước mơ thời niên thiếu về cuộc hành trình trên biển cả tới Cái-chưa-biết.

- Đúng, bọn mình rõ là đang sống cuộc đời của người thủy thủ. - Alek nói. - Chỉ có điều bọn mình cứ đi trên biển mà chẳng biết đi về đâu cả! Cần phải thảo kế hoạch sẽ làm những gì nữa…

- Làm những gì nữa ư? Thì cứ việc đi cho đến khi nào tới được đảo san hô! - Yashka nói.

- Rồi sao nữa?

- Bọn mình sẽ ở đấy bao lâu tùy thích rồi trở về nhà.

- Còn chiếc bè?

- Bọn mình sẽ chuyển bè về Oslo.

- Chiều mai phải trả bè rồi đấy. - Vytka nói giọng nghiêm chỉnh. - Thế có nghĩa là bọn mình chỉ được đi có một ngày thôi.

- Sao lại chỉ một ngày? - Seryoga phản đối. - Bọn mình có thể đi bao lâu tùy thích, sau đó sẽ cho thời gian trôi ngược lại và trở về lúc cần phải về, thậm chí còn có thể về sớm hơn là đằng khác.

- Phải chăng cậu muốn nói là có thể về trước cả lúc bọn mình ngồi lên bè? - Alek hỏi.

- Còn gì nữa? Chẳng có gì là đặc biệt cả. - Yashka đáp. - Bọn mình sẽ trở về đúng vào lúc bọn mình đã lấy chiếc bè đi!

- Không hiểu sao tớ lại hoài nghi về chuyện ấy, các cậu ạ. - Vytka nói.

- Hoài nghi cái gì?

- Tớ nghĩ rằng sẽ chẳng ăn thua gì cả. Nếu suy nghĩ cho cẩn thận thì rõ ràng là không thể có chuyện đó được.

- Sao lại không thể có được, một khi chính bọn mình đã từng thử rồi?

- Tớ hiểu rằng bọn mình đã thử rồi, nhưng lúc bấy giờ mọi chuyện đều xảy ra một cách ngẫu nhiên, tự phát. Tớ thậm chí không nom rõ mình bấm cái nút nào nữa. Nếu suy nghĩ cẩn thận thì không thể có chuyện đó được!

- Sao lại không thể?

- Rất đơn giản. Đây không phải là chuyện hủy bỏ ma sát hay tốc độ âm thanh. Nếu thay đổi trình tự thời gian thì lập tức tất cả các định luật đều bị vi phạm. Cậu thử nghĩ mà xem, nếu vậy thì thời gian làm sao lại có thể trôi ngược lại được? Tớ hiểu rằng đoàn tàu hỏa có thể đi giật lùi, điều đó chẳng có gì là lạ cả. Ví thử mọi người đều đi giật lùi cả, điều đó cũng có thể xảy ra, nhưng đến khi ấy thì tất cả mọi thứ đều phải đi ngược lại.

- Rồi sao nữa?

- Cả những con sông cũng sẽ chảy ngược chăng?

- Những con sông cũng sẽ chảy như thế…

- Nhưng đó chính là điều không thể có được! Lúc bấy giờ mọi vật rơi xuống sẽ bay ngược lên trời? Có nghĩa là định luật sức hút bị hủy bỏ? Nếu mọi thứ đều đi ngược lại thì lúc bấy giờ quả đất cũng phải quay ngược chiều? Còn các hành tinh và các vì sao khác, chúng vẫn ở nguyên vị trí của mình sao? Chúng phải gặp một chuyện ẩm ương gì đó chứ? Rồi sau đó nếu trái đất không hút vào nữa mà chỉ đẩy ra thôi thì khi ấy nó sẽ nổ tung ra. Mọi thứ sẽ băng đi tứ phía!

- Có thể việc đảo ngược đó sẽ không diễn ra ở khắp trái đất mà chỉ diễn ra ở chỗ có "Máy biến đổi…" thôi chăng? - Yashka dè dặt hỏi.

- Vậy theo cậu, có thể có cái chuyện, chẳng hạn ở đây, mặt trời sẽ mọc ở hướng Tây, còn ở bên cạnh, chỉ cách vài kilômét thôi, nó sẽ mọc ở hướng đông? Vô lý!

