rançoise đã rời khỏi phòng. Thẩm phán trầm tư gõ gõ tay xuống bàn.

“Ngài Bex này,” hồi lâu ông nói, “vậy là lời khai hoàn toàn mâu thuẫn. Chúng ta nên tin ai, Françoise hay Denise?”

“Denise,” vị cảnh sát trưởng nói chắc nịch. “Chính cô ta là người mở cửa cho vị khách đó vào. Françoise thì già lão, ương bướng, và rõ ràng là có ác cảm với bà Daubreuil. Bên cạnh đó, theo những gì chúng ta biết được thì có vẻ như Renauld có loằng ngoằng với một người đàn bà khác.”

“Tiens!Xem kìa!” Hautet thốt lên. “Chúng ta đã quên không nói cho ngài Poirot về chuyện đó.” Ông lục trong đống giấy tờ trên bàn, cuối cùng đưa cho bạn tôi tờ giấy mà ông ta đang tìm. “Ngài Poirot, chúng tôi tìm thấy lá thư này trong túi áo khoác ngoài của nạn nhân.”

Poirot nhận tờ giấy và mở nó ra. Bức thư đã hơi sờn và nhăn, viết bằng tiếng Anh với nét chữ khá cẩu thả:

Anh yêu dấu nhất đời của em,

Sao lâu quá rồi anh không viết thư? Anh còn yêu em chứ, phải không? Mấy lá thư gần đây của anh khác lắm, lạnh lùng và xa lạ, còn bây giờ thì lại im lặng thật lâu. Em sợ lắm. Hay có phải anh hết yêu em rồi! Nhưng không thể thế được – em thật là một con nhóc ngu ngốc – lúc nào cũng tưởng tượng ra đủ thứ! Nhưng nếu anh quả đã hết yêu em rồi, em chẳng biết nên làm gì nữa – tự tử chăng! Em không thể sống thiếu anh. Đôi khi em còn tưởng như có một người đàn bà khác chen vào giữa chúng ta. Cô ta hãy coi chừng, có thế thôi – cả anh cũng vậy! Em thà giết anh còn hơn để cô ta có được anh! Em không đùa đâu. Nhưng đấy, em lại viết những lời giận dữ vô nghĩa rồi. Anh yêu em, và em yêu anh – phải, yêu anh, yêu anh, yêu anh!

Tình yêu tha thiết của anh,

Bella.

Thư không đề địa chỉ hay ngày tháng. Poirot trả lại lá thư, nét mặt nghiêm trang.

“Và giả thiết ở đây là…?”

Viên thẩm phán điều tra nhún vai.

“Rõ ràng là ngài Renauld đã vướng vào mối quan hệ với cô gái người Anh này – cô Bella! Ông ta tới đây, gặp bà Daubreuil, và bắt đầu tằng tịu với bà này. Ông ta dần lạnh nhạt với người kia, cô ta lập tức nghi ngờ. Lá thư này có một lời đe dọa từ xa. Ngài Poirot, thoạt nhìn thì vụ án này có vẻ rất đơn giản. Ghen tuông! Việc ngài Renauld bị đâm từ sau lưng có vẻ như đã xác định chính xác rằng thủ phạm là một người phụ nữ.”

Poirot gật đầu.

“Nhát đâm ở sau lưng thì đúng – nhưng cái hố thì không! Đó là một công việc nặng nhọc, khó khăn – không người phụ nữ nào đào được cái hố như thế, thưa ngài. Đó là tác phẩm của một người đàn ông.”

Cảnh sát trưởng thốt lên hào hứng:

“Đúng, đúng, ông nói rất phải. Chúng tôi chưa nghĩ tới chuyện đó.”

