Ở chùa Diệu đế ra, Ngữ có một tâm trạng hoang mang tột độ. Không phải vì chàng vừa trải qua những giây phút quyết định, những thách thức phức tạp ở Tiểu khu như Ngữ đã tiên liệu hôm qua. Không phải thế. Việc lựa chọn cuộc hội họp của quân nhân Phật tử vào lúc ba giờ chiều để trực tiếp thách thức uy quyền của chính quyền địa phương, đồng thời để phân biệt rõ kẻ bênh người chống đối với phong trào Phật giáo, hôm qua Ngữ tưởng sẽ đặt mình vào một tình thế khó xử. Nhưng vào phút cuối mọi sự trở nên dễ dàng. Đại tá tỉnh trưởng hấp tấp ra xe đi với Mân lúc hai giờ chiều, Toà Hành chánh trở thành căn nhà vô chủ. Báo Sài gòn ra Huế vào buổi trưa, xác nhận tin tướng Kỳ loan báo tư lệnh quân đoàn Một xin từ chức để đi Mỹ chữa bệnh thối mũi do đài phát thanh VOA, BBC, Úc Ðại Lợi, NHK đã loan hồi sáng sớm. Nét mặt lo âu của viên tỉnh trưởng cùng việc ra đi hấp tấp của ông càng khiến cho tất cả quân nhân phục vụ tại Tiểu khu yên tâm. Viên đại tá đi rồi, cả tòa hành chánh thực sự trở thành cảnh chợ phiên. Mạnh ai nấy nói. Mạnh ai nấy cười giỡn, ca hát, la hét, lớn tiếng bàn luận về cái tin sốt dẻo nhất liên quan trực tiếp đến cuộc đời mọi người. Những lời bàn tán không đầu không đuôi, cũng không cần xác thực hay là hợp lý. Dường như mọi người mừng rỡ vì được cơ hội nói thẳng những điều thoạt đến trong đầu ngay tại nơi mà chỉ mới ngày hôm qua thôi, họ phải khép nép giữ gìn. Câu chuyện lan man, cuối cũng thu gọn lại, bao quanh cái bệnh thối mũi của ông tướng Vùng:

- Thật khéo tìm ra cái bệnh kỳ quái cho ông tướng! Bệnh gì lại bệnh thối mũi.

- Cậu biết gì! Đó là bệnh tiếng Tây nó gọi là Sinus đó!

- Tây với u! Mũi có việc gì thì tiếng nói phải khác đi. Tao có thấy ông ấy nói giọng khác thường nào đâu. Giọng ông ấy hôm đến chủ tọa đêm văn nghệ ở rạp Hưng Ðạo vẫn sang sảng. Mũi bị thối, giọng nói đổi khác liền.

- Hơi đâu tin mấy cái chuyện ba vạ đó! Nhiều khi cha Kỳ sốc nổi đã mắc bẫy của ông tướng vùng không chừng.

Nhiều tiếng nhao nhao hỏi:

- Sao vậy?

- Thật thế à?

- Mày nói như chuyện Phong thần!

- Lại không thật! Này nhé! Cứ tưởng tượng ông tướng được triệu vào Sài gòn hội họp gì đó, chẳng hạn để kiểm điểm tình hình an ninh lãnh thổ. Cuộc họp có ông tướng vùng mình, có tướng Lộc vùng Hai, tướng Trị vùng Ba, tướng Quang vùng Bốn. Sài gòn thì chắc chắn là có bộ ba Thiệu, Kỳ, Có. Rồi trong cuộc họp, đột nhiên có lời yêu cầu ông tướng từ chức, và phải ở lại Sài gòn đãi lệnh để chờ lãnh nhiệm vụ mới. Ông tướng hỏi lý do. Bộ ba Sài gòn nêu một lý do chính đáng nào đó, chẳng hạn phong trào đấu tranh của Phật tử và sinh viên đã trở nên nguy hiểm cho an ninh quốc gia, chẳng hạn cộng sản đã trà trộn vào được phong trào tranh đấu và sắp sửa chiếm chính quyền ở miền Trung. Do đó phải thay tư lệnh vùng. Ông tướng biết đã có xếp đặt trước, có cãi cũng vô ích, nên hỏi lý do công bố cho dân chúng biết vì sao cách chức ông là gì. Bàn qua tán lại một hồi, chính ông tướng đề nghị nên chọn cái bệnh thối mũi.

- Nói dóc tổ sư! Sao lại nghĩ ông tướng tự chọn cái bệnh ấy?

- Chọn như vậy là thâm lắm. Ông Kỳ trẻ người non dạ, chịu liền, nhưng đâu có biết ông tướng mình giăng bẫy.

- Thôi đi cha nội! Tán hươu tán vượn vừa thôi! Thối mũi là thối mũi. Chẳng lẽ lại đưa ra cái bệnh quá tầm thường là bệnh thối tai. Vì không ai sành bệnh thối mũi là bệnh gì, nên việc đưa đi Mỹ chữa bệnh mới có lý!

- Mày biết gì! Chính ông tướng chọn cái bệnh thối mũi. Ông ấy muốn nói: không khí chính trị ở Sài gòn thối quá, ngửi không được, ông ấy ở ngoài này mấy năm không sao, vào có mấy hôm đã bị thối mũi liền!