- Đừng cãi nữa, Yashka! Vytka nói đúng đấy. - Seryoga nói. - Chính tớ cũng đã nghĩ như vậy, lúc tớ đi trên tàu hỏa, nhưng tớ quên khuấy đi mất. Tớ cũng nghĩ là không thể nào có chuyện ấy được. Giả sử có thể cho thời gian trôi ngược trở lại, bấy giờ chúng ta có thể trở về Oslo ngay cả trước khi chúng ta từ Oslo di chuyển đi. Kết quả sẽ ra sao? Sẽ có hai chiếc bè đứng cạnh nhau: một chiếc đã đứng ở đấy từ bao lâu nay, còn một chiếc nữa là chiếc bọn mình di chuyển từ đây về ư? Không, không thể có chuyện ấy được. Rồi sau đó, nếu giả dụ chúng ta di chuyển sáng ngày hôm qua thì sẽ ra sao? Chúng ta sẽ rơi vào cái nơi mà chúng ta không hề có chăng? Hay là chúng ta vừa ở cả đây lẫn ở cả đấy? Theo tớ, tất cả những chuyện đó đều nhảm nhí tuốt!

- "Nhảm nhí" cũng tốt chán! - Yashka phát cáu. - Nếu như bọn mình chưa thử nghiệm gì thì quả là nhảm nhí thật, đằng này bọn mình lại thử hẳn hoi rồi! Chính cậu đã đi tàu rời khỏi ga lúc một giờ ba mươi phút và đến ga cũng đúng vào giờ đó. Theo cậu, đó là cái gì? Cũng là chuyện nhảm nhí ư?

- Tớ không biết đó là cái gì nữa. - Seryoga nói. - Có lẽ cái "Máy biến đổi…" ấy có những đặc tính mà bọn mình không biết, nhưng tớ nghĩ rằng đó chẳng qua là sự đánh lừa cảm giác hay một cái gì đó đại loại như thế.

- Thế lúc ngọn sóng ập vào người cậu thì đó cũng là sự đánh lừa cảm giác sao? Còn cái bè này. - Yashka đập gót chân không vào cây gỗ lớn ướt át. - theo cậu cũng là chuyện nhảm nhí à? Hay cũng là sự đánh lừa cảm giác?

Không cậu nào bẻ được lý lẽ cuối cùng của Yashka.

- Thôi được, các cậu ạ. - Vytka nói. - Có thể cho thời gian trôi ngược lại hay không, điều đó chúng ta chưa thể khám phá ra ngay được. Bây giờ phải quyết định xem nên tiếp tục làm gì nữa. Tớ đề nghị thế này: nếu đến mai bọn mình vẫn chưa gặp một hòn đảo nào thì bọn mình phải trở về Oslo thôi. Bọn mình đã hứa trả chiếc bè đúng lúc thì phải thực hiện lời hứa ấy. Còn việc thay đổi thời gian thì tớ nghĩ tốt hơn hết là đừng đả động đến và cũng đừng trông mong vào chuyện đó. Chuyện này rắc rối, lôi thôi lắm!

- Còn lâu… - Yashka bỗng dưng nói, chẳng ăn nhập vào đâu cả.

- Cái gì lâu? Cậu nói gì vậy?

- Tớ muốn nói rằng từ giờ đến chiều mai vẫn còn lâu. Nếu không thể cho thời gian trôi ngược lại thì phải bơi nhanh hơn.

- Nhanh hơn nữa mà làm gì? - Alek phản đối. - Bọn mình bơi thế này là nhanh rồi!

Alek cầm cái hộp đồ ăn rỗng để lại chỏng chơ sau bữa ăn trưa và quẳng ra ngoài bè. Cái hộp vừa nhảy nhót trên các ngọn sóng, vừa từ từ rời xa chiếc bè.

Yashka đưa mắt nhìn theo cái hộp.

- Không phải, bọn mình bơi chậm. - Yashka không đồng ý. - Bơi thế này thì suốt cả tuần cũng chẳng gặp được hòn đảo nào… Vytka, có thể bấm một cái nút nào đó trên "Máy biến đổi…" để thay đổi một định luật nào đó, làm cho chúng ta bơi nhanh hơn được không?

Cả bọn nhìn Vytka, chờ đợi cậu ta nói. Nhưng Vytka không vội trả lời. Cậu ta moi óc nhớ lại những định luật vật lý mà cậu ta đã học. Đề nghị của Yashka quả là hấp dẫn, nhưng lúc này chưa thể nghĩ ra ngay được một kế gì.

- Các cậu ơi, nếu định bấm một cái nút nào đó trên "Máy biến đổi…" thì việc cần trước tiên không phải là tốc độ nhanh chóng, mà là kỹ thuật an toàn! - Alek nói.

- Cậu bảo cái gì?

- Tớ bảo là phải nghĩ đến sự an toàn của cuộc hành trình trên biển. Không được để chết đuối. Các cậu thử nghĩ xem độ sâu ở đây như thế nào!

- Thôi đi Alek, đừng có lèo nhèo! Nếu những người Na Uy vượt được cả đại dương mà không chết thì có nghĩa là bọn mình cũng có thể vượt được!

- Tất cả bọn họ đều biết bơi.

Vytka đứng dậy và nói:

- Seryoga, cậu cầm lấy tay lái đi!

- Cậu đi đâu vậy?