“Như tôi đã nói,” ông Hautet tiếp tục, “mới nhìn thì vụ này có vẻ đơn giản, nhưng mấy người đàn ông đeo mặt nạ, cùng bức thư mà ngài nhận được từ ngài Renauld, lại làm cho vấn đề thành ra phức tạp. Ở đây có vẻ như chúng ta có một loạt các tình tiết hoàn toàn tách biệt, không liên quan gì tới nhau, về lá thư viết cho ngài, ngài nghĩ nó có liên quan chút nào tới cô ‘Bella’ này và những lời đe dọa của cô ta không?”

Poirot lắc đầu.

“Khó mà có thể như vậy được. Một người từng sống một cuộc sống phiêu lưu, ở những nơi hẻo lánh như ông Renauld chắc sẽ không cầu cứu để được bảo vệ khỏi một người đàn bà đâu.”

Vị thẩm phán điều tra gật đầu.

“Tôi cũng cho là như vậy. Thế thì chúng ta phải đi tìm lời giải thích cho bức thư…”

“Ở Santiago,” cảnh sát trưởng tiếp lời. “Tôi sẽ đánh điện ngay cho cảnh sát ở thành phố đó, yêu cầu họ gửi toàn bộ thông tin chi tiết về cuộc sống của nạn nhân ở đó, các vụ ngoại tình, các giao dịch kinh doanh, các mối quan hệ bạn bè và bất cứ kẻ thù nào mà ông ta có thể vướng phải. Sau khi có những thông tin đó, sẽ thật lạ nếu chúng ta không có được đầu mối nào về vụ án mạng bí ẩn của ông ta.”

Viên cảnh sát trưởng nhìn quanh để tìm sự tán thành.

“Tốt lắm!” Poirot cảm kích nói.

“Các ông không tìm được lá thư nào khác từ Bella trong đồ đạc của ngài Renauld sao?” Poirot hỏi.

“Không. Tất nhiên một trong những bước tiến hành đầu tiên của chúng tôi là lục soát đống giấy tờ riêng tư trong phòng làm việc của ông ấy. Tuy nhiên, chúng tôi không tìm được gì đáng chú ý. Mọi thứ đều có vẻ gọn gàng ngăn nắp. Điều bất thường duy nhất có chăng là di chúc của ông ta. Nó đây.”

Poirot đọc một lượt bản di chúc.

“Vậy đấy. Ông Stonor được thừa hưởng một nghìn bảng – mà ông ta là ai vậy?”

“Thư ký của ngài Renauld. Ông ấy ở lại Anh, nhưng đã từng tới đây một hay hai lần gì đó vào dịp cuối tuần.”

“Và tất cả mọi thứ khác được để lại vô điều kiện cho người vợ yêu của ông ta, Eloise. Ngắn gọn, nhưng hoàn toàn hợp pháp. Nhân chứng là hai người làm, Denise và Françoise. Không có gì quá bất thường về chuyện này.” Poirot đưa trả lại tờ di chúc.

“Có lẽ,” Bex mở lời, “ngài đã không để ý…”

“Ngày tháng phải không?” Poirot nháy mắt. “Nhưng, có, tôi có để ý. Nửa tháng trước. Có thể đây là thời điểm ông ấy bắt đầu cảm thấy mối nguy hiểm. Rất nhiều người giàu có chết đi mà không lập di chúc vì chẳng bao giờ nghĩ đến chuyện mình có thể sẽ chết. Nhưng rút ra kết luận quá sớm lại cũng rất nguy hiểm. Tuy nhiên, nó cũng cho thấy là ông ta thật lòng yêu thương vợ mình, mặc dù vẫn có những cuộc tình trăng hoa bên ngoài.”

“Phải,” Hautet nói, vẻ hồ nghi. “Nhưng như thế có thể là hơi bất công với con trai ông ta, vì bản di chúc này khiến anh ta phụ thuộc hoàn toàn vào mẹ mình. Nếu bà ấy tái giá, và người chồng sau lại chi phối được bà ấy, thì cậu con trai có thể sẽ chẳng bao giờ đụng đến được một xu nào tiền của ông bố.”