Nhiều tiếng ồ, à… khâm phục.

- Ồ! Cũng có lý.

- À. Ra thế.

- Ờ! Thằng này nói dóc, nhưng nghe được lắm.

Cứ bàn qua tán lại như vậy họ quên cả giờ kéo qua Diệu đế để họp. Lúc có người chợt nhớ, đã ba giờ mười lăm. Thế là mọi người vội vã nhét hết giấy tờ công văn vào hộc bàn, kéo nhau đi. Bác tùy phái lo khóa cửa phòng tỉnh trưởng. Người lính gác Tiểu khu cũng đem súng cất vào chiếc tủ ngay chỗ cầu thang. Tòa Hành chánh đồng thời cũng là văn phòng Tiểu khu trưởng hoàn toàn bỏ ngỏ. Phút lựa chọn khó khăn Ngữ e ngại hôm qua, không bao giờ xảy đến. Huế ồn ào náo nhiệt như một ngày hội, không có dấu hiệu nào chứng tỏ mọi người lo âu cho những biến động bi thảm có thể xảy ra.

Ngữ đã chen ra khỏi đám đông náo nhiệt ồn ào ở chùa Diệu đế để ra chỗ bờ sông An cựu trước chùa thở chút không khí trong lành. Bên trong khuôn viên nhà chùa, hết đại diện đoàn thể này đến đại diện khác lên micro tố cáo bộ ba Thiệu Kỳ Có, đòi họ phải từ chức ngay lập tức để trả lại chính quyền cho dân sự. Ðòi phải bầu cử quốc hội. Ðòi loại trừ ngay tức khắc những tướng tá tham nhũng. Không có ai nhắc tới vụ ông tướng bị bệnh thối mũi sắp được đưa đi Mỹ điều trị. Cũng không có ai nhớ rằng mục đích cuộc hội họp chiều nay là để tập họp quân nhân Phật tử thành một lực lượng tranh đấu có kỷ luật, có tổ chức, khả dĩ đủ sức chống lại mọi mưu toan của Sài gòn nếu có đối đầu.

Ngữ lạc lõng giữa đám đông, cố tìm một người quen để bàn luận hay trao đổi vài câu về những điều đang nghe, nhưng không gặp ai. Trong chùa, từng chặp tiếng loa phóng thanh lại rít lên, chen lẫn với những lời hoan hô đả đảo ầm ĩ. Cuối cùng, không chịu đựng được nữa, chàng lấy xe đạp đi ngược về phía cầu Gia hội. Chẳng hiểu sao đến chỗ ngả ba đầu cầu, Ngữ không rẽ trái để về nhà. Chàng rẽ tay mặt, qua một phố đêm vắng vẻ, qua khu Phú Văn lâu im lìm. Ngữ đạp xe đến đầu cầu Bạch hổ lúc nào không hay. Trạm canh đầu cầu không có ai. Chàng qua cầu, nghĩ sẽ được một mình hưởng trọn luồng gió mát trong sạch thổi nhẹ qua mật sông êm đềm. Ngữ qua đến bên kia cầu, tự nhiên rẽ trái xuống phía nhà ga. Mãi tới lúc nhìn thấy chiếc cầu xi măng bắc qua con sông đào, chàng mới giật mình tự hỏi: “Ta đi đâu đây?”

Và Ngữ đỏ mặt xấu hổ, khi biết rằng trong cơn hoang mang thời sự, bên trong chàng, có một sức thúc đẩy huyền diệu êm ái đưa chàng đi tìm Diễm.

Khi biết rõ lòng mình, Ngữ phanh gấp xe lại, ngay đầu cầu. Chàng tự hỏi: “sao lại đi thăm Diễm vào giờ này? Nại lý do gì? Diễm có nhà vào lúc này không? Và Diễm sẽ nghĩ gì?” Ngữ thêm ngại ngùng khi nhớ rằng buổi tối, ông Bỗng thường ở nhà, và thường ngồi duỗi chân hút thuốc uống trà ở cái bàn nước độc nhất ngay cửa ra vào. Nếu gặp ông Bỗng, chàng sẽ nói gì? Và liệu có lúc nào đó, có chỗ nào đó Ngữ có thể đủ cơ hội nói riêng với Diễm đôi ba câu hay không?”

Do dự hồi lâu, cuối cùng Ngữ quyết đạp xe quá về phía ga để vào nhà Diễm.