- Tớ đi lấy "Máy biến đổi…"

Seryoga rất thích điều khiển bè. Khi gió thổi đều đều thì việc điều khiển bè chẳng có gì rắc rối cả. Nhưng dẫu sao cũng vẫn thú vị nếu được nhìn luồng nước cuồn cuộn đằng sau lái, được cảm thấy sức mạnh của mái chèo và sức nước cản mạnh.

- Yashka nói đúng đấy, Alek ạ. - Seryoga nhận xét. - Bọn mình bơi chậm quá. Cứ đà này thì dù có lênh đênh biết bao ngày trên đại dương cũng vẫn không bắt gặp được một hòn đảo nào cả.

- Ấy thế mà chính cậu lại là đứa đầu tiên muốn đi bè đấy!

- Đúng thế, nhưng dẫu sao nếu đến được một đảo hoang thì lại càng thú vị.

Seryoga đè mạnh lên chèo lái, mặc dầu không hề cần phải làm như vậy. Chẳng qua cậu ta muốn "tỏ vẻ" trước mặt các bạn.

Vytka cầm "Máy biến đổi…" đi đến:

- Các cậu ơi, tớ đã tìm thấy một cái nút thích hợp: giảm gia tốc trái đất xuống bốn lần.

- Để làm gì? - Yashka hỏi. - Cái gia tốc ấy đem lại được lợi ích gì?

- Gia tốc liên quan đến trọng lực. Định luật Newton cho biết: "Gia tốc của một vật tỷ lệ thuận với lực tác dụng vào vật và tỷ lệ nghịch với khối lượng của nó".

- Biết rồi.

- Nếu gia tốc giảm. - Vytka tiếp tục nói với giọng của ông thầy vật lý. - thì trọng lực cũng phải giảm theo, tất cả mọi vật đều phải bốn lần nhẹ hơn, gần như ở trên mặt trăng ấy. Nhờ vậy mà chiếc bè sẽ đi nhanh hơn và Alek sẽ không bị chìm nghỉm nếu cậu ta lăn tòm xuống nước.

- Tại sao chiếc bè lại đi nhanh hơn? - Yashka lại hỏi. - Chuyện Alek không bị chìm thì tớ hiểu, vì vật nhẹ thì nổi, như cái nút chai ấy, nhưng tại sao bè lại đi nhanh hơn được?

- Có thế mà cũng không hiểu! - Alek nói chen vào. - Điều đó rất đơn giản: nếu chiếc bè trở nên nhẹ hơn thì nó sẽ không bị ngập nhiều xuống nước, lực cản của nước sẽ giảm đi, trong khi đó buồm vẫn như cũ, tốc độ gió cũng như cũ, thế có nghĩa bè phải đi nhanh hơn. Rất đơn giản!

- Vậy theo cậu nếu bọn mình bấm cái nút ấy thì bè sẽ lập tức vọt khỏi mặt nước ư?

- Ồ, nó không vọt khỏi mặt nước đâu, không phải như vậy, nhưng thế nào nó cũng nổi lên một chút.

Yashka lắc đầu hoài nghi.

- Bọn mình cứ thử xem. - Cậu ta nói.

Vytka đặt "Máy biến đổi…" lên chiếc hòm đựng đồ hộp dùng làm chỗ ngồi cho người cầm lái và chuẩn bị bấm nút.

- Các cậu ơi, để phòng xa, các cậu phải ngồi cho vững!

- Không sao đâu…

Alek nghe lời, bám cả hai tay vào cái thành khoang bè làm bằng tre. Vytka bấm nút.

Seryoga và Yashka chăm chú theo dõi chiếc bè mà không nhận thấy một sự thay đổi nào cả. Chiếc bè lắc lư mạnh, nhưng độ ngập xuống nước của nó không thay đổi rõ rệt. Những cây gỗ vẫn ngập xuống dưới nước như cũ. Tuy nhiên, các cậu bé đã lập tức cảm thấy dường như các cậu đang tụt sâu xuống một chỗ nào đó. Khi ở trong chiếc thang máy tụt xuống nhanh, người ta cũng có giác như vậy. Chỉ khác là khi ở trong thang máy, cảm giác ấy chỉ có trong khoảnh khắc, còn ở đây cái cảm giác trống rỗng dưới chân một khi đã xuất hiện thì vẫn cứ có mãi. Thoạt tiên, các cậu bé tưởng rằng chiếc bè tụt xuống chỗ sâu giữa hai ngọn sóng, nhưng thật ra không phải như vậy. Ngược lại, chiếc bè từ từ nhô lên đầu ngọn sóng, trong khi đó lại có cảm giác dường như nó đang lao thẳng xuống vực sâu. Alek kêu ối ối và bám chặt vào thành khoang bè. Seryoga và Yashka bối rối đứng yên, còn Vytka thì chăm chú nhìn làn sóng đầy bọt ở đằng sau lái. Cậu ta có cảm giác chiếc bè đi nhanh hơn đôi chút.