Poirot nhún vai.

“Đàn ông là một giống loài hão huyền. Ngài Renauld chắc hẳn đã cho rằng người vợ góa của mình sẽ không bao giờ đi bước nữa. Về phần người con trai, có thể sẽ là khôn ngoan khi thận trọng để tiền lại trong tay mẹ. Các cậu con trai nhà giàu vốn được tiếng là hoang tàn.”

“Cũng có thể là như thế. Giờ thì ngài Poirot, hẳn ngài muốn ghé qua hiện trường vụ án mạng. Tôi phải xin lỗi vì cái xác đã được chuyển đi, nhưng đương nhiên là chúng tôi đã chụp lại ảnh ở tất cả các góc có thể, và ngay khi xử lý xong, ảnh sẽ được gửi đến chỗ ngài.”

“Xin cảm ơn những ưu ái ngài dành cho tôi.”

Cảnh sát trưởng đứng dậy. “Mời các ngài đi theo tôi.”

Ông ta mở cửa và nhã nhặn cúi đầu để Poirot vượt lên trước. Poirot, lịch sự không kém, lùi lại và cúi đầu.

“Mời ngài.”

“Mời ngài.”

Cuối cùng, họ bước ra hành lang.

“Căn phòng đằng kia, đó là phòng làm việc, heinphải không?” Poirot đột ngột hỏi, hất đầu về phía cánh cửa đối diện.

“Đúng vậy. Ngài muốn xem căn phòng đó hả?” Ông ta vừa nói vừa đẩy cánh cửa mở ra, và chúng tôi bước vào.

Căn phòng mà ngài Renauld chọn cho riêng mình nhỏ xinh, nhưng đồ đạc tiện nghi và thể hiện một gu thẩm mỹ tinh tế. Cạnh cửa sổ là một bàn làm việc, loại có nhiều ngăn hồ sơ. Hai chiếc ghế tựa bọc da quay mặt về phía lò sưởi, ở giữa là một chiếc bàn tròn, bên trên phủ đầy sách và tạp chí mới ra.

Poirot đứng quan sát căn phòng một lúc, rồi bước về phía trước, vuốt nhẹ lên lưng mấy chiếc ghế da, cầm lên một cuốn tạp chí trên bàn, và thận trọng quệt một ngón tay lên mặt chiếc tủ ly bằng gỗ sồi. Nét mặt anh thể hiện sự hài lòng.

“Không có tí bụi nào?” tôi mỉm cười hỏi.

Anh cười, tán thưởng sự hiểu biết của tôi về nét tính cách khác thường của anh.

“Không một hạt bụi, mon amibạn thân mến. Có lẽ trong hoàn cảnh này thì đây lại là một điều đáng tiếc.” Đôi mắt sắc lẹm, tinh tường của anh lướt từ chỗ này qua chỗ khác. “A!” đột nhiên anh kêu lên nhẹ nhõm. “Tấm thảm trải trước lò sưởi bị cong.” Và anh cúi xuống để kéo thẳng nó ra.

Đột nhiên anh thốt lên và đứng lại. Trong tay anh là một mẩu giấy nhỏ màu hồng.

“Ở Pháp, cũng như ở Anh,” anh nhận xét, “người hầu quên không quét dưới thảm chăng?”

Bex nhận mẩu giấy từ tay anh, tôi lại gần hơn để cùng xem xét.

“Anh nhận ra nó chứ, Hastings?”

Tôi bối rối lắc đầu – nhưng cái sắc hồng của mẩu giấy ấy trông rất quen.

Óc xử lý thông tin của cảnh sát trưởng hoạt động nhanh hơn tôi. “Một mẩu ngân phiếu,” ông ta kêu lên.

Mẩu giấy cỡ khoảng hai inch vuông. Trên đó có chữ Duveen viết bằng bút mực.

