gày mai người ta sẽ quyết định mổ cho chị Betty - Kahn nói với tôi qua điện thoại. - Chị ấy hết sức sợ hãi. Anh có định đến thăm chị ấy không?

– Nhất định chứ. Chị ấy mắc bệnh gì?

– Hiện chưa biết chính xác. Hai bác sĩ Gräfenheim và Ravic đã chẩn đoán cho chị ấy. Chỉ phẫu thuật mới rõ cái u chị Betty mang trong người là u gì: lành hay dữ.

– Chết thật! - Tôi nói.

– Bác sĩ Ravic sẽ trông nom chị ấy. Ông ta bây giờ là trợ lí tại bệnh viện Mount Sinai.

– Ông ấy mổ cho chị Betty à?

– Không đâu. Ông ấy sẽ có mặt lúc ca mổ diễn ra thôi. Tôi không rõ người ta cho phép Ravic tự mổ được không. Bao giờ thì anh đến thăm chị Betty?

– Vào lúc sáu giờ. Sau khi hết giờ làm việc tôi sẽ đi luôn.

Tôi lên đường tới nhà chị Betty. Ngày ấm áp, mây vần vũ, vòm trời màu xám tro. Chị Betty nằm trên giường, trong tấm áo màu hồng.

– Các anh tới đúng lúc để vĩnh biệt tôi, - Betty rên rẩm, - ngày mai người ta đặt tôi dưới mũi dao rồi.

– Cô nói gì nhăng cuội thế, Betty, - bác sĩ Gräfenheim bực bội. - Sáng mai anh em đưa cô tới bệnh viện. Một thủ tục thông thường. Và người ta thực hiện nó một cách hết sức chu đáo.

– Dao kéo vẫn là dao kéo, - chị Betty phản bác lại, - tôi hiểu chứ, có quan trọng gì đâu khi người ta cắt chân hay cắt đầu anh.

Tôi đưa mắt nhìn bao quát căn phòng. Có chừng mười người bạn hữu đến thăm chị Betty. Phần nhiều là những người quen. Ravic cũng đã tới. Anh ta ngồi bên cửa sổ, mắt lơ đãng nhìn ra ngoài phố. Trong phòng ngột ngạt, nực nội nhưng các cánh cửa sổ lại đều đóng kín. Betty cho là mở cửa sổ ra còn nóng hơn nữa. Chiếc quạt trần xè xè quay trên trần nhà. Cánh cửa thông sang gian phòng giữa bỗng mở ra. Hai chị em sinh đôi nhà Koller mang cà phê và mứt táo vào. Thoạt đầu tôi không nhận ra họ. Hai cô đã nhuộm tóc để trở thành những cô gái tóc vàng. Theo yêu cầu của chị Betty, hai cô mang vào phòng ngủ hai bức tranh chạm trổ miêu tả quang cảnh Berlin. Trước đó hai bức được treo ngoài phòng khách lớn, còn bây giờ chúng được đặt trên chiếc tủ trang điểm kê sát ngay đầu giường chị nằm.

– Anh Ross, - tôi bỗng nghe chị Betty gọi tên tôi. - Tôi rất vui vì anh đã đến thăm tôi. Chỉ có ở chỗ bạn bè thân quen mới tìm được sự nương tựa…

– Đối với tất cả những người lưu vong chúng tôi, chị như người chị hiền, người mẹ đẻ. Thiếu chị chúng tôi quả là những kẻ phiêu dạt thật đáng thương.

– Công việc của anh với người chủ mới ra sao rồi? - Chị Betty hỏi.

– Rất tốt, chị ạ. Chẳng bao lâu nữa tôi có thể trả món tiền đã vay ông Vriesländer.

Chị Betty chống tay nhấc đầu lên khỏi gối, nhìn tôi với khuôn mặt đỏ dừ.

– Ông ta rất giàu. Khoản tiền đó ông ta không cần tới đâu. Anh chỉ phải trả khi nào làm ăn thật khá giả đã. Tôi rất mừng vì công việc của anh tiến triển tốt. Không phải tất cả dân lưu vong đều nhanh chóng nhập cuộc như anh đâu. Tôi không nên nằm đây lâu quá, anh Ross ạ. Nhiều người cần tới sự trợ giúp của tôi, phải không anh?