May cho chàng, ông Bỗng không ngồi lì ở chỗ bàn nước như mọi hôm. May hơn nữa là dưới ngọn đèn néon bốn tấc treo lủng lẳng bên trên bàn nước bằng hai sợi dây thép buộc vào xà gỗ trên trần, Diễm đang ngồi đọc báo. Nàng mặc chiếc áo cánh mầu tím cổ tròn, khiến nước da hơi nâu ở cổ và hai cánh tay Diễm trở nên trắng nõn. Ngữ dựng nhẹ xe đạp ngoài cửa vì hồi hộp, se sẽ bước vào vùng ánh sáng chiếu hắt từ căn phòng ra. Diễm không hay biết gì, điềm nhiên ngồi đọc báo. Ngữ không dám lên tiếng, cảm thấy nghẹn thở, ở hai thái dương máu đập nhịp gấp, căng thẳng. Chàng đứng lặng ngắm dáng ngồi thoải mái của Diễm, ngắm mái tóc dài của Diễm, chiếc cổ cao của Diễm, ngắm chiếc mũi nhỏ thật xinh xắn của Diễm. Có tiếng ai đó, giọng đàn ông, trọ trẹ rổn rảng ngoài đường. Đột nhiên Ngữ sợ bị bắt gặp đúng vào lúc đang nhìn trộm Diễm.Chàng vội lên tiếng.

- Diễm ơi, có Ngô ở nhà không?

Diễm giật mình ngước lên, ngỡ ngàng nhìn Ngữ, rồi cố trấn tĩnh, đáp thật chậm:

- Mời anh vào chơi! Anh Ngô em đi họp!

Ngữ bước hẳn vào trong phòng. Diễm xấu hổ vì trên bàn còn bừa bộn nào son cơm, ba chiếc đũa dơ, cái muỗng thiếc bị gãy cán, đĩa xương cá, vài mẩu giấy nhàu, tách nước trà nguội, hai cái kẹp tóc… nên vội vã thu dọn mọi thứ, sau đó lấy khăn lau thật sạch mặt bàn. Vừa thu dọn, Diễm vừa xin lỗi, cố cười vui để che giấu nỗi e thẹn xấu hổ:

- Gớm, em mới về nên chưa kịp dọn dẹp gì cả. Vã lại, em “nội trợ” không bằng chị Nam con Quế bên anh đâu! Anh ngồi xuống đó đi. Anh Ngô chắc cũng sắp về!

Ngữ vừa ngồi xuống đã hỏi, cho yên tâm:

- Bác đi làm chưa về à?

Giọng Diễm reo vui:

- Ba mạ em ra Quảng trị ăn đám cưới.

- Đám cưới ai thế?

- Một cô gọi mạ em bằng dì.

- Sao Diễm không đi?

Diễm ngúng nguẩy, làm cho mái tóc ở hai bên thái dương phơ phất:

- Em ngại đi dự đám cưới lắm.

- Sao thế?

Diễm nghiêm mặt đáp:

- Em cũng chẳng rõ. Có lẽ sợ thấy cô dâu tội tội thế nào…

Ngữ cười thoải mái vì biết chắc chắn chỉ có Diễm ở nhà, hỏi lại:

- Sao lại “tội tội”? Được lấy chồng, được hạnh phúc, lại tội?

Giọng Diễm buồn buồn:

- Vì em thấy hầu hết các bạn gái của em đi lấy chồng, ít lâu sau gặp lại, mắt người nào cũng thâm quầng, đầy lo âu. Hỏi thì người nào cũng bảo đã tìm được hạnh phúc. Nhưng nụ cười thì… như cười gượng.

- Diễm chỉ tưởng tượng. Nghĩ như Diễm, chắc không ai dám lấy chồng.

Diễm làm ra vẻ cương quyết đáp:

- Vâng, riêng em thì nhất định không bao giờ lấy chồng.

- Thật không?

- Thật chứ! Anh không tin em hả?

- Không tin. Chỉ vì…

Ngữ muốn nói tiếp một lời bóng gió nào đó cho Diễm hiểu, nhưng đúng vào lúc cần thiết, chàng lại quên béng hàng trăm câu văn hoa có,mộc mạc có,trực tiếp có,xa xôi có,bạo dạn có, e dè có… mà chàng đã soạn sẵn từ bao lâu nay. Chàng ấp úng không thể nào nói tiếp cho hết câu “chỉ vì”, nhưng tự nhiên Diễm hiểu. Nàng đỏ mặt cúi xuống, bàn tay phải thừa thãi không biết làm gì cuối cùng phải dùng để vuốt lại mái tóc lòa xòa trước trán và sửa lại vạt áo. Hai ngưòi cũng cảm thấy lúng túng nếu cứ kéo dài mãi phút im lặng dễ thương này, nên đều cố tìm cái gì đó để nói. Ngữ tìm ra trước, nhân thấy bàn tay trái của Diễm vô cớ vò nhàu một góc tờ nhật báo. Chàng hỏi:

- Diễm đang đọc báo ư?

Diễm ngửng lên, đáp nhỏ, giọng hơi run:

- Dạ.

Ngữ tìm được một ý đùa cợt để chuyển hướng câu chuyện:

- Đấy, tình hình khẩn trương như vậy mà cô phó tổng thư ký đặc trách nội vụ ngồi nhà đọc báo, không chịu đi họp với chị em.

Diễm bật cười, xua tay:

- Thôi anh đừng nói chuyện đó nữa. Em từ chức lâu rồi.

- Từ chức à? Sao không thấy báo đăng gì cả?

- Anh nói mỉa em rồi! Em nói thật mà. Bây giờ đã có một chị huynh trưởng Phật tử qua thay thế em.

Ngữ ngạc nhiên:

- Thế còn “bà ngoại” Quỳnh Như?