“BienTuyệt!” Bex nói. “Tờ ngân phiếu này được thanh toán cho, hoặc được phép rút bởi ai đó có tên Duveen.”

“Tôi đoán là trường hợp sau,” Poirot nói. “Vì, nếu tôi không nhầm, thì chữ viết tay này là của ngài Renauld.”

Điều này nhanh chóng được xác nhận bằng cách so sánh với một bản ghi nhớ trên bàn.

“Trời ơi,” cảnh sát trưởng chán nản lầm bầm, “thật không thể tưởng tượng nổi làm sao tôi lại bỏ qua mất chi tiết ấy.”

Poirot bật cười.

“Bài học của việc đó là, luôn luôn tìm bên dưới thảm! Có anh bạn Hastings của tôi đây làm chứng, đối với tôi, bất cứ thứ gì dù chỉ hơi xiêu vẹo cũng đã là một cực hình. Ngay khi nhìn thấy tấm thảm trước lò sưởi không được ngay ngắn, tôi đã tự nhủ: ‘Tiens!Xem kìa! Chân của chiếc ghế mắc vào đó đã bị đẩy ngược lại. Có thể có gì đó ở bên dưới mà bà già Françoise đã bỏ qua.’”

“Françoise à?”

“Hay Denise hoặc Léonie, người đã dọn căn phòng này. Căn phòng không hề có bụi nên chắc hẳn sáng nay nó đã được lau dọn. Tôi có thể dựng lại tình tiết như sau: Hôm qua, rất có thể là đêm qua, ngài Renauld viết ngân phiếu cho người nhận có tên Duveen. Sau đó, tờ ngân phiếu bị xé nát và vứt rải rác trên sàn. Sáng nay…”

Nhưng Bex đã nôn nóng kéo chuông gọi.

Françoise xuất hiện khi nghe tiếng chuông. Đúng, trên sàn có rất nhiều mẩu giấy nhỏ. Bà đã làm gì với chúng? Tất nhiên là vứt vào lò bếp! Còn sao nữa?

Phác một cử chỉ thất vọng, Bex cho phép bà lui ra. Rồi, gương mặt ông sáng lên, ông chạy tới bàn. Một phút sau, ông kiểm tra kỹ lưỡng cuốn sổ ngân phiếu của người quá cố. Rồi ông lặp lại cử chỉ thất vọng một lần nữa. Cuống tấm ngân phiếu cuối cùng trống trơn.

“Phấn chấn lên nào!” Poirot vỗ vào lưng ông ta và kêu lên. “Chắc chắn là bà Renauld sẽ có thể nói cho chúng ta điều gì đó về nhân vật bí ẩn Duveen này.”

Nét mặt của cảnh sát trưởng giãn ra. “Đúng vậy. Ta tiến hành thôi.”

Khi chúng tôi quay người để rời khỏi phòng, Poirot bình phẩm:

“Đây chính là nơi đêm qua ngài Renauld đã tiếp khách, phải không?”

“Đúng vậy – nhưng làm sao ngài biết?”

“Nhờ cái này. Tôi tìm thấy nó trên lưng chiếc ghế da.” Anh giơ ra một sợi tóc đen dài kẹp giữa ngón cái và ngón trỏ – tóc của phụ nữ.

Ông Bex đưa chúng tôi ra phía sau nhà, ở đó có một buồng kho tựa lưng vào ngôi nhà. Ông ta rút từ trong túi ra một chiếc chìa khóa và mở cửa.

“Thi thể nằm ở đây. Chúng tôi đã đưa nó ra khỏi hiện trường vụ án ngay trước khi ngài tới, sau khi thợ ảnh làm xong nhiệm vụ.”