Khi rời khỏi nhà chị Betty tôi hỏi Ravic:

– Chị ấy mắc bệnh gì vậy?

– Chưa mổ thì khó mà nói chắc được.

– Anh đã thi xong hết các môn rồi chứ?

– Thi xong rồi.

– Anh sẽ mổ cho chị Betty chứ?

– Ừ.

– Thôi, tạm biệt anh Ravic.

– Bây giờ tôi đổi tên là Fresenburg rồi. Từ đây trở đi tôi mang cái tên này.

– Còn tôi thì vẫn là Ross. Đó chỉ là cái tên tạm thời thôi.

Ravic cười rồi bước đi.

– Sao anh lúc nào cũng phải ngó trước ngó sau thế? Hay là em giấu giếm ở đây xác một đứa trẻ con? - Natasha nói.

– Anh luôn luôn ngó trước ngó sau như vậy đấy. Một thói quen lâu ngày rồi. Bỏ đi chẳng dễ đâu.

– Trước đây anh luôn luôn buộc phải lẩn trốn à?

Tôi ngạc nhiên nhìn Natasha. Sao lại có một câu hỏi ngốc nghếch đến như vậy không biết! Có bao giờ người ta lại hỏi nàng: “Em luôn luôn buộc phải hít thở như vậy sao?” không? Nhưng dẫu sao tôi cũng cảm thấy sung sướng: ơn trời, nàng chưa từng bị nếm trải điều gì cả!

Natasha đứng bên một khung cửa sổ khá rộng trong một căn phòng trần thấp tè. Trước khung cửa sổ tràn ngập ánh sáng, thân thể nàng như một hình ảnh vừa thực vừa không thực. Thật hay biết bao không phải giảng giải cho nàng rõ mọi việc đã xảy ra. Thế là tôi thoát khỏi cái cảm giác của một kẻ lưu lạc. Tôi ôm hôn nàng.

– Do ánh sáng mặt trời vai em nóng rực lên, - tôi nói.

– Em chuyển sang đây hôm qua. Tủ lạnh chật ních thức ăn. Cả ngày hôm nay có thể không phải ra khỏi nhà. Em xin nhắc anh hôm nay là ngày chủ nhật đấy nhé, phòng có lúc cần.

– Anh cũng nhớ là như vậy. Trong tủ lạnh có cả đồ uống chứ?

– Hai chai vodka. Chúng mình còn có cả hai chai sữa tươi nữa.

– Em nấu nướng có khá không?

– Biết nói sao bây giờ đây anh? Em biết rán bít tết và mở đồ hộp. Ngoài ra chúng ta còn đầy hoa quả và cả một chiếc radio nữa. Nào, chúng ta sẽ bắt đầu cuộc đời của những kẻ tiểu thị dân lương thiện.

Natasha cất tiếng cười. Tôi giữ nàng trong vòng tay và không cười theo. Những gì nàng vừa nói tựa như những mũi tên mềm mại đâm vào da thịt tôi. Không đau đâu nhưng cảm nhận ra ngay.

– Một cuộc đời như thế này không hợp với anh, phải không nào? - Nàng hỏi. - Rất tiểu thị dân!

– Ngược lại, đối với anh đây chính là thứ ngoại biệt lớn nhất mà con người ta được hưởng thụ vào những năm tháng này. - Tôi phản bác lại, đôi cánh mũi phập phồng hít thở mùi thơm từ tóc nàng, mùi của cây bách hương. - Hiện nay cuộc đời bình thường nhất của một anh kế toán cũng có thể so sánh với cuộc đời của một ông hoàng xưa kia. Anh có thể suốt ngày này qua tháng khác uống bia và nghe radio được. Anh tiếp thu những tiện nghi của cuộc đời tiểu thị dân này như được khoác lên mình một tấm áo choàng màu huyết dụ.

– Anh đã được xem vô tuyến truyền hình bao giờ chưa?

– Rất ít khi.