Diễm thích thú vì cách gọi của Ngữ, cầm tờ báo lên che mặt cười rúc rúc một hồi, cười đến đỏ mặt. Một lúc sau, Diễm mới nói tiếp được:

-“Bà ngoại”còn hăng lắm. Hồi trưa nó chạy Solex qua rủ em đi họp, em lấy cớ phải ở nhà trông nhà.

Ngữ tò mò hỏi:

- Diễm thôi ngang, Quỳnh Như có buồn không?

- Nó mắng em quá trời.

- Rồi Diễm đáp thế nào?

- Em không dám bảo em nản. Em đổ thừa cho ba. Em bảo Quỳnh Như ba em đe là nếu còn xuống đường biểu dương không lo học, ba từ luôn.

- Quỳnh Như tin lời Diễm không?

- Chắc nó tin. Vì hôm thứ ba tuần trước, anh Tường đến đây tìm anh Ngô em, gặp phải ba, ba “làm” cho một trận.

- Thế à? Bác nói gì thế?

- Nhiều lắm. Nếu anh Tường không giận dữ bỏ về, chắc ba còn nói nhiều nữa. Nhiều điều em không tiện nói lại với anh.

- Ngô có biết chuyện đó không?

- Biết. Vì ngay tối hôm đó, ba lại kêu anh Ngô qua rầy suốt một tiếng đồng hồ. Em cũng bị liên lụy.

Ngữ vừa thích thú vừa tò mò, hỏi Diễm:

- Nếu tối nay gặp bác, bác có…

Diễm cười mỉm, mắt mơ màng:

- Với anh thì… với anh thì em nghĩ ba em ít “cảnh giác” hơn anh Tường. Miễn là các anh đừng tụ họp nhau bên “xưởng vẽ”. Hôm ấy ba dọa sẽ lên ga trả lại kho hàng, nếu…

- Rồi “anh” Ngô đáp sao?

Nói xong, Ngữ căn môi lại để dằn nỗi xấu hổ khi tự mình bắt gặp mình gọi Ngô bằng “anh” theo cách gọi của Diễm. Diễm không chú ý gì, vui vẻ đáp:

- Anh Ngô, anh biết rồi, chỉ lầm lì ậm ừ cho qua. Ba em nghĩ anh ấy vâng lời, bỏ đi ngủ. Thế là tụi em thoát.

Nói xong, Diễm rùn vai lại cười rúc rúc. Ngữ cố tìm vành tai đỏ hồng của Diễm, nhưng mái tóe dài che mất. Diễm vẫn giữ nụ cười trên môi, hỏi Ngữ:

- Ông tướng vùng bị cách chức, chắc ngày mai tụi em khỏi đi học?

Ngữ nhớ không khí sôi nổi ở chùa Diệu đế, bảo Diễm:

- Chắc chắn là sẽ có biểu tình. Nói cho đúng hơn là biểu dương lực lượng, vì sẽ không có cảnh dùi cui lựu đạn cay chờ đón đâu.

- Sao anh biết?

- Huế mấy hôm nay như chỗ vô chính phủ; quân nhân bỏ súng vào tủ khóa lại đi nghe thuyết pháp, cảnh sát biến mất trên đường phố. Chưa biết lúc có trộm cướp hay tai nạn xảy ra, người dân sẽ nhờ đến ai. Cuộc hội họp náo nhiệt rộn rã này, cuộc biểu dương lực lượng sẽ có vào ngày mai, ngày mốt, ngày kia… Chắc chắn là rất êm ả bình thường, nhưng sau đó là gì? “Anh” chịu!

Và lần thứ nhì Ngữ lại giật mình xấu hổ, khi bắt gặp mình xưng “anh” với Diễm.

Ngữ về tới trước trường Quốc học thì gặp Ngô và Tường đèo nhau bằng Vespa từ trong cổng trường ra đường Lê Lợi. Ngữ vừa đạp xe vừa ngửa mặt lên trời mơ màng, nên chính Ngô nhận ra Ngữ trước. Ngô gọi lớn:

- Ơ, thằng Ngữ kìa! Ngữ ơi Ngữ!

Ngữ phanh xe lại. Tường rề chiếc Vespa đến gần, bớt ga cho máy nổ êm, hào hứng hỏi bạn:

- Mày ở Diệu đế về sao lại đi ngược lên đây?

Ngữ nói dối:

- Họp xong tao lên Kim long có chút việc.

Tường hỏi cho có hỏi, không chú ý câu trả lời ngập ngừng bối rối của Ngữ. Tường khoe:

- Cuộc họp của tụi tao bên này cũng thành công lắm. Mọi việc xong cả rồi.

Tường quay hỏi Ngô:

- Mày đói không, đi tìm cái gì ăn?

Ngô đồng ý ngay:

- Phải đấy. Qua Lạc sơn chắc còn phở hay bún bò bán khuya.

Tường đề nghị với Ngữ:

- Mày bá vào vai tao để tụi mình qua phố cho nhanh.

Ngữ tiếc giây phút hân hoan lâng lâng sau khi gặp Diễm, từ chối khéo:

- Bà con đi họp về đông thế kia, bá vai mày nguy hiểm lắm.Hay hai đứa mày qua trước, tao sẽ đạp xe qua sau.

