hật ra có lần tôi từng bỏ nhà đi bụi. Đó là ngày sinh nhật thứ mười hai của tôi. Tôi bỏ nhà đi vì mọi người quên mất hôm đó là sinh nhật tôi. Tôi hết thiểu não bước rồi lại nhảy lò cò bằng một chân, có ý chờ cho mọi người chú ý, nhưng họ đều bận toan tính công việc và nói điện thoại. Bạn biết không, tôi ra đời trong một ngày đặc biệt, ngày cuối cùng của năm: chính xác là ngày 31 tháng Mười hai, 1988. Kẹt nỗi, nó là một ngày đặc biệt đối với mọi người, chứ không chỉ với riêng tôi. Người ta gọi nó là Đêm Giao thừa. Hãy tưởng tượng rằng bạn phải chia sẻ sinh nhật của mình với cả thế giới xem. Thiệt là chán phèo, vì trong ngày sinh nhật của mình thì bạn muốn cảm thấy đặc biệt. Bạn muốn có riêng ngày này cho mình thôi.

Nói chung ra tôi không phải là đồ ích kỷ, nhưng bạn sẽ không thể kềm được cái cảm giác buồn chút xíu khi mọi người bận rộn tổ chức sinh nhật của bạn đến nỗi họ quên bạn tuốt luốt luôn. Tôi, Cedar B. Hartley. Ra đời vào ngày cuối cùng của năm. Người yêu thích ong và chim. Chắc là khét tiếng. Dở toán nhưng giỏi các món khác, như nhảy và bày trò. Tôi vậy đó. Làm sao mà người ta quên được chứ? Đó là điều xoay mòng mòng trong đầu tôi. Cả Barnaby cũng quên tuốt. Tất nhiên là ảnh chỉ hào hứng về cái bữa tiệc ngu xuẩn mà ảnh sắp tới dự ở nhà Harold Barton thôi.

Tôi đạp xuống đất thình thịch và chổng đầu trồng cây chuối để gây sự chú ý của mọi người. Khi trò đó không có kết quả, tôi làm bộ nghĩ rằng: Ừ, thật ra cần quái gì họ chứ? Tôi tự nhủ. Mình và Stinky thôi cũng được, hai đứa mình sẽ tự tổ chức mừng sinh nhật riêng vậy.

Thế là tôi xuống tiệm bán sữa và mua một hộp Orange Thin, loại sô-cô-la mà má hay dùng sau những bữa tiệc tối. Những người lịch sự chỉ nhón lấy một miếng thôi. Vì má đang dạy tôi làm người lịch sự, tôi chỉ được phép lấy một miếng. Mỗi miếng sô-cô-la được gói riêng trong bao nhỏ màu sô-cô-la, làm như thế để bạn thấy chúng thật đặc biệt. Những miếng sô-cô-la cầu kỳ, đó là thứ mà tôi muốn có cho sinh nhật thứ mười hai của mình. Ừ, cũng không hẳn thế. Thật ra tôi vẫn hay gợi ý bóng gió về một con ngựa. Những lời bóng gió như: Con biết ở đâu có thể có một bãi cỏ (vụ này tôi chỉ ba xạo thôi mà). Ôi, con ước gì con có một con ngựa, con sẽ trở nên đứa trẻ ngoan hơn nếu con có một con ngựa (với một tiếng thở dài kèm theo).

Tôi không nghĩ má hiểu được lời bóng gió đó. Tôi nghĩ rằng tôi biết con ngựa là món quà quá xá lớn, không nên hy vọng. Sao đi nữa thì Orange Thin cũng rất dễ mang theo bên mình khi bạn bỏ nhà đi bụi, và tôi có nguyên một hộp dành cho riêng mình và Stinky. Cuối cùng thì ngày đầu tiên tôi trở thành mười hai tuổi cũng tới, gần như đã có thể trở thành một thiếu niên, và tôi muốn làm một điều gì đó để chứng minh rằng mình đã lớn cỡ chừng nào.