– Em cũng nghĩ thế. Rồi anh sẽ chán ngay cho mà xem. Trong tấm áo choàng màu huyết dụ kia, đôi vai anh tựa như cũng đã bắt đầu ngứa ngáy rồi thì phải?

– Lúc này tấm áo chưa gây ra chuyện đó đâu. Em biết không, hôm nay là lần đầu tiên chúng mình không phải chen vai thích cánh ở những khách sạn, những quán rượu đông đúc, ồn ào nữa.

Natasha gật đầu.

– Thì em cũng đã nói với anh điều đó rồi. Nhưng lúc đó anh vẫn còn hoài nghi tự hỏi liệu căn hộ này có liên quan gì tới anh Fraser không.

– Bây giờ anh vẫn còn nghi ngờ. Có điều là chuyện đó cũng chẳng can cớ gì đến anh cả.

– Anh trở nên thông minh hơn rồi đấy. Xin anh cứ yên tâm. Anh không đủ cơ sở để nghi ngờ em đâu.

Tôi đưa mắt nhìn khắp căn hộ một lượt. Đó là một căn hộ trung bình nằm trên tầng lầu thứ mười lăm, có đủ phòng khách, phòng ngủ, bếp và buồng tắm. Đứng trong phòng khách hay phòng ngủ nhìn qua cửa sổ có thể thấy được phong cảnh tuyệt vời của thành phố New York từ phố 57 tới tận phố Wall… Những tòa nhà chọc trời và những tòa nhà thấp hơn. Đối với Fraser thì căn hộ này quả là chưa đủ rộng.

– Anh có thích nơi này không? - Natasha hỏi tôi.

– Mong sao mọi người dân New York có được một chỗ ở như thế này. Rộng rãi, thoáng đãng còn cả thành phố thì nhìn rõ như nằm trong lòng bàn tay. Em nói đúng, hôm nay chúng ta quả phải phát điên lên mất.

– Anh đi mua mấy tờ báo chủ nhật đi. Sạp bán báo ngay cạnh đây, ở chỗ góc ngoặt ấy. Khi đó chúng ta sẽ có đủ mọi thứ mà ta mơ ước. Trong lúc đó thì em ở nhà thử pha cà phê xem sao…

Một lát sau, với nắm báo trên tay tôi vào thang máy với một người đồng tính luyến ái, tự giới thiệu mình là Jasper, cùng lên lầu mười lăm. Đấy là một gã thanh niên tóc hung, mặc bộ đồ thể thao, tay dắt con chó xù biệt danh là René. Jasper mời tôi ăn sáng với anh ta nhưng tôi từ chối. Trong tâm trạng vui vẻ, phấn chấn tôi bấm chuông gọi Natasha. Nàng mở cửa cho tôi với bộ ngực để trần, tóc quấn cao, dưới hông quấn ngang chiếc khăn tắm.

– Tuyệt! - Tôi nói, tay vứt nắm báo ra mặt bàn. - Em ăn vận như vậy hoàn toàn phù hợp với nét chung của tầng mười lăm này.

– Nét chung gì?

– Cái nét mà anh bán báo ở góc đường đã nói với anh. Anh ấy khẳng định là ở tầng này trước đây là một nhà chứa.

– Em tắm, - nàng nói, - lần thứ hai rồi đấy. Thế mà chờ mãi anh vẫn chưa về. Anh mua báo ở quảng trường Thời đại phải không?

– Không. Anh chạm mặt với một thế giới anh chưa từng biết tới. Thế giới của người đồng tình luyến ái. Em có biết họ ở đây đông nhung nhúc không?

Natasha gật đầu rồi vứt tấm khăn tắm ra sàn nhà.

– Em biết chứ. Căn hộ này trước kia cũng thuộc một cặp như vậy. Em hi vọng bây giờ thì anh hiểu rõ căn nguyên mọi chuyện rồi chứ?

– Chính vì vậy em đón anh với cách ăn vận vậy sao?

– Em không nghĩ là em suồng sã như vậy khiến anh bực bội đến thế. Mà điều này, theo em thì có mang lại điều gì xấu đối với anh đâu.