Tường định rồ ga vọt đi trước, Ngữ chặn lại hỏi:

- Nhưng này, tìm tụi mày ở đâu?

Ngô đáp thay Tường:

- Cứ đến cái kiosque Lạc sơn, rồi đi tìm chỗ ăn sau.

Nói xong, hai người bạn Ngữ chạy đi. Ngữ hơi lấy làm lạ, thấy hình như Ngô đêm nay có vẻ dễ thương, vui vẻ hoạt bát hẳn lên. Cái bộ mặt lúc nào cũng băng hăng bó hó đăm chiêu bất mãn không còn nữa. Trông Ngô thật dễ thương. Mặc dù… mặc dù Ngô rất ít giống Diễm. Nghĩ tới đó, Ngữ quay sang ngờ vực xét đoán vừa rồi của mình. Hay chỉ vì Diễm mà mình thấy đêm nay mọi sự đổi khác. Gió thì thào âu yếm với lá cây, lá cây ngả nghiêng ve vuốt những cành khô tỏ dấu biết ơn. Và cả những cành cây khẳng khiu cũng biết lặng lẽ chiêm nghiệm nỗi vất vả hy sinh của những chùm rễ âm thầm dưới mặt đất. Bầu trời bao la ôm lấy mặt đất mênh mông. Sao trên trời lưa thưa nhưng sao không cô đơn, vì đêm tối không ngăn được những ánh sao nhấp nháy gửi nhau những tín hiệu thân ái. Cả những ngôi công ốc lặng lẽ bên tay phải đường Lê Lợi, đêm nay, và chỉ riêng đêm nay mà thôi, dường như cũng biết tạm quên những thăng trầm của lịch sử để thay nhau đón đợi Ngữ đi qua như nghênh đón những ông to bà lớn từng nắm vận mệnh của đất nước. Vì Ngữ đã trở thành ông hoàng giầu có và hạnh phúc nhất trong những ông hoàng trên thế gian. Vì Ngữ xứng đáng được vũ trụ bao bọc che chở để đáp lại lòng từ ái bao la Ngữ gửi cho cả vũ trụ.

Ngữ đạp xe thật chậm, đi qua những đám đông tụ họp, đi qua những rộn ràng náo động của một thành phố lên cơn sốt mà như đi qua một khu vườn thượng uyển. Chàng như người tách ra khỏi cuộc sống bụi bặm, và bay được lên khỏi mặt đất như những thiên thần trong tranh Chagall. Mọi vật trước mắt Ngữ chập chờn mộng ảo: một ngả tư sáng sủa, rồi đến một ngả tư rộn rịp, rồi những nhịp cầu sắt, những xe cộ vụt qua ở phần cầu dành cho xe bốn bánh… Tường và Ngô sợ bạn không tìm ra, nên đứng ngay lề đường quán Lạc sơn đợi Ngữ. Chiếc xe Vespa mầu xám bạc của Tường dựng ngay trên lề. Không biết hai người đã bàn gì với nhau trước, mà lúc Ngữ nhấc chiếc xe đạp lên khỏi lòng đường định dựng ghé vào chiếc Vespa của Tường rồi khóa lại, Ngô đã can:

- Mày khỏi cần khóa. Hai đứa tao định thay đổi chương trình, nếu mày chịu, ta đi chỗ khác.

Ngữ hỏi:

- Đi đâu nữa?

Tường đưa ngón tay trỏ nâng gọng kính cận lên, vuốt lại đuôi tóc, rồi mới nói:

- Đêm nay đẹp quá. Định rủ mày đi ngủ đò, mày dám không?

Ngữ liếc nhìn Ngô dọ dẫm. Ngô cười thật tươi:

- Ngủ đò theo kiểu thanh lịch chứ không có gì bậy bạ đâu! Đêm nay bắt đầu một giai đoạn lịch sử mới, một đêm nhớ đời. Tai sao tụi mình không làm cái gì cho đặc biệt để mãi mãi sau này không bao giờ quên được.

Ngữ tò mò nhìn Ngô lâu hơn, không hiểu cuộc họp ở Quốc học hồi chiều diễn ra thế nào mà đột nhiên Ngô bị cuốn hút vào cuộc mãnh liệt đến thế. Tường chờ lâu chưa thấy Ngữ trả lời, nên bảo:

- Hay mày ngại thì thôi. Ăn bún bò rồi về!

Ngữ nhớ đến cách cười của Diễm, nhớ chiếc áo cánh tím và đôi cánh tay nhỏ nhắn của Diễm. Cái nhìn của cả Tường lẫn Ngô có vẻ chế giễu, thách thức. Ngữ nói:

- Ngại cái gì. Mày đi dạy học còn không ngại, huống hồ tao!

Hai người bạn cười lớn. Tường đề nghị:

- Mình lên bến Phú Văn lâu thuê đò đi. Bến Gia hội đông đúc hỗn tạp quá, e bất tiện.

Ngữ được dịp trả đũa:.

- Như vậy là chính mày còn biết sợ gặp học trò. Được rồi. Mình lên Phú Văn lâu!