- Có sao không? - Yashka hỏi.

- Không sao cả. - Vytka trả lời. - Cậu xem, bọn mình đi nhanh hơn rất nhiều.

- Tại sao độ mớn nước[35] của chiếc bè vẫn không thay đổi? Alek, cậu bảo rằng chiếc bè vọt lên khỏi mặt nước cơ mà?

- Đúng là tớ đã bảo như vậy, nhưng tớ nói rằng nếu mọi vật nhẹ hơn bốn lần thì chiếc bè mới đi nhanh hơn. - Alek thở hổn hển.

- Cậu làm sao vậy, Alek?

- Tớ hơi buồn nôn. Bè lắc ghê quá…

Quả thật, bây giờ trên các ngọn sóng, chiếc bè tròng trành mạnh hơn trước. Các cậu bé đã kịp làm quen với sự tròng trành như vậy và gần như không nhận thấy sự tròng trành ấy, nhưng bây giờ sóng lại cao hơn và dài hơn trước. Nhịp sóng đã thay đổi. Chiếc bè từ từ nhô lên trên ngọn sóng thoai thoải, rồi lại từ từ tụt xuống chỗ sâu. Và lúc nào các cậu bé cũng có cảm giác rơi xuống đều đều, một cảm giác thật lạ lùng. Dường như chiếc bè các tụt xuống thì đi nhanh hơn, lúc nhô lên thì đi chậm hơn. Đầu hơi bị quay cuồng và tai hơi bị ù.

- Cứ như ở trên máy bay lúc hạ cánh vậy. - Vytka nói.

Các cậu bé lặng thinh. Ngoài Vytka, chưa cậu nào được đi máy bay cả nên các cậu không quen với cái cảm giác mất trọng lượng thường có ở hành khách khi máy bay tụt xuống hố không khí hay xuống thấp đột ngột.

- Không sao cả, rồi bọn mình sẽ quen thôi. - Vytka nói và đóng bao "Máy biến đổi…" lại. - Các cậu có cảm thấy mọi vật nhẹ hơn không?

Vytka nhìn quanh, định tìm một vật nặng nào đó, nhưng không thấy vật gì cả. Một mảnh vỏ sò lớn có màu mắc vào giữa hai cây gỗ. Phần bè ngập dưới nước bám đầy những vỏ sò ấy. Vytka cầm mảnh vỏ sò, lượng thử sức nặng của nó. Nó rất nhẹ, tưởng như làm bằng bìa vậy.

- A ha! Yashka ơi, cậu thử mà xem! - Vytka tung nhẹ mảnh vỏ.

Mảnh vỏ sò bỗng bay vọt lên không, quay tròn rồi nhẹ nhàng hạ xuống nước. Yashka có một cử chỉ đột ngột để bắt mảnh vỏ sò, nhưng đúng lúc đó cậu ta bị bật lên khỏi mặt bè và lơ lửng trên không trong giây lát. Có cảm tưởng như Yashka bước vào khoảng không nhưng không bị ngã, mà lại nhẹ nhàng hạ xuống mặt bè. Trong chốc lát, cậu ta cảm thấy tình trạng không trọng lượng. Đó là cái tình trạng mà các nhà du hành vũ trụ vẫn cảm thấy trong chuyến bay của họ và mỗi chúng ta thường cảm thấy khi nhảy từ trên cao xuống. Nhưng trong hoàn cảnh gia tốc trái đất bình thường và quen thuộc, chúng ta thường không để ý đến tình trạng không trọng lượng trong chốc lát ấy. Bây giờ, khi gia tốc rơi tự do giảm xuống bốn lần thì tình trạng đó có thể cảm thấy rõ rệt.

Yashka lại thử nhảy lên một lần nữa. Cậu ta chỉ muốn nhảy thâm thấp thôi, nhưng lại vọt lên cách mặt bè đến một mét. Cảm giác mới mẻ về sức mạnh và sự nhẹ nhàng phi thường đã hoàn toàn chế ngự cậu. Yashka toan lặp lại động tác của mình thì lúc ấy đằng sau thành khoang bè bỗng có tiếng kêu gào của lão bán tem.

Khi các cậu bé vừa cười vừa la chạy ra đằng trước bè, các cậu bắt gặp lão Iensen đang chống hai tay hai chân ở lối vào khoang bè.

- Thế là thế nào? Có chuyện gì vậy? Chúng ta sắp chết chìm rồi sao? - Iensen hốt hoảng hỏi.

- Chẳng có gì đặc biệt cả, Vytka chỉ làm giảm trọng lượng xuống thôi! - Yashka nói.

Iensen gườm gườm nhìn Vytka dò hỏi.