Chúng tôi nằm trên giường. Sau tuần cà phê chúng tôi uống bia.

– Anh yêu em tha thiết, Natasha, - tôi nói. Trong lúc này tôi chỉ còn một sự quan tâm: không thể mặc vào người bộ pyjama của người khác mà nàng vừa quẳng cho tôi. - Anh hết sức mến mộ em đấy. Nhưng dù sao anh vẫn không thể mặc bộ pyjama của người khác được.

– Nghe em đây, anh Robert! Bộ pyjama này đã được giặt và là rất kĩ rồi. Hơn thế, anh Jerry là một người đặc biệt sạch sẽ.

– Ai cơ?

– Anh Jerry. Khi anh ngủ trong khách sạn của anh, anh nằm trên tấm trải giường, thử hỏi anh có biết đã bao nhiêu người lăn lộn trên đó không?

– Đúng vậy. Nhưng đó là chuyện khác. Anh không rõ ai đã nằm trên tấm trải giường ấy. Những người ấy anh không biết.

– Anh Jerry cũng là người mà anh không quen biết.

– Anh biết thằng cha ấy qua em. Đó chính là sự khác nhau. Một đằng là con gà mà em chưa bao giờ nhìn thấy, còn một đằng là con gà mà chính em đã nuôi nấng và vỗ béo.

– Thật tiếc. Em sẽ mãn nguyện biết bao nếu được nhìn thấy anh trong bộ pyjama màu đỏ kia. Nhưng thôi, em buồn ngủ lắm rồi. Anh không bực mình nếu em ngủ vài tiếng đồng hồ chứ? Vì bia và những trò ân ái, bây giờ em thấy mệt bã cả người. Thôi anh cứ tạm đọc báo vậy nhé.

– Anh cũng sẽ không nghĩ ngợi gì đâu. Anh sẽ nằm bên cạnh em, thế là đủ lắm rồi.

– Theo anh, liệu cứ thế này ta có thiếp đi được không? Em cho là khó đấy

– Nào hãy thử xem. Anh cũng cố chợp mắt một chút.

Vài phút sau Natasha đã ngủ thiếp đi. Tôi ngắm nhìn nàng rất lâu, nhưng ý nghĩ của tôi bồng bềnh trôi nổi ở một nơi nào đó khá xa. Chiếc máy điều hòa chạy rất êm, hầu như không nhận ra tiếng động. Phía dưới vẳng lên tiếng đàn dương cầm. Có một ai đó đang đánh một bài tập dành cho người mới chơi đàn. Anh ta đánh đàn rất kém. Có lẽ chính vì thế tiếng đàn lại gợi trong tôi những hồi ức của thời thơ ấu, những ngày hè nực nội, khi từ một tầng gác khác cũng vẳng sang tiếng đàn dương cầm và ngoài cửa sổ những chùm hoa dẻ đung đưa trong gió.

Đột nhiên tôi sực tỉnh. Hình như tôi cũng vừa thiếp đi thì phải. Tôi thận trọng bò ra khỏi giường, bước sang phòng bên cạnh, để mặc quần áo. Áo quần của tôi vứt rải rác khắp nơi. Tôi gom nhặt lại, sau đó đến bên cửa sổ ngắm nhìn cái thành phố xa lạ chẳng gắn bó với tôi một chút kỉ niệm nào. Rồi tôi bước ra giữa phòng và từ nơi đó tôi đứng ngắm Natasha. Nàng nằm đè lên chăn nệm, trần truồng, tay gối dưới đầu, mặt quay vào tường. Tôi rất yêu nàng. Yêu vì nàng không biết nghi ngờ. Còn yêu vì nàng đã trở thành một phần đời không thể thiếu được của tôi, đồng thời nàng lại không chất lên vai tôi gánh nặng.

Tôi đi sang phòng bên phóng mắt xuống phố xá rồi lại trở về đứng giữa phòng ngắm Natasha đang ngủ. Tôi vừa phát hiện ra một điều thú vị. Khi tôi vừa quay đi, tôi vừa thấy nàng trong tấm gương treo đối diện với giường nàng nằm. Thế là tôi như nhìn thấy hai nàng Natasha. Một cảm giác lạ lùng xâm chiếm lấy tôi.