Tường rút ví đưa trước tiền thuê đò rồi mới lại chỗ dựng Vespa lấy hết những thứ cần thiết cho vào cặp xách xuống bến sông. Người chủ đò đến chỗ có ánh đèn sáng đếm đủ tiền, rồi mời ba người bước xuống tấm ván hẹp bắc lên thành đò. Ông lão chừng khoảng sáu mươi, mặc cái quần đùi đen và chiếc áo nhà binh cũ, hột nút cổ không gài, để hở một khoảng ngực ốm nhưng rắn rỏi.

Ngữ xuống sau cùng, đi qua khoang đò dành cho nhà chủ gồm một khoảng hẹp trải chiếc chiếu rách để ngủ, và cái bếp nấu củi lộ thiên. Ngọn đèn dầu lù mù đủ chiếu cảnh bề bộn chiếu gối trong khoang. Một chú nhỏ, có lẽ là cháu ông cụ, đang ngồi bên cây đèn. Ông cụ chủ đò hướng dẫn ba người men theo be đò đi quá sang phía khoang bên kia, phía dành cho khách, ngăn cách biệt hẳn với bên này bằng một tấm vách tre đan. Trong khoang khách tối om, nên ba người ngồi xuống khoảng lộ thiên ở đầu đò.

Chủ đò hỏi:

- Các cậu muốn ngủ gần bờ để dễ ăn uống, hay là ra tận giữa sông?

Ngữ đáp:

- Ra giữa sông, thú hơn cụ ạ!

Nhưng Tường đã kịp thời ngăn lại:

- Ðể quá khuya hãy ra giữa sông. Cụ cho cắm neo gần bờ để tìm cái gì ăn đã!

Thàng bé cháu Ông cụ lặng lẽ ôm qua chiếc chiếu, ba cái gối và cái đèn bão, lặng lẽ chui vào khoang khách trải chiếu ngay ngắn, và móc cây đèn vào một cây đinh đóng ở chỗ vách ngăn. Ánh sáng lù mù của cái đèn bão giúp Ngữ nhận thấy khoang khách sạch sẽ, rộng rãi hơn hẳn khoang phía bên kia. Ngô nói:

- Cụ cho “nhổ neo” được rồi. Nghe như là nhổ neo tàu ra khơi! Sao đò không dùng neo như neo tàu hở cụ?

Ông cụ cười:

- Có sóng gió gì đâu mà dùng neo.

Rồi Ông cụ lớn tiếng bảo cháu:

- Bấc ơi! Mở dây ra đi.

Có tiếng lạch cạch ở be đò. Con đò chòng chành nhẹ, rồi dần dần tách bến. Ngữ hỏi Ngô:

- Sao không đi ăn trước, có phải tiện hơn không?

Ngô ra vẻ thành thạo:

- Ôi chao “lo bò trắng răng”. Ra ngoài kia, người ta chèo thúng ra bán đủ thứ, sợ mày không đủ tiền đó thôi!

Lúc đó Tường đã chui vào khoang nằm dài xuống chiếu. Tiếng Tường vọng ra sau mấy tiếng hắt hơi:

- Sao có mùi khăm khăm thế này?

Lại Ngô thành thạo đáp:

- Ra ngoài kia có gió thổi, hết ngay đấy. Đò nào lại chẳng thế.

Tường hỏi:

- Nhưng mùi gì thế này?

Ngô cười, nói nhỏ không muốn ông cụ nghe thấy:

- Mùi trần tục đấy. Mày vào Sài gòn ở các khách sạn rẻ tiền, cũng gặp cái mùi tương tự. Chi li ra thì là mùi mền gối lâu không giặt, mùi son phấn loại rẻ tiền, mùi mồ hôi trên giấy bạc cũ, mùi mùi…

Ngô cười không nói tiếp. Ngữ thấy Ngô linh hoạt hơn hẳn thường ngày, nhìn Ngô cười lại nhớ cái cười của Diễm. Đột nhiên Ngữ lo âu không biết Ngô có bao giờ vô ý kể lại những vụ ngủ đò như thế này cho em gái nghe không. Ngữ nghĩ có lẽ Ngô không dại dột như vậy, cũng như không bao giờ Ngữ sẽ kể chuyện đêm nay cho Nam nghe, dù là một đêm ngủ đò suông!

Đò ra cách xa bờ khoảng một trăm thước thì dừng lại. Ông cụ và đứa cháu dùng sào cắm đò đứng yên một chỗ. Nước sông Hương chậm chạp đưa đuôi đò quay hướng về phía cuối dòng, và khi đã xuôi chiều, con đò đứng yên, chỉ còn nghe thấy tiếng vỗ nhè nhẹ của những đợt sóng nhỏ vào mạn đò và tiếng lao xao ơi ới từ phía bờ sông. Phía xa kia, xe cộ qua lại trên cầu Trường tiền tạo thành một khoảng sáng cầu vồng. Ngô hỏi:

- Tụi mày muốn tắm không?

Tường từ trong khoang thò đầu ra đáp:

- Ăn cái đã. Từ trưa tới giờ bận quá, chưa có gì trong bao tử hết.