Nói thiệt nghen, tôi không thấy khác biệt gì cả. Tôi không nghĩ là bạn sẽ cảm thấy khác biệt. Tôi nghĩ rằng tới ngày nào đó khi bạn vừa thành sáu mươi hay bảy mươi, thì chắc hẳn tuổi già sẽ là một cú sốc ghê lắm, bởi vì vẫn chính là bạn, ở bên trong; chỉ có điều mọi thứ bên ngoài đều bị nhăn nheo vì thời tiết. Khi tôi già tới như vậy, tôi cũng vẫn nhón lấy một miếng Orange Thin thôi, tôi biết vậy. Thật ra, đó phải là điều tuyệt nhất của tuổi già. Bạn không phải lo lắng về chuyện bị những lỗ sâu trong chân răng của bạn nữa bởi vì răng của bạn đã hư hết, hoặc rụng hết, hoặc đã được trồng lại rồi. Và bạn cũng không phải chờ ai đó cho phép bạn ăn sô-cô-la, bạn có thể làm theo ý mình và xực tới năm miếng rưỡi nếu bạn muốn. Cả những thứ sành điệu tinh tế nữa, không phải là mấy tay bạn ruột hay thuốc lắc hay tàn nhang đâu. Mà là Orange Thin. Chúng rất quý hiếm và sang trọng, như một phụ nữ Á Đông trong bộ váy lụa vậy.

Vì vậy hôm ấy tôi đi ra cây cầu và xơi cho đã đời luôn, lại cho Stinky một nửa, bởi vì nếu bạn không thể chia sẻ điều mình khoái chí với một ai khác thì cũng không vui vẻ gì đâu. Chúng tôi ngồi dưới cầu, rồi chúng tôi cố ở ngoài đó càng lâu càng tốt để biết chắc là má và Barnaby phát hiện ra chúng tôi đã bỏ nhà đi. Tôi hình dung họ ngồi ở bàn trong bếp, cảm thấy ân hận khủng khiếp về việc quên mất sinh nhật của tôi; má thổn thức bên ly cà phê, còn Barnaby thì rơi vào một nỗi hối hận sâu sắc, và bị vây bủa bởi những ý nghĩ rằng tôi là một đứa em gái thân thương, dịu dàng, quý giá biết chừng nào; rồi ảnh và má buộc phải bàn với nhau cặn kẽ những phương cách có thể làm để đền bù cho tôi, bằng cách hùn nhau mua một món quà đặc biệt hơn nữa (một con ngựa trắng lớn và chạy cực nhanh chẳng hạn). Tôi tưởng tượng vậy đó.

Rốt cục, Stinky và tôi cũng về nhà. Má chạy ào tới tôi và tỏ ra rất ân hận về việc quên mất sinh nhật tôi. Tuy nhiên, bà không thổn thức khóc, bà chỉ đưa tôi một gói vật dụng cá nhân có dầu Ulan trong đó. Dầu Ulan là chất dưỡng da màu hồng, thoa lên da để bạn không bị nhăn nheo. Má nói rằng vì tôi sắp là một thiếu nữ, tôi phải bắt đầu chăm sóc cho làn da của mình. Barnaby đã đi dự tiệc rồi (chuyện này khiến tôi giận quá cỡ). Ảnh để lại một lá thư nhỏ và một cuốn sách trên giường tôi. Cuốn sách có tựa đề là Chữ C là dành cho Chó. Tờ giấy ghi:

«Chúc mừng Sinh nhật Cedar Blue. Anh có một ý nghĩ dành cho em. Cuộc đời là một đại dương khao khát. Đừng để sót điều gì mà mình chưa từng thử đến. Thương nhiều. Barnaby»