Natasha bỗng trở mình. Thở một hơi nhẹ, nàng lật mình nằm sấp. Tôi cứ suy nghĩ mãi xem liệu có nên giúp nàng mang cái khay chứa những chiếc vỏ bia, giấy lau tay, những miếng pho mát và bánh mì chưa ăn hết xuống bếp hay không. Sau tôi nghĩ cũng chẳng cần. Bởi lẽ tôi ghi điểm với nàng không phải bởi tài nội trợ. Thậm chí tôi cũng chẳng buồn đặt chai vodka vào tủ lạnh nữa. Tôi cứ đứng sững như vậy, tự ngạc nhiên vì hoàn cảnh sống mới mẻ này. Hình như một cuộc đời như thế này tôi cũng từng trải qua, nhưng đã lâu lắm rồi. Và nó không bao giờ quay lại nữa. Tôi biết rằng những hồi ức là những điều đặc biệt nguy hiểm. Nếu anh đã đặt chân lên chặng đường của những kỉ niệm, tức thị anh đã bước lên một chiếc cầu hẹp không có tay vịn, hai bên là vực sâu hun hút và anh chỉ có một lối thoát duy nhất: tiến lên phía trước mà không được trù trừ, nghĩ ngợi gì. Tất nhiên tôi không thể lựa chọn con đường ấy được. Với bất kì một bước chân không chính xác nào, những miệng vực sâu hun hút kia sẵn sàng nuốt chửng tôi.

Tôi lại ngắm nhìn Natasha. Tôi rất yêu nàng, nhưng trong tình cảm ấy tôi không hề thấy mảy may nỗi quyến luyến, bịn rịn. Và cho đến chừng nào niềm quyến luyến, bịn rịn kia chưa xuất hiện, nghĩa là tôi vẫn được an toàn. Tôi có thể dứt tình với nàng không hề đau khổ, vật vã. Tôi yêu bờ vai tuyệt đẹp, đôi cánh tay ngọc ngà, những ngón tay thon thả, mềm mại của nàng, nhưng tôi lại vẫn có thể tỉnh táo nói với nàng: “Hãy để tôi yên, hỡi con người từ thế giới khác tới đây! Hãy đừng bỏ tôi trước khi tôi bỏ em. Em sinh ra trên cõi đời này để cứu chuộc người khác. Em là hiện thân của sự bùng nổ không kìm nén lại, cũng là sự yên ổn đến vô cùng.”

– Anh đang làm gì thế?

Tôi giật mình buông rơi hai tay.

– Chả lẽ em nhìn thấy anh sao? - Tôi ngạc nhiên hỏi. - Vì em nằm úp sấp, mặt vẫn quay vào tường cơ mà!

Nàng chỉ tay vào một chiếc gương nhỏ đặt trên chiếc tủ thấp kê gần đầu giường bên cạnh cái radio.

– Anh muốn bỏ bùa em hay sao? - Nàng hỏi. - Hay là anh đã chán cái tổ ấm gia đình này rồi?

– Chẳng phải như thế này mà cũng chẳng phải như thế kia đâu. Điều chủ yếu là chúng ta đã định sau bữa ăn trưa sẽ xuống dạo chơi ở Đại lộ số Năm, rồi sau đó mới quay trở về với radio, bít tết, bếp điện và những giây phút ái ân, phải không em?

Nhưng rồi chúng tôi cũng không xuống phố. Thay cho dự định đó, chúng tôi vẫn ở nhà, mở tung các ô cửa sổ cho luồng không khí nóng tràn vào các phòng. Sau đó chúng tôi đóng cửa sổ lại, vặn máy điều hòa đến hết công suất để không đổ mồ hôi. Vào lúc trời sập tối, trong tôi xuất hiện một cảm giác lạ lùng, tựa như hai chúng tôi sống trong khoảng chân không, trong một trạng thái quá yên ắng và mọi vật mất trọng lượng hoàn toàn.