Tường ra hẳn bên ngoài. Vì bạn đã cởi áo sơ-mi và chỉ mặc may- dô quần đùi, nên Ngữ thấy Tường ốm yếu hơn lúc ăn mặc đàng hoàng. Cái kính cận cũng được gỡ ra, trông cái nhìn của Tường ngơ ngác hơn, khuôn mạt xương xẩu hom hem.

Hai ba cái thuyền thúng cặp lại gần. Tiếng chào mời tới tấp:

- Bún bò không các cậu?

- Có bánh ướt thịt nướng đây.

- Các cậu ăn bánh khoái hỉ?

- Chè đậu xanh đậu ván nước dừa bột lọc nì!

Những người bán hàng trên các thuyền thúng đều là những phụ nữ tuổi còn trẻ, khá đẹp bên lò than đặt trên thuyền thúng và dưới ánh cây đèn bão.

Tường nói:

- Tụi mày ăn bánh khoái hay ăn bún? Các chị có bán thuốc lá không?

Ba bốn giọng cùng đáp một lúc:

- Có đấy. Có cả diêm và bia 33 nữa!

Ngô vui mừng nói:

- Cả bia à?

Tường bảo:

- Mày muốn uống bia thì lấy vài chai. Cho tôi bao thuốc Capstan. Không phải loại Quân tiếp vụ. Loại thường đó. Mình ăn bún và chè nhé?

Ngữ và Ngô đồng ý. Hai chiếc thuyền thúng thất vọng tách xa. Chỉ còn lại hàng bún bò và chè. Chị hàng bún hỏi ông cụ chủ đò sau khi chuyển ba tô bún nóng cho khách:

- Chị Huệ đâu rồi bác?

Ông cụ đáp từ phía khoang chủ:

- Huệ nó còn ở trong bờ. Dưới phố bữa ni vui quá hỉ?

- Dạ, vui quá! Nghe nói ngày mai không họp chợ Ðông ba!

- Sao vậy?

- Ngày mai có biểu tình mà bác!

Tường đang ăn, liếc nhìn Ngữ mỉm cười. Ngô hỏi chị hàng bún:

- Mai chị đi không?

- Răng không!

Ngô lại quay hỏi chị bán chè đang đợi khách ăn bún xong mới tráng miệng bằng đồ ngọt.

- Còn chị?

Chị hàng chè cười hiền:

- Các cậu ăn hết chè của tôi, mai tôi mới đi.

- Sao vậy?

- Vì nếu bán không hết, mai lại phải gánh chè đi bán, đi biểu tình ai nuôi con cho.

Tường ngừng ăn nhìn chị hàng chè, một lúc lâu không nói gì. Tự nhiên cả ba người đều im lặng cắm cúi ăn cho hết tô bún, rồi cắm cúi ăn cho hết chén chè đậu xanh. Tường chui vào khoang lấy tiền trả. Ngô đòi lấy nguyên cả sáu chai bia 33 loại lớn, để say một đêm nhớ đời. Tường không cản, lại rút ví trả tiền.

Hai chiếc thuyền thúng đi rồi, ông cụ chủ đò đem qua cho ba người bình nước trà đặt trên cái khay nhựa cùng bốn cái tách nhỏ. Đặt khay lên chiếc chiếu xong, ông cụ nấn ná ở lại như muốn nói điều gì. Tường tưởng chủ đò đòi tiền trà, gay gắt hỏi:

- Bao nhiêu?

Giọng ông cụ có vẻ sợ sệt. Giọng nói ngập ngừng, trầm hẳn xuống:

- Không, có tiền nong gì đâu, cảm ơn các cậu. Nhưng… nhưng ăn uống xong, các cậu có cần thêm gì nữa không?

Trong khi Ngữ và Tường còn ngơ ngác, Ngô đã hiểu. Chàng cười lớn, thân mật vỗ vai ông cụ:

- Cụ chịu chơi quá! Chúng tôi ra đây chỉ vì vậy!

Ngữ liếc nhìn Ngô, Tường thì e ngại nhìn Ngữ. Nhưng Ngô không chú ý gì cả, vồ vập hỏi:

- Còn khá không cụ?

Giọng chiều hàng của chủ đò thật nhà nghề:

- Còn phải hỏi. Cậu ngủ đò nhiều, chắc biết khắp bến Phú Văn lâu này không ai qua mặt được cô Huệ: vừa đẹp, vừa chịu khó chiều khách. Tôi đi gọi cô Huệ cho các cậu nhé?

Giọng Ngô có vẻ hách dịch:

- Bao nhiêu một đêm?

Ông cụ cười:

- Tùy lòng tốt của các cậu. Tính riêng từng lần thì rẻ thôi, nhưng cả đêm thì phải năm trăm. Đó là không kể công tôi chèo thúng đi đón giùm các cậu. Nhưng miễn các cậu vui lần sau nhớ thuê đò tôi là đủ, chứ công lao gì.

Ngữ can:

- Thôi, Ngô ơi!

Ngô có uống tí bia, gạt phăng:

- Sao lại thôi! Mày không có tiền, tao bao. Đêm nay là đêm lịch sử, phải có cái gì làm kỷ niệm. Không ai ngủ đò chay cả!