- Ông đừng sợ! - Vytka cố nói giọng hết sức lãnh đạm. - Cứ đứng dậy, không ngã đâu! Chúng tôi chỉ làm giảm đôi chút gia tốc trái đất, giảm trọng lực thôi.

Iensen đứng thẳng dậy, nhưng vì không biết đề phòng trước nên theo quán tính, lão ta vọt lên không rồi mới nhẹ nhàng hạ xuống mặt bè. Lão ta không lấy ngay được thăng bằng nên phải đứng lò cò một lúc, hai tay múa may thật tức cười.

- Sóng gì mà lạ quá… Bè tròng trành chưa từng thấy… - Lão Iensen nói lắp bắp, cố đứng cho vững. - Tôi đi trên biển đã nhiều, đi du lịch cũng lắm. Lúc bọn tôi từ Lisbon[36] đến Hamburg[37], ồ không phải, từ Calais[38] đến Lisbon, bọn tôi gặp phải cơn bão mạnh ở vịnh Vizcaya, nhưng ngay cả ở đấy cũng chẳng có chuyện thủy thủ hễ bước là lại vọt lên không. Đúng, sóng rất lạ, mặc dù gió yếu. Tất nhiên, bè không phải tàu thủy, nhưng dẫu sao…

- Đó không phải là do sóng đâu, ngài Iensen ạ, mà là do chúng tôi vặn "Máy biến đổi…" đó. Bây giờ mọi thứ, kể cả ông và chúng tôi, tất cả đều nhẹ hơn bốn lần. Bây giờ không thể bị chết đuối nữa rồi! Chúng tôi làm như vậy để bè đi nhanh hơn.

Yashka cố nói cho thật thuyết phục, nhưng cậu ta cảm thấy không đủ lời để diễn tả, nên cậu ta quyết định biểu diễn những khả năng mới của mình.

- Ông xem đây…

Yashka bước mấy bước "trên không" và nhảy lên. Cậu ta tưởng như mình sẽ bay lên mãi. Cậu lên cao mấy mét và bám lấy cột buồm, cao hơn chỗ gắn buồm. Đu nhẹ một cái, Yashka đã ngồi vắt vẻo trên cây xà bắc ngang cột buồm.

Lão Iensen nheo mắt nhìn Yashka, ước lượng độ cao mà cậu ta vừa nhảy. Yashka ngồi trên xà ngang, hai chân buông thõng, một tay ôm cột buồm. Ngồi nom mà phát sợ. Bè tròng trành nhịp nhàng…

- Tôi có thể nhảy cao hơn nữa, nhưng tôi không muốn! - Yashka từ trên cao hét vọng xuống.

- Bạn của các cậu chắc là một tay nhào lộn hay một vận động viên? - Iensen hỏi.

- Không phải đâu. - Vytka nói, cậu ta lấy làm kiêu hãnh về cái ấn tượng vừa gây ra. - đó chẳng qua chỉ là nhờ "Máy biến đổi…" của chúng tôi. Chúng tôi đã thay đổi trọng lượng. Cái máy ấy còn có thể làm đủ thứ chuyện!

Iensen nhìn Vytka với vẻ dò hỏi và lắc đầu hoài nghi.

- Làm sao có thể thay đổi trọng lượng được? Trọng lượng vẫn cứ là trọng lượng.

- Chính ông cũng phải cảm thấy bây giờ mọi thứ đều nhẹ hơn chứ!

- Tôi có cảm giác dường như lúc nào cũng bị rơi xuống một chỗ nào đó. Tôi nghĩ đó vì là chiếc bè lắc quá mạnh. Cái đó thường gọi là "sóng lừng"…

- Hoàn toàn không phải! Tôi đã cắt nghĩa cho ông hiểu rằng đó là do "Máy biến đổi…" của chúng tôi. Chúng tôi đã thay đổi định luật gia tốc. Nói cho đúng hơn, không phải thay đổi định luật, mà phải thay đổi lượng gia tốc trái đất.

- Tôi không biết cái mà cậu gọi là gia tốc, nhưng tôi biết rằng không thể thay đổi được các định luật vật lý.

- Thế ông là nhà vật lý chăng? Tại sao ông lại biết được như vậy?

- Không, tôi không nói rằng tôi là nhà vật lý, tôi chỉ là người bán tem thôi, nhưng tôi biết các định luật vật lý… Cậu có thể cho tôi xem cái máy của cậu được không?

- Ông cứ việc xem! - Vytka cởi dây đeo ra khỏi vai và mở cái nắp da. - Ông thấy đấy, ỏ đây có những nút khác nhau, bên cạnh mỗi nút đều có ghi định luật vật lý hay hằng lượng vật lý có thể thay đổi khi bấm nút. Lúc này, cái nút điều khiển trọng lượng đã được bấm.