Có một bức vẽ hình đại dương kèm với cuốn sách. Barnaby luôn luôn tự vẽ những tấm thiệp. Anh ngầm tự coi mình có chút gì đó thi sĩ, nhưng tôi nghĩ anh đã rất vội khi viết những dòng này. Anh gọi tôi là Cedar Blue vì có một cái cây ở vườn Bách thảo có tên là Atlas Blue Cedar, và Barnaby cho rằng chắc tôi được đặt tên theo tên của cây đó, và đó là nơi ba má chúng tôi làm vụ đó, ngay dưới tán cây xanh. Nhưng tôi nghĩ anh bịa điều này bởi vì Blue Cedar không phải là một loài cây quen thuộc. Nó đáng ra nên mọc trên núi, nơi có những con nai sừng tấm Bắc Mỹ. Khi tôi hỏi má, bà nói đó là chuyện rất hoang đường, và Barnaby thực đã có một trí tưởng tượng thuộc loại quá cỡ thợ mộc.

Tôi cố ra vẻ hài lòng về lọ kem dưỡng da, nhưng tôi biết rằng má mới đi mua nó ở một tiệm thuốc tây, bởi vì nó đã không được gói lại. Cái thú vị nhất của một món quà là giây phút bạn bắt đầu mở nó ra, khi bạn hoàn toàn không biết chắc nó là món gì, và bạn đầy hy vọng và mong đợi.

Vậy đó, dầu Ulan chẳng giống con ngựa một chút xíu xìu xiu nào cho dù được gói lại.

Có nghĩ tới là quan trọng rồi, tôi ráng tự nhủ như thế. Nhưng tôi không khoái việc chăm sóc cho làn da mình. Trước giờ nó vẫn tự chăm sóc rất tốt cho chính nó.

Nghĩ cho cùng, tôi không thật tin chuyện ‘có nghĩ tới’ là quan trọng. Nó chỉ đúng có phân nửa thôi, bởi vì điều gì sẽ xảy ra nếu ‘có nghĩ tới’ mà lại không sâu sắc ân cần chứ, như cách má tôi thường tặng cho Ricci một hộp sô-cô-la hiệu Quality Street? Giờ đây, nếu má thật sự ân cần thì bà có thể nhận ra rằng Ricci gần như luôn luôn ăn kiêng. Má có thể tặng cho bà ấy một quyển sách về đậu hũ thay vào đó, hay một đôi giày mới, bởi vì Ricci rất thích giày, nhất là nếu chúng màu bạc hay màu vàng.

Và chắc chắn có nhiều vấn đề tích cực đáng để nghĩ tới hơn là những rắc rối về da khi bạn bước vào tuổi thiếu niên. Như về sự tự do chẳng hạn, nghĩ sao đây? Như chuyện được phép tự mình hành xử mọi việc chẳng hạn? Như chuyện trở nên khôn ngoan hơn chẳng hạn? Tới khi già bằng má thì tôi sẽ khôn như quỷ rồi. Bà phải suy nghĩ nhiều cho những nạn nhân bị tai nạn, vì họ bị những chấn thương sọ não (đó là cách diễn đạt chính xác cho việc não của họ bị lộn tùng phèo vì một thứ tai nạn có dính líu tới một cú nện thật mạnh vô đầu). Do đó quota suy tư của bà đã bị xài gần hết vào lúc bà về tới nhà, và bà không thể có những ý nghĩ ân cần cho tôi và Ricci, và cho Caramella có một cổ chân bị bong gân.

Có lần tôi hỏi má rằng bà có nghĩ tôi sẽ nổi tiếng không.

‘Cedar, cưng của má ơi. Con sẽ khét tiếng.’

‘Nghĩa là sao hả má?’

‘Khét tiếng là còn nổi tiếng hơn cả nổi tiếng.’ Bà trả lời kèm theo một tiếng thở dài, vì tôi làm bà phát cáu lên với những câu hỏi khi bà mệt.

Tôi không biết tôi sẽ khét tiếng vì cái cóc khô gì, chắc chắn là không vì hình học hay sự chế tạo này nọ, vì tôi không giỏi về những đường thẳng hay về điện.