Chủ đò sợ khách đổi ý, đứng dậy nói:

- Các cậu chịu rồi nhé! Để tôi đi kêu cô Huệ, không cô ấy đi với đò khác. Bấc ơi! Tháo đây thúng ra đi con.

Hai ông cháu chèo thuyền thúng vào bờ. Ba người bạn ngồi im một lúc không nói năng. Ngô lầm lì uống bia, Tường hút thuốc lá, lâu lâu ho húng hắng. Ngô uống đến chai bia thứ hai, đột nhiên gắt gỏng với hai bạn:

- Tao chẳng hiểu tại sao tụi mày đạo đức giả thế? Thằng nào cũng muốn thử, nhưng làm như chẳng thích chí lắm. Làm như bị tao ép buộc. Chẳng lẽ tụi bay chưa hề chơi điếm lần nào?

Tường đáp:

- Sao mày nói vậy! Chơi thì chơi, có gì đâu phải quan trọng hóa!

- Nhưng sao mày không nói gì hết?

- Đây là chuyện giải quyết sinh lý, như là ăn, uống, thở, bài tiết. Có gì đâu phải nói!

Ngô quay sang Ngữ:

- Còn mày?

Ngữ không dám nói thật rằng chàng cảm thấy có tội với Diễm, cảm thấy chuyện chơi bời đêm nay, tiếp theo sau những gì chàng đã nói với Diễm, có vẻ bất ổn. Cho nên Ngữ chỉ nói:

- Tâm hồn người ta đâu phải là những ngăn kéo biệt lập, đóng ngăn kéo này thì cứ tự nhiên kéo ngăn khác.

Ngô bực:

- Mày nói cái gì không ai hiểu cả! Tao hỏi đơn giản thôi: Chút nữa mày dám chơi không?

Ngữ tức, trả lời:

- Sao lại không!..Có tiếng va chạm nhẹ nơi đầu đò, chiếc đò khẽ rung động. Cả ba người im lặng chờ cụ chủ đò lên tiếng, nhưng chờ mãi chỉ nghe tiếng chân bước lên đò, tiếng động nhỏ bên khoang chủ. Vài phút im lặng, rồi một dáng đàn bà theo be đò đi lần sang phía khoang khách. Ngô lúc nãy hăng hái như vậy nhưng lúc này lại không nói gì, chỉ ngửng lên nhìn chăm chăm cô gái điếm chưa rõ mặt. Tường vất điếu thuốc đang hút dở xuống sông, lên tiếng trước:

- Cô ngồi xuống đây đã. Ông cháu chủ đò đâu rồi?

Cô gái khép nép ngồi xuống thành đò, giọng hơi run:

- Họ ở lại bờ. Chút nữa xong em vào cho họ ra!

Ngô lấy đủ bình tĩnh hỏi:

- Cô tên Huệ phải không?

Cô gái ngỡ ngàng một lúc, và sực nhớ điều gì, hấp tấp xác nhận:

- Dạ, em tên Huệ.

Rồi hỏi:

- Cả ba anh cùng “đi” phải không?

Ngô sợ hai bạn giành lời, nói liền:

- Phải. Cả ba.

Cô gái cười, quay mặt vào khoang xem thử mền chiếu đã xếp đặt chưa. Nhờ thế, Ngữ thấy cô điếm không còn trẻ lắm. Khuôn mặt khá đẹp nhờ đôi môi nhỏ và đôi mắt lớn, tuy cái mũi không được thanh tú. Cô gái đưa mắt dò dẫm ba ông khách trẻ tuổi, hơi thắc mắc vì chưa thấy ai chịu chui vào khoang trong. Thấy Tường với tay rút một điếu thuốc khác, cô gái nói:

- Anh cho em xin một điếu!

Tường chìa cả bao Capstan cho cô gái. Cô ta đập nhẹ bao thuốc vào ngón trỏ bàn tay trái để một điếu thuốc ngoi ra khỏi bao, dáng hết sức thành thạo. Ngô bật lửa cho cô gái mồi thuốc. Ánh lửa Zippo đủ soi thêm đôi gò má cao có dồi phấn hồng, và những vết bầm cạo gió quanh chiếc cổ ốm.

Hút xong hai hơi thuốc, cô gái không kiên nhẫn được nữa, hỏi thẳng:

- Anh nào đi trước?

Ngô nhanh nhẹn đứng dậy:

- Vào với anh trước đi.

Cô điếm chưa chịu vứt điều thuốc đang hút, ngửng lên hỏi:

- Xin anh cho tiền trước. Ông cháu nhỏ đã cho biết giá chưa?

Ngô đáp:

- Năm trăm một đêm phải không? Còn từng lần thì bao nhiêu?

- Anh cho một trăm.

Ngô lục túi lấy tiền. Lục túi quần bên phải không có. Bên trái cũng không. Tường sắp lấy ví thì Ngô nhớ ra tiền để ở túi áo, kẹp lẫn trong mấy tờ giấy mỏng Ngô vẫn mang theo để lúc hứng phác thảo những mẫu họa thoạt đến. Cô gái chui vào khoang trước hạ nhỏ tim cái đèn bão, rồi đưa tay lên nóc đò mở dây thả tấm màn che xuống.