Lão Iensen cầm lấy chiếc máy và chăm chú ngắm nghía. Lão mân mê cái bao da làm bằng da lợn loại tốt, thận trọng gõ nhẹ ngón tay lên mặt kính lồi phủ cái máy định vị và thậm chí còn xem cả mặt trong của cái bao nữa.

- Tuyệt lắm. - Iensen đưa trả "Máy biến đổi…" cho Vytka và nói. - Tôi có thể mua cả cái máy này.

- Ông mua nó làm gì? Ông chỉ bán tem thôi kia mà!

- Tôi đâu phải chỉ có bán tem. Tôi còn mua và bán đủ thứ dụng cụ hàng hải hiếm có, máy thu thanh, ống nhòm… Nếu cậu cam đoan rằng cái máy của cậu có thể thay đổi các định luật vật lý thì tôi có thể mua cả nó.

- Chúng tôi không bán máy đâu!

- Tôi có thể trả các cậu bằng một giá rất hời… - Iensen làm như không nghe thấy câu trả lời của Vytka. - Và tôi còn các thêm một quyển album tem to tướng nữa. - Iensen nói tiếp. - Trong số các cậu, cậu nào sưu tầm tem?

Lão Iensen đưa mắt nhìn Yashka, nhưng cậu ta vẫn ngồi vắt vẻo trên cột buồm và theo dõi cuộc nói chuyện.

- Album là gì? - Yashka hỏi.

Iensen ngó lên cột buồm. Hai gót chân trần của Yashka buông thõng bên trên đầu Iensen, ở độ cao bốn mét.

- Một quyển album tem to tướng, album tuyệt nhất hạng, trong đó có một nghìn hai trăm con tem của tất cả các nước trên thế giới!

- Có một nghìn hai trăm con tem mà cũng đòi khoe! Tôi còn có hơn ba nghìn con tem kia! - Tiếng Yashka từ trên cao vọng xuống.

- Chúng tôi không bán máy đâu! - Vytka nghiêm nghị nhắc lại.

- Thôi được. Nếu các cậu không muốn bán thì đừng có bán. Buôn bán là buôn bán. Các cậu không muốn thì thôi. Tôi chỉ muốn bảo với các cậu rằng tôi sẽ trả một số tiền đủ để các cậu tậu một cái thuyền đẹp tuyệt, tháo lắp được…

Iensen im lặng, nhẩm tính gì đó, rồi nói thêm:

- Thậm chí, cái thuyền ấy có thể gắn cả máy đuôi tôm nữa!

Yashka nhảy từ trên cột buồm xuống mặt bè. Dùng chữ "nhảy" ở đây không được đúng lắm. Nói cho đúng hơn, Yashka "bay xuống", "lượn xuống" hay làm một động tác gì đại loại như thế. Cậu ta hạ xuống rất chậm, chậm tới mức nếu đếm nhanh thì có thể đếm đến mười, cậu ta mới xuống tới mặt bè.

- Đó chắc là cái thuyền mà bọn tôi đã nom thấy ở trong tủ kính cửa hàng dụng cụ thể thao! - Yashka bắt đầu nói câu này lúc còn đang bay trên không và nói hết câu lúc hạ xuống mặt bè.

Lão Iensen đưa mắt nhìn theo Yashka bay nhẹ nhàng xuống và nói tiếp:

- Trên chiếc thuyền ấy, các cậu có thể tổ chức những cuộc hành trình rất thú vị, và các cậu chẳng phải xin phép ai cả. Chiếc thuyền là vật sở hữu của các cậu!

- Nhưng chúng tôi không định bán "Máy biến đổi…" - Vytka lại nói.

- Tôi không nài các cậu bán, tôi chỉ nói có thể mua được những gì bằng số tiền mà tôi trả cho các cậu. Trừ tôi ra, vị tất đã có người nào cần đến cái máy của các cậu. Đây là món hàng dành riêng cho những người ưa thích nó. Nói cho cùng, bất cứ người thủy thủ nào cũng có thể nhảy lên cột buồm, không nhất thiết phải có cái máy đặc biệt mới có thể nhảy được như vậy. Nếu tôi đồng ý mua cái máy của các cậu thì chỉ vì tôi cảm thấy mến các cậu thôi. Tôi chỉ muốn làm cho các cậu một điều thú vị.

- Cái máy của chúng tôi được chế tạo hoàn toàn không phải để nhảy lên cột buồm. - Alek bực tức nói. - Nó có thể thay đổi các định luật vật lý! Nhiệm vụ của nó là ở chỗ ấy!

- Nhưng không thể làm được việc đó. - Iensen mỉm cười phản đối. - Chuyện gì khác thì có thể tôi không biết, còn chuyện này thì tôi biết rõ. Các cậu không đánh lừa được tôi đâu. Các cậu muốn bắt tôi phải trả tiền cho cái món đồ chơi đơn giản ấy thì chỉ phí công thôi. Tôi không phải là nhà ảo thuật và tôi không cần cái món đồ chơi đó.