Ông mở cửa và chúng tôi bước vào. Người bị sát hại nằm trên sàn, bên trên phủ một tấm vải. Cảnh sát trưởng Bex khéo léo giật tấm vải phủ ra. Renauld có chiều cao trung bình, dáng người mảnh khảnh và uyển chuyển. Nhìn bề ngoài, ông ta chừng khoảng năm mươi tuổi, mái tóc đen đã điểm nhiều chỗ bạc. Râu đã cạo sạch, mũi thon, dài cùng đôi mắt hơi gần nhau, nước da màu đồng do dãi nắng lâu năm, đúng kiểu một người đã sống phần lớn cuộc đời ở các miền nhiệt đới. Môi ông ta kéo sang hai bên, một vẻ ngạc nhiên và kinh hoàng cực độ vô cùng rõ rệt in hằn trên gương mặt.

“Nhìn nét mặt có thể đoán ông ta bị đâm từ phía sau,” Poirot nhận định.

Rất nhẹ nhàng, anh lật cái xác lên. Ở giữa hai xương bả vai, lấm bẩn lên tấm áo choàng màu nâu nhạt, là một vệt tròn sẫm màu, chính giữa là một vết rạch trên áo. Poirot xem xét kỹ càng.

“Ông có ý tưởng nào về hung khí không?”

“Nó được bỏ lại trong vết đâm.” Cảnh sát trưởng lấy ra một chiếc bình thủy tinh lớn. Trong đó là một vật nhỏ, tôi thấy rất giống một con dao rọc giấy. Chuôi dao màu đen còn phần lưỡi thì nhỏ, sáng loáng. Vật đó dài không quá 10 inch. Poirot thận trọng kiểm tra lưỡi dao xỉn màu trên đầu ngón tay.

“Dao rất sắc! Đúng là một hung khí nhỏ gọn xinh xắn!”

“Thật không may, chúng tôi không thể tìm được dấu vân tay,” Bex buồn rầu. “Tên sát nhân chắc có đeo găng.”

“Tất nhiên là vậy rồi,” Poirot nói vẻ khinh khỉnh. “Ngay cả ở Santiago người ta cũng đủ hiểu biết để làm thế. Những gã thám tử Anh tay mơ nhất cũng biết điều đó – nhờ việc công bố rộng rãi hệ thống nhận dạng Bertillon trên báo chí. Dù sao thì, tôi thấy thú vị hơn nhiều khi không có dấu vân tay. Để lại dấu vân tay của một người khác! Và khi đó thì cảnh sát sẽ hạnh phúc lắm!” Anh lắc lắc đầu. “Tôi rất e ngại rằng tên tội phạm này không phải là người có phương pháp – hoặc thế hoặc hắn bị áp lực về thời gian. Nhưng chúng ta sẽ biết thôi.”

Anh để cái xác trở lại tư thế cũ. “Ông ta chỉ mặc có đồ lót bên dưới áo choàng.” Anh nhận xét.

“Phải, ngài thẩm phán điều tra cũng nghĩ rằng đó là một điểm đáng suy nghĩ.”

Đúng lúc đó, có tiếng gõ cửa. Bex tiến ra mở cửa. Là Françoise. Bà ta cố gắng lén nhìn vào trong với ánh mắt hau háu.

“Có việc gì vậy?” Bex sốt ruột hỏi.

“Là bà chủ. Bà ấy nhắn rằng bà đã khá hơn nhiều và sẵn sàng tiếp chuyện thẩm phán điều tra.”

“Tốt lắm,” Bex nói nhanh. “Hãy báo cho ngài Hautet và nói với ngài ấy là chúng tôi sẽ tới ngay.”

Poirot nán lại một chút, nhìn cái xác. Tôi thoáng có ý nghĩ rằng anh ấy sẽ nói chuyện với nó, tuyên bố thành lời rằng anh quyết không dừng lại cho tới khi tìm ra kẻ giết người. Nhưng khi anh lên tiếng, thì lời anh nói ra lại tẻ nhạt và kỳ cục, còn nhận định của anh lại khập khiễng đến ngớ ngẩn với giây phút nghiêm trang ấy.

“Ông ta mặc chiếc áo khoác quá dài.”