Các cậu bé bối rối vì sự xoay chuyển của cuộc nói chuyện.

- Chẳng ai bắt ép ông cả! - Alek nói giọng cáu kỉnh. - Đó là ông nài chúng tôi bán cái máy của chúng tôi cho ông.

- Nhưng tôi đã bảo với các cậu rằng không thể làm điều đó được. - Iensen bướng bỉnh nói tiếp. - Không thể thay đổi các định luật vật lý được, tôi biết hoàn toàn chính xác điều đó.

- Sao lại không thể được, khi chính chúng tôi đã thử bao nhiêu lần rồi! - Yashka kêu lên.

- Không thể làm được việc đó! - Iensen lặp lại. - Tôi biết rất rõ điều đó vì rằng chính tôi đã có lần định phớt lờ một định luật vật lý, nhưng tôi đã bị thất bại. Tôi có thể lờ được những định luật thông thường khác, nhưng ở đây tôi không thể làm gì được. Thoạt tiên, tôi nghĩ rằng tôi có thể làm được đôi chút nhưng sau đó chẳng làm được gì cả. Đó là lúc tôi sáng chế ra động cơ vĩnh cửu. Nó bắt đầu chạy được đôi chút, nhưng sau đó ngừng chạy. Và cứ như vậy hoài. Quay được đôi chút rồi lại ngừng. Giá như nó hoàn toàn không chạy thì khi ấy tôi sẽ thôi ngay, nhưng khổ một nỗi là nó cứ vẫn chạy được đôi chút. Tôi lắp một cái máy đồng hồ rất tốt. Thế vào chỗ dây cót để lên dây, tôi chế tạo một bánh xe lớn có gắn các chén nhỏ, bên trong đựng những viên bi thép. Lúc bánh xe quay lại, những viên bi lần lượt lăn theo mặt phẳng nghiêng và rơi xuống một dây xích liền, cũng có gắn cái chén nhỏ. Dây xích ấy nâng những viên bi lên một máng nhỏ. Cái máng nhỏ này phải đặt sao cho những viên bi nọ có thể lăn trên nó và rơi lại vào cái bánh xe. Trên bánh xe, những viên bi chỉ nằm một bên thôi. Nếu nhìn từ phía tôi, như tôi đang ngồi ở đây, thì bên phải là những viên bi, còn bên trái bánh xe không có gì cả. Những viên bi nặng hơn, làm cho bánh xe quay lại. Từ bánh xe có dây chuyển động nối với cần nâng, và cần nâng này lại nâng những viên bi lên. Và cứ như vậy hoài. Các cậu thử hình dung xem, tất cả chỉ vì tôi bao giờ cũng có một viên bi thừa. Nếu tôi nhấc nó khỏi cái cần nâng, ở đó số bi ít hơn ở trên bánh xe một viên thì các động cơ của tôi quay rất tuyệt, và tôi có được một sự chuyển động mà không cần phải tiêu hao một năng lượng nào. Không cần dây cót, không cần quả lắc, không cần gì cả mà máy vẫn cứ quay! Nếu nối liền vào bánh xe một cái máy đinamô, tôi có thể có được điện năng mà chẳng mất một đồng xu nào cả! Tôi đã hình dung mình là một người giàu có. Với cái động cơ vĩnh cửu ấy, tôi có thể thành lập một công ty hảo hạng! Các cổ phiếu nhà máy điện sẽ lập tức xuống giá, tôi có thể mua chúng theo giá rẻ mạt. Những triển vọng phi thường đã mở ra trước mắt tôi! Tôi có thể trở thành người giàu nhất thế giới… Và tất cả những chuyện đó đã tan thành mây khói chỉ vì một viên bi thừa!

- Tại sao viên bi ấy lại thừa?

- Tôi sẽ giải thích cho các cậu rõ, tất cả rất đơn giản: nếu tôi nhấc một viên bi ra khỏi cái cần nâng thì máy quay, nhưng nó chỉ quay khi số bi trên cần nâng và trên bánh xe không bằng nhau, đến khi chúng bằng nhau thì cái máy ngừng lại. Muốn máy tiếp tục quay nữa thì phải đặt viên bi thừa ấy không phải lên cần nâng, mà là trên bánh xe. Bấy giờ máy lại quay, chừng nào trên cần nâng chưa xuất hiện lại một viên bi thừa, hoặc là ngược lại, lại thiếu một viên bi. Chính vì một viên bi ấy mà tôi đã bị mất cả một tòa nhà lộng lẫy ở trung tâm thành phố, cả một vùng đất lớn ở miền núi, cả một chiếc thuyền buồm tuyệt đẹp có gắn máy, cả những món tiền gửi ở các ngân hàng, cả những cổ phiếu của các công ty lớn nhất… Thật là buồn khi nhớ lại tôi đã bị mất những gì chỉ vì một viên bi thừa!

- Ông đã có tất cả những cái ấy rồi sao? - Alek hỏi.

- Không, tôi chưa có những cái ấy, nhưng tôi có thể có tất cả, nếu như không có cái định luật bảo toàn năng lượng mà một lão nào đó đã nghĩ ra. Theo định luật vật lý ấy thì không thể nhận được một cái gì đó từ con số không. Cho đến tận nay, tôi vẫn không thể nào chịu được cái định luật vấy.

Các cậu bé phá lên cười.

- Đó chính là định luật cơ bản nhất của môn vật lý! - Vytka kêu lên. - Giá mà ông cũng được học ở trường chúng tôi!

Lão Iensen bực tức lườm Vytka.

- Cậu bảo "Máy biến đổi…" của cậu có thể hủy bỏ được định luật ấy chăng?

- Có lẽ… - Vytka trả lời quanh.

Lão Iensen lắc đầu và nhìn cái máy Vytka vẫn đeo trên vai với vẻ nghi ngờ.

- Ở địa vị cậu, tôi sẽ cất cái máy ở trong khoang bè. Ở đây, trên mặt bè, nó có thể bị ướt, cái máy phức tạp ấy thế nào cũng bị hỏng vì nước biển. Tôi đã từng gặp chuyện đó rồi. Tôi đã từng sửa những chiếc máy thu thanh bị rơi xuống nước biển trong thời kỳ chiến tranh. Sửa những cái máy ấy rất chi là khó.

- Không sao đâu, tôi giữ cẩn thận…

- Vytka này, ông Iensen nói đúng đấy. - Alek nói chen vào. - Để tớ cất "Máy biến đổi…" vào trong khoang bè cho. Cẩn tắc vô áy náy.

Alek là chúa hay lo. Có những người lúc nào cũng nơm nớp lo sợ gặp phải chuyện xấu nhất trong đời.

- Cá! Các cậu xem, cá lạ chưa kìa! - Yashka lúc ấy hét lên. Cậu ta đứng ở ngay mép bè.

Vytka quay ngay lại, cậu ta quên mất trọng lượng đã giảm xuống, nên suýt bị lăn tòm xuống nước.

- Alek, cậu cầm lấy "Máy biến đổi…" đi. - Vytka nói.

Dọc mép bè không hề có thành hay tay vịn, chỉ có thể bám vào dây chằng hay thành khoang bè. Những làn sóng thoai thoải lắc nhẹ chiếc bè. Nước màu xanh tuyệt vời, trong và sạch tới mức tưởng chừng có thể nhìn rất xa xuống tận đáy đại dương. Rợn cả người khi nghĩ rằng bên dưới ta là mấy kilômét nước ấm áp, màu xanh, nổi sóng ở trên mặt và lạnh lẽo, tối tăm ở dưới sâu.

- Cá đâu? - Vytka hỏi.

- Kia kìa, nhìn xem! Chẳng lẽ cậu không thấy sao?

Nhìn kỹ, Vytka thấy hai cái bóng lờ mờ. Hai con cá rất lớn. Chúng bơi ngang bè một lúc, vây đập khó nhọc rồi sau đó biến nhanh.

- Cá gì thế nhỉ? - Alek hỏi. - Có lẽ là cá mập chăng?

- Ai mà biết chúng…

- Cá lớn đấy.

Alek thận trọng đi vào khoang bè, cố không có những cử động đột ngột.

Vytka và Yashka nhoài mình ra ngoài mép bè, cố nhìn xuyên qua lớp nước lấp lánh ánh nắng ban trưa.

- Sao chúng không nổi lên nữa nhỉ? - Yashka hỏi.

- Đó có thể là những con cá nục vàng. - Vytka nói. - Tor Heyerdahl viết rằng chúng thường bơi cạnh bè.

Một con cá nục lao vọt khỏi mặt nước. Nó bay mấy mét trên không, vẩy vàng lấp lánh trong nắng, rồi lại lao xuống nước, làm bắn những tia nước mặn lên người các cậu bé.

Cá bay, tiếng nước vỗ, những giọt nước lớn rơi xuống - tất cả đều diễn ra trong một nhịp độ chậm chạp đến kỳ lạ, giống như cảnh quay chậm các động tác của vận động viên mà thỉnh thoảng ta vẫn thấy trên màn ảnh.

- Thế ra các cậu dứt khoát không muốn bán cho tôi cái máy của các cậu? - Tiếng nói the thé của lão Iensen vang lên sau lưng các cậu bé.

- Dứt khoát không! - Vytka trả lời, không quay đầu lại.